raport z wizytacji - Polska Komisja Akredytacyjna

Transkrypt

Załącznik nr 1
do Uchwały Nr 127/2015
Prezydium Polskiej Komisji Akredytacyjnej
z dnia 12 marca 2015 r.
WZÓR
RAPORT Z WIZYTACJI
(ocena programowa – profil ogólnoakademicki)
dokonanej w dniach 7-8 grudnia 2015 r. na kierunku „filologia polska”
prowadzonym w ramach obszaru nauk humanistycznych na poziomie studiów pierwszego i
drugiego stopnia realizowanych w formie studiów stacjonarnych
na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego
przez zespół oceniający Polskiej Komisji Akredytacyjnej w składzie:
przewodniczący: prof. dr hab. Joanna Pyszny - członek PKA
członkowie:
1.dr hab. Joanna Wójcik - ekspert PKA nr 1
2.dr hab. Violetta Wróblewska - ekspert PKA nr 2
3.Małgorzata Piechowicz - ekspert ds. wewnętrznego systemu zapewnienia jakości kształcenia jakości
4.Mateusz Mrozek - ekspert PKA ds. studenckich
INFORMACJA O WIZYTACJI I JEJ PRZEBIEGU
Ocena jakości kształcenia na kierunku „filologia polska” prowadzonym na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie została przeprowadzona z inicjatywy Polskiej Komisji
Akredytacyjnej w ramach harmonogramu prac określonych przez Komisję na rok akademicki
2015/2016. Polska Komisja Akredytacyjna po raz trzeci oceniała jakość kształcenia na ww. kierunku.
Poprzednio dokonano oceny w roku akademickim 2009/2010, przyznając ocenę pozytywną (uchwała
Nr 744/10 z dnia 8 lipca 2010 r.)
Wizytacja została przygotowana i przeprowadzona zgodnie z obowiązującą procedurą. Zespół
Oceniający PKA zapoznał się z raportem samooceny przekazanym przez Władze Uczelni. Wizytacja
rozpoczęła się od spotkania z Władzami Uczelni oraz Wydziału, dalszy przebieg wizytacji odbywał
się zgodnie z ustalonym wcześniej harmonogramem. W trakcie wizytacji przeprowadzono spotkania
ze studentami, pracownikami Wydziału, osobami odpowiedzialnymi za funkcjonowanie wewnętrznego systemu zapewnienia jakości kształcenia, za prowadzenie kierunku studiów, praktyk, a także z
przedstawicielami Samorządu Studentów i Biura Karier. Ponadto przeprowadzono hospitacje zajęć
oraz dokonano przeglądu bazy dydaktycznej wykorzystywanej w procesie kształcenia. Przed zakończeniem wizytacji sformułowano wstępne uwagi i zalecenia, o których Przewodnicząca Zespołu oraz
współpracujący z nią eksperci poinformowali władze Uczelni na spotkaniu podsumowującym.
Podstawa prawna oceny została określona w Załączniku nr 1, a szczegółowy harmonogram
przeprowadzonej wizytacji, uwzględniający podział zadań pomiędzy członków zespołu oceniającego,
w Załączniku nr 2.
1
OCENA SPEŁNIENIA KRYTERIÓW OCENY
PROGRAMOWEJ DLA KIERUNKÓW STUDIÓW
O PROFILU OGÓLNOAKADEMICKIM
Ocena końcowa spełnienia kryterium
Kryterium oceny
wyróżniająco
1. Jednostka sformułowała koncepcję
kształcenia i realizuje na ocenianym
kierunku studiów program kształcenia
umożliwiający osiągnięcie zakładanych
efektów kształcenia
2. Liczba i jakość kadry naukowodydaktycznej oraz prowadzone
w jednostce badania naukowe1 zapewniają realizację programu kształcenia
na ocenianym kierunku oraz osiągnięcie przez studentów zakładanych efektów kształcenia
3. Współpraca z otoczeniem społecznym, gospodarczym lub kulturalnym
w procesie kształcenia
4. Jednostka dysponuje infrastrukturą
dydaktyczną i naukową umożliwiającą
realizację programu kształcenia
o profilu ogólnoakademickim
i osiągnięcie przez studentów zakładanych efektów kształcenia,
oraz prowadzenie badań naukowych
5. Jednostka zapewnia studentom
wsparcie w procesie uczenia się, prowadzenia badań i wchodzenia na rynek pracy
w
pełni
znacząco
częściowo
niedostatecznie
X
X
X
X
X
6. W jednostce działa skuteczny wewnętrzny system zapewniania jakości
kształcenia zorientowany na ocenę
realizacji efektów kształcenia
i doskonalenia programu kształcenia
oraz podniesienie jakości na ocenia-
X
1
Określenia: obszar wiedzy, dziedzina nauki i dyscyplina naukowa, dorobek naukowy, osiągnięcia naukowe,
stopień i tytuł naukowy oznaczają odpowiednio: obszar sztuki, dziedziny sztuki i dyscypliny artystyczne, dorobek artystyczny, osiągnięcia artystyczne oraz stopień i tytuł w zakresie sztuki.
2
nym kierunku studiów
Jeżeli argumenty przedstawione w odpowiedzi na raport z wizytacji lub wniosku o ponowne rozpatrzenie
sprawy będą uzasadniały zmianę uprzednio sformułowanych ocen, raport powinien zostać uzupełniony.
Należy, w odniesieniu do każdego z kryteriów, w obrębie którego ocena została zmieniona, wskazać dokumenty, przedstawić dodatkowe informacje i syntetyczne wyjaśnienia przyczyn, które spowodowały
zmianę, a ostateczną ocenę umieścić w tabeli nr 1.
W odpowiedzi na raport powizytacyjny władze Uczelni wyraziły przekonanie, że ocena „w
pełni” wystawiona przez Zespół Oceniający w czterech punktach raportu: pierwszym (koncepcja kształcenia), czwartym (infrastruktura dydaktyczna), piątym (wsparcie studentów w
procesie uczenia się i wchodzenia na rynek pracy) oraz szóstym (skuteczność wewnętrznego
systemu zapewniania jakości kształcenia) jest zbyt niska, wizytowany kierunek zasługuje bowiem w tych punktach na ocenę wyróżniającą. W odniesieniu do kryterium pierwszego
Uczelnia przyjęła zastrzeżenia ZO dotyczące formalnych uchybień w dokumentacji procesu
dydaktycznego, takie jak niewłaściwa redakcja niektórych sylabusów (brak modułowych
efektów kształcenia, brak spójności pomiędzy celami i efektami niektórych zajęć a stosowanymi na nich metodami dydaktycznymi), niepełna spójność sylabusów i macierzy, zbyt wąski
zakres egzaminów dyplomowych, uchybienia w punktacji ECTS i niska znajomość celów i
zasad tego systemu wśród studentów, brak zaliczania na ocenę praktyk nienauczycielskich.
Do uchybień formalnych autorzy Odpowiedzi Uczelni zaliczyli także ograniczenie w programie studiów wymiaru zajęć do wyboru na studiach I stopnia do 22% (na specjalności nauczycielskiej) i 24% (na specjalności antropologiczno-kulturowej) ogólnej liczby punktów ECTS,
uzasadniając to świadomie przyjętą polityką programową, mającą na celu zapewnienie tożsamości filologicznej kierunku. Zbyt niski wymiar zajęć do wyboru nie jest jednak uchybieniem
formalnym, oznacza bowiem niezgodność z ministerialnymi wymogami (minimum 30%
ogólnej liczby punktów ECTS, Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia
3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i
poziomie kształcenia, §4.2.) oraz ograniczenie możliwości indywidualizacji kształcenia przez
studentów filologii polskiej. Należy przy tym dodać, że dostosowanie wymiaru zajęć wybieralnych do ministerialnych wymogów nie pociąga za sobą automatycznie osłabienia tożsamości kierunku, o czym świadczą programy studiów w innych akademickich ośrodkach.
W Odpowiedzi Uczelni znalazło się oświadczenie, że wskazane w Raporcie powizytacyjnym
uchybienia są lub będą w bliskiej przyszłości eliminowane, nie podano jednak harmonogramu
tych działań, mowa jest jedynie o zaleceniach, zobowiązaniach, rekomendacjach, jest też nieprecyzyjna deklaracja „niezwłocznego wdrożenia” uwag i zaleceń ZO PKA. ZO nie znalazł
przesłanek do zmiany oceny kryterium pierwszego i utrzymuje ocenę w pełni.
W Odpowiedzi Uczelni znalazło się stwierdzenie, że ocena „w pełni” kryterium czwartego
(infrastruktura dydaktyczna) jest zbyt niska, studenci krakowskiej polonistyki mają bowiem
do dyspozycji imponujący księgozbiór biblioteki wydziałowej, przede wszystkim zaś Biblioteki Jagiellońskiej, poza tym „infrastruktura lokalowa i wyposażenie sal w nowoczesny sprzęt
informatyczny zmieniły się diametralnie od czasu poprzedniej wizyty akredytacyjnej”. For-
3
mułując swoją, bardzo przecież pozytywną, ocenę „w pełni” kryterium czwartego ZO PKA
wziął pod uwagę wszystkie te fakty, wyszedł jednak z założenia, że osiągnięty obecnie poziom infrastruktury kierunku jest już standardem akademickim osiąganym przez większość
dużych (choć nie tylko) polskich uczelni, zauważył też efekty obiektywnych warunków
ograniczających jakość infrastruktury dydaktycznej kierunku (rozproszenie zajęć po kilku
budynkach miasta, co wymaga przemieszczania się studentów w ciągu dnia, zabytkowy charakter niektórych budynków uniemożliwiający wprowadzenie ułatwień dla niepełnosprawnych). Ocena kryterium czwartego „w pełni” zostaje zatem podtrzymana.
Odnosząc się do kryterium szóstego (skuteczność wewnętrznego systemu zapewniania jakości
kształcenia) autorzy Odpowiedzi podkreślili złożoność, wielowymiarowość i spójność tego
systemu oraz jego realną efektywność mierzoną poziomem kompetencji absolwentów
filologii polskiej poświadczanym ich sukcesami naukowymi oraz aktywnością na polu
działalności kulturalnej i popularyzatorskiej, a także poziomem satysfakcji studentów filologii
polskiej z warunków studiowania w UJ. Przytoczone przez autorów Odpowiedzi liczne
przykłady włączania studentów filologii polskiej w naukowe, kulturalne i popularyzatorskie
wydarzenia w otoczeniu społeczno-kulturalnym, uczestnictwa studentów w naukowych
projektach badawczych realizowanych przez kadrę kierunku, a także przedstawione przykłady
skuteczności działania systemu uzasadniają zmianę oceny kryterium szóstego z „w pełni”
na „wyróżniającą”.
Tabela nr 1
Ocena końcowa spełnienia kryterium
Kryterium
wyróżniająco
6. W jednostce działa skuteczny wewnętrzny system
zapewniania jakości
kształcenia zorientowany na ocenę
realizacji efektów
kształcenia i doskonalenia programu
kształcenia oraz
podniesienie jakości
na ocenianym kierunku studiów
w pełni
znacząco
X
4
częściowo
niedostatecznie
1. Jednostka sformułowała koncepcję kształcenia i realizuje na ocenianym kierunku studiów
program kształcenia umożliwiający osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia.
w pełni
Uzasadnienie oceny w odniesieniu do kryterium 1
Jednostka sformułowała spójną koncepcję kształcenia, która zgodnie z misją i strategią Uniwersytetu
Jagiellońskiego oraz Wydziału Polonistyki realizuje na kierunku filologia polska. Rozwój kierunku
jest ściśle związany ze aktualnymi trendami w humanistyce oraz dostosowywany do zmieniających się
potrzeb otoczenia zewnętrznego, a program kształcenia oraz organizacja i realizacja procesu dydaktycznego w pełni umożliwiają studentom osiąganie zakładanych efektów, a także uzyskanie odpowiednich kwalifikacji dostosowanych do poziomu kształcenia. Zastrzeżenie budzi jedynie zbyt mała
liczba zajęć do wyboru na I stopniu kształcenia, która nie odpowiada wymaganym przepisami 30 %
punktów ECTS.
Zalecenia w odniesieniu do kryterium 1
Zalecane jest
- zwiększenie zajęć do wyboru na I stopniu kształcenia, tak by studenci mogli swobodnie kształtować
swoją ścieżkę kształcenia.
- opracowanie efektów przedmiotowych, które precyzowałyby efekty kierunkowe zgodnie ze specyfiką danego kursu.
- uzupełnienie dokumentacji procesu dydaktycznego (sylabusy) i uspójnienie jej z programem studiów
i macierzami.
- przeprowadzenie przez władze Wydziału spotkań ze studentami w celu omówienia zasad funkcjonowania systemu ECTS.
- obowiązkowe weryfikowanie na ocenę umiejętności nabytych na praktykach w ramach specjalności
antropologiczno-kulturowej i krytycznoliterackiej.
- przemyślenie formuły egzaminu dyplomowego, tak by pytania egzaminacyjne sprawdzały jak najsz
erszy zakres efektów kształcenia.
1.1 Koncepcja kształcenia na ocenianym kierunku studiów jest zgodna z misją i strategią rozwoju
uczelni, odpowiada celom określonym w strategii jednostki oraz w polityce zapewnienia jakości,
a także uwzględnia wzorce i doświadczenia krajowe i międzynarodowe właściwe dla danego zakresu
kształcenia.*
1. Opis stanu faktycznego
Koncepcja kształcenia na kierunku filologia polska wpisuje się w Strategię Rozwoju Wydziału Polonistyki UJ na lata 2012-2016, pozostając w zgodzie z misją i kierunkami rozwoju uczelni, określonymi
w Programie Rozwoju Uniwersytetu Jagiellońskiego 2012 oraz Strategii Rozwoju UJ 2014-2020. Dokumenty te kładą nacisk na najwyższą jakość badań i nauczania oraz budowanie trwałych relacji ze
społeczeństwem w atmosferze tolerancji i wolności. Cele określone w Strategii WP w latach 20122016 w zakresie dydaktyki, badań naukowych, modernizacji infrastruktury oraz systemu zarządzania
podkreślają integrację działalności dydaktycznej i naukowej, dbałość o ich jakość i skuteczny wpływ
na otoczenie społeczne. Odpowiada im realizowana na filologii polskiej koncepcja kształcenia zakładająca uzyskanie przez studenta wiedzy i umiejętności filologicznych, które stanowią o tożsamości
kierunku, oraz kompetencji ogólnohumanistycznych i specjalnościowych, pozwalających na funkcjonowanie na rynku pracy. Możliwe jest to dzięki wysoko wykwalifikowanej kadrze, której aktywność
badawcza zyskała przełożenie na kategorię parametryzacyjną A+, oraz stale ewoluującej, dzięki właściwej polityce jakości, koncepcji kształcenia dostosowującej proponowane specjalności do zmieniających się potrzeb zewnętrznych, co odpowiada przyjętym w kraju i świecie wzorom. Świadczą o tym
wyprowadzone z filologii polskiej nowe kierunki, np. edytorstwo i polonistyka-komparatystyka. Warta podkreślenia jest także intensywna współpraca pracowników i studentów z kulturalnym i społecznym otoczeniem Krakowa i Małopolski.
2. Ocena spełnienia kryterium 1.1: w pełni.
3. Uzasadnienie oceny
Koncepcja kształcenia na filologii polskiej odpowiada strategii WP oraz misji i strategii UJ. Zarówno
dokument wydziałowy, jak i realizowany na kierunku program kształcenia są ze sobą zgodne.
