Crowdsourcing. Jak angażować konsumentów w świat
Transkrypt
Crowdsourcing. Jak angażować konsumentów w świat
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli. Autorzy oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autorzy oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Redaktor prowadzący: Barbara Gancarz-Wójcicka Projekt okładki: ULABUKA Fotografia na okładce została wykorzystana za zgodą iStockPhoto Inc. Wydawnictwo HELION ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: [email protected] WWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek) Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres http://onepress.pl/user/opinie?crowds Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję. ISBN: 978-83-246-6328-6 Copyright © Jan Kasprzycki-Rosikoń, Jacek Piątkowski, Helion 2013 Printed in Poland. • Kup książkę • Poleć książkę • Oceń książkę • Księgarnia internetowa • Lubię to! » Nasza społeczność SPIS TRECI WSTP 7 WIELU AUTORÓW 9 CZ I SPOTKANIE MARKI I KONSUMENTA 1. CO ZOSTAO Z PIKNYCH WIZJI? 13 Bomba idzie w gór Fundamenty idei crowdsourcingu 14 15 2. OD OUTSOURCINGU DO CROWDSOURCINGU 21 Historia outsourcingu w piguce Outsourcing wedug firmy Hewlett-Packard Outsourcing wedug British Petroleum „Crowdsourcing to outsourcing na sterydach” 21 22 23 24 3. O RELACJI KONSUMENTA I MARKI Budowa unikatowego „ja” O relacje trzeba dba Powiem Ci szczerze Porozmawiajmy Emocjonalne wsparcie Kup książkę 27 27 29 30 33 34 Poleć książkę 4 | CROWDSOURCING CZ II CROWDSOURCING. ANGAOWANIE KONSUMENTÓW W WIAT MARKI 4. WYKORZYSTANIE CROWDSOURCINGU W CAYM PROCESIE MARKETINGOWYM 39 Crowdsourcing jako sposób zbierania insightów Strategia i brief Crowdsourcing jako sposób pozyskiwania contentu kreatywnego Call to Action 40 45 48 54 5. TWORZENIE SPOECZNOCI I ZARZDZANIE NI Dbaj, motywuj, wspieraj Kilka metod stymulacji Blisko te dziaa Inne metody, inne podejcie Popatrz, jaki jestem zdolny Zapamitasz mnie Przyjaciel badacz, kolega strateg 6. KORZYCI Z ZASTOSOWANIA MODELU CROWDSOURCINGOWEGO Pamitaj o ryzyku, nie bój si go Potencja innowacyjnoci Co wiele gów, to nie jedna Starbucks zaczyna rozmawia Tasza reakcja Wicej, ciekawiej, autentyczniej Brak poufnoci Gorsza jako i amatorzy Wyzysk i brak kontroli Pamitaj o autorach Kup książkę 63 63 64 67 69 72 73 74 77 77 78 79 81 82 83 87 87 88 90 Poleć książkę SPIS TRECI | 5 7. NIEZMIERZONA SKUTECZNO CROWDSOURCINGU 91 Mierz, ale nie bd naiwny Co mierzy Zasig, odsony i wizerunek Struktura zgromadzonego tumu Wirusy, którymi trudno si zarazi 91 93 95 95 96 8. POMYS NA DOBRY INTERES 101 Skonsternowana brana Co to za argumenty? Czowiek z Accenture Oczy szeroko otwarte Dzi zaczyna si jutro Moliwoci niemal nieograniczone Jest ich coraz wicej 101 105 106 107 109 110 111 9. CROWDSOURCING A TRADYCYJNY MODEL AGENCJI REKLAMOWEJ. NARODZINY AGENCJI 3.0 115 Proste sowo — wspópraca Nareszcie pojawi si dialog Nowy koncept pracy Czy model zastpi model? 10. ASPEKTY PRAWNE CROWDSOURCINGU Autor, autor… Wizerunek, który chronimy Nie bd pasoytem Standard wszdzie ten sam Kopot z wytyczeniem granicy Midzy portalem a twórc Licencja na korzystanie Regulamin to podstawa Crowdsourcing a crowdfunding Najwaniejszy jest sens Kup książkę 115 116 118 119 123 123 125 126 127 129 130 132 134 135 136 Poleć książkę 6 | CROWDSOURCING CZ III PORADNIK POZYTYWNEGO MYLENIA O CROWDSOURCINGU 11. JAK POKONA SMOKA, CZYLI CROWDSOURCING W PRAKTYCE 139 Crowdsourcing jest fair Po co crowdsourcing? Zdobywanie idei Zdobywanie rozwiza, wiedzy, treci Budzenie zainteresowania mark, problemem, ide… „Dowiedzmy si, co ludzie myl”, czyli badanie Do kogo kierowa kampani crowdsourcingow? Gotowi? 