Załącznik nr 1 do Uchwały Rady Gminy w Żyrakowie nr XXXVIII/373

Załącznik
do Uchwały nr XXXVIII/373/06
Rady Gminy w Żyrakowie
z dnia 24 lutego 2006 roku
PROGRAM PROFILAKTYKI
I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH
W GMINIE ŻYRAKÓW
NA ROK 2006.
Na podstawie:
Art. 41 Ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002r. Nr 147 poz. 1231z późn. zm.).
I.
Cele programu:
Celem programu jest podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia spożycia napojów
alkoholowych w Gminie Żyraków i eliminowanie jego ujemnych skutków, a w szczególności:
1. zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych
2. zmniejszenie rozmiarów aktualnie występujących problemów alkoholowych
3. zwiększenie zasobów oraz skuteczności do radzenia sobie z problemami alkoholowymi
II.
Diagnoza sytuacji w Gminie Żyraków dotycząca problemów
alkoholowych.
Gmina Żyraków liczy 13.299 mieszkańców, w tym 6.614 kobiet i 6.685 mężczyzn (dane na
dzień 31.12.2005r.). Osób nieletnich (16-18 lat) w gminie jest 705, dzieci w wieku szkolnym (712 lat) 1.199 uczących się w 10 szkołach podstawowych i 690 uczących się w 8 gimnazjach oraz
172 w wieku 6 lat.
Na 8.277 mieszkańców w wieku produkcyjnym jest 915 osób bezrobotnych zarejestrowanych w
Powiatowym Urzędzie Pracy w Dębicy, w tym 492 kobiety (dane na dzień 30.09.2005).
W roku 2005 w Gminie Żyraków funkcjonowało 85 punktów sprzedaży napojów alkoholowych w
tym w 9 miejscach można spożywać alkohol na miejscu tj. piwo-3, wino-3, wódka-3, w 76
punktach sprzedaje się alkohol do spożycia poza miejscem zamieszkania , w tym piwo-42, wino18, wódka-16.
Limit punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa)
przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży jak i poza miejscem sprzedaży Rada Gminy
ustaliła na 49 punktów (z czego 9 punktów jest nie wykorzystanych). Jeden punkt sprzedaży
przypada na ok. 271 mieszkańców gminy.
Osoby uzależnione stanowią przeciętnie 2 % populacji, czyli ok. 260 osób, dorośli żyjący w
otoczeniu alkoholika (współmałżonkowie, rodzice) – 4% - tj. ok. 530 osób, dzieci wychowujące
się w rodzinach alkoholików – 4% tj. ok. 530 osób, osoby szkodliwie pijące – 5-7% - ok. 660-930
osób, ofiary przemocy domowej w rodzinach z problemem alkoholowym (ok. 2/3 osób dorosłych
oraz 2/3 dzieci z tych rodzin) – ok. 700 osób dorosłych i dzieci.
Znaczne spożycie alkoholu powoduje liczne przypadki naruszania ładu i porządku publicznego,
a także sprzyja szerzeniu się przemocy w rodzinach i zaniedbań wobec dzieci. Doszło do 46
kolizji i wypadków drogowych, w tym 17 po spożyciu alkoholu, 131 domowych interwencji
policji, z tego 86 przypadków miało związek z alkoholem, doszło do 5 przypadków znęcania się
nad rodziną i wszystkie miały związek z alkoholem (dane z Posterunku Policji w Żyrakowie za
2005 rok).
1
W sytuacjach skrajnych na wniosek posterunku policji, członków rodzin oraz innych osób do
Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2005 roku wpłynęło 24 wnioski
dotyczące osób nadużywających alkoholu. 8 spraw odesłano do Poradni Odwykowej celem
wykonania przez biegłego lekarza badania o stopniu uzależnienia od alkoholu oraz 12 spraw
odesłano do Sądu Rejonowego. Wobec większości przypadków Sąd Rejonowy nakazał
przymusowe leczenie.
III.
Dotychczasowe działania w zakresie profilaktyki i rozwiązywania
problemów alkoholowych:
-
IV.
prowadzenie zajęć z dziećmi i młodzieżą m.in. z grup podwyższonego ryzyka w 13
świetlicach profilaktyczno – wychowawczych;
programy profilaktyczne i konkursy adresowane do uczniów wszystkich szkół
podstawowych i gimnazjalnych;
dofinansowanie wyjazdów podczas ferii i wakacji;
dofinansowanie zajęć sportowych;
interwencje środowiskowe związane z nadużywaniem alkoholu, przemocą
domową;
kierowanie wniosków do Sądu Rejonowego w Dębicy w celu orzeczenia leczenia
odwykowego osób uzależnionych;
udzielanie informacji na temat choroby alkoholowej, możliwości leczenia, szukania
pomocy i wsparcia w specjalistycznych ośrodkach dla rodzin;
ZADANIA: (określone w ustawie)
1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych
od alkoholu.