1.2 Plany rozwoju kierunku uwzględniają tendencje zmian zachodzących w dziedzinach nauki
i dyscyplinach naukowych, z których kierunek się wywodzi, oraz są zorientowane na potrzeby otoczenia społecznego, gospodarczego lub kulturalnego, w tym w szczególności rynku pracy.
5
Plany kierunku koncentrują się na modyfikacjach programu i rozwoju nowych specjalności, pozostających w związku z ewolucją nowoczesnej humanistyki oraz zmianami na rynku pracy. Program filologii polskiej opiera się na najnowszych badaniach naukowych, otwierając się na nowe tendencje,
czego przykładem specjalność antropologiczno-kulturowa (powstała z potrzeby reorientacji na studia
kulturowe) czy nowe przedmioty: językoznawstwo korpusowe i komputerowe, warsztaty sprawności
językowej. Projektowane są także specjalności wyrastające z kompetencji polonistycznych i stanowiące reakcję na oczekiwania rynku pracy: lingwistyka kryminalna, lingwistyka praktyczna i przekładoznawstwo literackie. Rozwijane jest kształcenie nauczycieli dzięki współpracy z Centrum Badań Edukacyjnych i Kształcenia Ustawicznego, którego celem jest badanie potrzeb społecznych i rynku pracy
w zakresie kształcenia, a także wdrażanie innowacyjnych metod nauczania. W odpowiedzi na oczekiwania pracodawców zwiększono nacisk na kształcenie umiejętności miękkich. Jednocześnie należy
podkreślić dbałość o zachowanie filologicznej tożsamości kierunku dzięki utrzymaniu silnego trzonu
przedmiotów podstawowych, do których dołączane są specjalności, ściśle powiązane z kompetencjami
polonistycznymi absolwentów.
2. Ocena spełnienia kryterium 1.2 w pełni
Rozwój kierunku pozostaje w ścisłym związku ze zmianami zachodzącymi w humanistyce, orientującej się obecnie interdyscyplinarnie, jest też na bieżąco dostosowywany do zmieniających się potrzeb
otoczenia zewnętrznego. Dzięki tym działaniom, zmierzającym do osiągnięcia równowagi filologicznym charakterem kształcenia a jego specjalnościowym zorientowaniem, ale także dzięki wysokiemu
prestiżowi Uczelni, możliwe jest utrzymanie zainteresowania studentów kierunkiem mimo niesprzyjających warunków demograficznych.
1.3 Jednostka przyporządkowała oceniany kierunek studiów do obszaru/obszarów kształcenia oraz
wskazała dziedzinę/dziedziny nauki oraz dyscyplinę/dyscypliny naukowe, do których odnoszą się
efekty kształcenia dla ocenianego kierunku.
Jednostka przyporządkowała kierunek filologia polska do obszaru i dziedziny nauk humanistycznych
oraz wskazała dyscypliny naukowe, do których odnoszą się efekty kształcenia: literaturoznawstwo i
językoznawstwo (zgodnie z Uchwałą Senatu UJ nr 34/III/2012 z dnia 28 marca 2012 r., Uchwałą nr
2/I/2012 Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego z dn. 25 stycznia 2012 r. oraz § 24 pkt 4 Statutu Uniwersytetu Jagiellońskiego). Kierunkowe efekty kształcenia wyodrębniają również na odpowiednim
poziomie ogólności efekty realizowane w ramach specjalności (w zakresie wiedzy i umiejętności) –
mieszczą się one w obszarze nauk humanistycznych, wykraczając jedynie w wypadku specjalności
nauczycielskiej częściowo w obszar nauk społecznych (poprzez wskazanie na pedagogikę i psychologię). W sporządzonych dla kierunku efektach kształcenia nie uwzględniono jednak odniesienia do
obszaru nauk społecznych.
2. Ocena spełnienia kryterium 1.3: w pełni
Jednostka prawidłowo określiła studia ogólnoakademickie na kierunku filologia polska jako dziedzinę
nauk humanistycznych, przynależną do obszaru wiedzy humanistycznej. Brak odniesień w dwóch
przypadkach do efektów społecznych nie obniża oceny przypisania samego kierunku do właściwej
dlań dziedziny oraz dyscyplin.
1.4. Efekty kształcenia zakładane dla ocenianego kierunku studiów są spójne z wybranymi efektami
kształcenia dla obszaru/obszarów kształcenia, poziomu i profilu ogólnoakademickiego, do którego/których kierunek ten został przyporządkowany, określonymi w Krajowych Ramach Kwalifikacji
dla Szkolnictwa Wyższego, sformułowane w sposób zrozumiały i pozwalający na stworzenie systemu
ich weryfikacji. W przypadku kierunków studiów, o których mowa w art. 9b, oraz kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, o którym mowa w art. 9c ustawy z dnia 27 lipca
2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.), efekty kształcenia są
także zgodne ze standardami kształcenia określonymi w przepisach wydanych na podstawie wymienionych artykułów ustawy. Efekty kształcenia zakładane dla ocenianego kierunku studiów, uwzględniają w szczególności zdobywanie przez studentów pogłębionej wiedzy, umiejętności badawczych i
kompetencji społecznych niezbędnych w działalności badawczej, na rynku pracy, oraz w dalszej edukacji.*
6
Efekty kształcenia dla filologii polskiej, określone w Uchwale nr 34/III/2012 Senatu UJ, realizują
wszystkie efekty przypisane obszarowi nauk humanistycznych na obu poziomach kształcenia i są z
nimi spójne. Poszerzono je dodatkowo o efekty w zakresie wiedzy i umiejętności związane z prowadzonymi na kierunku specjalnościami: antropologiczno-kulturową, nauczycielską i krytyką literacką.
Pozwalają one na zrównoważony rozwój wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, nastawione
są zgodnie z profilem ogólnoakademickim na działalność badawczą i dalszą edukację, dzięki zaś profilowaniu specjalnościowemu przygotowują absolwenta do pracy w zawodzie nauczyciela, krytyka
literackiego i polonisty poruszającego się w świecie kultury.
Większość sylabusów, zgodnie z rozwiązaniem przyjętym na Uczelni, przypisuje poszczególnym
przedmiotom jedynie efekty kierunkowe. W niewielu wypadkach zdarzają się uszczegółowienia na
poziomie danego przedmiotu, co stanowi dobrą praktykę. Wszystkie zdefiniowane dla kierunku efekty
znajdują potwierdzenie w matrycach, przygotowanych osobno dla poszczególnych specjalności na
każdym poziomie kształcenia – z wyjątkiem efektu K_K05, który według macierzy nie jest realizowany na specjalności nauczycielskiej na II stopniu. Na II stopniu specjalności antropologicznokulturowej nie uwzględniono w macierzy przedmiotu Filozoficzne konteksty wiedzy o literaturze, zaś
efekt K_U06, przypisany wspólnemu wszystkim specjalnościom na II stopniu przedmiotowi Literatura polska po 1989 roku, na specjalności krytyka literacka nie jest realizowany w ramach tego przedmiotu, lecz na seminarium magisterskim. Należałoby zsynchronizować matryce z sylabusami przedmiotowymi, wskazane byłoby także opracowanie efektów przedmiotowych doprecyzowujących efekty
kierunkowe zgodnie ze specyfiką zajęć.
Zdaniem studentów efekty kształcenia zostały sformułowane w sposób zrozumiały i pozwalają na
stosowanie odpowiednich metod weryfikacji umożliwiających stopień ich osiągnięcia. Zespół oceniający podziela ten pogląd. Również efekty sformułowane dla specjalności nauczycielskiej (doprecyzowane w sylabusach na poziomie efektów przedmiotowych) są zgodne ze standardami kształcenia nauczycieli.
Ocena spełnienia kryterium 1.4 w pełni
Uzasadnienie oceny
Efekty kształcenia przygotowano zgodnie z zasadami wprowadzania Krajowych Ram Kwalifikacji dla
szkolnictwa wyższego i są one spójne ze wskazanymi efektami obszarowymi (z zastrzeżeniem dotyczącym jednego efektu z zakresu kompetencji na II stopniu specjalności nauczycielskiej). Matryce
potwierdzają realizację efektów kierunkowych w procesie kształcenia.
1.5 Program studiów dla ocenianego kierunku oraz organizacja i realizacja procesu kształcenia, umożliwiają studentom osiągnięcie wszystkich zakładanych efektów kształcenia oraz uzyskanie kwalifikacji
o poziomie odpowiadającym poziomowi kształcenia określonemu dla ocenianego kierunku o profilu
ogólnoakademickim.*
1.5.1. W przypadku kierunków studiów, o których mowa w art. 9b, oraz kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, o którym mowa w art. 9c ustawy Prawo
o szkolnictwie wyższym, program studiów dostosowany jest do warunków określonych w
standardach zawartych w przepisach wydanych na podstawie wymienionych artykułów
ustawy.
1.5.2. Dobór treści programowych na ocenianym kierunku jest zgodny z zakładanymi efektami
kształcenia oraz uwzględnia w szczególności aktualny stan wiedzy związanej z zakresem
ocenianego kierunku.*
1.5.3. Stosowane metody kształcenia uwzględniają samodzielne uczenie się studentów, aktywizujące formy pracy ze studentami oraz umożliwiają studentom osiągnięcie zakładanych
efektów kształcenia, w tym w szczególności w przypadku studentów studiów pierwszego
stopnia - co najmniej przygotowanie do prowadzenia badań, obejmujące podstawowe
umiejętności badawcze, takie jak: formułowanie i analiza problemów badawczych, dobór
metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentacja wyników badań, zaś studentom
studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich – udział w prowadzeniu
badań w warunkach właściwych dla zakresu działalności badawczej związanej z ocenianym kierunkiem, w sposób umożliwiający bezpośrednie wykonywanie prac badawczych
przez studentów.*
1.5.4. Czas trwania kształcenia umożliwia realizację treści programowych i dostosowany jest do
7
efektów kształcenia określonych dla ocenianego kierunku studiów, przy uwzględnieniu
nakładu pracy studentów mierzonego liczbą punktów ECTS.
1.5.5. Punktacja ECTS jest zgodna z wymaganiami określonymi w obowiązujących przepisach
prawa, w szczególności uwzględnia przypisanie modułom zajęć powiązanych
z prowadzonymi w uczelni badaniami naukowymi w dziedzinie/dziedzinach nauki związanej/związanych z ocenianym kierunkiem więcej niż 50% ogólnej liczby punktów
ECTS.*
1.5.6. Jednostka powinna zapewnić studentowi elastyczność w doborze modułów kształcenia
w wymiarze nie mniejszym niż 30% liczby punktów ECTS wymaganej do osiągnięcia
kwalifikacji odpowiadających poziomowi kształcenia na ocenianym kierunku, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.*
1.5.7. Dobór form zajęć dydaktycznych na ocenianym kierunku, ich organizacja, w tym liczebność grup na poszczególnych zajęciach, a także proporcje liczby godzin różnych form zajęć umożliwiają studentom osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia,
w szczególności w zakresie pogłębionej wiedzy, umiejętności prowadzenia badań oraz
kompetencji społecznych niezbędnych w działalności badawczej. Prowadzenie zajęć
z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość spełnia warunki określone
przepisami prawa.*
1.5.8. W przypadku, gdy w programie studiów na ocenianym kierunku zostały uwzględnione
praktyki zawodowe, jednostka określa efekty kształcenia i metody ich weryfikacji, oraz
zapewnia właściwą organizację praktyk, w tym w szczególności dobór instytucji
o zakresie działalności odpowiednim do celów i efektów kształcenia zakładanych dla ocenianego kierunku oraz liczbę miejsc odbywania praktyk dostosowaną do liczby studentów
kierunku.
1.5.9. Program studiów sprzyja umiędzynarodowieniu procesu kształcenia, np. poprzez realizację programu kształcenia w językach obcych, prowadzenie zajęć w językach obcych, ofertę kształcenia dla studentów zagranicznych, a także prowadzenie studiów wspólnie z zagranicznymi uczelniami lub instytucjami naukowymi.
1.5.1.
Studenci filologii polskiej na obu poziomach kształcenia mogą realizować specjalność nauczycielską
zgodnie z rozporządzeniem MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 roku zarówno w zakresie przyjętych
efektów kształcenia, jak i czasu trwania studiów oraz wymiaru praktyk. Program obejmuje moduł
merytoryczny, psychologiczno-pedagogiczny oraz dydaktyczny, a łączna liczba godzin przeznaczonych na dwa ostatnie moduły oraz przyporządkowana im liczba punktów ECTS są zgodne z przepisami.
1.5.2.
Dobór treści programowych jest zgodny z zakładanymi efektami kształcenia i uwzględnia aktualny
stan wiedzy związanej z kierunkiem filologia polska. Treści programowe przyporządkowano wszystkim przedmiotom i opisano szczegółowo w sylabusach. Podlegają one, podobnie jak listy lektur oraz
literatura przedmiotu, systematycznej aktualizacji uwzględniającej rozwój wiedzy, powstawanie nowych technologii (w tym informatycznych) i metodologii. Możliwość przełożenia na proces dydaktyczny aktualnego stanu badań dają przede wszystkim przedmioty fakultatywne, realizowane w ramach tzw. opcji oraz seminaria dyplomowe.
1.5.3.
Metody kształcenia uwzględniają samodzielne uczenie się studentów (zapoznanie się ze wskazaną
literaturą, przygotowanie prezentacji, prac projektowych i zaliczeniowych) i aktywizujące formy pracy
(gry dydaktyczne, zajęcia warsztatowe, metody projektowe) z wykorzystaniem multimedialnych technik kształcenia. Umożliwiają one studentom osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, co potwierdzili sami zainteresowani, doceniając - obok interaktywnych form zajęć - także tradycyjne metody
dydaktyczne (znakomicie prowadzone wykłady). Zespół oceniający generalnie potwierdza tę opinię,
zwracając jednocześnie uwagę, że metody zapisane w sylabusach nie zawsze są w pełni spójne z zakładanymi dla przedmiotu efektami i celami kształcenia (np. praktycznemu nastawieniu zajęć, mających kształcić umiejętności i kompetencje interpretatorskie, towarzyszą metody podające i wykładowe
na przedmiocie Ponowoczesne kategorie interpretacyjne, a ćwiczenia Archiwum-laboratorium, bru8
lion-ślad przewidują przede wszystkim metodę wykładu).
Podkreślić należy aktywizację studentów w zakresie rozwijania umiejętności niezbędnych do podejmowania i prowadzenia samodzielnej pracy badawczej na obu stopniach kształcenia. Badania naukowe wdrażane są w ramach przedmiotów do wyboru oraz seminariów dyplomowych na obu stopniach,
powstające w ich ramach prace biorą udział w corocznym konkursie wydziałowym, najlepsze zaś kierowane są na konkurs Cz. Zgorzelskiego. Rozwijaniu umiejętności samodzielnej pracy naukowej
sprzyja także działalność kół naukowych, włączanie studentów w redagowanie pism internetowych,
ich uczestnictwo w projektach badawczych (np. w programie Akademickie Centrum Kreatywności),
publikowanie tekstów w tomach pokonferencyjnych oraz pismach naukowych.
1.5.4.
Studia I stopnia na filologii polskiej trwają 6 semestrów i obejmują na specjalności nauczycielskiej
2370 godzin, a na antropologiczno-kulturowej 2415 godzin, co w obu przypadkach daje 180 ECTS.
