243 Przedmioty specjalnościowe ± Przetwórstwo tworzyw

Przedmioty specjalnociowe – Przetwórstwo tworzyw polimerowych
Semestr 5
Kompozyty i nanokompozyty polimerowe (przedmiot specjalnociowy)
Semestr
5
5
Rodzaj zaj
W
C
Liczba godzin (w semestrze)
30
15
Liczba punkt!w ECTS
3E
2
1. Przedmioty wprowadzaj!ce wraz z wymaganiami wst"pnymi
Student powinien zna podstawy materia"oznawstwa i przetw!rstwa tworzyw polimerowych.
2. Cele kszta#cenia – kompetencje jakie powinien osi!gn!$ student:
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z w"a#ciwo#ciami, technikami wytwarzania oraz
mo$liwo#ciami zastosowania kompozyt!w i nanokompozyt!w polimerowych. W ramach przedmiotu
student zapoznaje si z kolejnymi etapami powstawania kompozytu polimerowego pocz%wszy od doboru
poszczeg!lnych sk"adnik!w, poprzez ich przygotowanie, sposoby "%czenia ze zwr!ceniem uwagi na
jako# otrzymywanych po"%cze&, po metody ostatecznego kszta"towania kompozytu i zasady ich
u$ytkowania.
3. Metody dydaktyczne
Wykorzystanie prezentacji multimedialnych podczas prowadzenia wyk"ad!w Opracowanie na
wiczeniach za"o$e& konstrukcyjnych i technologicznych do wytworzenia wybranego przedmiotu z
kompozyt!w polimerowych. Prowadzenie bada& do#wiadczalnych na zajciach laboratoryjnych.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów kszta#cenia:
Warunkiem zaliczenia wyk"adu jest pozytywne napisanie zaliczenia pisemnego.
Warunkiem zaliczenia laboratorium jest obecno# na wszystkich zajciach, oddanie sprawozda& oraz
zaliczenie kolokwium pisemnego.
Kryteria przyznawania oceny pozytywnej z kolokwium na wyk"adzie i laboratorium: ocena 3,0 jest
przyznawana za 51-59' ze 100' mo$liwych do zdobycia punkt!w, ocena 3,5 za 60-69%, ocena 4,0 za
70-79%, ocena 4,5 za 80-89', ocena 5,0 powy$ej 90'.
5.Treci kszta#cenia zgodne z obowi!zuj!cymi standardami
B. GRUPA TRE%CI KIERUNKOWYCH
2. Kszta#cenie w zakresie nauki o materia#ach
Tre#ci kszta!cenia: Materia i jej sk"adniki. Materia"y techniczne naturalne i in$ynierskie – por!wnanie ich
struktury, w"asno#ci i zastosowania. Zasady doboru materia"!w in$ynierskich w budowie maszyn.
Podstawy projektowania materia"owego. (r!d"a informacji o materia"ach in$ynierskich, ich w"asno#ciach i
zastosowaniach. Materia"y polimerowe, kompozytowe, inteligentne i funkcjonalne.
3. Kszta#cenie w zakresie in$ynierii wytwarzania
Tre#ci kszta!cenia: Procesy wytwarzania i kszta"towania w"asno#ci materia"!w in$ynierskich.
Projektowanie – w tym materia"owe – proces!w wytwarzania maszyn.
6. Program
A. Tre# wyk"ad!w
Tematyka zaj
Podstawy dotycz%ce kompozyt!w i nanokompozyt!w polimerowych. Wyja#nienie
podstawowych poj. Klasyfikacja kompozyt!w, osn!w, nape"niaczy. Zastosowanie
kompozyt!w polimerowych
Osnowy polimerowe. Charakterystyka tworzyw termoplastycznych i utwardzalnych
stosowanych na osnowy kompozyt!w.
Nape"niacze i nanonape"niacze. Nape"niacze proszkowe i w"!kniste. Szk"o, wgiel,
tworzywa polimerowe. Krzemiany warstwowe, nanorurki, fulereny i inne nanonape"niacze
3D, 2D, 1D. Wp"yw wzmocnienia na w"a#ciwo#ci kompozytu.
Mechanizm "%czenia komponent!w kompozytu. Adsorpcja polimer!w, adhezja, zwil$anie.
Promotory dyspergowania nape"niaczy. Budowa warstwy granicznej, model po"%czenia
adhezyjnego. Rodzaje po"%cze&. W"a#ciwo#ci warstwy granicznej.
243
Liczba
godzin
2
3
5
2
Mechanizm
wzmocnienia
kompozyt!w.
Mechanizm
wzmocnienia
tworzyw
wysokoplastycznych wzmocnionych cz%stkami. Mechanizm wzmocnienia tworzyw
szklistych wzmocnionych cz%stkami oraz w"!knami d"ugimi i citymi. Zasady doboru
sk"adnik!w kompozytu.
Podstawy teorii wzmocnienia.
Rozci%ganie jednoosiowe tworzywa wzmocnionego
cz%stkami i w"!knami citymi. Rozci%ganie jednoosiowe tworzywa z w"!knami d"ugimi w
kierunku u"o$enia w"okiem, w kierunku poprzecznym, w dowolnym kierunku. Regu"a
mieszanin. Rozci%ganie kompozyt!w anizotropowych, ortotropowych i izotropowych.
Obci%$enie wieloosiowe. Tensor sztywno#ci, tensor podatno#ci. Odkszta"cenia
transformowane. Kompozyty wzmocnione tkanin%: sposoby oblicze&.
Przygotowywanie surowc!w kompozyt!w. Przechowanie. Transport. Suszenie. Mieszanie
w stanie sypkim, plastycznym i p"ynnym metodami okresowymi i ci%g"ymi. Mieszanie
statyczne.
Wytwarzanie kompozyt!w. Wtryskiwanie, wyt"aczanie. Prasownie p"ytowe. Metoda Resin
Transfer Moulding. Metoda infuzji. Laminowanie kontaktowe, natryskowe. Nawijanie.
Przeci%ganie. Odlewanie.
Ocena jako#ci kompozyt!w. Metody do#wiadczalne i obliczenia rur, zbiornik!w,
kszta"townik!w, lin, k!" zbatych, "o$ysk #lizgowych i innych.
2
6
4
4
2
B. Tre# wicze&
Tematyka zaj
Zajcia wprowadzaj%ce. Zasady zaliczenia przedmiotu
Przyk"ady obliczeniowe i zadania dotycz%ce sztywno#ci, podatno#ci oraz wyznaczanie
sta"ych spr$ysto#ci kompozyt!w.
Analiza wzmocnienia kompozyt!w. Zastosowanie modu"!w zredukowanych oraz macierzy
transformacji do oblicze& obci%$e& wieloosiowych.
Kolokwium I.
Obliczenia wytrzyma"o#ciowe rur, zbiornik!w i kszta"townik!w kompozytowych.
Obliczenia konstrukcyjne k!" zbatych i "o$ysk #lizgowych wykonanych z kompozyt!w.
Kolokwium II.
Zajcia zaliczeniowe. Wystawienie ocen ko&cowych, wpisy do indeksu.
Liczba
godzin
1
2
3
1
3
3
1
1
7. Wykaz literatury podstawowej
a) Jurkowski B., Jurkowska B.: Sporzdzanie kompozycji polimerowych. Elementy teorii i praktyki.