2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy
psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie
3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie
rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności
dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także
działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach
opiekuńczo – wychowawczych i socjoterapeutycznych.
4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej
rozwiązywaniu problemów alkoholowych.
5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 131 i
15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego.
6. Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów
integracji społecznej.
Ad 1.
1. Działalność Punktu Informacyjno – Konsultacyjnego ds. uzależnień w Żyrakowie –
miejsca pierwszego kontaktu, spełniającego funkcję pomocniczą wobec profesjonalnych
placówek odwykowych.
Do zadań Punktu należy:
- dostarczanie informacji o możliwości podjęcia profesjonalnej terapii oraz
informacji o ruchach samopomocowych,
- motywowanie i kierowanie do leczenia,
- udzielanie wsparcia i pomocy psychospołecznej osobom po zakończeniu terapii
odwykowej i ich rodzinom,
- działalność telefonu informacyjno - wsparciowego,
2
-
tzw. „szeroka” informacja poprzez: broszury, ulotki, plakaty, możliwość
wypożyczenia literatury związanej z tematyką alkoholową i wychodzeniem z
nałogu, fachowe czasopisma.
Punkt współpracuje z instytucjami działającymi w sferze profilaktyki i rozwiązywania problemów
alkoholowych: Poradnią Odwykową w Straszęcinie, Sądem Rejonowym w Dębicy, Komisariatem
Policji w Żyrakowie, Klubem Abstynenta w Dębicy, Krucjatą Wyzwolenia Człowieka w Dębicy,
Państwową Agencją Rozwiazywania Problemów Alkoholowych w Warszawie, pełnomocnikiem
wojewody ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz pełnomocnikami
sąsiednich gmin i innymi instytucjami działającymi w sferze rozwiązywania problemów
alkoholowych np. Izbą Wytrzeźwień.
2. Działalność Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Żyrakowie w
szczególności inicjują zadania w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi oraz podejmują
czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od
alkoholu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu w zakładzie lecznictwa
odwykowego (rozpatrywanie wniosków, prowadzenie dokumentacji, kierowanie na
badania w przedmiocie uzależnienia, przygotowanie i składanie wniosków do Sądu
Rejonowego, prowadzenie wywiadów środowiskowych oraz interwencji w sprawach
przemocy w rodzinie i in.) GKRPA współtworzy gminny program profilaktyki i
rozwiązywania problemów alkoholowych oraz angażuje się w realizację zadań
stanowiących elementy gminnego programu.
3. Dofinansowanie obozów terapeutycznych prowadzonych według określonego programu
przez specjalistów z zakresu terapii uzależnienia oraz wyjazdów terapeutycznych dla
trzeźwiejących alkoholików, spotkań abstynenckich, biwaków terapeutycznych dla rodzin
dysfunkcyjnych.
4. Członkowie Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Żyrakowie
pobierają wynagrodzenia w formie diet za pracę w Komisji w wysokości 8% minimalnego
wynagrodzenia ogłaszanego przez Radę Ministrów. Wynagrodzenie w formie diet dotyczy
udziału w posiedzeniach Komisji, zespołach prowadzących rozmowy indywidualne z
osobami uzależnionymi od alkoholu oraz realizacji zadań wynikających z art. 41 ust. 1
ustawy jw.
Ad. 2.
1. Działalność Punktu Informacyjno – Konsultacyjnego w Żyrakowie dla członków rodzin z
problemami alkoholowymi oraz ofiar przemocy domowej.
- informacje o możliwości leczenia uzależnień oraz o ruchach samopomocowych
- działalność telefonu informacyjno – wsparciowego
- dostępność ulotek, publikacji, informatorów
- współpraca punktu z instytucjami i placówkami w dziedzinie udzielania rodzinom
pomocy – placówki i instytucje jak w pkt. 1 oraz z Powiatowym Centrum Pomocy
Rodzinie w Dębicy
2. Dofinansowanie obozów terapeutycznych prowadzonych wg określonego programu przez
specjalistów z zakresu współuzależnienia oraz biwaków terapeutycznych dla rodzin
dysfunkcyjnych.