Studia II stopnia trwają 4 semestry i prowadzone są w ramach 3 specjalności: nauczycielskiej (1200
godzin), antropologiczno-kulturowej (930 godzin) i krytyki literackiej (980 godzin), którym przypisano po 120 ECTS. Liczba godzin na wszystkich specjalnościach jest wysoka, umożliwia realizację treści programowych i dostosowana jest do założonych efektów kształcenia, powoduje jednak szczególnie duże obciążenie, gdy studenci decydują się na łączenie ze sobą dwóch specjalności. Nakład pracy
studentów dokumentuje bilans punktów ECTS uwzględniony w sylabusie przedmiotu, sporządzony
poprawnie, choć na różnym poziomie szczegółowości.
1.5.5.
O przypisanej przedmiotom punktacji, która zgodna jest z zasadami systemu ECTS, decyduje waga
przedmiotu i projektowany nakład pracy studenta. Generalnie punktacja nie budzi zastrzeżeń i jest
uzasadniona w sylabusach, w niektórych wypadkach jednak pojawiają się wątpliwości związane z
podziałem punktów: przedmioty należące do bloku podstawowego wycenione zostały z reguły nisko
(czasem liczba ECTS odpowiada godzinom kontaktowym, mimo przewidzianych prac zaliczeniowych
i czasu przeznaczonego na przygotowanie do zajęć), z kolei część wykładów oszacowana została bardzo wysoko (np. Literatura powszechna XX wieku to 60 h wykładu za 10 ECTS). Studenci nie mają
zastrzeżeń co do punktacji przedmiotów, nie orientują się jednak w zasadach przydzielania ECTS.
Warto byłoby przemyśleć stosowane na kierunku reguły punktacji, a także przybliżyć reguły funkcjonowania systemu ECTS studentom.
Zgodnie z uchwałą Senatu UJ nr 151/XI/2014 program studiów na kierunku filologia polska przypisuje zajęciom powiązanym z prowadzonymi badaniami naukowymi ponad 50% ogólnej liczby
punktów ECTS. Dotyczy to zarówno przedmiotów obowiązkowych, jak i fakultatywnych, wykazanych w tabeli 3 Raportu. Na studiach I stopnia obu specjalności jest to powyżej 80, na II stopniu zaś
ponad 78% na każdej z trzech prowadzonych specjalności.
1.5.6.
Na studiach I stopnia liczba punktów ECTS możliwych do uzyskania w ramach zajęć do wyboru wynosi: na specjalności nauczycielskiej 40 ECTS, na specjalności antropologiczno-kulturowej – 44
ECTS, co stanowi odpowiednio 22% i 24% ogólnej liczby punktów. Władze Wydziału uzasadniają to
świadomie przyjętą polityką programową, mającą na celu zapewnienie tożsamości filologicznej kierunku. Ten stan rzeczy jest jednak niezgodny z obowiązującymi przepisami, a studenci na I stopniu w
niewystarczającym stopniu mogą budować własną ścieżkę kształcenia. Problem ten nie występuję na
studiach II stopnia, gdzie studenci mogą wybierać spośród przedmiotów, którym przypisano na specjalności nauczycielskiej 64% ogólnej liczby punktów, na specjalności antropologiczno-kulturowej –
56%, a na specjalności krytyka literacka 61%. Podobne rozwiązanie należy zalecić na studiach licencjackich, których filologiczne efekty kształcenia mogłyby być realizowane na przedmiotach fakultatywnych (opcjach). Również studenci I stopnia na spotkaniu z zespołem oceniającym potwierdzili
potrzebę zwiększania liczby przedmiotów do wyboru.
1.5.7.
Limity liczebności grup zgodnie z uchwałą Senatu UJ nr 27/IX/2006 Senatu UJ wynoszą: w grupach
ćwiczeniowych od 15 do 25 osób, warsztatowych do 12 osób, na seminariach licencjackich do 10, a
magisterskich do 8 osób. Przewidziane w programie studiów różne formy dydaktyczne (wykłady,
ćwiczenia, warsztaty, seminaria i praktyki) obejmują zróżnicowane sposoby prowadzenia zajęć i
uwzględniają specyfikę poszczególnych przedmiotów, zapewniając tym samym osiąganie założonych
efektów kształcenia. Podobne zdanie wyrazili studenci na spotkaniu z zespołem oceniającym. W ra9
mach opcji, które mają mieć zgodnie z programem formę wykładów, realizowane są ćwiczenia i
warsztaty, co wspomaga aktywizację studentów – należałoby jednak uporządkować formy zajęć różnie zapisane w dokumentacji: programie studiów i sylabusach. Proporcje liczby godzin różnych form
zajęć są właściwie dostosowane do efektów kształcenia, a kolejność zajęć w programie studiów umożliwia ich właściwą realizację.
Za organizację zajęć na kierunku odpowiada jego kierownik, który decyduje o modyfikacji programu
(np. zamianie wykładów na ćwiczenia czy wprowadzaniu nowych przedmiotów) oraz czuwa nad właściwym przebiegiem procesu dydaktycznego. Jego pracę wspomagają koordynatorzy przedmiotów,
odpowiedzialni za sylabusy i przestrzeganie kryteriów zaliczeniowych oraz opiekunowie lat. Zdaniem
studentów organizacja zajęć na filologii polskiej jest właściwa, uczestnicy spotkania podkreślali również możliwość stałego kontaktu z Dziekanem, któremu mogą zgłaszać wszelkie uwagi dotyczące
procesu dydaktycznego.
Na ocenianym kierunku nie prowadzi się zajęć metodą e-learningu, jedynie odrabianie zajęć odbywa
się sporadycznie tą metodą.
1.5.8.
Na wszystkich specjalnościach realizowanych w ramach filologii polskiej obowiązują praktyki. Wymiar i termin trwania praktyk pedagogicznych na specjalności nauczycielskiej zgodny jest ze standardami kształcenia nauczycieli i odbywa się na podstawie wydziałowej instrukcji odbywania praktyk.
Koordynatorzy dbają o prawidłowy przebieg praktyk poprzez regularny kontakt z opiekunami i hospitacje praktyk, ocenianych na podstawie pisemnej opinii przekazanej w karcie oceny praktyki przez
opiekuna. Dobrą praktyką jest wymiana refleksji po praktykach na przedmiocie Pragmatyka zawodu
nauczyciela.
Na specjalności antropologiczno-kulturowej I stopnia studenci odbywają w instytucjach kultury 150 h
obowiązkowych praktyk, których przebieg w formie opinii pisemnej ocenia opiekun z miejsca praktyki, przy czym ocena nie jest tu obowiązkowa (inaczej podaje program studiów). Na podobnych zasadach odbywają się praktyki na specjalności krytyka literacka, ich wymiar jest jednak stosunkowo niewielki (20 h), zaliczenie zaś odbywa na podstawie rozmowy ze studentem i zaświadczenia o dobyciu
praktyk bez oceny. Załączony program studiów nie przypisuje im punktacji ECTS. W przedstawionej
dokumentacji nie znalazły się sylabusy do praktyk specjalności nienauczycielskich. Zespół oceniający
zapoznał się z przykładową dokumentacją przebiegu praktyk, potwierdzającą właściwą weryfikację
założonych efektów kształcenia, szczególnie rozbudowaną zwłaszcza w przypadku specjalności nauczycielskiej.
Generalnie organizacja praktyk, w tym w dobór instytucji o zakresie działalności odpowiednim do
celów i efektów kształcenia zakładanych dla ocenianego kierunku (przedstawiono listę odpowiednich
instytucji) oraz liczba miejsc odbywania praktyk jest właściwa i dostosowana do liczby studentów, a
opiekunowie praktyk czuwają nad ich pomyślnym przebiegiem. Wskazane byłoby jednak uzupełnienie
dokumentacji oraz obowiązkowe weryfikowanie na ocenę umiejętności nabytych na praktykach w
ramach specjalności antropologiczno-kulturowej i krytycznoliterackiej.
1.5.9.
Program studiów przewiduje naukę języka obcego w formie lektoratów, na których studenci zobowiązani są do zaliczenia kursu języka obcego na wyznaczonym poziomie. Na Wydziale istnieje również
bogata oferta zajęć dydaktycznych w językach obcych, które są adresowane do wszystkich studentów
studiów I i II stopnia, a także do studentów zagranicznych. Decyzją Senatu UJ warunkiem ukończenia
studiów II stopnia jest zaliczenie kursu w języku obcym, co jest dobrą praktyką. Studenci mają również możliwość studiowania na uczelniach zagranicznych w ramach stypendiów i programów wymiany zagranicznej, na spotkaniu z zespołem oceniającym nie wyrazili oni jednak szczególnego zainteresowania wymianą międzynarodową.
2. Ocena spełnienia kryterium 1.5 z uwzględnieniem kryteriów od 1.5.1. do 1.5.9 w pełni
Program studiów oraz organizacja i realizacja procesu kształcenia w pełni umożliwiają studentom
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia oraz uzyskanie odpowiednich kwalifikacji dostosowanych do poziomu kształcenia. Zastrzeżenie dotyczy jedynie niewystarczającej liczby zajęć do wyboru
na I stopniu kształcenia – władzom Wydziału zaleca się dostosowanie jej do wymaganego przepisami
poziomu 30 % ECTS. Należy także zwrócić uwagę na spójność i kompletność dokumentacji procesu
dydaktycznego oraz skuteczniej zachęcać studentów do wymiany międzynarodowej.
10
1.6 Polityka rekrutacyjna umożliwia właściwy dobór kandydatów.
1.6.1. Zasady i procedury rekrutacji zapewniają właściwy dobór kandydatów do podjęcia kształcenia na ocenianym kierunku studiów i poziomie kształcenia w jednostce oraz uwzględniają zasadę
zapewnienia im równych szans w podjęciu kształcenia na ocenianym kierunku.
1.6.2. Zasady, warunki i tryb potwierdzania efektów uczenia się na ocenianym kierunku umożliwiają identyfikację efektów uczenia się uzyskanych poza systemem studiów oraz ocenę ich adekwatności do efektów kształcenia założonych dla ocenianego kierunku studiów. *
1.6.1.
Zasady rekrutacji na rok akademicki 2016/2017 określa uchwała Senatu UJ nr 50/IV/2015 z 29 kwietnia 2015 roku, a szczegółowe zasady opisane zostały na stronie www.erk.uj.edu.pl. Studia I stopnia
mogą podjąć osoby posiadające wykształcenie średnie potwierdzone świadectwem maturalnym. Lista
rankingowa ustalana jest na podstawie uzyskanej przez kandydatów podczas egzaminu maturalnego
liczby punktów z dwóch przedmiotów: języka polskiego oraz drugiego przedmiotu wybranego z listy
podanej na stronie ERK (system Elektronicznej Rejestracji Kandydatów, za pomocą którego odbywa
się rekrutacja na studia). Do podjęcia studiów II stopnia uprawnione są osoby, które ukończyły studia
wyższe (co najmniej licencjackie) z obszaru nauk humanistycznych (na specjalności nauczycielskiej),
humanistycznych i społecznych (na specjalności antropologiczno-kulturowej), humanistycznych, społecznych i sztuki (na specjalności krytyka literacka). Dodatkowym kryterium na specjalności nauczycielskiej jest posiadanie przez kandydata uprawnień do wykonywania zawodu nauczyciela uzyskanych
na studiach I stopnia. Podstawą ustalania listy kandydatów są wyniki postępowania kwalifikacyjnego
obliczone na podstawie średniej ze studiów. Przejrzyste zasady rekrutacji zapewniają właściwy dobór
kandydatów do podjęcia kształcenia na ocenianym kierunku.
1.6.2.
Zasady, warunki i tryb potwierdzania efektów uczenia się uzyskanych poza systemem studiów reguluje uchwała Senatu UJ nr 76/VI/2015 z 24 czerwca 2015 roku w sprawie określenia trybu potwierdzania efektów uczenia się. Ze względu na brak chętnych w dotychczasowym procesie kształcenia do
rekrutacji w wyżej wymienionym trybie nie wdrożono jeszcze sformułowanych w uchwale procedur
weryfikacji na prowadzonych przez WP UJ kierunkach studiów.
Ocena spełnienia kryterium 1.6 z uwzględnieniem kryteriów od 1.6.1. do 1.6.2: w pełni
Uzasadnienie oceny
Analiza postępowania rekrutacyjnego oraz kryteriów rekrutacji na ocenianym kierunku pozwala
stwierdzić, iż nie zawierają one przepisów dyskryminujących jakąkolwiek grupę kandydatów i opierają się na zasadzie równych szans w podejmowaniu kształcenia. Na filologii polskiej istnieje możliwość
potwierdzania efektów uczenia się uzyskanych poza systemem studiów.
1.7 System sprawdzania i oceniania umożliwia monitorowanie postępów w uczeniu się oraz ocenę
stopnia osiągnięcia przez studentów zakładanych efektów kształcenia. *
1.7.1. Stosowane metody sprawdzania i oceniania efektów kształcenia są adekwatne do zakładanych
efektów
kształcenia,
wspomagają
studentów
w
procesie
uczenia
się
i umożliwiają skuteczne sprawdzenie i ocenę stopnia osiągnięcia każdego z zakładanych efektów
kształcenia, w tym w szczególności w zakresie pogłębionej wiedzy, umiejętności prowadzenia badań oraz kompetencji społecznych niezbędnych w działalności badawczej, na każdym etapie procesu kształcenia, także na etapie przygotowywania pracy dyplomowej i przeprowadzania egzaminu dyplomowego, oraz w odniesieniu do wszystkich zajęć, w tym zajęć z języków obcych.
1.7.2. System sprawdzania i oceniania efektów kształcenia jest przejrzysty, zapewnia rzetelność,
wiarygodność i porównywalność wyników sprawdzania i oceniania, oraz umożliwia ocenę stopnia
osiągnięcia przez studentów zakładanych efektów kształcenia. W przypadku prowadzenia kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość stosowane są metody weryfikacji
i oceny efektów kształcenia właściwe dla tej formy zajęć.*
Sprawdzanie osiągnięcia efektów kształcenia realizowane jest na bieżąco poprzez ocenę przygotowania do zajęć i aktywności studentów na zajęciach, a także poprzez sprawdziany i egzaminy pisemne,
prace zaliczeniowe, referaty, prezentacje i projekty. Oceny uzyskiwane przez studentów w trakcie tej
weryfikacji odzwierciedlają stopień osiągniecia założonych efektów kształcenia. Metody sprawdzania
11
i oceniania efektów kształcenia odnotowują sylabusy przedmiotowe. Warunkiem zaliczenia wykładów
jest według niektórych sylabusów jedynie obecność na zajęciach, a w przypadku obowiązku wykazania się znajomością poruszanej w ich trakcie tematyki brakuje niekiedy wskazania metod oceny (np.
Literatura powszechna). W pojedynczych sylabusach forma i warunki zaliczenia modułu nie zostały
określone, nie zawsze też podano obowiązujące kryteria oceny.
Ostateczną formę sprawdzenia realizacji efektów kształcenia stanowi egzamin licencjacki i magisterski składany w obecności trzyosobowej komisji na podstawie pracy dyplomowej, recenzowanej przez
promotora i recenzenta. Analiza wybranych prac dyplomowych potwierdziła właściwy sposób weryfikacji efektów kształcenia, z zastrzeżeniem dotyczącym konieczności poszerzenia problematyki
pytań egzaminacyjnych, które najczęściej były związane ściśle z pracą. Wskazane byłoby także
unikanie sytuacji, gdy zarówno promotor, jak i recenzent pracy licencjackiej mają stopień doktora.