WNT, Warszawa 1995.
b) Wilczy!ski A. P.: Polimerowe kompozyty w"#kniste. WNT, Warszawa 1996.
c) Leda H.: Kompozyty polimerowe z w"#knami cig"ymi. Wydawnictwo Politechniki Pozna!skiej,
Pozna! 2000.
d) Sikora R.: Tworzywa wielkoczsteczkowe. Rodzaje, w"a$ciwo$ci i struktura. Wydawnictwo
Uczelniane PL, Lublin 1991.
e) Sikora R.: Przetw#rstwo tworzyw wielkoczsteczkowych. Wydawnictwo Edukacyjne, Warszawa
1993.
8. Wykaz literatury uzupeniajcej
a) %leziona J.: Podstawy technologii kompozyt#w. Wydawnictwo Politechniki %lskiej, Gliwice, 1998.
b) Muc A.: Projektowanie kompozytowych zbiornik#w ci$nieniowych. Zak"ad Graficzny Politechniki
Krakowskiej, Krak#w 1999.
Osoba prowadzca:
dr in&. Aneta Krzy&ak
244
Narzdzia do przetwórstwa tworzyw
Semestr
5
5
Rodzaj zaj'(
W
C
Liczba godzin (w semestrze)
15
15
Liczba punkt#w ECTS
1
2
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wst!pnymi
Przetw#rstwo Tworzyw Polimerowych – znajomo$( podstaw przetw#rstwa tworzyw.
Podstawy Konstrukcji Maszyn – znajomo$( og#lnych zasad projektowania cz'$ci maszyn .
2. Cele ksztacenia – kompetencje jakie powinien osign" student:
Zdobycie wiedzy zwizanej z poznaniem charakterystyki, budowy i specyfik narz'dzi przetw#rczych
stosowanych w procesach technologicznych przetw#rstwa tworzyw polimerowych. Zrozumienie istoty
dzia"ania narz'dzi do przetw#rstwa tworzyw i zapewnienie doboru odpowiedniego narz'dzia zale&nie od
metody przetw#rstwa oraz stosowanego procesu technologicznego przetw#rstwa.
Rozwini'cie umiej'tno$ci rozwizywania problem#w in&ynierskich zwizanych z poszczeg#lnymi etapami
projektowania oraz wytwarzania narz'dzi do przetw#rstwa tworzyw.
3. Metody dydaktyczne
Wykad: wyk"ad informacyjny z u&yciem komputera, urzdze! audio-wizualnych oraz
z
wykorzystaniem metod eksponujcych.
wiczenia!oraz!"wiczenia!projektowe: metoda aktywizujca oparta na obserwacji, metoda praktyczna
oparta na projektach w postaci szkic#w, rysunk#w zwizana z praktycznym dzia"aniem student#w.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów ksztacenia:
Wykad: na podstawie pozytywnej oceny z kolokwium sprawdzajcego (20 pkt. za kolokwium) oraz
zdanego egzaminu ko!cowego )20 pkt. za egzamin ko!cowy*.
zakres
0-9 pkt.
10-12
13-14
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
15-16
16-18
19-20
ocena
db
db+
bdb
#wiczenia: zaliczenie na podstawie obecno$ci na zaj'ciach, pozytywnych ocen czstkowych
otrzymanych w trakcie (wicze!, pozytywnego zaliczenia kolokwium sprawdzajcego.
#wiczenia projektowe: obecno$( na zaj'ciach, wykonanie i zaliczenie projekt#w wed"ug zadanego
programu zaj'(.
5.Tre$ci ksztacenia zgodne z obowizujcymi standardami
Kszta"cenie w zakresie nauki o materia"ach: Materia"y polimerowe, kompozytowe.
Kszta"cenie w zakresie in&ynierii wytwarzania: Procesy wytwarzania i kszta"towania w"asno$ci materia"#w
in&ynierskich. Technologia maszyn - maszyny technologiczne. Projektowanie - w tym materia"owe proces#w wytwarzania maszyn. )Dziennik Ustaw Nr 164, Za"cznik 65*
6. Program
A. Tre$( wyk"ad#w
Tematyka zaj'(
Wprowadzenie. Klasyfikacja narz'dzi do przetw#rstwa tworzyw polimerowych.
Charakterystyka narz'dzi do przetw#rstwa tworzyw. Programy komputerowe do
projektowania g"owic wyt"aczarskich i form wtryskowych.
Narz'dzia do przetw#rstwa fizyczno-chemicznego: formy spiekowe, formy rozrostowe.
Za"o&enia do projektowania g"owic wyt"aczarskich i form wtryskowych. Zasady
konstruowania g"owic wyt"aczarskich. Klasyfikacja g"owic wyt"aczarskich do wyt"aczania
konwencjonalnego, porujcego, powlekajcego.
Budowa i zasada dzia"ania g"owic wyt"aczarskich. G"owice proste i ktowe. G"owice
trzpieniowe, $rubowe, z regulacj oporu przep"ywu, kosz-sito. G"owice do folii p"askiej, do
wyt"aczania powlekajcego, do rur, do kszta"townik#w, do wyt"aczania porujcego.
245
Liczba
godzin
2
2
2
6
Zasady konstruowania form wtryskowych. Rodzaje form wtryskowych (formy na wypraski
proste, formy na wypraski z podci'ciami i otworami bocznymi, formy na wypraski z
gwintem).
Charakterystyka, budowa i zasada dzia"ania form wtryskowych. Stemple i matryce w
formach wtryskowych.
Uk"ady wlewowe form wtryskowych. Budowa kana"#w wlewowych, przew'&ek. Uk"ady
wlewowe z grzanymi kana"ami )GK*.
Budowa i charakterystyka pozosta"ych uk"ad#w funkcjonalnych form wtryskowych.
Uk"ady wypychania wlewka, usuwania wlewka, korpusy form, elementy prowadzce i
ustalajce, zabieraki, p"yty i inne elementy form.
Narz'dzia przetw#rcze w procesach wyt"aczania z rozdmuchiwaniem w formie oraz
wtryskiwania z rozdmuchiwaniem w formie.
2
2
4
6
4
B. Tre$( (wicze!
Tematyka zaj'(
Przep"ywy tworzywa polimerowego w kana"ach narz'dzi przetw#rczych )g"owicy
wyt"aczarskiej, formy wtryskowej, formy prasowniczej*. R#wnania okre$lajce przep"yw
tworzywa w narz'dziach przetw#rczych.
Liczba
godzin
1
Okre$lanie oporno$ci przep"ywu tworzywa, ci$nienia tworzywa, pr'dko$ci przep"ywu,
napr'&e! w kana"ach przep"ywowych g"owicy wyt"aczarskiej.
2
Wyznaczanie wydajno$ci przep"ywu tworzywa w narz'dziach przetw#rczych, obliczanie
warto$ci liczbowej efektu Barusa oraz Waisenberga.
2
Przep"ywy tworzywa w obszarze wlotowym, wylotowym i przy$ciennym kana"#w narz'dzi
przetw#rczych. Charakterystyki reologiczne przep"ywu w dyszy g"owicy wyt"aczarskiej.
Procesy cieplne w g"owicy wyt"aczarskiej. Wyznaczanie bilansu cieplnego, czasu
nagrzewania g"owicy, dob#r mocy urzdze! grzejnych.
Analiza techniczno-ekonomiczna formy wtryskowej. Okre$lanie krotno$ci formy wtryskowej.
Podstawy oblicze! geometrii uk"ad#w wlewowych form wtryskowych.
Bilans energetyczny formy wtryskowej. Obliczanie parametr#w energetycznych formy.
Okre$lanie czasu ch"odzenia wypraski.