3. Prowadzenie programów terapeutycznych dla dzieci i młodzieży z rodzin z problemem
alkoholowym w formie systematycznej pracy oraz obozów terapeutycznych.
4. Dofinansowanie szkoleń i kursów specjalistycznych w zakresie pracy z dziećmi z rodzin
alkoholowych oraz rozwijania umiejętności prowadzenia zajęć socjoterapeutycznych
organizowanych dla pedagogów, nauczycieli, którzy pracują w świetlicach.
5. Dofinansowanie działalności Ośrodka Interwencji Kryzysowej, który zapewni pomoc
rodzinom osób uzależnionych i ofiarom przemocy domowej (zagwarantowany pobyt w
Ośrodku z nagłych przyczyn, wsparcie psychologa).
Ad 3.
3
1. Działalność informacyjna i edukacyjna dla dzieci i młodzieży uwzględniająca problem
trzeźwości wśród celów wychowania, dająca wiedzę o szkodliwości uzależnień dla
jednostki oraz w życiu rodzinnym i społecznym – realizacja w szkołach programów
profilaktycznych dla młodzieży odpowiadających standardom profilaktycznym, w tym:
- profesjonalnie przygotowani realizatorzy,
- kompletny (godzinowy)scenariusz zajęć,
- zaplanowana ewaluacja (ocena programu) np. program profilaktyczny „Drugi
Elementarz - czyli program siedmiu kroków.
2. Działalność Gminnego Zespołu Świetlic Profilaktyczno – Wychowawczych w Żyrakowie
(11 oddziałów), prowadzenie zajęć socjoterapeutycznych i promujących zdrowie –
program „Nasze spotkania”, „Zanim spróbujesz” i inne oraz zajęcia twórcze, artystyczne,
sportowe, taneczne (gry, zabawy, wycieczki, ogniska)
3. Wspieranie i finansowanie działań profilaktycznych polegających na organizowaniu
lokalnych imprez profilaktycznych o charakterze rozrywkowym, sportowym itp. dla dzieci
i młodzieży nie tylko odbywających się bez alkoholu, ale w szczególny sposób
eksponujący ten fakt specjalnym programem – happeningi, festyny.
4. Organizowanie i dofinansowanie różnych form spędzania wolnego czasu z treściami
profilaktyki na wyjeździe – obozy letnie, biwaki
5. Rozpowszechnianie materiałów profilaktycznych w szkołach, placówkach promujących
„zdrowe, trzeźwe życie” oraz dofinansowanie organizowanych przez szkoły konkursów i
programów profilaktycznych.
Ad 4.
1. Współpraca z instytucjami, organizacjami, kościołem oraz środowiskami
samopomocowymi mająca na celu promocję zdrowia i propagowanie trzeźwych
obyczajów, udzielanie im wsparcia i korzystanie z ich pomocy.
2. Współpraca z lokalną gazetą, radiem i kościołem mająca na celu wzajemne informowanie
o działaniach związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych.
3. Wspieranie szkolenia w dziedzinie profilaktyki pedagogów szkolnych, nauczycieli,
wychowawców świetlic, by zyskać wiedzę i umiejętności praktyczne potrzebne do
realizacji zadań, jak również wspieranie szkolenia w dziedzinie nowoczesnych metod
rozwiązywania problemów alkoholowych dla członków GKRPA, pracowników policji,
służby zdrowia, opieki społecznej oraz innych działających w dziedzinie profilaktyki
zagrożeń społecznych.
Ad 5
W przypadku załamania zakazu sprzedaży alkoholu nieletnim lub nietrzeźwym oraz w przypadku
złamania zakazu promocji i reklamy napojów alkoholowych gmina może podejmować
interwencje oraz występować przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego, czyli
kierować sprawy bezpośrednio do sądu z pominięciem prokuratury.
Ad 6.
Prowadzenie działań związanych z integracją społeczną osób uzależnionych od alkoholu jest
zadaniem własnym gminy, obok działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów
alkoholowych, zaś wspieranie zatrudnienia socjalnego przez organizowanie i finansowanie
Centrów Integracji Społecznej stanowi jedna z form realizacji tego zadania. Zadanie to w gminie
planowane jest w ograniczonym zakresie, w szczególności jako pomoc w zakresie leczenia i
rehabilitacji. Idea zatrudnienia socjalnego byłaby istotnym uzupełnieniem wielu działań
przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu.
4