W opinii studentów obowiązujące metody weryfikacji efektów kształcenia są dostosowane do specyfiki przedmiotu oraz prowadzonych form dydaktycznych. Zespół oceniający przychyla się do tej opinii.
1.7.2.
Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów opisane zostały
w sylabusach, a koordynatorzy przedmiotów odpowiedzialni są za ich jednolite stosowanie. Obiektywizacji wymagań i kryteriów oceny prac dyplomowych służy osobny wydziałowy dokument. Na
kierunku obowiązuje również regulamin archiwizowania prac pisemnych. Tak udokumentowany system sprawdzania i oceniania efektów kształcenia na filologii polskiej uznać można
za rzetelny i umożliwiający porównywalność wyników. Także zdaniem studentów stosowane na
kierunku kryteria zapewniają transparentność systemu oceniania.
Prace etapowe są najczęściej opatrywane przez sprawdzającego pisemnym komentarzem, a
także omawiane indywidualnie podczas godzin konsultacyjnych. Przedstawiona do wglądu
dokumentacja potwierdza zróżnicowaną jakość weryfikacji – obok prac opatrzonych wnikliwymi recenzjami pojawiały się także takie, które pozbawione oceny są i komentarza (zob. zał.
4).
2. Ocena spełnienia kryterium 1.7 z uwzględnieniem od 1.7.1. do 1.7.2 w pełni
Na filologii polskiej funkcjonuje system oceniania umożliwiający monitorowanie postępów w uczeniu
się oraz ocenę stopnia osiągnięcia przez studentów zakładanych efektów kształcenia. Obowiązujący
system weryfikacji efektów kształcenia zapewnia możliwość oceny stopnia ich osiągnięcia, choć
większą wagę należy przyłożyć do sprawdzania prac przejściowych oraz rozszerzyć zakres egzaminu
dyplomowego.
2. Liczba i jakość kadry naukowo-dydaktycznej oraz prowadzone w jednostce badania naukowe
zapewniają realizację programu kształcenia na ocenianym kierunku oraz osiągnięcie przez studentów zakładanych efektów kształcenia
Ocena spełnienia kryterium 2: wyróżniająca
Kadra pod względem ilościowym i jakościowym (prowadzone badania, publikacje, działalność
organizacyjna, pozyskiwane granty, współpraca międzynarodowa itp.) w pełni gwarantuje realizację programu kształcenia oraz osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia. Dorobek i osiągnięcia naukowe w skali krajowej i międzynarodowej są imponujące. Słabszym elementem jest
nieco tradycyjny model dydaktyki uprawianej przez niektórych (nielicznych) pracowników, co
nie obniża jednak wysokiej całościowej oceny kadry.
Elementem wymagającym drobnej korekty jest kontrola jakości dydaktyki, niektórzy pracownicy bowiem, chociaż prezentują dobry poziom merytoryczny, poprzestają na tradycyjnych metodach podawczych oraz nieco monotonnym sposobie prowadzenia zajęć, co może osłabić efektywność nauczania. Zwiększona liczba hospitacji zajęć w wypadku niektórych prowadzących
oraz szkolenia metodyczne mogłyby przyczynić się do zwiększenia efektywności i atrakcyjności
poprawnych merytorycznie zajęć.
12
2.1 Nauczyciele akademiccy stanowiący minimum kadrowe posiadają dorobek naukowy zapewniający
realizację programu studiów w obszarze wiedzy odpowiadającym obszarowi kształcenia, wskazanemu
dla tego kierunku studiów, w zakresie jednej z dyscyplin naukowych, do których odnoszą się efekty
kształcenia określone dla tego kierunku. Struktura kwalifikacji nauczycieli akademickich stanowiących minimum kadrowe odpowiada wymogom prawa określonym dla kierunków studiów
o profilu ogólnoakademickim, a ich liczba jest właściwa w stosunku do liczby studentów ocenianego
kierunku.*
Kwalifikacje kadry wliczanej do minimum kadrowego oraz jej imponujący i różnorodny dorobek naukowy pozwalają w pełni na realizację programu studiów w zakresie obu dyscyplin właściwych dla
kierunku, tj. językoznawstwa i literaturoznawstwa. Wśród osób wskazanych w minimum znajduje się
8 profesorów tytularnych (6 literaturoznawców, 2 językoznawców), 1 doktor habilitowany (językoznawca) oraz 11 doktorów (7 literaturoznawców, 3 językoznawców, 1 pedagog). Tym samym występują właściwe proporcje między przedstawicielami najważniejszych dla kierunku dyscyplin. Ponadto
każda ze wskazanych osób prowadzi zajęcia dydaktyczne zgodnie z kompetencjami, tj. wykształceniem i ze skorelowanym z nim dorobkiem naukowym. Osoba z wykształceniem pedagogicznym wliczona do minimum kadrowego prowadzi zajęcia z zakresu pedagogiki i dydaktyki szkolnej, obszarów
sytuujących się na granicy nauk humanistycznych i społecznych (Dz.U. nr 253, poz. 1521). Tym samym zarówno kwalifikacje osób wliczonych do minimum kadrowego, ich stały rozwój (w ciągu 5
ostatnich lat odnotowano 6 doktoratów osób wliczonych do minimum, 22 habilitacje, 11 profesur), jak
i dorobek naukowy zapewniają realizację programu studiów w obszarze wiedzy odpowiadającym obszarowi kształcenia.
W wyniku weryfikacji dokumentacji dotyczącej pracowników, w tym oświadczeń o wyrażeniu zgody
na wliczenie do minimum kadrowego ocenianego kierunku, stwierdzono, iż wszystkie osoby (łącznie
20) zgłoszone do minimum kadrowego spełniają warunki określone w art. 112a Ustawy z dnia 27
lipca 2005r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2012r., Nr 572 z późn. zm.). Spełnione zostały
również warunki dotyczące obciążeń godzinowych pracowników, określone w § 13 ust. 2 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 3 października 2014r., dotyczące prowadzenia
studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz.U. z 2014r., poz. 1370), wedle których
nauczyciel akademicki może być wliczony do minimum kadrowego w danym roku akademickim,
jeżeli prowadzi na danym kierunku studiów zajęcia dydaktyczne w wymiarze co najmniej 30 godzin –
w przypadku samodzielnych nauczycieli akademickich, a co najmniej 60 godzin w przypadku nauczycieli akademickich posiadających stopień naukowy doktora. Dla wszystkich nauczycieli akademickich
wliczonych do minimum kadrowego Uczelnia stanowi podstawowe miejsce pracy; wszyscy zatrudnieni są w pełnym wymiarze czasu pracy. Na podstawie analizy aktów mianowania oraz umów o pracę oraz informacji uzyskanych w czasie wizytacji można stwierdzić, iż nauczyciele akademiccy stanowiący minimum kadrowe są zatrudnieni w Uczelni od kilku/kilkunastu lat, co dowodzi stabilności
kadry kierunku.
Stosunek liczby nauczycieli akademickich wliczonych do minimum kadrowego (20) do liczby studentów kierunku na I i II stopniu (741), wynosi 1: 37, tym samym zostały spełnione wymagania (§ 17 ust.
1 pkt. 7) określone w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5. 10 2011r. w
sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz.U. Nr
243, poz. 1445), a mieszczącego się w obszarze nauk humanistycznych (1: 120).
Ocena spełnienia kryterium 2.1 – wyróżniająca
Uzasadnienie oceny
Wliczeni do minimum kadrowego pracownicy prowadzący zajęcia na kierunku filologia polska stanowią kompletną i kompetentną kadrę do prowadzenia studiów licencjackich oraz magisterskich o
profilu ogólnoakademickim. Minimum kadrowe dla studiów pierwszego i drugiego stopnia na kierunku „filologia polska” spełnia wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym
kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. z 2014 r. poz. 131) w zakresie: liczby nauczycieli akademickich stanowiących minimum kadrowe, zatrudnienia ich w Uczelni nie później niż od początku semestru studiów, a także wymiaru prowadzonych zajęć dydaktycznych. Nauczyciele akademiccy tworzący
minimum kadrowe ocenianego kierunku spełniają zatem wszelkie wymogi formalno-prawne, a nade
wszystko posiadają odpowiednie kwalifikacje merytoryczne oraz imponujący dorobek naukowy (301
13
publikacji osób wliczonych do minimum kadrowego; liczne granty, także międzynarodowe) uprawniający do prowadzenia powierzonych im zajęć dydaktycznych w obszarze wiedzy odpowiadającym obszarowi kształcenia, wskazanemu dla tego kierunku studiów, w zakresie jednej z dyscyplin naukowych (językoznawstwo bądź literaturoznawstwo), co pozwala z naddatkiem na realizację programu
studiów oraz określonych efektów kształcenia.
2.2 Dorobek naukowy, doświadczenie w prowadzeniu badań naukowych oraz kompetencje dydaktyczne nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia na ocenianym kierunku są adekwatne do realizowanego programu i zakładanych efektów kształcenia. W przypadku, gdy zajęcia realizowane są z
wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, kadra dydaktyczna jest przygotowana do
prowadzenia zajęć w tej formie.*
Nauczyciele akademiccy prowadzący zajęcia na kierunku filologia polska mają bogaty dorobek naukowy (liczne publikacje w kraju i poza jego granicami), różnorodne doświadczenia w prowadzeniu
badań naukowych (kierowanie grantami ogólnopolskimi i międzynarodowymi, organizacja konferencji naukowych, staże zagraniczne) oraz znaczne kompetencje dydaktyczne, chociaż ostatnia z uwag
nie dotyczy wszystkich pracowników (zob. oceny zajęć hospitowanych). W czasie hospitacji stwierdzono, że niektórzy pracownicy, choć prezentują dobry poziom merytoryczny, prowadzą zajęcia w
sposób nieco monotonny, jednorodny, wykorzystując jedynie tradycyjne metody podawcze, co osłabia
uwagę studentów i może przyczynić się do obniżenia skuteczności dydaktycznej. Uczelnia stwarza
możliwości w zakresie pogłębiania kompetencji dydaktycznych, m.in. oferując bezpłatny kurs zdalnego nauczania w praktyce, ale pracownicy z tej formy rozwoju rzadko korzystają, preferując bezpośrednie formy pracy ze studentem. Tylko niektórzy wykładowcy zamieszczają na platformie Pegaz
materiały dydaktyczne do pobrania przez studentów. Warto podkreślić, że kilku pracowników prowadzi zajęcia w językach obcych, adresowane nie tylko do polonistów, ale i innych studentów z Wydziału Polonistycznego UJ, co sprzyja m.in. poszerzeniu kompetencji językowych słuchaczy i zwiększa
zainteresowanie studentów zagranicznych. Bogaty dorobek naukowy nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia na filologii polskiej, znaczący pod względem jakościowym i ilościowym, ceniony
w kraju i na świecie (wielokrotnie nagradzany), w pełni odpowiada założeniom programu kształcenia i
efektom kształcenia. Zainteresowania badawcze kadry koncentrują się wokół zagadnień należących do
modułu przedmiotów podstawowych i kierunkowych, tj. różnorodnych tematów z zakresu językoznawstwa, literaturoznawstwa, komparatystyki, kulturoznawstwa oraz dydaktyki, co sprzyja realizacji
założeń kształcenia na omawianym kierunku.
Ocena spełnienia kryterium 2.2 – w pełni
Uzasadnienie oceny
Dorobek naukowy pracowników, znaczne osiągnięcia naukowe i organizacyjne oraz realizowane projekty badawcze, często o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym w pełni umożliwiają realizację
programu i efektów kształcenia na kierunku filologia polska. Elementem mogącym nieco osłabić realizację określonych założeń edukacyjnych są nie do końca właściwe kompetencje dydaktyczne niektórych (nielicznych) pracowników, opieranie się jedynie na tradycyjnych metodach podawczych, nikłe
wykorzystanie multimediów w trakcie zajęć oraz metod zdalnego nauczania w praktyce. Ostatnia
uwaga nie obniża jednak wysokiej oceny całościowej kadry naukowej prowadzącej zajęcia na filologii
polskiej.
2.3 Prowadzona polityka kadrowa umożliwia właściwy dobór kadry, motywuje nauczycieli akademickich do podnoszenia kwalifikacji naukowych i rozwijania kompetencji dydaktycznych oraz sprzyja
umiędzynarodowieniu kadry naukowo-dydaktycznej.
Polityka kadrowa w sposób rzeczywisty, a nie tylko formalny sprzyja rozwojowi kadry naukowej,
mobilizuje pracowników do podnoszenia kwalifikacji i do aktywnej pracy naukowo-organizacyjnej
oraz dydaktycznej, także do wyjazdów naukowych poza granice kraju. Jednostka zapewnia różnorodne szkolenia, organizowane przez Centrum Doskonalenia Dydaktyki Akademickiej „Ars Docendi”,
podnoszące kwalifikacje pracowników zarówno w zakresie e-learningu, jak i pozyskiwania informacji
odnoszących się do badań naukowych oraz wiele innych. Pracownicy regularnie są informowani o
organizowanych szkoleniach i wyjazdach zagranicznych w ramach programów edukacyjnych; wielu z
14
nich z proponowanej oferty korzysta. Jednostka finansuje ponadto wyjazdy na konferencje, badania
naukowe, na staże i wymiany zagraniczne, z czego pracownicy chętnie korzystają, widząc w tym
szanse na rozwój i awans zawodowy, a także możliwość nawiązania współpracy z ośrodkami znanymi
na świecie. Do wydajnej pracy zachęca bardzo czytelny system motywacyjny, opierający się na ankietach samooceny pracownika, ankietach okresowej oceny pracownika i ankietach studenckich oceny
zajęć danego pracownika, których noty wpływają na wyższe wynagrodzenia, dodatki motywacyjne
oraz nagrody za konkretne osiągnięcia w zakresie nauki, organizacji i dydaktyki. Interesujący jest
również pomysł nagradzania pracowników wytypowanych przez samych studentów w kategoriach –
„Pomocna dłoń” oraz „Przyjaciel studentów”. Czytelny jest także obowiązujący w jednostce system
zatrudnień (ogólnopolskie konkursy) oraz awansów zawodowych, opierających się na precyzyjnie
określonych kryteriach merytorycznych. Żaden z pracowników na spotkaniu z Komisją nie miał zastrzeżeń do obowiązującego systemu motywacji i awansu, uznając za w pełni sprawiedliwy.
Ocena spełnienia kryterium 2.3 - wyróżniająca
Uzasadnienie oceny
Polityka kadrowa jest bardzo czytelna, z przejrzystymi regułami opisanymi w stosownych dokumentach Uczelni, przyjazna pracownikom, dzięki czemu sprzyja ich rozwojowi i awansom zawodowym
oraz motywuje do prac w różnych zakresach. Niekwestionowanym atutem Uczelni jest silne wsparcie
finansowe oraz administracyjno-organizacyjne zapewniane pracownikom, jak też otwartość na nowe
inicjatywy, np. powołanie pracowni czy ośrodków badawczych. Wymienione czynniki wpływają bardzo pozytywnie na rozwój i umiędzynarodowienie kadry.