2
2
2
2
2
7. Wykaz literatury podstawowej:
a) Sikora R.: Przetw#rstwo tworzyw wielkoczsteczkowych. Wydawnictwo Edukacyjne, Warszawa
1993.
b) Zawistowski H., Frenkler D.: Konstrukcja form wtryskowych do tworzyw termoplastycznych. WNT,
Warszawa 1984, 2003.
c) Pielichowski J., Puszy!ski A.: Technologia tworzyw sztucznych. WNT, Warszawa 2003.
d) Smorawi!ski A.: Technologia wtrysku. WNT, Warszawa 1989.
e) Zawistowski H, Zi'ba Sz.: Ustawianie procesu wtrysku. Plastech, Wydawnictwo
f) poradnik#w i ksi&ek technicznych, Warszawa 1995.
g) Frcz W., Krywult B.: Projektowanie i wytwarzanie element#w z tworzyw
h) sztucznych. Oficyna wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzesz#w 2005.
8. Wykaz literatury uzupeniajcej:
a) Praca zbiorowa pod red. R. Sikory: Przetw#rstwo tworzyw polimerowych. Podstawy logiczne,
formalne, i terminologiczne. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2006.
b) Hyla I.: Tworzywa sztuczne. W"asno$ci, przetw#rstwo, zastosowanie. Wydawnictwo Politechniki
%lskiej 2004
c) Praca zbiorowa: Nowoczesne formy wtryskowe. Problemy konstrukcji i u&ytkowania. Plastech,
Wydawnictwo poradnik#w i ksi&ek technicznych, Warszawa 2001.
d) Praca zbiorowa: Rozw#j konstrukcji nowoczesnych form wtryskowych.
e) Plastech, Wydawnictwo poradnik#w i ksi&ek technicznych, Warszawa 2003.
f) Praca zbiorowa: Wyt"aczanie tworzyw sztucznych. Plastech, Wydawnictwo poradnik#w i ksi&ek
technicznych, Warszawa 1999.
Osoba prowadzca:
dr in&. Tomasz Garbacz
246
Elastomery polimerowe (obieralny)
Semestr
5
Rodzaj zaj'(
W
Liczba godzin (w semestrze)
30
Liczba punkt#w ECTS
2
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wst!pnymi
In&ynieria materia"owa – podstawowe wiadomo$ci dotyczce struktury i w"a$ciwo$ci materia"#w
in&ynierskich, Tworzywa polimerowe – wiadomo$ci dotyczce otrzymywania, struktury
i w"a$ciwo$ci tworzyw polimerowych oraz sk"adnik#w dodatkowych tworzyw, Przetw#rstwo tworzyw
polimerowych – podstawowe wiadomo$ci dotyczce metod przetw#rstwa, maszyn i narz'dzi.
2. Cele ksztacenia – kompetencje jakie powinien osign" student:
Zdobycie
wiedzy
dotyczcej
otrzymywania,
sk"adu,
w"a$ciwo$ci,
struktury
i zastosowania wybranych elastomer#w polimerowych. Poznanie specyfiki proces#w otrzymywania,
przetw#rstwa i recyklingu elastomer#w polimerowych oraz stosowanych maszyn, narz'dzi
i urzdze!.
3. Metody dydaktyczne
Wyk"ad: wyk"ad informacyjny z zastosowaniem technik multimedialnych.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów ksztacenia:
Sposób zaliczenia: zaliczenie na ocen'. Forma uzyskania zaliczenia: zaliczenie pisemne na
podstawie pozytywnej oceny kolokwium sprawdzajcego +czna liczba punkt#w do zdobycia 5 pkt.
Ocena ko!cowa zale&e( b'dzie od sumy uzyskanych punkt#w i wynosi:
zakres
0-2,5 pkt.
2,6-3,2
3,3-3,7
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
3,8-4,3
4,4-4,6
4,7-5,0
ocena
db
db+
bdb
5.Tre$ci ksztacenia zgodne z obowizujcymi standardami
Kszta"cenie w zakresie nauki o materia"ach: materia"y techniczne naturalne i in&ynierskie - por#wnanie
ich struktury, w"a$ciwo$ci i zastosowania, materia"y polimerowe, metody badania materia"#w. Kszta"cenie
w zakresie in&ynierii wytwarzania: procesy wytwarzania i kszta"towania w"a$ciwo$ci materia"#w
in&ynierskich, procesy technologiczne.
6. Program
A. Tre$( wyk"ad#w
Tematyka zaj'(
Liczba
godzin
Wiadomo$ci wprowadzajce. Zarys historyczny. Podstawowe poj'cia dotyczce tworzyw
elastomerowych. Cechy charakterystyczne tworzyw elastomerowych.
1
Klasyfikacja budowa i w"a$ciwo$ci elastomer#w. Kauczuk naturalny. Elastomery dienowe:
polibutadien, kauczuk izoprenowy, kauczuk butadienowo-styrenowy. Elastomery nasycone:
kopolimery EPM, EPDM oraz EAM, kauczuk butylowy i chlorowcobutylowy. Elastomery o
przeznaczeniu specjalnym: kauczuk nitrylowy, polichloropren, elastomery akrylowe, kauczuki
silikonoiwe, fluorowe i epoksydowe. Elastomery termoplastyczne: kopolimery blokowe oraz
blokowe elastomery kopoliamidowe, kopoliestrowe i poliuretanowe. Elastojonomery.
8
Substancje pomocnicze. Substancje sieciujce, przyspieszacze oraz op#-niacze
wulkanizacji, aktywatory, zmikczacze i plastyfikatory, rodki przeciwstarzeniowe, porofory,
antypireny, barwniki i pigmenty.
2
Nape!niacze. Klasyfikacje, otrzymanie i w!aciwoci sadzy technicznej. Nape!niacze
aktywne, p"!aktywne i bierne – wglan wapnia, kaolin, krzemionka.
2
Sporz#dzanie mieszanek gumowych. Mechanizm mieszania. Dyspergowanie. Mieszanie
ci#g!e oraz cykliczne. Mieszarki – walcarki, mieszarki zamknite, mieszarki limakowe.
3
Otrzymywanie wytwor"w elastomerowych. Kalandrowanie, wyt!aczanie, wtryskiwanie,
prasowanie. Specyfika i warunki proces"w technologicznych otrzymywania typowych
wytwor"w elastomerowych: uszczelnienia, w$e, pow!oki, elementy pojazd"w, artyku!y
gospodarstwa domowego, artyku!y obuwnicze.
4
247
W!aciwoci elastomer"w. Czynniki wp!ywaj#ce na w!aciwoci elastomer"w.
Odkszta!calno%. Metody bada&: gsto%, przetwarzalno%, twardo%, cieralno%,
w!aciwoci wytrzyma!ociowe przy rozci#ganiu, ciskaniu, cinaniu, wytrzyma!o%
zmczeniowa, w!aciwoci cieplne, odporno% na starzenie.
4
Recykling elastomer"w. Uwarunkowania prawne i organizacyjne. Recykling materia!owy i
chemiczny. Utylizacja z odzyskiem energii. Zastosowania elastomer"w wt"rnych.
4
Zajcia zaliczeniowe.
2
7. Wykaz literatury podstawowej
a) Sikora R: Tworzywa wielkocz#steczkowe. Rodzaje, w!aciwoci i struktura. Wydawnictwo
Politechniki Lubelskiej, 1991.
b) Szlezyngier W!.: Tworzywa sztuczne. Tom I, II oraz III. Wydawnictwo Fosze. Rzesz"w 1998.
c) De S.K., White J.R.: Poradnik technologa gumy. Wydawnictwo Instytutu Przemys!u Gumowego
„Stomil”, Piast"w 2003.