12. ARTYSTA SPOTYKA MARKETERA W KAWIARNI Artysta – marketer. Trudny zwizek Rendez-vous w kawiarni — crowdsourcing Wolno tworzenia, wolno wyboru Wypilimy kaw… 139 141 141 142 143 144 145 146 149 150 151 152 152 CZ IV CO DALEJ Z CROWDSOURCINGIEM? 13. ZASTOSOWANIE CROWDSOURCINGU POZA MARKETINGIEM 155 Model pracy Media Budowanie reputacji Przeomowa zmiana Wspólne rzdzenie Organizacje Finansowanie Model biznesowy Innowacyjno 155 156 157 158 158 159 160 161 162 14. PERSPEKTYWY ROZWOJU CROWDSOURCINGU 167 O AUTORACH 175 Kup książkę Poleć książkę Rozdzia 5. TWORZENIE SPOECZNOCI I ZARZDZANIE NI Jacek Pi tkowski DBAJ, MOTYWUJ, WSPIERAJ Przesanki, którymi kieruj si uczestnicy akcji crowdsourcingowych, trudno w sposób jednoznaczny sklasyfikowa i wymieni. To nigdy nie bdzie lista skoczona, ale raczej barwna mozaika narzdzi, wartoci czy emocji, z których specjalici od komunikacji skorzystaj, aby zachci internautów do dzielenia si pomysami. W kontekcie crowdsourcingu, który jest przecie pochodn rozwoju mediów spoecznociowych, sposoby tworzenia grup wokó pewnych idei, a nastpnie inicjowanie aktywnoci tych grup opieraj si na kilku wanych zasadach. Zasady te pozostaj uniwersalne, a ich przestrzeganie jest po prostu niezbdne, aby myle o powodzeniu akcji crowdsourcingowej najpierw w kontekcie wzbudzenia zainteresowania, a nastpnie w oczekiwaniu na kreatywne rozwizania. Moliwoci jest wiele, ale i tak trzeba pamita o rzeczy najistotniejszej. Najwaniejszy jest pomys, który uwiedzie internautów, zawadnie ich wyobrani, skoni ich do dziaania. Na to jednak jeszcze aden teoretyk komunikacji marketingowej recepty nie znalaz. Kup książkę Poleć książkę 64 | CROWDSOURCING KILKA METOD STYMULACJI W literaturze powiconej crowdsourcingowi mona znale wiele rónych pomysów na stworzenie zbioru bodców, które bd zachca konsumentów do dziaania na rzecz marki czy pewnej idei. aden z nich nie odpowiada jednak na wszystkie pytania i wtpliwoci. Ich lektura pozwala jednak wyodrbni pewne typy mylenia o tworzeniu rodowisk stymulujcych do dziaania, o wyznaczaniu celu i rodzaju nagród za jego osignicie, inaczej mówic: o paliwie, dziki któremu spoeczno zaczyna sprawnie dziaa. Jedn z najpopularniejszych metod jest mechanizm wyjty ywcem z gier wideo. Czonkowie spoecznoci zbieraj punkty, a im wicej ich zgromadz, tym wicej przywilejów im przysuguje. Metoda ta, okrelana czasem jako level up, opiera si na prostej nagrodzie, któr otrzymuje si za podjcie konkretnych dziaa. Sprawdza si to na przykad na wielu portalach specjalistycznych. Internauci skupieni wokó nich mog otrzymywa punkty np. za przeczytanie publikowanych na takich stronach artykuów, odwiedzanie blogów pisanych przez czonków tej spoecznoci, komentowanie na forum, korzystanie z wyszukiwarki w serwisie czy nawet logowanie si na stronie w wybrane dni. Internauci zbierajc punkty, wchodz na coraz wysze poziomy „wtajemniczenia” (pierwsze z nich s do atwe do osignicia, na kolejne dosta si jest coraz trudniej). W zamian otrzymuj dostp do ekskluzywnego contentu, nagród, zyskuj przywileje. W tej metodzie chodzi przede wszystkim o utrzymanie staego, do wysokiego poziomu motywacji. Uytkownicy wci pozostaj aktywni i robi dokadnie to, czego oczekuj od nich zarzdzajcy konkretn platform komunikacji. Innym prostym narzdziem stymulujcym internautów jest mechanizm nagradzania aktywnoci. Chodzi tu raczej o docenienie wykonania specyficznych zada i osiganie konkretnych celów. Nie ma tu mowy o staym podtrzymywaniu poziomu