2.4 Jednostka prowadzi badania naukowe w zakresie obszaru/obszarów wiedzy, odpowiadającego/odpowiadających obszarowi/obszarom kształcenia, do którego/których został przyporządkowany
kierunek, a także w dziedzinie/dziedzinach nauki oraz dyscyplinie/dyscyplinach naukowych, do których odnoszą się efekty kształcenia.*
Jednostka – Instytut Filologii Polskiej UJ - prowadzi różnorodne badania naukowe w obszarze nauk
humanistycznych, do którego został przyporządkowany kierunek, jak również w obszarze humanistyczno-społecznym i kulturowym, jeśli mowa o specjalizacjach nauczycielskiej oraz antropologicznokulturowej. Wyniki badań znajdują odzwierciedlenie w regularnie publikowanych przez pracowników
pracach, w tym monografiach autorskich oraz artykułach w czasopismach punktowanych z tzw. listy
ministerialnej, wydawanych w języku polskim, jak i językach obcych. Znajdują swe odbicie również
w organizowanych warsztatach i konferencjach naukowych, w tym o zasięgu międzynarodowym, w
stażach zagranicznych, pozyskanych stypendiach i grantach o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Wymienione działania i ich efekty są podporządkowane realizacji założonych dla kierunku
efektów kształcenia, zwłaszcza w zakresie rozwijania wiedzy o języku, literaturze i kulturze rodzimej
oraz umiejętności wykorzystania ich w działaniach analityczno-interpretacyjnych i zawodowych, a
także przyporządkowanych do dyscypliny, szczególnie w zakresie pogłębiania wiedzy, krytycznego
myślenia oraz pracy w grupie.
Uzasadnienie oceny
Badania prowadzone w jednostce są różnorodne, bogate, wielokierunkowe, z pewnością dające możliwość kształcenia i kształtowania założonych efektów obszarowych należących do dyscypliny, jak i
do kierunku, zarówno na poziomie poszczególnych stopni studiów, jak i wybranych specjalizacji. Pracownicy naukowi są bardzo aktywni, co zapewnia stały rozwój kadry i wzrost poziomu badań naukowych mieszczących się w kierunkowych obszarach badań.
2.5 Rezultaty prowadzonych w jednostce badań naukowych są wykorzystywane w projektowaniu
i doskonaleniu programu kształcenia na ocenianym kierunku oraz w jego realizacji.
Wyniki badań naukowych prowadzonych w jednostce są wykorzystywane w projektowaniu i doskonaleniu programu kształcenia oraz w jego realizacji. Najpopularniejszą formą wykorzystania efektów
badań w dydaktyce jest wykorzystanie w ramach zajęć publikacji pracowników z zakresu dziedzin,
których dotyczy dany przedmiot, co potwierdzają dane z sylabusów. Ponadto w ofercie dydaktycznej
regularnie zamieszcza się przedmioty do wyboru, zwłaszcza wykłady monograficzne, które stanowią
15
efekt prowadzonych badań potwierdzonych publikacjami pracowników prowadzących zajęcia na filologii polskiej – dotyczy m.in. wykładów: Techniki perswazji i manipulacji; Twórczość Wisławy Szymborskiej; Interpretacja tekstów literackich i ikonicznych w edukacji polonistycznej i wielu innych. W
ofercie zajęć fakultatywnych znajdują się również seminaria magisterskie i licencjackie związane tematycznie z prowadzonymi badaniami. Istotnym dowodem związku prowadzonych badań z programem studiów jest także tworzenie nowej oferty dydaktycznej w postaci specjalizacji, np. antropologiczno-kulturowej, oraz oferowanych w jej obrębie nowych przedmiotów. Wcześniej proponowane na
filologii polskiej specjalizacje, wyrosłe z prowadzonych badań naukowych, z czasem przekształciły
się w nowe kierunki studiów oferowane na Wydziale Polonistyki UJ, m.in. Kulturoznawstwo – sp.
Teksty kultury, Wiedza o teatrze, Edytorstwo. Tym samym należy stwierdzić, iż regularnie podejmowane są działania zmierzające do modyfikacji programu pod wpływem prowadzonych badań naukowych, co nie narusza jednak jego stabilności w zakresie podstawowych przedmiotów i przypisanych
im efektów kształcenia.
Uzasadnienie oceny
Program studiów polega regularnym modyfikacjom w związku z prowadzonymi badaniami. Dotyczy
to propozycji specjalizacyjnych, które nie tylko powołuje się i przekształca w miarę potrzeb dydaktycznych i efektów prowadzonych badań, ale przy znacznym zainteresowaniu studentów i wzroście
specjalistów z danego obszaru kształcenia przekształca się w nowe kierunki na Wydziale, dostosowując ofertę do rynku pracy. Udoskonalenia programowe dotyczą również zajęć fakultatywnych, których
zmienna oferta zapewnia atrakcyjność studiowania, ale przede wszystkim umożliwia regularną prezentację wyników nowych badań prowadzonych przez pracowników. Dotyczy to seminariów na obu poziomach kształcenia, a także wykładów, które mogą prowadzić również osoby z doktoratem, co daje
młodszym pracownikom szanse na publiczną prezentację wyników swoich badań.
3. Współpraca z otoczeniem społecznym, gospodarczym lub kulturalnym w procesie kształcenia
Ocena spełnienia kryterium 3 - wyróżniająca
Jednostka współpracuje z otoczeniem w sposób intensywny i regularny, będąc widocznym uczestnikiem i kreatorem życia kulturalnego, w tym literackiego – w regionie, a jednocześnie stwarzając studentom możliwości kontaktu i wymiany doświadczeń z różnymi instytucjami, potencjalnymi pracodawcami. Ci ostatni mają realny wpływ na program studiów, efekty kształcenia i weryfikację efektów,
uczestnicząc w pracach Kierunkowego Zespołu ds. doskonalenia jakości kształcenia, a także organizując i oceniając praktyki studenckie.
Należy kontynuować działania w celu podtrzymywania istniejących oraz rozwijania nowych kontaktów z otoczeniem społecznym, kulturalnym i gospodarczym, w jeszcze większym stopniu dążąc do
sformalizowania związków na zasadzie umów.
3.1 Jednostka współpracuje z otoczeniem społecznym, gospodarczym lub kulturalnym, w tym
z pracodawcami i organizacjami pracodawców, w szczególności w celu zapewnienia udziału przedstawicieli tego otoczenia w określaniu efektów kształcenia, weryfikacji i ocenie stopnia ich realizacji,
organizacji praktyk zawodowych, w przypadku, gdy w programie studiów na ocenianym kierunku
praktyki te zostały uwzględnione.*
Jednostka współpracuje z potencjalnymi pracodawcami absolwentów filologii polskiej, takimi jak
szkoły, wydawnictwa, redakcje czasopism oraz fundacje. Stała współpraca obejmuje sześciu interesariuszy – troje nauczycieli oraz troje przedstawicieli instytucji kultury. Interesariusze są członkami
Kierunkowego Zespołu ds. doskonalenia jakości kształcenia mającymi realny wpływ na program nauczania, efekty kształcenia (określanie i weryfikacja) oraz na organizację praktyk. Razem z jednostką
ustalają zasady praktyk w szkołach (spec. nauczycielska) oraz w wydawnictwach i innych instytucjach
kultury (sp. antropologiczno-kulturowa oraz sp. krytyka literacka), sposoby ich przebiegu i oceny.
Współpraca jednostki z interesariuszami ma również charakter naukowo-dydaktyczny i popularyzatorski, organizowane są bowiem wspólnie – na zasadzie partnerstwa – warsztaty, szkolenia i konferencje,
w których mogą brać udział pracownicy naukowi, doktoranci, studenci, interesariusze i uczniowie.
16
Ważnym wydarzeniem tego rodzaju był I Kongres Dydaktyki Polonistycznej poświęcony problemom
edukacji polonistycznej, zorganizowany w listopadzie 2013 roku na Wydziale Polonistyki UJ wraz ze
stałym partnerem działań edukacyjnych „Stowarzyszeniem Polonistów z siedzibą przy Wydziale Polonistyki UJ”, w którym brali udział m.in. pracownicy, doktoranci i interesariusze. Efektem końcowym, obok publikacji pokongresowej, były rezolucje dotyczące zagadnień związanych z kształceniem
na różnych poziomach edukacji. Jednostka współpracuje także z miejskimi bibliotekami i urzędami w
organizacji różnych przedsięwzięć edukacyjnych i popularyzatorskich (wykłady, otwarte lekcje, konkursy, itp.), angażując w przygotowania studentów filologii polskiej, co stanowi ważny element zdobywania i wymiany doświadczeń zawodowych z potencjalnymi pracodawcami. Tego typu przedsięwzięcia służą również włączeniu przyszłych absolwentów w nurt aktywnego kreowania i popularyzowania kultury w regionie, co może stać się inspiracją do szukania w tym zakresie dróg zawodowej
samorealizacji. Wagę tego aspektu działań edukacyjno-popularyzatorskich podkreślali w czasie spotkania z Komisją interesariusze (w dużej mierze będący absolwentami polonistyki UJ), powołując się
na własne doświadczenia studenckie i zawodowe.
Uzasadnienie oceny
Jednostka wszechstronnie współpracuje z otoczeniem, podejmując działania z liczącymi się na rynku
pracy polonisty instytucjami kulturalnymi – szkołami, wydawnictwami, redakcjami czasopism, fundacjami itp. oraz urzędami i bibliotekami, nie tylko wnosząc wartości kulturowe do najbliższego otoczenia, ale prezentując przed studentami różne możliwości kariery zawodowej. Współpraca opiera się na
aktywnym włączaniu studentów w liczne przedsięwzięcia o charakterze popularyzatorskoedukacyjnym. Praktyczne przygotowanie zawodowe zapewniają praktyki, obowiązkowe dla wszystkich studentów zgodnie z wybranym typem specjalizacji. Oceny praktyk wystawia opiekun praktyk w
miejscu ich odbywania, a końcową – wyznaczony nauczyciel akademicki na podstawie przedłożonych
dzienniczków i opinii, co umożliwia weryfikację konkretnych umiejętności, a tym samym założonych
efektów kształcenia.
3.2 W przypadku prowadzenia studiów we współpracy lub z udziałem podmiotów zewnętrznych reprezentujących otoczenie społeczne, gospodarcze lub kulturalne, sposób prowadzenia i organizację
tych studiów określa porozumienie albo pisemna umowa zawarta pomiędzy uczelnią a danym podmiotem. *
Jednostka nie prowadzi studiów we współpracy lub z udziałem podmiotów zewnętrznych.
Ocena spełnienia kryterium 3.2 – nie dotyczy
Uzasadnienie oceny – nie dotyczy
4. Jednostka dysponuje infrastrukturą dydaktyczną i naukową umożliwiającą realizację programu kształcenia o profilu ogólnoakademickim i osiągnięcie przez studentów zakładanych efektów kształcenia, a także prowadzenie badań naukowych
Ocena spełnienia kryterium 4. – w pełni
Uzasadnienie oceny w odniesieniu do kryterium 4: infrastruktura dydaktyczna i naukowa, wyposażenie jednostki w sprzęt elektroniczny, intermedialny i audiowizualny, wielkość i rodzaj
zasobów bibliotecznych i informacyjnych w pełni umożliwiają realizację programu i osiągnięcie
założonych dla niego efektów kształcenia oraz prowadzenie zaawansowanych badań naukowych
Zalecenia w odniesieniu do kryterium 4 – kontynuowanie starań o wprowadzanie ułatwień dla
niepełnosprawnych
4.1 Liczba, powierzchnia i wyposażenie sal dydaktycznych, w tym laboratoriów badawczych ogólnych i specjalistycznych są dostosowane do potrzeb kształcenia na ocenianym kierunku, tj. liczby
studentów oraz do prowadzonych badań naukowych. Jednostka zapewnia studentom dostęp do laboratoriów w celu wykonywania zadań wynikających z programu studiów oraz udziału
w badaniach.*
Studenci filologii polskiej odbywają zajęcia w sumie w 8 budynkach (czterech przy ul. Gołębiej, po
jednym przy ul. Anny, Grodzkiej i w Rynku Głównym, wykłady adresowane do dużej liczby studentów - w Auditorium Maximum) co jest także efektem powiększającej się bazy lokalowej Wydziału
Polonistycznego. Przemieszczanie się miedzy tymi punktami wymaga od studentów sprawności i dyscypliny, co podkreślali na spotkaniu z ZO. Stopień modernizacji budynków jest różny; w niektórych z
17
nich – ze względu na ich zabytkowy charakter – nie można zamontować windy; w jednym z nich studenci niepełnosprawni mają do dyspozycji podnośnik do wózków inwalidzkich.
Zarówno pracownicy jak studenci podkreślali na spotkaniu z ZO, że w ostatnich latach znacznie poprawiło się wyposażenie sal ćwiczeniowych i wykładowych w sprzęt elektroniczny, intermedialny i
audiowizualny umożliwiający stosowanie nowoczesnych metod dydaktycznych; środki na doposażenie bazy pochodzą częściowo z Rektorskiego Funduszu Rozwoju Dydaktyki Ars Docendi. W budynku przy ulicy Gołębiej, w którym odbywa się większość zajęć, działa sieć WiFi, a sale są wyposażone
w laptopy podłączone do panelu wyświetlającego i tablice interaktywne. Większość sal, w których
odbywają się zajęcia polonistów, ma albo zamontowany rzutnik multimedialny, albo jest przygotowana do użycia tego sprzętu. Studenci mają do dyspozycji dwie sale audiowizualne oraz dwie pracownie
komputerowe; w mniejszej z nich, na 12 stanowisk, przeznaczonej do zajęć warsztatowych, komputery są wyposażone w nowoczesne programy edytorskie. Monitoring bazy dydaktycznej i utrzymywanie jej na dobrym poziomie należą do obowiązków dyrektora administracyjnego.
Ocena kryterium 4.1 - W PEŁNI
Infrastruktura dydaktyczna i naukowa kierunku filologia polska, aczkolwiek posiadająca swoje
ograniczenia ze względu na zabytkowy charakter niektórych budynków i rozproszenie dydaktyki w kilku miejscach, umożliwia realizację programu i jego efektów kształcenia oraz prowadzenie badań naukowych
4.2 Jednostka zapewnia studentom ocenianego kierunku możliwość korzystania z zasobów bibliotecznych i informacyjnych, w tym w szczególności dostęp do lektury obowiązkowej i zalecanej w sylabusach, oraz do Wirtualnej Biblioteki Nauki.*
Studenci ocenianego kierunku mają do dyspozycji niemal w pełni już skomputeryzowaną bibliotekę
Wydziału Polonistycznego mieszczącą się w jednym z budynków przy ul. Gołębiej. Jej pomieszczenia
usytuowane są na trzech kondygnacjach: w piwnicy jest magazyn, na parterze wypożyczalnia, na I
piętrze czytelnia. Zbiory Biblioteki Wydziałowej to około 120 tysięcy woluminów, 110 tytułów czasopism (w tym 8 zagranicznych) w stałej prenumeracie. W księgozbiorze biblioteki znajduje się literatura piękna i opracowania źródłowe w pełni zaspokajające potrzeby studentów, co oni sami potwierdzili na spotkaniu z ZO, wskazując także na możliwość korzystania z licznych bibliotek krakowskich,
z Jagiellonką na czele. Wszystkie stanowiska w czytelni i wypożyczalni mają łączność z Internetem,
w budynku jest także WiFi. Komputery w wypożyczalni umożliwiają zlokalizowanie poszukiwanych
książek oraz składanie zamówień on Line. Księgozbiór Biblioteki Wydziałowej jest stale poszerzany;
władze Wydziału przeznaczają na to około 50 tysięcy rocznie. Lista zakupów ustalana jest na podstawie zgłoszeń potrzeb pracowników naukowo-dydaktycznych, ale też studentów – m.in. na podstawie
wypełnianej przez studentów ankiety oceniającej działalność Biblioteki, a także propozycji zakupu
konkretnej książki składanych dyrektorowi drogą mailową lub za pośrednictwem specjalnej skrzynki
na zamówienia. W każdym zakładzie wyznaczony jest jeden pracownik zbierający – i zgłaszający
dyrektorowi biblioteki - zapotrzebowanie członków tego zakładu na konkretne książki. Studenci mają
dostęp do Wirtualnej Biblioteki Nauki i wszystkich innych bibliotek posiadających katalogi on Line.