8. Wykaz literatury uzupeniajcej
a) Saechtling H.: Tworzywa sztuczne. Poradnik. WNT, Warszawa 2007.
b) Jaroszy&ska D., Gaczy&ski R., Felczak B.: Metody bada& w!aciwoci fizycznych gumy. WNT,
Warszawa 1978.
c) Smorawi&ski A.: Wtrysk elastomer"w. Plastech, Warszawa 2001.
Osoba prowadz#ca:
dr in$. Bronis!aw Samuj!o
248
Technologia przetwórstwa tworzyw
Semestr
5
5
Rodzaj zaj%
W
L
Liczba godzin
30
30
Liczba punkt"w
3E
2
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wst!pnymi
Przetw"rstwo tworzyw polimerowych- znajomo% podstaw przetw"rstwa tworzyw.
2. Cele ksztacenia - kompetencje jakie powinien osign" student:
Zdobycie wiedzy ! umiejtnoci praktycznych z zakresu technologii przetw"rstwa tworzyw
termoplastycznych i utwardzalnych. Poznanie charakterystyki proces"w technologicznych przetw"rstwa
fizyczno-chemicznego I oraz II rodzaju, a tak$e przetw"rstwa chemiczno - fizycznego. Opanowanie
metodyki postpowania podczas doboru i optymalizacji warunk"w przetw"rstwa tworzy polimerowych.
3. Metody dydaktyczne
Wyk!ad: wyk!ad informacyjny z u$yciem prezentacji multimedialnych uzupe!niony metodami
eksponuj#cymi.
Laboratorium: metoda praktyczna oparta na obserwacji i pomiarze, metoda aktywizuj#ca zwi#zana z
praktycznym dzia!aniem student"w. Zajcia na laboratoryjnych stanowiskach przetw"rczych.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu — efektów ksztacenia:
Wyk!ad:
Spos"b zaliczenia: egzamin pisemny na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: egzamin w formie
sprawdzianu pisemnego. '#czna liczba punkt"w do zdobycia 20 pkt. Ocena ko&cowa zale$e% bdzie od
sumy uzyskanych punkt"w i wynosi:
zakres
0-9 pkt.
10-12
13-14
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
15-16
16-18
19-20
ocena
db
db+
bdb
Laboratorium:
Sposób zaliczenia: Zaliczenie na ocen!. Forma uzyskania zaliczenia: wymagana
obecno% na wszystkich zajciach, wykonanie %wicze& praktycznych realizowanych podczas zaj%
laboratoryjnych zako&czone sporz#dzeniem sprawozda&. Zaliczenie zaj% na podstawie pozytywnej
oceny kolokwium sprawdzaj#cego w formie sprawdzianu pisemnego.
'#czna liczba punkt"w do zdobycia 20 pkt. Ocena ko&cowa zale$e% bdzie od sumy uzyskanych
punkt"w i wynosi:
zakres
0-9 pkt.
10-12
13-14
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
15-16
16-18
19-20
ocena
db
db+
bdb
5.Tre#ci ksztacenia zgodne z obowizujcymi standardami
Kszta!cenie w zakresie konstrukcji i eksploatacji maszyn oraz grafiki in$ynierskiej:
technologia maszyn - maszyny technologiczne, elementy maszynoznawstwa.
Kszta!cenie w zakresie nauki o materia!ach: kszta!towanie struktury i w!asnoci materia!"w in$ynierskich
metodami technologicznymi.
Kszta!cenie w zakresie in$ynierii wytwarzania: procesy wytwarzania i kszta!towania w!asnoci materia!"w
in$ynierskich.
6. Program
A. Tre% wyk!ad"w
Tematyka zaj%
Wprowadzenie. Dok!adno% wytwor"w: skurcz przetw"rczy, tolerancje wymiar"w.
Anomalie przetw"rcze i metody zapobiegania ich powstawaniu.
Procesy technologiczne przetw"rstwa fizyczno-chemicznego I rodzaju: zgrzewania,
porowania, ulepszania radiacyjnego i aktywowania
249
Liczba
godzin
2
2
4
Procesy technologiczne przetw"rstwa fizyczno-chemicznego II rodzaju: wyt!aczania
kszta!townik"w, p!yt i folii, wyt!aczania z rozdmuchiwaniem swobodnym, wyt!aczania z
rozdmuchiwaniem w formie, wyt!aczania z granulowaniem, wyt!aczania z wulkanizowaniem,
wtryskiwania wyprasek technicznych i precyzyjnych, prasowania, laminowania, kalandrowania.
Procesy
technologiczne
przetw"rstwa
chemicznofizycznego:
formowania
polimeryzacyjnego, nanoszenia
Warunki przetw"rstwa. Podstawy doboru i optymalizacji warunk"w przetw"rstwa -wyt!aczania,
wtryskiwania, spajania, porowania, prasowania.
Dokumentacja technologiczna. Podstawy kontroli maszyn, narzdzi, urz#dze& pomocniczych
oraz przygotowania produkcji.
Zajcia zaliczeniowe.
8
4
4
4
2
B. Tre% %wicze& laboratoryjnych
Tematyka zaj%
Zajcia wprowadzaj#ce: szkolenie BHP, zasady zaliczenia przedmiotu, podzia! na
podgrupy, harmonogram %wicze&.
Wyznaczanie sprawnoci energetycznej wyt!aczarki
Charakterystyka stanowiska technologicznego wyt!aczania z rozdmuchiwaniem
Charakterystyka wydajnociowa wtryskarki
Przetwarzanie tworzyw termoutwardzalnych w oparciu o pomiary metod# BIP
Analiza przebiegu procesu wulkanizowania mieszanek gumowych za pomoc#
plastografometru Mooneya
Charakterystyka procesu metalizowania pr"$niowego wytwor"w z tworzyw
polimerowych
Charakterystyka procesu wyt!aczania z granulowaniem
Charakterystyka procesu wyt!aczania z zastosowaniem strefy rowkowanej
Wyznaczenie zale$noci p-v-T dla tworzyw polimerowych
Wyznaczania wielkoci staych do cieplnego r!wnania stanu Spencera-Gilmore^a na
podstawie otrzymanych wykres!w p-v-T
Zastosowanie zale"noci p-v-T w procesie wtryskiwania
Wpyw warunk!w wtryskiwania na waciwoci otrzymywanych wyprasek
Nanoszenie fluidyzacyjne
Zaj#cia zaliczeniowe: kolokwium zaliczeniowe, odrabianie zalegych $wicze%,
Wystawienie ocen ko%cowych, wpisy do indeks!w
Liczba
godzin
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
7.
Wykaz literatury podstawowej
a) Sikora R.. Przetwórstwo tworzyw wielkoczsteczkowych. Wydawnictwo Edukacyjne, Warszawa
1993.
b) Praca zbiorowa od red. R. Sikory: Maszyny i urz&dzenia do przetw!rstwa tworzyw
wielkocz&steczkowych. 'wiczenia laboratoryjne. Wyd. Politechniki Lubelskiej 2001.
c) Smorawi%ski A.: Technologia wtrysku. WNT, Warszawa 1984.
d) Wr!bel K., (uczaj J.: Wyt!aczanie tworzyw sztucznych. WNT, Warszawa 1975.
e) Praca zbiorowa: Przygotowanie i nadzór produkcji wyrobów wtryskiwanych.
Wydawnictwo Plastech, Warszawa 2005.
f) Stasiek J.: Wyt!aczanie tworzyw polimerowych. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo
UTP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2007.
g) Boci&ga E.: Specjalne metody wtryskiwania tworzyw polimerowych. WNT,
Warszawa 2008.
