Jzyk komunikacji biznesowej budzi od lat coraz wiksze

Nr wniosku: 248056, nr raportu: 17950. Kierownik (z rap.): mgr Dorota Maria Drużyłowska
Język komunikacji biznesowej budzi od lat coraz większe zainteresowanie. Związane jest to z
sytuacją gospodarczą, intensyfikacją handlu międzynarodowego, a tym samym potrzebą efektywnej
komunikacji między partnerami, będącymi przedstawicielami różnych obszarów językowych i kulturowych.
Powstają opracowania glottodydaktyczne, kursy przygotowujące do posługiwania się danym językiem w
obszarze biznesu.
W większości opracowań jednak pomijana jest płaszczyzna frazeologii. Jak wiadomo, znajomość
frazeologii danego języka pozwala na znacznie efektywniejszą komunikację, rozumienie frazeologii bowiem
oznacza bliższą znajomość kultury danego obszaru językowego, odczytywanie pewnych sensów naddanych,
niewyrażonych wprost.
Związki frazeologiczne od dawna znajdują się w polu zainteresowania lingwistów. Niezwykle ważne
miejsce zajmują w przypadku badań kognitywnych, badań porównawczych nad językowym obrazem świata
oraz lingwokulturologii. Badanie związków frazeologicznych obejmuje praktycznie wszystkie sfery języka.
W pracy pt. Фразеологические единицы русского языка делового общения и их польские
эквиваленты podjęto próbę analizy i klasyfikacji związków frazeologicznych rosyjskiego języka biznesu
oraz odnalezienia ich polskich ekwiwalentów. Celem analizy i opisu materiałów językowych było określenie
najważniejszych semantycznych, strukturalnych, funkcjonalnych i pragmatycznych cech danych związków,
a także mechanizmów ich powstawania i funkcjonowania.
Podstawową teorią, w oparciu o którą prowadzono dobór materiałów, była koncepcja frazematyki,
czyli frazeologii nadawcy, Wojciecha Chlebdy. Pozwoliła ona na szersze niż klasyczne rozumienie
frazeologizmów. Badacz nazywa je frazemami, czyli jednostkami odtwarzanymi przez nadawcę wypowiedzi
w danej sytuacji. Specyfika sfery biznesu, a co za tym idzie - specyfika materiałów językowych
zadecydowała o wykorzystaniu tego właśnie paradygmatu.
Przy opisie materiałów szczególną uwagę zwrócono na metaforyczną motywację wielu z badanych
związków frazeologicznych (dogłębnie został zbadany problem metafory językowej we frazeologii biznesu,
wyróżniono szereg modeli metaforycznych, np. metafora odwołująca się do kolorów: черная работа –
praca na czarno; синие воротнички – niebieskie kołnierzyki; metafora somatyczna: из рук в руки – z rączki
do rączki; нагреть руки; metafora odwołująca się do elementów odzieży: голубая пуговица, белые
воротнички – białe kołnierzyki i in. ). Wiele frazeologizmów pojawia się w języku rosyjskim i polskim pod
wpływem języka angielskiego jako zapożyczenia i kalki (np. bear hug – медвежьи объятия – niedźwiedzi
uścisk; black night – черный рыцарь – czarny rycerz).
Klasyfikacja materiałów, tj. związków frazeologicznych języka biznesu, będącego formacją złożoną
i niejednorodną, realizowaną we wszystkich odmianach języka (jego odmianie oficjalniej, w stylu urzędowoadministracyjnym, w stylu publicystycznym, potocznym itd.) została przeprowadzona w obrębie mikropól
frazeosemantycznych, wchodzących w skład frazeosemantycznego pola „biznes”. Mikropola wyodrębniono
w oparciu o dwie klasyfikacje zaproponowane przez badaczy rosyjskich (M.V. Kitajgorodską oraz V.V.
Khimika), jedną wypracowaną dla terminów ekonomicznych, drugą – dla obiektów nominacji żargonu
biznesowo-administracyjnego. Obie klasyfikacje w pewnym stopniu krzyżują się, pomimo że dotyczą
różnych odmian języka: w pierwszym przypadku terminosfery, w drugim – żargonu. Fakt ten pozwolił
stwierdzić, że wszystkie odmiany języka biznesu – oficjalne, nieoficjalne, pisane, mówione – łączą pewne
wspólne, nadrzędne cechy, pozwalające na przedstawienie ogólnej, szerszej klasyfikacji ideograficznej
jednostek frazeologicznych języka biznesu, którą zaproponowano w rozprawie doktorskiej. Klasyfikacja ta
docelowo stanie się podstawą opracowywanego rosyjsko-polskiego słownika frazeologii biznesowej.
Badania nad frazeologią sfery języka biznesu pozwoliły na określenie najważniejszych strukturalnych,
semantycznych, komunikacyjnych, funkcjonalnych i pragmatycznych właściwości badanych
frazeologizmów, co z kolei przyczyniło się do określenia specyfiki komunikacji biznesowej na płaszczyźnie
frazeologii w obu systemach językowych, odnalezienia podobieństw i różnic badanych jednostek
językowych, określenia mechanizmów ich powstawania i funkcjonowania. Najważniejszym wnioskiem jest
stwierdzenie, że frazeologizmy języka biznesu odzwierciedlają jego internacjonalny charakter: są one
odzwierciedleniem ponadnarodowych wartości, charakterystycznych dla społeczeństwa funkcjonującego w
realiach wolnego rynku.