Ocena kryterium 4.2.- W PEŁNI
Zasoby biblioteczne i informatyczne oddane do dyspozycji studentów filologii polskiej UJ w pełni zaspokajają ich potrzeby naukowe i dydaktyczne.
4.3 W przypadku, gdy prowadzone jest kształcenie na odległość, jednostka umożliwia studentom
i nauczycielom akademickim dostęp do platformy edukacyjnej o funkcjonalnościach zapewniających
co najmniej udostępnianie materiałów edukacyjnych (tekstowych i multimedialnych), personalizowanie dostępu studentów do zasobów i narzędzi platformy, komunikowanie się nauczyciela ze studentami oraz pomiędzy studentami, tworzenie warunków i narzędzi do pracy zespołowej, monitorowanie i
ocenianie pracy studentów, tworzenie arkuszy egzaminacyjnych i testów.
Jednostka nie prowadzi kształcenia na odległość.
18
5. Jednostka zapewnia studentom wsparcie w procesie uczenia się, prowadzenia badań
i wchodzenia na rynek pracy
Ocena kryterium 5. – w pełni
Uzasadnienie oceny w odniesieniu do kryterium 5: studenci filologii polskiej są w procesie
kształcenia intensywnie wspierani naukowo, dydaktycznie i materialnie przez kadrę naukowodydaktyczną i obsługę administracyjną; władze Uczelni i Wydziału przykładają stosowną wagę
do kontaktów studentów ze środowiskiem akademickim oraz otoczeniem społecznogospodarczym; jednostka stwarza dobre warunki – także w zakresie organizacji procesu kształcenia - dla uczestnictwa studentów w krajowych i międzynarodowych programach wymiany; w
miarę możliwości lokalowych i technicznych ułatwia kształcenie studentów niepełnosprawnych;
5.1 Pomoc naukowa, dydaktyczna i materialna sprzyja rozwojowi naukowemu, społecznemu
i zawodowemu studentów, poprzez zapewnienie dostępności nauczycieli akademickich, pomoc
w procesie uczenia się i skutecznym osiąganiu zakładanych efektów kształcenia oraz zdobywaniu
umiejętności badawczych, także poza zorganizowanymi zajęciami dydaktycznymi. W przypadku prowadzenia kształcenia na odległość jednostka zapewnia wsparcie organizacyjne, techniczne
i metodyczne w zakresie uczestniczenia w e-zajęciach.*
Studenci na spotkaniu z Zespołem Oceniającym wysoko ocenili poziom i formy pomocy naukowej,
dydaktycznej i materialnej. Wskazywali na kompetencje merytoryczne i dydaktyczne kadry umożliwiające osiągnięcie zakładanych dla kierunku efektów kształcenia, motywację ze strony nauczycieli
akademickich do intensywnej nauki, dostępność kadry naukowo-dydaktycznej (regularne konsultacje,
poczta elektroniczna, rozmowy poza zajęciami), partnerskie relacje studentów i ich nauczycieli, możliwość udziału w działalności naukowej kadry i liczne formy współpracy poza zajęciami (uczestnictwo
w konferencjach, wspólne publikacje, opieka pracowników nad działalnością kół naukowych), dobry
kontakt z władzami kierunku i Wydziału. Podkreślali swobodę wyboru seminariów licencjackich i
magisterskich oraz tematów prac dyplomowych, demonstrowali dumę ze studiowania w prestiżowej
uczelni pod opieką naukowych autorytetów. Równie wysoko została oceniona jakość obsługi administracyjnej – praca sekretariatów i dziekanatu, pomoc administracji w rozwiązywaniu spraw formalnoprawnych oraz socjalno-bytowych.
ZO podziela wysoką ocenę pomocy naukowo-dydaktycznej i materialnej udzielanej studentom Uczelni.
Ocena: W pełni
Uzasadnienie:
pomoc naukowa, dydaktyczna i materialna udzielana studentom ocenianego kierunku jest
wszechstronna i efektywna; studenci czują wsparcie ze strony Uczelni i jednostki, wysoko oceniają merytoryczne i dydaktyczne kompetencje kadry, motywację z jej strony do rozwijania
kompetencji naukowych i badawczych, a także pracę administracji oraz jasność reguł i formy
pomocy materialnej.
5.2 Jednostka stworzyła warunki do udziału studentów w krajowych i międzynarodowych programach
mobilności, w tym poprzez organizację procesu kształcenia umożliwiającą wymianę krajową
i międzynarodową oraz nawiązywanie kontaktów ze środowiskiem naukowym.*
Wydział Polonistyki stworzył swoim studentom bardzo dobre warunki do udziału w krajowych i międzynarodowych programach wymiany oraz do odbywania w ich ramach krótko- i długoterminowych
wyjazdów i praktyk, podpisując umowy z kilkudziesięcioma uczelniami polskimi i zagranicznymi,
powołując na Wydziale Polonistyki dwóch koordynatorów programu Erasmus. Studentom UJ stwarza
się także właściwe warunki organizacyjne do takich wyjazdów, szeroko informuje się na stronach
internetowych Uczelni i na spotkaniach z Władzami o możliwościach wymiany krajowej i międzynarodowej oraz korzyściach z niej płynących, pracownicy administracyjni służą pomocą w załatwianiu
spraw formalnych towarzyszących wyjazdom. Studenci filologii polskiej korzystają jednak z tych
możliwości w ograniczonym zakresie tłumacząc, że studiują na najlepszej polonistyce w świecie i
19
korzystanie z ofert mniej prestiżowych, czyli wszystkich innych, polonistyk jest stratą czasu.
Ocena: W pełni
Uzasadnienie:
Formalnie jednostka stwarza bardzo dobre warunki do krajowej i zagranicznej mobilności w
ramach studiów, organizacja procesu kształcenia także tej mobilności sprzyja, studenci jednak
nie są nią w większym stopniu zainteresowani.
5.3 Jednostka wspiera studentów ocenianego kierunku w kontaktach ze środowiskiem akademickim,
z otoczeniem społecznym, gospodarczym lub kulturalnym oraz w procesie wchodzenia na rynek pracy, w szczególności, współpracując z instytucjami działającymi na tym rynku.*
Studenci ocenianego kierunku są włączani w działalność naukową i popularyzatorską Uczelni i Wydziału Polonistyki jako współorganizatorzy i współuczestnicy uczelnianych i wydziałowych konferencji i imprez naukowych lub popularnonaukowych, członkowie różnych akademickich gremiów, autorzy lub współautorzy publikacji naukowych przygotowywanych pod okiem nauczycieli akademickich.
Współpraca studentów polonistyki z otoczeniem społeczno-gospodarczym jest bardzo intensywna i
przyjmuje różne formy – od organizowanych i monitorowanych przez Wydział praktyk studenckich w
różnych instytucjach i placówkach oświatowych, kulturalnych i gospodarczych po czynne uczestnictwo studentów w większości imprez kulturalnych i popularyzatorskich odbywających się w Krakowie
i okolicy. Przybyli na spotkanie z ZO przedstawiciele otoczenia społecznego, gospodarczego i kulturalnego jednomyślnie potwierdzili, że studenci polonistyki są wyraźnie widoczni w życiu kulturalnym,
oświatowym i społecznym Krakowa, wielu z nich znajduje zatrudnienie w wyniku współpracy z różnymi instytucjami otoczenia zewnętrznego, tym bardziej, że uczestnicy tego spotkania bardzo wysoko
ocenili kompetencje merytoryczne, walory intelektualne i kulturę osobistą polonistów.
Ocena: W pełni
Uzasadnienie: kontakty studentów ze środowiskiem akademickim oraz zewnętrznym są wielokierunkowe i intensywne, przynoszą też wymierne rezultaty w postaci poszerzania kompetencji
studentów ułatwiających im działanie na rynku pracy.
5.4 Jednostka zapewnia studentom niepełnosprawnym wsparcie naukowe, dydaktyczne
i materialne, umożliwiające im pełny udział w procesie kształcenia oraz w badaniach naukowych.
Siedzibą kierunku są stare, często zabytkowe budynki, co wyklucza w niektórych z nich wprowadzanie daleko idących ułatwień dla niepełnosprawnych. Władze Wydziału robią jednak wiele, by te ułatwienia choćby częściowo wprowadzić: w jednym z budynków zamontowano windę, w innym – podjazd dla wózków inwalidzkich, są toalety dla niepełnosprawnych. Jeśli w grupie znajduje się osoba z
niepełnosprawnością ruchową, zajęcia tej grupy odbywają się na parterze. W Uczelni funkcjonuje
Dział ds. Osób Niepełnosprawnych obejmujący opieką takie osoby, studenci niepełnosprawni mogą ubiegać się o stypendium socjalne oraz zindywidualizowanie procesu kształcenia.
Ocena: W pełni
Uzasadnienie:
Jednostka w miarę możliwości wspiera osoby niepełnosprawne dydaktycznie, materialnie i organizacyjnie.
5.5 Jednostka zapewnia skuteczną i kompetentną obsługę administracyjną studentów
w zakresie spraw związanych z procesem dydaktycznym oraz pomocą materialną, a także publiczny
dostęp do informacji o programie kształcenia i procedurach toku studiów.
Studenci polonistyki wysoko ocenili pracę administracji – sekretariatów dziekanatu, jednostek administracji uczelnianej, takich jak Biuro Karier czy Dział Współpracy Międzynarodowej, wskazując na
wysokie kompetencje, życzliwość i wolę pomocy ze strony pracowników administracyjnych, nieocenione zwłaszcza przy załatwianiu spraw formalnych związanych z procesem dydaktycznym czy wymianą międzynarodową. Zastrzeżeń nie budzi także system pomocy materialnej – tu wysoka ocenę
uzyskały jasność i przejrzystość kryteriów przyznawania pomocy socjalnej, dostępność informacji w
20
tym zakresie (dobrze funkcjonująca strona internetowa Uczelni), system i terminy wypłaty stypendiów
(socjalnych i rektorskich). Wysokość i tryb wypłacania świadczeń ustala Rektor w porozumieniu z
samorządem studenckim, co potwierdzają dokumentacja oraz wypowiedzi przedstawicieli samorządu
na spotkaniu z ZO. Informacje dotyczące procesu kształcenia oraz procedurach toku studiów są powszechnie i łatwo dostępne na stronach internetowych Uczelni, solidnie redagowanych i systematycznie aktualizowanych.
Ocena: W pełni
Uzasadnienie:
Obsługa administracyjna studentów filologii polskiej jest efektywna i kompetentna, a informacje
związane z tokiem studiów są dostępne na stronach internetowych Uczelni.
6. W jednostce działa skuteczny wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia zorientowany na ocenę realizacji efektów kształcenia i doskonalenia programu kształcenia oraz podniesienie jakości na ocenianym kierunku studiów
Ocena spełnienia kryterium 6 - w pełni
Uzasadnienie oceny w odniesieniu do kryterium 6 : funkcjonujący na Wydziale Polonistyki, w tym
na ocenianym kierunku, Wewnętrzny System Doskonalenia Jakości Kształcenia jest w dużej mierze
efektywny, działające w jego ramach procedury pozwalają na monitorowanie i ocenę, a także samodoskonalenie ważnych elementów procesu kształcenia, włączenie w ten proces interesariuszy zewnętrznych, swobodny i powszechny dostęp do informacji o procesie kształcenia i jego wynikach, gromadzenie i analizę dokumentacji związanej z tym procesem. Pewne – na ogół niewielkie - uchybienia
związane z procesem kształcenia, wskazane w punkcie 1. niniejszego raportu, takie jak niezgodna z
ministerialnymi wymogami liczba przedmiotów do wyboru na studiach I stopnia, braki w dokumentacji procesu kształcenia (macierze, sylabusy), brak weryfikacji na ocenę umiejętności nabytych na
praktykach w ramach specjalności antropologiczno-kulturowej i krytycznoliterackiej, pytania na egzaminie dyplomowym zbyt ściśle związane z pracą, co utrudnia weryfikację efektów kształcenia osiągniętych w czasie studiów, demonstrowana przez studentów na spotkaniu z ZO nieznajomość celu i
zasad punktacji ECTS, dowodzą, iż WSZJK funkcjonujący w jednostce wciąż jeszcze wymaga korekt.
6.1. Jednostka, mając na uwadze politykę jakości, wdrożyła wewnętrzny system zapewniania
jakości kształcenia umożliwiający systematyczne monitorowanie, ocenę i doskonalenie realizacji procesu kształcenia na ocenianym kierunku studiów, w tym w szczególności ocenę
stopnia realizacji zakładanych efektów kształcenia i okresowy przegląd programów studiów
mający na celu ich doskonalenie, przy uwzględnieniu:
6.1.1. projektowania efektów kształcenia i ich zmian oraz udziału w tym procesie interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych.
Funkcjonujący w ramach Wydziału Polonistyki Wewnętrzny System Doskonalenia Jakości Kształcenia uwzględnia procedury związane z projektowaniem efektów kształcenia oraz wprowadzaniem
zmian w ich treści przy udziale interesariuszy zewnętrznych i wewnętrznych.
Władze Wydziału dążą do umożliwienia pełnego udziału interesariuszy w procesie podnoszenia
i zapewniania jakości kształcenia poprzez ciągłą współpracę w zakresie kształtowania koncepcji
kształcenia i doskonalenia oferty dydaktycznej oferowanej studentom. Do zdefiniowanych przez Wydział interesariuszy wewnętrznych należą studenci, doktoranci, nauczyciele akademiccy oraz pracownicy administracji. Udział licznych interesariuszy zewnętrznych, reprezentujących potencjalnych pracodawców, zapewnia się poprzez bieżącą współpracę w zakresie organizowanych festiwali, konkursów, konferencji, warsztatów, seminariów, w których uczestniczą przedstawiciele wydawnictw, redakcji, szkół, władz samorządowych, fundacji, muzeów, a także wielu innych instytucji kulturalnych
i społecznych. Warto podkreślić, iż system umożliwia i zapewnia poszerzanie ich grona w celu uzyskania jak najpełniejszej informacji zwrotnej od interesariuszy reprezentujących przewidywanych
pracodawców absolwentów. Konsultacje w zakresie projektowanych efektów kształcenia oraz ich
zmian prowadzone są na drodze mailowej, w formie wywiadów grupowych, otwartych spotkań oraz
21
innych, niemających formalnego charakteru, spotkań towarzyszących organizowanym na Uczelni
przedsięwzięciom. Ujęte w ramach funkcjonującego systemu procedury zapewniają cykliczność zgłaszania przez interesariuszy zewnętrznych uwag poprzez ich udział w posiedzeniach Wydziałowego
Zespołu Doskonalenia Jakości Kształcenia. Przyjęte rozwiązania gwarantują weryfikację i doskonalenie uwzględnionych w programie studiów efektów kształcenia zgodnie ze zmieniającymi się oczekiwaniami rynku pracy. Skuteczność tych rozwiązań przejawia się w aktualizacji prowadzonych specjalności zgodnie z sugestią interesariuszy, modyfikacji programu studiów przez włączanie do niego
nowych zajęć, zmianie formy prowadzonych kursów, zwiększenie ich wymiaru, a także w dokonanej
w bieżącym roku akademickim korekcie opisu efektów kształcenia z uwzględnieniem specyfiki efektów specjalnościowych w zakresie wiedzy i umiejętności. Zgłaszane przez kadrę akademicką sugestie
dotyczące projektowania efektów kształcenia gromadzone są podczas posiedzeń Wydziałowego Zespołu Doskonalenia Jakości Kształcenia, Rady Wydziału, a także jako uwagi nauczycieli akademickich przekazywane w czasie bezpośrednich rozmów z Dziekanem Wydziału. Analiza prac Zespołu
potwierdza, iż realizowane w ramach ocenianego kierunku efekty kształcenia podlegały zmianom
będącym konsekwencją prowadzonych corocznie przeglądów programu kształcenia. Wprowadzane
zmiany uwzględniały sugestie i opinie studentów i poprzedzane były konsultacjami z potencjalnymi
pracodawcami.