8.
Wykaz literatury uzupeniajcej
a) Praca zbiorowa pod red. R. Sikory: Przetw!rstwo tworzyw polimerowych. Podstawy
logiczne, formalne, i terminologiczne. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2006.
b) Praca zbiorowa: Formowanie wyrobów z tworzyw sztucznych metod
rozdmuchiwania. Wydawnictwo Plastech, Warszawa 1998.
c) Praca zbiorowa: Technologie wtryskiwania. Jako"# i efektywno"#. Wydawnictwo
Plastech, Warszawa 2000.
d) Smorawi%ski A.: Wtrysk elastomerów. Wydawnictwo Plastech, Warszawa 1998.
e) Zawistowski H., Zi#ba Sz.: Ustawianie procesu wtrysku. Wydawnictwo Przemysowe
Wema, Warszawa 1995.
f) Praca zbiorowa: Kierunki rozwoju technologii wtrysku. Wydawnictwo Przemysowe
Wema, Warszawa 1994.
Osoba prowadz&ca: dr in". Emil Sasimowski
250
Przedmioty specjalno#ciowe – Przetwórstwo tworzyw polimerowych
Semestr 6
Kompozyty i nanokompozyty polimerowe (przedmiot specjalnociowy)
Semestr
6
Rodzaj zaj
L
Liczba godzin (w semestrze)
30
Liczba punkt!w ECTS
2
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wstpnymi
Student powinien zna podstawy materia"oznawstwa i przetw!rstwa tworzyw polimerowych.
2. Cele kszta!cenia – kompetencje jakie powinien osign" student:
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z w"a#ciwo#ciami, technikami wytwarzania oraz
mo$liwo#ciami zastosowania kompozyt!w i nanokompozyt!w polimerowych. W ramach przedmiotu
student zapoznaje si z kolejnymi etapami powstawania kompozytu polimerowego pocz%wszy od doboru
poszczeg!lnych sk"adnik!w, poprzez ich przygotowanie, sposoby "%czenia ze zwr!ceniem uwagi na
jako# otrzymywanych po"%cze&, po metody ostatecznego kszta"towania kompozytu i zasady ich
u$ytkowania.
3. Metody dydaktyczne
Wykorzystanie prezentacji multimedialnych podczas prowadzenia wyk"ad!w Opracowanie na
wiczeniach za"o$e& konstrukcyjnych i technologicznych do wytworzenia wybranego przedmiotu z
kompozyt!w polimerowych. Prowadzenie bada& do#wiadczalnych na zajciach laboratoryjnych.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów kszta!cenia:
Warunkiem zaliczenia wyk"adu jest pozytywne napisanie zaliczenia pisemnego.
Warunkiem zaliczenia laboratorium jest obecno# na wszystkich zajciach, oddanie sprawozda& oraz
zaliczenie kolokwium pisemnego.
Kryteria przyznawania oceny pozytywnej z kolokwium na wyk"adzie i laboratorium: ocena 3,0 jest
przyznawana za 51-59' ze 100' mo$liwych do zdobycia punkt!w, ocena 3,5 za 60-69%, ocena 4,0 za
70-79%, ocena 4,5 za 80-89%, ocena 5,0 powy$ej 90'.
5.Tre#ci kszta!cenia zgodne z obowizujcymi standardami
B. GRUPA TRE$CI KIERUNKOWYCH
2. Kszta!cenie w zakresie nauki o materia!ach
Tre#ci ksztacenia: Materia i jej sk"adniki. Materia"y techniczne naturalne i in$ynierskie – por!wnanie ich
struktury, w"asno#ci i zastosowania. Zasady doboru materia"!w in$ynierskich w budowie maszyn.
Podstawy projektowania materia"owego. (r!d"a informacji o materia"ach in$ynierskich, ich w"asno#ciach i
zastosowaniach. Materia"y polimerowe, kompozytowe, inteligentne i funkcjonalne.
3. Kszta!cenie w zakresie in$ynierii wytwarzania
Tre#ci ksztacenia: Procesy wytwarzania i kszta"towania w"asno#ci materia"!w in$ynierskich.
Projektowanie – w tym materia"owe – proces!w wytwarzania maszyn.
6. Program
A. Tre# wicze& laboratoryjnych
Tematyka zaj
Zajcia wprowadzaj%ce. Szkolenie BHP, zasady zaliczenia przedmiotu, podzia" na
podgrupy, harmonogram wicze&.
Suszenie. Suszenie kompozyt!w o r!$nym sk"adzie w ustalonych warto#ciach warunk!w
procesu suszenia konwekcyjnego w suszarce p!"kowej.
Mieszanie. Mieszanie tworzyw z nape"niaczem proszkowym w stanie plastycznym.
Okre#lenie zakresu zmienno#ci temperatury mieszania dla okre#lonych ilo#ci nape"niacza i
prdko#ci obrotowych rotoru.
Wtryskiwanie. Wtryskiwanie tworzyw wzmocnionych kr!tkimi w"!knami citymi oraz
nape"niaczem proszkowym. Wyznaczenie wp"ywu warunk!w technologicznych na skurcz
pierwotny i wt!rny wyprasek o r!$nej zawarto#ci nape"niacza.
Wyznaczanie twardo#ci i udarno#ci. Okre#lenie cech fizycznych wyprasek
o zr!$nicowanym sk"adzie. Ustalenie obszar!w o najlepszych w"a#ciwo#ciach na
wypraskach wtryskowych i odniesienie do charakteru przep"ywu tworzywa przez kana"y
doprowadzaj%ce formy wtryskowej.
251
Liczba
godzin
1
4
4
4
4
Struktura nadcz%steczkowa. Wielko# krystalizacji tworzywa w zale$no#ci od rodzaju
nape"niacza i szybko#ci ch"odzenia.
Wyt"aczanie. Wyt"aczanie tworzywa nape"nionego nape"niaczem
proszkowym.
Wyznaczenie optymalnych wielko#ci wybranych warunk!w procesu dla kompozyt!w o
r!$nej zawarto#ci nape"niacza. Nat$enie przep"ywu, efekt Barusa.
Zajcia poprawkowe. Odrabianie zaleg"ych wicze& laboratoryjnych, poprawa ocen
uzyskanych z kolokwi!w wprowadzaj%cych
Zajcia zaliczeniowe. Wystawianie ocen ko&cowych, wpisy do indeksu
4
4
3
2
7. Wykaz literatury podstawowej
a) Jurkowski B., Jurkowska B.: Sporz%dzanie kompozycji polimerowych. Elementy teorii i praktyki.
WNT, Warszawa 1995.
b) Wilczy&ski A. P.: Polimerowe kompozyty w"!kniste. WNT, Warszawa 1996.
c) Leda H.: Kompozyty polimerowe z w"!knami ci%g"ymi. Wydawnictwo Politechniki Pozna&skiej,
Pozna& 2000.
d) Sikora R.: Tworzywa wielkocz%steczkowe. Rodzaje, w"a#ciwo#ci i struktura. Wydawnictwo
Uczelniane PL, Lublin 1991.
e) Sikora R.: Przetw!rstwo tworzyw wielkocz%steczkowych. Wydawnictwo Edukacyjne, Warszawa
1993.
8. Wykaz literatury uzupe!niajcej
a) )leziona J.: Podstawy technologii kompozyt!w. Wydawnictwo Politechniki )l%skiej, Gliwice, 1998.
b) Muc A.: Projektowanie kompozytowych zbiornik!w ci#nieniowych. Zak"ad Graficzny Politechniki
Krakowskiej, Krak!w 1999.
