Numer Konta Bankowego – IBAN i NRB

Numer Konta Bankowego – IBAN i NRB
NRB (Numer Rachunku Bankowego)
NRB to polski standard zapisu numeru rachunku bankowego. NRB składa się z 26 cyfr w formacie:
kk AAAAAAAA BBBBBBBBBBBBBBBB
Spacje zostały dodane dla przejrzystości zapisu, w systemach elektronicznych numer rachunku zapisany
jest bez odstępów.
Numer rachunku bankowego składa się z następujących bloków:

kk (2 cyfry)- to suma kontrolna, która jest wyliczana zgodnie ze standardem IBAN (algorytm
przedstawiony został w dalszej części artykułu);

AAAAAAAA (8 cyfr) – to numer rozliczeniowy instytucji (banku), nadawany przez bank centralny;

BBBBBBBBBBBBBBBB (16 cyfr) – to numer rachunku klienta;
Numer Rozliczeniowy Banku
kkAAAAAAAABBBBBBBBBBBBBBBB
Numer rozliczeniowy banku zajmuje pozycje 3 do 8 w numerze rachunku bankowego.
Numer rozliczeniowy banku jest używany do identyfikacji banku adresata przy wysyłaniu przelewu lub
czeku. Numer ten jest zwykle wykorzystywany w kontekście rozliczeń krajowych. W przypadku operacji
międzynarodowych używa się kodu BIC.
W Polsce dysponentem numerów rozliczeniowych jest bank centralny. To w gestii tego podmiotu leży
nadawanie numeru rozliczeniowego poszczególnym instytucjom bankowym.
Numery rozliczeniowe mają 8 cyfr. Znaczenia kolejnych ciągów cyfr są następujące:

pierwsze 4 cyfry są identyfikatorem instytucji bankowej. Bank centralny, banki komercyjne oraz
zrzeszenia banków spółdzielczych identyfikowane są przez 3 cyfry z dopisanym zerem na końcu (3
cyfry i 0 daje razem 4 cyfry). Banki spółdzielcze są z kolei identyfikowane przez 4 cyfry;

kolejne 3 cyfry są identyfikatorem oddziału banku. Ciąg trzech zer – „000″ – przeważnie oznacza
centralę banku;

ostatnią pozycję zajmuje cyfra kontrolna, która jest wykorzystywana do sprawdzania poprawności
numeru rozliczeniowego;
Warto zapamiętać, że na podstawie numeru rozliczeniowego możliwe jest zidentyfikowanie banku.
IBAN (Międzynarodowy Numer Rachunku
Bankowego)
IBAN (International Bank Account Number) to międzynarodowy standard numeracji kont bankowych.
Standard został utworzony przez Europejski Komitet Standardów Bankowych, by wspomóc obsługę
płatności w Unii Europejskiej.
Polski Numer Rachunku Bankowego jest zgodny ze standardem IBAN. Polski numer rachunku bankowego
w standardzie IBAN posiada następujący format:
PLkkAAAAAAAABBBBBBBBBBBBBBBB
gdzie:

pierwsze dwa znaki określają kod kraju w standardzie ISO 3166-1 alfa-2. Numery IBAN polskich
kont bankowych rozpoczynają się od kodu „PL”;

kolejne dwa znaki tworzą sumę kontrolną;

kolejnym elementem jest tzw. BBAN (Basic Bank Account Number) – w polskim tłumaczeniu
Podstawowy Numer Rachunku Bankowego. Może on zawierać do 30 znaków alfanumerycznych, z
czego część musi identyfikować bank. Format kodu BBAN – zarówno jego długość, jak i pozycje
poszczególnych elementów składowych, są jednolite w obrębie danego kraju. W Polsce numer
BBAN składa się z 24 cyfr, z których 8 tworzy numer rozliczeniowy banku, a 16 cyfr określa numer
rachunku klienta;
Numer IBAN w systemach transakcyjnych zapisywany jest bez spacji. Na papierze numer zapisywany jest
w formie 4 znakowych ciągów oddzielonych spacjami; przy czym ostatnia grupa może posiadać mniej niż
4 znaki, ponieważ długość numeru IBAN może być różna w poszczególnych krajach.
Zależność Pomiędzy NRB, a IBAN
Numer Rachunku Bankowego może zostać w prosty sposób zamieniony na numer w formacie IBAN,
poprzez dodanie znaków PL na początek numeru NRB.
Na rys. 1.zaprezentowano zależności pomiędzy elementami składowymi numeru IBAN:
Rysunek 1.
Suma Kontrolna Numeru IBAN
Suma kontrolna, jak sama nazwa wskazuje, służy do sprawdzenia poprawności numeru IBAN.
Znajduje się ona na pozycjach 2 do 4 numeru IBAN, zaraz po dwuliterowym kodzie kraju.
Algorytm sprawdzania poprawności sumy kontrolnej:
1. Rozpatrujemy pełen numer IBAN (wraz z kodem kraju). Numer powinien być zapisany bez spacji.
2. Sprawdzamy długość tego numeru w kontekście danego kraju (w Polsce numer konta bankowego
w standardzie IBAN powinien być złożony z 28 znaków).
3. Przenosimy 4 pierwsze znaki numeru IBAN na jego koniec.
4. Zamieniamy litery w numerze IBAN na ciągi cyfr. Przyjmujemy następujące założenia: ‚A’
zamieniamy na ’10′, ‚B’ na ’11′ … ‚Z’ zamieniamy na ’35′. Dla kodu ‚PL’ powinniśmy uzyskać
liczbę 2521, ponieważ ‚P’ zamieniamy na 25, a ‚L’ na 21.
5. W tym momencie uzyskaliśmy ciąg samych cyfr. Traktujemy uzyskany numer jako jedną liczbę i
wyliczamy resztę z dzielenia tej liczby przez 97.
6. Jeżeli reszta z dzielenia wynosi 1, to suma kontrolna jest prawidłowa.
Przykład Wyliczenia Sumy Kontrolnej
Wyliczmy sumę kontrolną dla rachunku bankowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Prześledźmy poszczególne kroki, zgodnie z algorytmem, który opisaliśmy wcześniej:
1. Rozpatrujemy konto o numerze IBAN PL83101010230000261395100000
2. Numer posiada 28 znaków. Dobry znak, jest szansa, że numer jest prawidłowy. Wykonujemy więc
kolejne kroki algorytmu.
3. Po przeniesieniu 4 pierwszych znaków na koniec numeru uzyskujemy następujący ciąg znaków
alfanumerycznych: 101010230000261395100000PL83
4. Zamieniamy litery na cyfry, uzyskujemy liczbę: 101010230000261395100000252183
5. Wyliczamy resztę z dzielenia tej liczby przez 97. Reszta wynosi 1.
6. Reszta z dzielenia wynosi 1, co oznacza, że suma kontrolna jest prawidłowa.