6.1.2. monitorowania stopnia osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia na wszystkich rodzajach zajęć i na każdym etapie kształcenia, w tym w procesie dyplomowania.
Monitorowanie stopnia osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia na ocenianym kierunku przebiega
w sposób ciągły. Wdrożone w ramach systemu procedury przygotowywania raportów z przeglądu
i analizy m.in. protokołów egzaminacyjnych, kart przebiegu studiów, opinii opiekunów praktyk, recenzji prac dyplomowych, arkuszy hospitacji zajęć sprzyjają diagnozowaniu i uzupełnianiu braków
w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych objętych programem studiów, czego potwierdzeniem są wprowadzone zmiany programu studiów (np. nowe przedmioty modułowe, wyodrębnienie nowych specjalności, ograniczenie treści programowych niektórych kursów).
Elementem monitorowania stopnia osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia jest możliwość publikacji przez studentów artykułów i tomów studenckich, uczestnictwa w zespołowych projektach badawczych czy też pracach organizacyjnych i jurorskich w konkursach ortograficznych, gdzie zdobyte
wcześniej umiejętności mogą być zestawione z kompetencjami innych studentów oraz porównane
z koniecznymi do wykonania pewnych czynności umiejętnościami ludzi zawodowo zajmujących się
daną dziedziną. Ponadto składową procesu monitorowania stopnia osiągnięcia zakładanych efektów
kształcenia są wyniki wypełnianych przez studentów ankiet, na podstawie których funkcjonujący system doskonalenia jakości zdiagnozował potrzebę zwiększenia adekwatności skali wymagań
i zakładanych nakładów pracy w stosunku do punktacji ECTS. W następstwie wykrytych nieprawidłowości skorygowano liczbę punktów ECTS przyznawanych studentowi za osiągnięcie określonych
efektów kształcenia, w taki sposób, aby wyeliminować przypadki niedoszacowania lub przesadnego
obciążenia kredytami poszczególnych modułów. System zapewnia zgodność prac dyplomowych z
wdrożonymi na Wydziale standardami pracy dyplomowej określającymi wymogi merytoryczne, metodologiczne oraz formalne, a także zasady oceniania prac, czego potwierdzeniem jest wysoki poziom
przygotowywanych prac dyplomowych, a także prezentacja osiągniętych przez studentów efektów
kształcenia w formie publikacji naukowych, czynnego udziału w konferencjach naukowych oraz pracach naukowo- badawczych realizowanych przez koła naukowe.
6.1.3. weryfikacji osiąganych przez studentów efektów kształcenia na każdym etapie kształcenia
wszystkich rodzajach zajęć, w tym zapobiegania plagiatom i ich wykrywania.
Weryfikacja osiąganych przez studentów efektów kształcenia, także pod względem sekwencji zdobywania poszczególnych komponentów składających się na kierunkowe efekty kształcenia, ma charakter
wieloetapowy. Przeprowadzana jest przez nauczycieli akademickich w toku realizowanych przez nich
zajęć dydaktycznych z uwzględnieniem treści i założeń przyjętych w sylabusie przedmiotu, co podlega
kontroli ze strony Kierunkowego Zespołu Doskonalenia Jakości Kształcenia oraz kierowników katedr
podczas prowadzonych przez nich hospitacji, a następnie mechanizmy uczelnianego systemu jakości
kształcenia. Oceny uzyskiwane przez studentów w trakcie egzaminów, zaliczeń, realizacji prac projektowych i pisemnych odzwierciedlają ocenę postępów dokonywaną przez prowadzących kursy na pod22
stawie przypisanych tym kursom efektów kształcenia. W przypadku efektów kształcenia dydaktycznego dla specjalności nauczycielskiej weryfikacją jest ocena jakości przygotowania i realizacji lekcji w
trakcie praktyk pedagogicznych w szkołach wszystkich szczebli oraz na kursach dla dorosłych, natomiast w przypadku pozostałych specjalności weryfikacji dokonuje się podczas praktyk w instytucjach
kultury, takich jak muzea, galerie, wydawnictwa, czasopisma czy portale internetowe. Liczne sukcesy
studentów, w tym przyznanie Diamentowego Grantu, potwierdzają wysoką jakość kształcenia oraz
właściwy dobór form weryfikacji osiąganych efektów kształcenia. Skuteczność systemu w zakresie
omawianego kryterium przejawia się m.in. w przeprowadzanej weryfikacji efektów kształcenia dla
poszczególnych kierunków oraz skorelowaniu, w następstwie wprowadzonych zmian programowych,
matryc efektów, a także doskonaleniu procedur uznawalności wykształcenia zdobytego w ramach
mobilności Erasmus+ poprzez modyfikację dokumentacji w celu zwiększenia kontroli opiekunów ITS
nad procesem studiów zagranicznych. Wdrożone w ramach systemu doskonalenia jakości procedury
gwarantują systematyczne badanie postępów przygotowania pracy dyplomowej z uwzględnieniem
samodzielności jej pisania, do czego wykorzystywany jest system ADP. Analiza prac Wydziałowego
Zespołu Doskonalenia Jakości Kształcenia potwierdza zaangażowanie w podejmowanie działań projakościowych na rzecz pełnego osiągnięcia wszystkich zakładanych programem studiów efektów kształcenia i skutecznej ich weryfikacji. Uwzględniając wyniki ankiet studenckich wyznacza się tendencje w
zakresie interesujących studentów przedmiotów, a także bada się, czy obecnie stosowane metody weryfikacji efektów kształcenia gwarantują studentom przyszłe sukcesy zawodowe.
6.1.4. zasad, warunków i trybu potwierdzania efektów uczenia się uzyskanych poza systemem
studiów.
Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, w ramach którego prowadzone jest
kształcenie na kierunku „filologia polska”, jest uprawniony jest do potwierdzania efektów uczenia
zgodnie z art. 170e ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym na podstawie wydanej przez Polską
Komisję Akredytacyjną 8 lipca 2010 r. pozytywnej oceny programowej. Zgodnie z postanowieniami
ustawy Senat Uczelni 24 czerwca 2015 roku podjął uchwałę w sprawie: określenia trybu potwierdzania efektów uczenia się. Funkcjonujący w ramach wydziału Wewnętrzny System Doskonalenia Jakości Kształcenia, obejmujący swymi procedurami oceniany kierunek studiów, przewiduje weryfikację
zasad i warunków potwierdzania efektów uczenia się uzyskanych poza systemem formalnej edukacji.
Ze względu na dotychczasowy brak zgłoszeń studentów chcących skorzystać z omawianej możliwości, ocena skuteczności zaprojektowanych w ramach systemu procedur walidacji wiedzy, umiejętności
oraz kompetencji społecznych nie jest możliwa. Należy jednak stwierdzić, iż świadomość nauczycieli
akademickich w zakresie przyjętych przez Uczelnię rozwiązań oraz zaangażowanie Władz Wydziału
w stworzenie odpowiednich mechanizmów weryfikujących efekty uczenia się jest gwarantem właściwej implementacji przepisów prawnych w zakresie omawianego kryterium.
6.1.5. wykorzystania wyników monitoringu losów zawodowych absolwentów do oceny przydatności na rynku pracy osiągniętych przez nich efektów kształcenia.
Monitoring losów zawodowych absolwentów prowadzony jest przez Sekcję Karier przy użyciu ankiet
umożliwiających pozyskiwanie informacji odnośnie przydatności na rynku pracy osiągniętych w trakcie studiów efektów kształcenia. Drugą płaszczyzną pozyskiwania informacji dotyczących losów zawodowych absolwentów jest współpraca Wydziału i nauczycieli akademickich z licznymi instytucjami kultury, wydawnictwami, a także organizatorami imprez i festiwali związanych z życiem literackim, artystycznym oraz kulturalnym będącymi potencjalnymi pracodawcami przyszłych absolwentów
kierunku. Kontakt ten stanowi bogate źródło informacji na temat zatrudnienia absolwentów oraz opinii
tej grupy interesariuszy zewnętrznych o poziomie kwalifikacji zawodowych absolwentów i przydatności na rynku pracy osiągniętych przez nich efektów kształcenia. Wyrazem skuteczności działania systemu w zakresie wykorzystania wyników monitoringu losów zawodowych absolwentów do oceny
przydatności na rynku pracy osiągniętych przez nich efektów kształcenia jest utworzenie kierunku
studiów edytorstwo oraz rozpoczęcie prac nad nowym kierunkiem, który powstaje na podstawie specjalności Nauczanie Języka Polskiego jako Drugiego i Obcego. W programach nauczania poszczególnych specjalności uwzględniono postulaty interesariuszy zewnętrznych i wprowadzono, oprócz praktyk zawodowych, treści związane z kształtowaniem pragmatycznie pojętych kompetencji profesjonalnych. Uwzględniając wybierane przez absolwentów kierunku ścieżki kariery Władze kierunku monito23
rują działania studentów i nauczycieli w zakresie wdrażania innowacyjności i dostosowywania treści i
metod nauczania do zmieniających się potrzeb cywilizacyjnych. Cykliczność prowadzonych prac gwarantuje przygotowywane corocznie opracowanie dotyczące absolwentów ocenianego kierunku,
z którego wnioski służą dostosowaniu programu kształcenia do wyzwań dzisiejszego rynku pracy oraz
sprawdzeniu celowości stosowanych metod i form nauczania. Ponieważ wyniki przeprowadzanych na
Wydziale ankiet miały dotychczas charakter zbiorczy, wyodrębnienie ocen dokonywanych wyłącznie
przez absolwentów kierunku filologia polska było utrudnione. Funkcjonujące w ramach systemu doskonalenia jakości procedury wykryły tę niedoskonałość, w następstwie czego obecnie opracowywane
są dodatkowe pytania ankietowe pozwalające na wyodrębnienie wyników ankiet wyłącznie dla ocenianego kierunku studiów.
6.1.6. kadry prowadzącej i wspierającej proces kształcenia na ocenianym kierunku studiów,
oraz prowadzonej polityki kadrowej.
Zajęcia dydaktyczne na ocienianym kierunku studiów prowadzone są przez osoby przygotowane pod
względem merytorycznym oraz dydaktycznym. Uzyskane podczas wizytacji informacje pozwalają
stwierdzić, iż kadra prowadząca i wspierająca proces kształcenia ma świadomość obowiązkowości
wykonywania powierzonych przez Dziekana zajęć dydaktycznych, zwracają uwagę na regularność
odbywania zajęć jako podstawowy warunek poprawy efektywności kształcenia i ze szczególną troską
podchodzą do utrzymania właściwych relacji interpersonalnych ze studentami. Elementem działającego na Wydziale Polonistyki Systemu Doskonalenia Jakości Kształcenia w zakresie omawianego kryterium są hospitacje zajęć dydaktycznych, których celem jest dbanie o rozwój dydaktyczny osób prowadzących zajęcia oraz eliminowanie zjawisk niepożądanych, wpływających na obniżenie jakości kształcenia. Ponadto system zapewnia wysoki poziom kadry prowadzącej i wspierającej proces kształcenia
poprzez procedury przeprowadzania okresowej oceny nauczycieli akademickich, którą objęte są m.in.
osiągnięcia naukowe nauczycieli czy jakość wypełniania obowiązków dydaktycznych oceniana na
podstawie wyników ankiet studentów. Wykryte przez system niedoskonałości w zakresie pracy nauczycieli akademickich prowadzą do skierowania danej osoby - w ramach procesu samodoskonalenia na warsztaty Ars Docendi, które są obowiązkowe dla wszystkich nauczycieli ze stopniem naukowym
doktora.
System przewiduje motywowanie nauczycieli akademickich do jeszcze lepszej działalności dydaktycznej przez przyznawanie pracownikom nagród i wyróżnień, których podział uzależnia się od wyrażonej przez studentów w procesie ankietyzacji opinii, podejmowanych przez nauczyciela akademickiego inicjatyw na rzecz poprawy jakości kształcenia, a także osiągniętych na przestrzeni lat sukcesów
zawodowych. Należy podkreślić, iż nauczyciele akademiccy zachęcani są do nieustannego kształcenia
się w zakresie zróżnicowania metod kształcenia i form pracy odpowiadających osiągnięciu założonych
efektów oraz doboru metod ich weryfikacji, co potwierdzają organizowane dla nich szkolenia.
6.1.7. wykorzystania wniosków z oceny nauczycieli akademickich dokonywanej przez studentów
w ocenie jakości kadry naukowo-dydaktycznej.
Studenci kierunku „filologia polska” w każdym semestrze dokonują okresowej oceny nauczycieli akademickich wykorzystując w tym celu system USOSweb. Zdiagnozowana przez system mała zwrotność ankiet spowodowała podjęcie ze strony Władz kierunku i nauczycieli akademickich inicjatyw na
rzecz promowania korzyści wynikających z jej wypełnienia zarówno w trakcie bezpośrednich rozmów
nauczycieli ze studentami podczas prowadzonych przez nich zajęć, jak i kampanii promocyjnych w
czasie organizowanego na Uczelni Tygodnia Jakości Kształcenia. Podjęte działania przekładają się na
coraz mniejszą liczbę ankiet niepodlegających klasyfikacji ze względu na zbyt mały procent oceniających w stosunku do ogólnej liczby studentów w grupie. Ponadto organizowane są otwarte spotkania
władz dziekańskich, kierowników kierunków i przewodniczących zespołów doskonalenia jakości
kształcenia z przedstawicielami Samorządu Studentów i wszystkimi zainteresowanymi studentami.
Opracowywane przez pełnomocnika Dziekana ds. ewaluacji jakości kształcenia sprawozdanie z oceny
zajęć dydaktycznych służy doskonaleniu i wprowadzaniu działań naprawczych w zakresie realizowanego procesu kształcenia. Pośród wniosków i postulatów studentów zgłaszanych w ankietach znalazły
się sugestie, by upowszechnić interaktywną formę zajęć, wykorzystującą multimedialne formy i metody kształcenia, co znalazło odzwierciedlenie w propozycjach modyfikacji stosowanych sposobów
prowadzenia zajęć. Wyniki ankiet pokazały, że zdecydowana większość pracowników Wydziału
24
otrzymuje od studentów oceny wysokie lub bardzo wysokie, co świadczy o sumiennym i profesjonalnym wywiązywaniu się z obowiązków dydaktycznych. Opinie studentów w tym zakresie wykorzystuje się przy ocenie wypełniania obowiązków dydaktycznych nauczycieli akademickich.