Osoba prowadz%ca:
dr in$. Aneta Krzy$ak
252
Maszyny i urzdzenia do przetwórstwa tworzyw
Semestr
6
Rodzaj zaj
W
Liczba punkt!w
3
Liczba godzin
30
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wstpnymi
Przetw!rstwo tworzyw polimerowych, teoria przetw!rstwa – znajomo" podstaw przetw!rstwa i
teorii przetw!rstwa tworzyw.
2. Cele kszta!cenia – kompetencje jakie powinien osign" student:
Zdobycie wiedzy i umiejtno"ci praktycznych z zakresu budowy i konstrukcji maszyn i urz #dze$ do
przetw!rstwa tworzyw polimerowych. Poznanie budowy maszyn i urz#dze$ przetw!rczych,
praktyczne zapoznanie si z ich dzia%aniem i podstawami u&ytkowania. Opan owanie metodyki
postpowania podczas projektowania i konstruowania wybranych el ement!w i podzespo%!w maszyn
i urz#dze$ przetw!rczych.
3. Metody dydaktyczne
Wyk%ad: wyk%ad informacyjny (jako podstawowa z metod podaj#cych) uzupe%niony met odami
eksponuj#cymi oraz metodami programowymi z u&yciem komputera.
'wiczenia: rachunkowe wiczenia przedmiotowe, uzupe%nione metodami podaj#cymi (opis),
niezbdnymi do wyja"nienia wzor!w i zale&no"ci matematycznych.
Laboratorium: wiczenia laboratoryjne (jako w%a"ciwe z metod praktycznych) oparte na o bserwacji i
pomiarze, uzupe%nione pogadank#, z elementami metod problemowych z grupy a ktywizuj#cych,
skutkuj#cych praktycznym dzia%aniem student!w.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów kszta!cenia:
Wyk%ad:
Sposób zaliczenia: egzamin pisemny na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: egzamin w formie
sprawdzianu pisemnego. *#czna liczba punkt!w do zdobycia 20 pkt. Ocena ko$cowa zale&e
bdzie od sumy uzyskanych punkt!w i wynosi:
zakres
0-9 pkt.
10-12
13-14
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
15-16
16-18
19-20
ocena
db
db+
bdb
'wiczenia rachunkowe:
Sposób zaliczenia: zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: zaliczenie pisemne na
podstawie pozytywnej oceny z dw!ch kolokwi!w sprawdzaj#cych. Kolokwia w formie sprawdzianu
pisemnego. *#czna liczba punkt!w do zdobycia 20 pkt. (10 pkt za ka&de kol okwium). Ocena
ko$cowa zale&e bdzie od sumy uzyskanych punkt!w i wynosi:
zakres
0-9 pkt.
10-12
13-14
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
15-16
16-18
19-20
ocena
db
db+
bdb
Laboratorium:
Sposób zaliczenia: Zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: wymagana obecno" na
wszystkich zajciach, zaliczenie wicze$ praktycznych wskazanych przez prowadz#cego zajcia,
realizowanych podczas zaj laboratoryjnych. zaliczenie zaj laboratoryjnych nastpuje na podstawie
ocen cz#stkowych uzyskanych za poszczeg!lne zajcia.
5.Tre#ci kszta!cenia zgodne z obowizujcymi standardami
Kszta%cenie w zakresie konstrukcji i eksploatacji maszyn oraz grafiki in&ynierskiej: technologia maszyn –
maszyny technologiczne, elementy maszynoznawstwa, znaczenie materia%!w in&ynierskich w budowie i
eksploatacji maszyn.
253
6. Program
A. Tre" wyk%ad!w
Tematyka zaj
Zagadnienie podstawowe: pojcie maszyny, mechanizmu, zespo%u, uk%adu roboczego.
Zale&no"ci pomidzy podstawowymi elementami uk%adu roboczego. Funkcje maszyn do
przetw!rstwa tworzyw. Funkcje urz#dze$ pomocniczych. Oprzyrz#dowanie technologiczne.
Kryteria klasyfikacyjne i podzia% maszyn do przetw!rstwa tworzyw polimerowych. Maszyny
PFC1, PFC2 i PCF.
Spawarki i zgrzewarki. Maszyny do porowania i rozdzielania cieplnego. Budowa i zasada
dzia%ania, przeznaczenie, podzia% klasyfikacyjny.
Suszarki do tworzyw, maszyny do obr!bki cieplnej i powierzchniowej: komory, tunele,
palniki, maszyny specjalne. Budowa i zasada dzia%ania, przeznaczenie, podzia%
klasyfikacyjny.
Wyt%aczarki: budowa i zasada dzia%ania, przeznaczenie, podzia% klasyfikacyjny.
Wyt%aczarki: konstrukcja i rodzaje uk%ad!w uplastyczniaj#cych.
Wyt%aczarki: konstrukcja i rodzaje uk%ad!w napdowych. Uk%ad sterowania i regulacji.
Wtryskarki: budowa i zasada dzia%ania, przeznaczenie, podzia% klasyfikacyjny.
Wtryskarki: konstrukcja i rodzaje uk%ad!w uplastyczniaj#cych.
Wtryskarki: konstrukcja i rodzaje uk%ad!w narzdziowych.
Wtryskarki: konstrukcja i rodzaje uk%ad!w napdowych. Uk%ad sterowania i regulacji.
Prasy hydrauliczne, kalandry, maszyny do mieszania tworzyw. Budowa i zasada dzia%ania,
przeznaczenie, podzia% klasyfikacyjny.
Maszyny do odlewania, przdzarki, laminarki i nawijarki. Budowa i zasada dzia%ania,
przeznaczenie, podzia% klasyfikacyjny.
Urz#dzenia do formowania polimeryzacyjnego, Fluidyzatory, napylarki, urz#dzenia do
natryskiwania, nanoszarki walcowe i listwowe, powlekarki do kleju, przyrz#dy klejarskie.
Budowa i zasada dzia%ania, przeznaczenie, podzia% klasyfikacyjny.
Drukarki, urz#dzenia do metalizowania, komory pr!&niowe, wanny elektrolityczne, komory
do ulepszania cieplnego tworzyw. Budowa i zasada dzia%ania, przeznaczenie, podzia%
klasyfikacyjny.
Liczba
godzin
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
7. Wykaz literatury podstawowej
a) Johannaber F.: Injection Molding Machines. Hanser Gardner Publications, Cincinnati 2007.
b) Johannaber F: Wtryskarki. Poradnik u&ytkownika. Plastech 2000.
c) Osswald T.: Injection Molding Handbook 2nd Edition. Hanser Gardner Publications, Cincinnati
2007.
d) Praca zbiorowa pod red. R. Sikory: Maszyny i urz#dzenia do przetw!rstwa tworzyw
wielkocz#steczkowych. 'wiczenia laboratoryjne. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej. Lublin
2001.
e) Zawistowski H.: U&ytkowanie i konserwacja wtryskarek i form. Plastech, Warszawa 2004.
8. Wykaz literatury uzupe!niajcej
a) Sikora R.: Przetw!rstwo tworzyw wielkocz#steczkowych. Wydawnictwo Edukacyjne, Warszawa
1993.
b) Katalogi, foldery, broszury reklamowe producent!w maszyn do przetw!rstwa tworzyw oraz
urz#dze$ pomocniczych.
Osoba prowadz#ca:
dr in&. Tomasz Jachowicz
254
Narzdzia do przetwórstwa tworzyw
Semestr
6
6
Rodzaj zaj
W
P
Liczba godzin (w semestrze)
15
30
Liczba punkt!w ECTS
2E
2
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wstpnymi
Przetw!rstwo Tworzyw Polimerowych – znajomo" podstaw przetw!rstwa tworzyw.