motywacji, jak Kup książkę Poleć książkę TWORZENIE SPOECZNOCI I ZARZDZANIE NI | 65 w przypadku metody level up. Tu nie wystpuje miks mniej lub bardziej kreatywnych wysików ze staym gromadzeniem punktów. Liczy si wycznie skoncentrowanie si na celu i natychmiastowy efekt, a lojalno zostaje zepchnita na dalszy plan. Niemal kad spoeczno wrcz elektryzuje motyw wspózawodnictwa. To najlepsza i pewnie najbardziej emocjonujca dla czonków spoecznoci metoda, która daje organizatorom akcji crowdsourcingowych szybkie, wrcz natychmiastowe efekty. Przede wszystkim jest to bodziec, który bardzo angauje emocjonalnie uczestników. W niektórych wypadkach bywa wrcz „aktem zaoycielskim” nowych spoecznoci. Poziom adrenaliny, jaki wyzwala, a czsto równie stopie wysiku kreatywnego, jaki pozwala osign, daje szanse projektom, które zostay skazane na niepowodzenie. Nagrody nie s tu najwaniejsze, samo uczestnictwo w rywalizacji okazuje si najskuteczniejszym bodcem. Wiele zaley jednak w tym przypadku od jakoci spoecznoci, od jej poziomu wyrobienia, od jej stosunku do tej formy rywalizacji, jak jest konkurs. Nagrody mog jedynie przyspiesza pewne procesy, ale konkurencja pozostaje motywem najwaniejszym. „Shoot the Brand”, czyli pierwszy crowdsourcingowy konkurs w Polsce dla marketerów! W ramach Filmteractive Festivalu1, wychodz c naprzeciw wiatowym trendom i oczekiwaniom, zorganizowano pierwszy w Polsce crowdsourcingowy konkurs dla marketerów. 1 Filmteractive Festival w odzi (www.filmteractivefestival.eu) — wydarzenie powicone sztuce filmowej i jej cyfrowemu obliczu w dobie nowych mediów. To miejsce spotka i wymiany dowiadcze pomidzy filmowcami, producentami, reyserami interaktywnymi, marketerami oraz potencjalnymi inwestorami. Festiwal skada si z trzech gównych komponentów: prezentacji konferencyjnych, pokazów konkursowych Kup książkę Poleć książkę 66 | CROWDSOURCING Dla osób, które zajmuj si dziaaniami komunikacyjnymi marek, niezwykle atrakcyjne jest angaowanie fanów w ulepszanie swojego produktu oraz wykorzystywanie pomysowoci modych twórców. Z tego wzgldu, w ramach Filmteractive Festivalu, Digital One i platforma crowdsourcingowa MillionYou zorganizoway konkurs „Shoot the Brand — nakr swoj mark!”. Konkurs trwa od czerwca do wrzenia 2012 r. Pierwszym etapem byo wybranie marki, dla której spot reklamowy mieli stworzy filmowcy zgrupowani na platformie MillionYou. Menederowie marki przesyali zgoszenia opisuj ce, jakie cele miaby ten spot osi gn . Za najciekawsze uznano zgoszenie Magorzaty Wodarczyk, przedstawicielki marki Wars nale cej do firmy kosmetycznej Miraculum. Jego gównym zaoeniem byo „odmodzenie” marki, która do tej pory nie kojarzya si z nowoczesnoci . Wykorzystanie crowdsourcingu i modych talentów z MillionYou pozwolio na zmian tego wizerunku. Drugim etapem by konkurs dla modych twórców filmowych. Ich zdanie polegao na stworzeniu innowacyjnego spotu reklamowego dla marki Wars, ilustruj cego haso „Mski wiat”. Sporód ponad 100 filmów do konkursu gównego wybrano 10 najciekawszych realizacji, które nastpnie zostay zaprezentowane podczas Filmteractive Festivalu w odzi. Zwyciy film Adriana apczyskiego. (tzw. pitch session) i warsztatów o tematyce filmu cyfrowego. Uczestnikami Filmteractive Festivalu s twórcy, menederowie kultury, marketerzy, przedstawiciele brany filmowej, brany interaktywnej oraz mediów. Tematy poruszane podczas konferencji to m.in.: interaktywne wideo, projekty transmedialne i crossmedialne, opowiadanie historii z wykorzystaniem nowych mediów. Organizatorzy: Fundacja Media Klaster w odzi, Digital