6.1.8. zasobów materialnych, w tym infrastruktury dydaktycznej oraz środków wsparcia
dla studentów.
Dostępna w ramach Wydziału infrastruktura dydaktyczna w pełni umożliwia realizację kształcenia na
ocenianym kierunku studiów. Zarówno ilość dostępnych sal dydaktycznych, jak i ich wyposażenie
zapewniają prawidłowy przebieg objętych programem studiów zajęć. Zdiagnozowane przez system
braki w tym zakresie zostały niezwłocznie uzupełnione, czego potwierdzeniem jest m.in. pozyskanie
nowych sal do zajęć dydaktycznych i zgodnie z wnioskami studentów i nauczycieli akademickich
wyposażenie ich w sprzęt multimedialny, czy też modernizacja infrastruktury z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych. Biblioteka Wydziału aktywnie wspomaga proces dydaktyczny
i działalność naukową pracowników i studentów, a jej zbiory są na bieżąco uzupełniane zgodnie ze
zgłaszanymi przez kadrę i studentów potrzebami.
Funkcjonujący w ramach Wydziału i kierunku system pomocy materialnej należy ocenić pozytywnie.
Uczelnia oferuje studentom stypendium Rektora dla najlepszych studentów, stypendium socjalne,
stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych, a w przypadku nagłego pogorszenia się sytuacji
finansowej studenta istnieje możliwość złożenia wniosku o przyznanie zapomogi. Ponadto poza przyznawaną pomocą materialną dostrzeżono potrzebę wsparcia studentów będących rodzicami poprzez
stworzenie uczelnianego żłobka, którego istnienie umożliwiłoby kontynuację lub rozpoczęcie kształcenia bez względu na sytuację rodzinną. Okresowego przeglądu, modernizacji i bieżących napraw w
zakresie oferowanej infrastruktury dydaktycznej dokonuje powołany w tym celu kierownik administracyjny, do którego mogą być również zgłaszane uwagi dotyczące nieprawidłowego funkcjonowania
bądź braku sprzętu.
6.1.9. sposobu gromadzenia, analizowania i dokumentowania działań dotyczących zapewniania
jakości kształcenia.
Funkcjonujący w ramach kierunku Wewnętrzny System Doskonalenia Jakości Kształcenia zapewnia
skuteczne gromadzenie, analizowanie i dokumentowanie działań dotyczących zapewniania jakości
kształcenia. Materiały potwierdzające weryfikację efektów kształcenia (kolokwia, egzaminy, prace
pisemne) gromadzą i archiwizują osoby odpowiedzialne za weryfikację efektów kształcenia. Ponadto
upoważnieni pracownicy Wydziału odpowiedzialni są za przechowywanie protokołów z posiedzeń
Rad Wydziału, zebrań Wydziałowego Zespołu Doskonalenia Jakości Kształcenia oraz przygotowywanych corocznie raportów z przeglądu programów kształcenia.
Rozpowszechnianiu treści w zakresie sukcesów naukowych studentów i nauczycieli akademickich,
a także organizowanych przez Wydział spotkań służy strona internetowa Uczelni. Ponadto Wydział
wydaje materiały informacyjne i promocyjne dotyczące studiów na kierunku filologia polska oraz
związane z organizowanymi przez Wydział działaniami o charakterze kulturalnym, literackim
i artystycznym. W trakcie wizytacji zapoznano się z dokumentacją zawierającą informacje
o zagadnieniach będących przedmiotem obrad Rady Wydziału oraz Wydziałowego Zespołu Doskonalenia Jakości Kształcenia. Analiza materiałów dowodzi, iż problematyka jakości obejmująca m.in.
kwestie programów kształcenia, ankietyzacji studentów czy polityki kadrowej podlega ciągłej analizie,
w następstwie której podejmowane są działania naprawcze służące podnoszeniu jakości kształcenia.
Należy stwierdzić, iż funkcjonujący w ramach kierunku Wewnętrzny System Doskonalenia Jakości
Kształcenia gwarantuje skuteczne gromadzenie, analizowanie i dokumentowanie działań dotyczących
zapewniania jakości kształcenia.
6.1.10. dostępu do informacji o programie i procesie kształcenia na ocenianym kierunku oraz
jego wynikach.
Podstawowym narzędziem informatyzacji dydaktyki jest system USOS wspomagający organizację
realizacji zajęć dydaktycznych, jak również ich ewaluację. Narzędzia informatyczne wykorzystywane
są do monitorowania warunków kształcenia, jak również do pozyskiwania opinii studentów
i absolwentów. Wydział zapewnia dostęp do informacji o programie i procesie kształcenia poprzez
swoją stronę internetową. Udostępniane na niej dane związane są z przebiegiem procesu kształcenia
25
i uwzględniają m.in. harmonogram i programy studiów, informacje dotyczące praktyk zawodowych,
zasad przydzielania pomocy materialnej oraz dostępnych form wymiany z uczelniami w kraju
i zagranicą. Dodatkowo wszyscy studenci są informowani na pierwszych zajęciach każdego przedmiotu o wymaganiach, jakie muszą spełnić, aby uzyskać zaliczenie. Informacje dla kandydatów o ofercie
dydaktycznej oraz zasadach rekrutacji dostępne są na stronie internetowej Uczelni, tablicach ogłoszeń
ulokowanych na terenie Wydziału, a także w ramach akcji promocyjnych prowadzonych na Wydziale
studiów. Osoby zainteresowane mogą również uzyskać informacje oraz wsparcie w zakresie obowiązujących na Wydziale procedur dotyczących m.in. zapisywania się na przedmioty ze strony prężnie
działającego Samorządu Studentów Wydziału Polonistyki. Ponadto należy docenić inicjatywy opracowania i przedstawienia studentom, w trakcie trwania Tygodnia Jakości Kształcenia, materiałów
zwiększających ich świadomość odnośnie obowiązujących w obszarze szkolnictwa wyższego przepisów prawa.
2. Ocena spełnienia kryterium 6.1 z uwzględnieniem kryteriów od 6.1.1 do 6.1.1.10 – w pełni
Jednostka zagwarantowała przejrzysty podział obowiązków w zakresie objętych systemem obszarów,
który w pełni uwzględniając specyfikę prowadzonych studiów zapewnia wysoką jakość kształcenia.
Większość przyjętych w ramach Wewnętrznego Systemu Doskonalenia Jakości Kształcenia na Wydziale Polonistyki rozwiązań, wynika z głęboko ugruntowanej tradycji kształcenia, która pozwoliła
przejąć funkcjonujące wcześniej zwyczaje przestrzegania określonych standardów kształcenia jako
obecnie stosowane procedury. Wypracowane normy zapewniają wysoki poziom kształcenia przy jednoczesnym ciągłym monitorowaniu i doskonaleniu stworzonych mechanizmów. Kompleksowość stosowanych procedur gwarantuje efektywność w zakresie udziału interesariuszy zewnętrznych i wewnętrznych w procesie projektowania, monitorowania oraz weryfikowania zakładanych programem
studiów efektów kształcenia. Oceniany system został wdrożony z uwzględnieniem wyznaczonych dla
niego celów strategicznych, umożliwiając systematyczną ocenę i optymalizowanie metod realizacji
procesu kształcenia przy wykorzystaniu potencjału kadry akademickiej, informacji zwrotnej z monitorowania losów zawodowych absolwentów, a także dostępnej infrastruktury.
6.2. Jednostka dokonuje systematycznej oceny skuteczności wewnętrznego systemu zapewniania
jakości i jego wpływu na podnoszenie jakości kształcenia na ocenianym kierunku studiów, a
także wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia systemu.
Wydział Polonistyki, mając na uwadze politykę doskonalenia jakości kształcenia kształtowaną zgodnie z postanowieniem Uchwały 33/V/2010 Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 26 maja 2010
r, wdrożył system umożliwiający regularne monitorowanie, ocenę i doskonalenie realizacji procesu
kształcenia na ocenianym kierunku studiów, w tym w szczególności ocenę stopnia realizacji zakładanych efektów kształcenia i okresowy przegląd programów studiów. Przyjęte rozwiązania podlegają
systematycznej, corocznej analizie w zakresie poprawności i adekwatności stosowanych narzędzi oraz
możliwości poprawy ich skuteczności.
Za dobrą praktykę, będącą źródłem cennych informacji, należy uznać program monitorowania aktywności i kompetencji studentów. Ciekawym rozwiązaniem jest również badanie „Barometr satysfakcji
studentów” prowadzone za pośrednictwem systemu USOSweb. Poddane ocenie studentów kwestie
dotyczą zarówno spraw ogólnouniwersyteckich (m.in. bezpieczeństwa, procedur administracyjnych,
warunków w domach studenckich), jak też specyficznych dla Wydziału Polonistyki zagadnień (m.in.
tygodniowego rozkładu zajęć, oceny działań podejmowanych przez Prodziekana ds. studenckich).
System zapewnia samodoskonalenie poprzez wykorzystanie wniosków z ocen programowych dokonanych na wizytowanym i innych kierunkach studiów prowadzonych na Wydziale, czego potwierdzeniem jest wdrożenie zmian w sylabusach w następstwie uwag zgłoszonych przez ekspertów Polskiej
Komisji Akredytacyjnej przeprowadzających ocenę programową na kierunku „wiedza o teatrze”. Optymalizowanie mechanizmów wdrożonych w ramach funkcjonującego systemu zapewnia się poprzez
coroczne zgłaszanie przez licznych interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych koncepcji doskonalenia jakości kształcenia w kolejnych latach, w ramach raportu z przeglądu programów kształcenia.
Ocena spełnienia kryterium 6.2 – w pełni
Uzasadnienie oceny: jednostka wypracowała skuteczny system i regularnie stosowane procedury
26
samooceny i samodoskonalenia wewnętrznego systemu zapewniania jakości, mające widoczny
wpływ na podnoszenie jakości kształcenia
*
- stopień spełnienia oznaczonego gwiazdką kryterium III i II stopnia warunkuje ocenę kryterium nadrzędnego, tj. odpowiednio II i I stopnia
Odniesienie się do analizy SWOT przedstawionej przez jednostkę w raporcie samooceny, w kontekście
wyników oceny przeprowadzonej przez zespół oceniający PKA
W analizie SWAT stanowiącej część Raportu samooceny trafnie wskazano mocne strony kierunku i
Uczelni, takie jak wykwalifikowana, wysoko notowana w świecie nauki kadra o liczącym się dorobku;
niezagrożony byt i satysfakcjonujący rozwój kierunku zawdzięczający swoją dynamikę zarówno prestiżowi Uczelni, jak i szybkiemu reagowaniu władz Wydziału Polonistyki na ewolucję zainteresowań
młodzieży i potrzeby rynku pracy poprzez tworzenie nowych, atrakcyjnych kierunków i specjalności;
szeroką, wielokierunkowa współpracę kadry i studentów z otoczeniem społeczno-gospodarczym,
wspieranie ponadstandardowych zainteresowań i talentów studentów, co owocuje ich wybitnymi osiągnięciami w trakcie studiów - wszystkie te informacje autorów raportu zostały pozytywnie zweryfikowane przez Zespół Oceniający PKA w czasie wizytacji ocenianego kierunku. Na ogół trafnie zostały też wskazane słabe strony tego kierunku, przy czym w każdym wypadku mają one raczej charakter
obiektywnych trudności, wynikających z przyczyn od Wydziału Polonistyki niezależnych, takich jak
słaby poziom wiedzy kandydatów, brak uregulowań umożliwiających zniwelowanie różnic programowych przez studentów innych kierunków podejmujących studia na filologii polskiej, zabytkowy
charakter infrastruktury utrudniający osiągnięcie pożądanych standardów lokalowych; nieefektywny
system monitorowania karier absolwentów narzucony przez władze Uczelni. Przekonująca jest także
lista szans i zagrożeń dalszego trwania i rozwoju kierunku. Zespół Oceniający na podstawie dokonanych w trakcie wizytacji analiz i spostrzeżeń stwierdza, że do listy słabych stron kierunku należy dodać zbyt niski poziom umiędzynarodowienia kształcenia mierzony liczbą studentów biorących udział
w międzynarodowych programach mobilnościowych. Udział w nich studentów jest, oczywiście, w
pełni dobrowolny, przynosi jednak ogromne korzyści w postaci dodatkowych kompetencji w zakresie
wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych; być może władze kierunku powinny przywiązywać
większą wagę do uświadomienia studentom tych korzyści.
Zalecenia
- zwiększenie zajęć do wyboru na I stopniu kształcenia, tak by studenci mogli swobodnie kształtować
swoją ścieżkę kształcenia.
- opracowanie efektów przedmiotowych, które precyzowałyby efekty kierunkowe zgodnie ze specyfiką danego kursu.
- uzupełnienie dokumentacji procesu dydaktycznego (sylabusy) i uspójnienie jej z programem studiów
i macierzami.
- przeprowadzenie przez władze Wydziału spotkań ze studentami w celu omówienia zasad funkcjonowania systemu ECTS.
- obowiązkowe weryfikowanie na ocenę umiejętności nabytych na praktykach w ramach specjalności
antropologiczno-kulturowej i krytycznoliterackiej.
- przemyślenie formuły egzaminu dyplomowego, tak by pytania egzaminacyjne sprawdzały jak najszerszy zakres efektów kształcenia.
- stałe kontrolowanie jakości dydaktyki w celu zwiększenia efektywności i atrakcyjności poprawnych
merytorycznie zajęć.
- kontynuowanie działań mających na celu podtrzymanie istniejących oraz rozwijanie nowych kontaktów z otoczeniem społecznym, kulturalnym i gospodarczym, dążenie do sformalizowania związków
na zasadzie umów.
- kontynuowanie starań o wprowadzanie ułatwień dla niepełnosprawnych
27
Dobre praktyki
- program monitorowania aktywności i kompetencji studentów; badanie „Barometr satysfakcji studentów” prowadzone za pośrednictwem systemu USOSweb.
- warsztaty ARS DOCENDI mające na celu poszerzenie dydaktycznych i metodycznych
kompetencji pracowników i doktorantów
- nagradzanie pracowników wytypowanych przez samych studentów w kategoriach – „Pomocna dłoń”
oraz „Przyjaciel studentów”
- zgodnie z decyzją Senatu UJ zaliczenie kursu w języku obcym jako warunek ukończenia studiów II
stopnia
- wymiana refleksji po praktykach na przedmiocie Pragmatyka zawodu nauczyciela.
28

raport z wizytacji - Polska Komisja Akredytacyjna

Transkrypt

Podobne dokumenty

Studia Stacjonarne drugiego stopnia Specjalność: Chemia Ogólna

INWESTYCJE KAPITAŁOWE

ZAAWANSOWANA ANALIZA EKONOMICZNA I FINANSOWA

Kierowanie małą i srednia firmą

INFORMACJE O ZAWODACH- KLASYFIKACJA ZAWODÓW I

Mgr Teresa Kantelecka (ur. 21.02.1949), starszy wykładowca Z

regulamin konkursu na najlepszy konspekt lekcji w ramach

Zarządzanie miastem i regionem