Podstawy Konstrukcji Maszyn – znajomo" og!lnych zasad projektowania cz"ci maszyn .
2. Cele kszta!cenia – kompetencje jakie powinien osign" student:
Zdobycie wiedzy zwi#zanej z poznaniem charakterystyki, budowy i specyfik# narzdzi przetw!rczych
stosowanych w procesach technologicznych przetw!rstwa tworzyw polimerowych. Zrozumienie istoty
dzia%ania narzdzi do przetw!rstwa tworzyw i zapewnienie doboru odpowiedniego narzdzia zale&nie od
metody przetw!rstwa oraz stosowanego procesu technologicznego przetw!rstwa.
Rozwinicie umiejtno"ci rozwi#zywania problem!w in&ynierskich zwi#zanych z poszczeg!lnymi etapami
projektowania oraz wytwarzania narzdzi do przetw!rstwa tworzyw.
3. Metody dydaktyczne
Wykad: wykad informacyjny z uyciem komputera, urzdze audio-wizualnych oraz
z
wykorzystaniem metod eksponujcych.
wiczenia oraz wiczenia projektowe: metoda aktywizujca oparta na obserwacji, metoda praktyczna
oparta na projektach w postaci szkic!w, rysunk!w zwizana z praktycznym dzi aaniem student!w.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów kszta!cenia:
Wyk!ad: na podstawie pozytywnej oceny z kolokwium sprawdzajcego (20 pkt. za kolokwium) oraz
zdanego egzaminu kocowego (20 pkt. za egzamin kocowy).
zakres
0-9 pkt.
10-12
13-14
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
15-16
16-18
19-20
ocena
db
db+
bdb
"wiczenia: zaliczenie na podstawie obecno"ci na zaj#ciach, pozytywnych ocen czstkowych
otrzymanych w trakcie $wicze, pozytywnego zaliczenia kolokwium sprawdzajcego.
"wiczenia projektowe: obecno"$ na zaj#ciach, wykonanie i zaliczenie projekt!w wedug zadanego
programu zaj#$.
5.Tre#ci kszta!cenia zgodne z obowi$zuj$cymi standardami
Ksztacenie w zakresie nauki o materiaach: Materiay polimerowe, kompozytowe.
Ksztacenie w zakresie inynierii wytwarzania: Procesy wytwarzania i ksztatowania wasno"ci materia!w
inynierskich. Technologia maszyn - maszyny technologiczne. Projektowanie - w tym materiaowe proces!w wytwarzania maszyn. (Dziennik Ustaw Nr 164, Zacznik 65)
6. Program
A. Tre"$ wykad!w
Tematyka zaj#$
Wprowadzenie. Klasyfikacja narz#dzi do przetw!rstwa tworzyw polimerowych.
Charakterystyka narz#dzi do przetw!rstwa tworzyw. Programy komputerowe do
projektowania gowic wytaczarskich i form wtryskowych.
Narz#dzia do przetw!rstwa fizyczno-chemicznego: formy spiekowe, formy rozrostowe.
Zaoenia do projektowania gowic wytaczarskich i form wtryskowych. Zasady
konstruowania gowic wytaczarskich. Klasyfikacja gowic wytaczarskich do wytaczania
konwencjonalnego, porujcego, powlekajcego.
Budowa i zasada dziaania gowic wytaczarskich. Gowice proste i ktowe. Gowice
trzpieniowe, "rubowe, z regulacj oporu przepywu, kosz-sito. Gowice do folii paskiej, do
wytaczania powlekajcego, do rur, do ksztatownik!w, do wytaczania porujcego.
255
Liczba
godzin
2
2
2
6
Zasady konstruowania form wtryskowych. Rodzaje form wtryskowych (formy na wypraski
proste, formy na wypraski z podci#ciami i otworami bocznymi, formy na wypraski z
gwintem).
Charakterystyka, budowa i zasada dziaania form wtryskowych. Stemple i matryce w
formach wtryskowych.
Ukady wlewowe form wtryskowych. Budowa kana!w wlewowych, przew#ek. Ukady
wlewowe z grzanymi kanaami (GK).
Budowa i charakterystyka pozostaych ukad!w funkcjonalnych form wtryskowych.
Ukady wypychania wlewka, usuwania wlewka, korpusy form, elementy prowadzce i
ustalajce, zabieraki, pyty i inne elementy form.
Narz#dzia przetw!rcze w procesach wytaczania z rozdmuchiwaniem w formie oraz
wtryskiwania z rozdmuchiwaniem w formie.
2
2
4
6
4
B. Tre"$ $wicze
Tematyka zaj#$
Przepywy tworzywa polimerowego w kanaach narz#dzi przetw!rczych (gowicy
wytaczarskiej, formy wtryskowej, formy prasowniczej). R!wnania okre"lajce przepyw
tworzywa w narz#dziach przetw!rczych.
Okre"lanie oporno"ci przepywu tworzywa, ci"nienia tworzywa, pr#dko"ci przepywu,
napr#e w kanaach przepywowych gowicy wytaczarskiej.
Wyznaczanie wydajno"ci przepywu tworzywa w narz#dziach przetw!rczych, obliczanie
warto"ci liczbowej efektu Barusa oraz Waisenberga.
Przepywy tworzywa w obszarze wlotowym, wylotowym i przy"ciennym kana!w narz#dzi
przetw!rczych. Charakterystyki reologiczne przepywu w dyszy gowicy wytaczarskiej.
Procesy cieplne w gowicy wytaczarskiej. Wyznaczanie bilansu cieplnego, czasu
nagrzewania gowicy, dob!r mocy urzdze grzejnych.
Analiza techniczno-ekonomiczna formy wtryskowej. Okre"lanie krotno"ci formy wtryskowej.
Podstawy oblicze geometrii ukad!w wlewowych form wtryskowych.
Bilans energetyczny formy wtryskowej. Obliczanie parametr!w energetycznych formy.
Okre"lanie czasu chodzenia wypraski.
Liczba
godzin
1
2
2
2
2
2
2
2
7. Wykaz literatury podstawowej:
a) Sikora R.: Przetw!rstwo tworzyw wielkoczsteczkowych. Wydawnictwo Edukacyjne, Warszawa
1993.
b) Zawistowski H., Frenkler D.: Konstrukcja form wtryskowych do tworzyw termoplastycznych. WNT,
Warszawa 1984, 2003.
c) Pielichowski J., Puszyski A.: Technologia tworzyw sztucznych. WNT, Warszawa 2003.
d) Smorawiski A.: Technologia wtrysku. WNT, Warszawa 1989.
e) Zawistowski H, Zi#ba Sz.: Ustawianie procesu wtrysku. Plastech, Wydawnictwo
f) poradnik!w i ksiek technicznych, Warszawa 1995.
g) Frcz W., Krywult B.: Projektowanie i wytwarzanie element!w z tworzyw
h) sztucznych. Oficyna wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzesz!w 2005.
8. Wykaz literatury uzupe!niaj$cej:
a) Praca zbiorowa pod red. R. Sikory: Przetw!rstwo tworzyw polimerowych. Podstawy logiczne,
formalne, i terminologiczne. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2006.
b) Hyla I.: Tworzywa sztuczne. Wasno"ci, przetw!rstwo, zastosowanie. Wydawnictwo Politechniki
%lskiej 2004
c) Praca zbiorowa: Nowoczesne formy wtryskowe. Problemy konstrukcji i uytkowania. Plastech,
Wydawnictwo poradnik!w i ksiek technicznych, Warszawa 2001.
d) Praca zbiorowa: Rozw!j konstrukcji nowoczesnych form wtryskowych.
e) Plastech, Wydawnictwo poradnik!w i ksiek technicznych, Warszawa 2003.
f) Praca zbiorowa: Wytaczanie tworzyw sztucznych. Plastech, Wydawnictwo
g) poradnik!w i ksiek technicznych, Warszawa 1999.