One, wspóorganizator: Pastwowa Wysza Szkoa Filmowa, Telewizyjna i Teatralna w odzi. Kup książkę Poleć książkę TWORZENIE SPOECZNOCI I ZARZDZANIE NI | 67 Jedn z wielu idei Filmteractive Festivalu jest ch czenia marketerów z artystami. Konkurs „Shoot the Brand — nakr swoj mark!” to wanie jeden z pomysów na zblienie tych rodowisk. BLISKO TE DZIAA Osobom opiekujcym si spoecznociami, którym wydaje si, e s w stanie zawadn ywioami przestrzeni internetowych, nieobce s take inne, klasyczne metody. Jest to m.in. organizowanie (zarówno w wiecie rzeczywistym, jak i wirtualnym) wydarze, imprez, spotka adresowanych do czonków takich grup. Wzmocnieniu ulega wówczas wi ze spoecznoci, intensyfikuj si wizi midzy jej uczestnikami, co w sposób oczywisty spaja ca grup. To nie musz by imprezy, które maj zapa w pamici do koca ycia, imprezy, z których mieliby czerpa pomysy scenarzyci kolejnych czci komedii z cyklu Hangover. Jeeli budet na to pozwala, najlepiej urzdzi imprez, gdzie ludzie mog si pozna osobicie. Si rzeczy nawizuje si wtedy wicej nowych znajomoci. Jeeli jednak brakuje na to pienidzy, wystarczy raz na jaki czas zorganizowa czat, spróbowa zainicjowa kontakt w Internecie, co równie moe pogbi dotychczasowe znajomoci. Bez wzgldu na wybór metody trzeba ustali, jakich dziaa oczekujemy po spoecznoci. Akcje crowdsourcingowe musz by precyzyjnie zaadresowane i to w wikszoci wypadków pozostaje wyborem najbardziej powszechnym i oczywistym. Okrelenie celu jest najwaniejsze. Poza tym zarzdzajcy musz zwróci uwag na sprawy, które pozostaj codziennoci ycia kadej spoecznoci: przestrzeganie regu jej funkcjonowania, nagradzanie tych, którzy pomagaj innym, budowanie nowych relacji, tworzenie zdrowych zasad rekrutacji nowych uczestników itd. Kup książkę Poleć książkę 68 | CROWDSOURCING Podsumowujc kwestie zwizane z zarzdzaniem spoecznociami w kontekcie akcji crowdsourcingowych, naley mie na uwadze to, e czsto wybierane jest poczenie rónych metod. Czasem marketerzy decyduj si na jedne kosztem innych. Wiele przecie zaley od charakterystyki konkretnej spoecznoci, tego, co na ni dziaa, i tego, co okazuje si bezuyteczne. Dla jednych to samo moe by przecie czym wyjtkowo atrakcyjnym, dla innych kompletnym obciachem. Tu na pewno zadziaa intuicja, która moe okaza si bardziej przydatna ni najbardziej nawet racjonalne argumenty. Jacek Karolak, Innovation Director, Starcom MediaVest Group Od kiedy elementem kampanii reklamowych sta si Internet, marketerzy szukaj sposobów na angaowanie odbiorców. Czy to ma sens? I tak, i nie — zaley, czy pamitamy o dwóch zasadach. Po pierwsze: cokolwiek bymy wymylili, zaangauje si nie wicej ni kilka procent odbiorców kampanii. Caa reszta tylko zobaczy kreacje zapraszaj ce do konkursu na nowe haso lub najciekawszy film. We wszystkich kampaniach, które znam „od kuchni”, nieubaganie sprawdza si zasada 90-9-1, czyli: 90% odbiorców to tylko widzowie, 9% zrobi co bardzo prostego (np. wemie udzia w gosowaniu), a jedynie 1% stworzy wartociow now tre. No, moe nie co do procenta, ale proporcje s mniej wicej takie. Opieranie si na zaangaowaniu odbiorców oznacza, e nie ma co liczy na masowy wysyp dobrej jakoci pomysów czy treci od konsumentów. Po drugie: jeli angaujemy odbiorców w tworzenie czego nowego, to musimy wiedzie, jak to wykorzysta. Jeli powstanie nowa, ciekawa tre — udostpnijmy j szerszemu gronu (a czsto konsumenci tworz treci lepsze ni profesjonalne agencje czy wynajci artyci). Jeli zbieramy pomysy — najlepsze z nich faktycznie wcielmy w ycie. Jeli pytamy o opinie — bierzmy je pod uwag. Kup książkę Poleć książkę