Osoba prowadzca:
dr in. Tomasz Garbacz
256
Obróbka tworzyw
Semestr
6
6
Rodzaj zaj
W
L
Liczba godzin (w semestrze)
30
15
Liczba punkt!w ECTS
2
1
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wstpnymi
Tworzywa polimerowe, Przetw!rstwo tworzyw polimerowych - podstawowe wiadomo"ci dotycz#ce
w$a"ciwo"ci, zastosowania i przetw!rstwa tworzyw polimerowych; Obr!bka ubytkowa, Obr!bka
plastyczna – wiadomo"ci podstawowe.
2. Cele kszta!cenia – kompetencje jakie powinien osign" student:
Zdobycie specjalistycznej wiedzy dotycz#cej metod obr!bki plastycznej oraz obr!bki skrawaniem tworzyw
polimerowych.
Poznanie
specyfiki
budowy
maszyn,
narzdzi
i przyrz#d!w do obr!bki tworzyw. Opanowanie metodyki postpowania przy prawid$owym planowaniu
obr!bki tworzyw oraz przygotowanie do sprawnego pos$ugiwania maszynami, narzdziami oraz
urz#dzeniami stosowanymi podczas proces!w obr!bki tworzyw.
3. Metody dydaktyczne
Wyk$ad: wyk$ad informacyjny z zastosowaniem technik multimedialnych.
Laboratorium: wiczenia laboratoryjne, pokaz maszyn, narzdzi i przyrz#d!w do obr!bki tworzyw, pokaz
przebiegu proces!w obr!bki z wyja"nieniami i opisem, metoda aktywizuj#ca zwi#zana z praktycznym
dzia$aniem student!w.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów kszta!cenia:
Wyk$ad:
Sposób zaliczenia: zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: zaliczenie pisemne na
podstawie pozytywnej oceny kolokwium sprawdzaj#cego %#czna liczba punkt!w do zdobycia 5 pkt.
Ocena ko&cowa zale'e bdzie od sumy uzyskanych punkt!w i wynosi:
zakres
0-2,5 pkt.
2,6-3,2
3,3-3,7
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
3,8-4,3
4,4-4,6
4,7-5,0
ocena
db
db+
bdb
Laboratorium:
Sposób zaliczenia: Zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: wymagana obecno" na
wszystkich zajciach, zaliczenie wicze& praktycznych oraz oddanie wszystkich prawid$owo
sporz#dzonych sprawozda&. Zaliczenie zaj laboratoryjnych nastpuje na podstawie ocen cz#stkowych
uzyskanych za poszczeg!lne zajcia.
5.Tre#ci kszta!cenia zgodne z obowizujcymi standardami
Kszta$cenie w zakresie nauki o materia$ach: mechanizmy dekohazji materia$!w in'ynierskich. Kszta$cenie
w zakresie in'ynierii wytwarzania: obr!bka ubytkowa i inne technologie kszta$towania postaci
geometrycznej, procesy technologiczne.
6. Program
A. Tre" wyk$ad!w
Tematyka zaj
Wiadomo"ci og!lne. Klasyfikacja. Miejsce i rola obr!bki.
Liczba
godzin
1
Charakterystyka og!lna procesu obr!bki plastycznej i ubytkowej materia$!w polimerowych.
Mechanizm odkszta$cenia polimeru cz"ciowo krystalicznego. Liczba Poissona. Modu$y
Krchoffa i Helmholtza. Mechanika i wielko"ci opisuj#ce proces skrawania. Podatno" na
obr!bk tworzyw. Niedoskona$o"ci obr!bki i wytworu. Kierunki rozwoju obr!bki tworzyw.
4
Obr!bka plastyczna z naruszeniem sp!jno"ci tworzywa. Rozdrabnianie. Cicie
bezpo"rednie – krajanie, obcinanie i rozcinanie. Cicie po"rednie – wycinanie, wycinanie,
cicie no'ycami, cicie wykrojnikiem.
4
257
Obr!bka plastyczna bez naruszenia sp!jno"ci tworzywa. Zale'no" odkszta$cenie –
napr'enie. Gicie – rozk$ad napr'e&, powr!t poodkszta$ceniowy, techniki gicia,
stosowane maszyny i urz#dzenia. Rozci#ganie pr!'niowe – charakterystyka procesu,
stosowane narzdzia i maszyny. Rozci#ganie rozdmuchowe i pr!'niowo-rozdmuchowe.
Rozci#ganie stemplem. Ci#gnienie, obciskanie i rozpczanie. Formowanie objto"ciowe wyd$u'anie, walcowanie wzd$u'ne, prasowanie matrycowe, wyciskanie i nagniatanie. Linie
technologiczne.
6
Charakterystyka skrawania. Wi!ry jako odpad i cel obr!bki. Si$y i temperatura skrawania.
Zu'ycie i trwa$o" ostrza. Anomalie wytwor!w i sposoby zapobiegania. Wydzielanie py$!w i
gaz!w. Skrawalno" tworzyw.
4
Obr!bka skrawaniem narzdziami jednoostrzowymi i kilkuostrzowymi. Charakterystyka
procesu toczenia. Kryteria doboru narzdzi i warunk!w toczenia. Struganie. Wiercenie i
metody pochodne - charakterystyka procesu, podstawy doboru narzdzi i warunk!w
procesu. Rozwiercanie, pog$bianie i trepanowanie. Granulowanie.
4
Obr!bka skrawaniem narzdziami wieloostrzowymi. Przeci#ganie. Przecinanie –
charakterystyka procesu przecinania pi$ami tarczowymi i ta"mowymi, "ciernicami,
stanowiska i linie technologiczne. Frezowanie - charakterystyka procesu, podstawy doboru
narzdzi i warunk!w procesu, stanowiska i linie technologiczne, obr!bka gwint!w i uzbie&.
Obr!bka lu(nymi "rodkami obr!bkowymi – w pojemnikach, strumieniowo- i rotacyjno"cierna. Szlifowanie i polerowanie tworzyw. Obr!bka zespolona
5
Zajcia zaliczeniowe.
2
B. Tre" wicze& laboratoryjnych
Tematyka zaj
Liczba
godzin
Zajcia wprowadzaj#ce: szkolenie BHP, zasady zaliczenia przedmiotu, podzia$ na
podgrupy, harmonogram wicze&.
1
Kszta$towanie. Technika i ograniczenia rozci#gania pr!'niowego, urz#dzenia i narzdzia
stosowane w rozci#ganiu pr!'niowym matrycowym, ustalenie wp$ywu kszta$tu matrycy na
przebieg i efekty procesu
2
Toczenie. Specyfika i ograniczenia procesu toczenia tworzyw, dob!r warunk!w toczenia
tworzywa, ustalenie wp$ywu warunk!w toczenia na temperatur skrawania tworzywa,
ustalenie wp$ywu warunk!w toczenia na wybrane charakterystyki energetyczne procesu
4
Frezowanie. Specyfika i ograniczenia procesu frezowania tworzyw, dob!r warunk!w
frezowania tworzywa, ustalenie wp$ywu warunk!w frezowania na temperatur skrawania
tworzywa, wp$ywu warunk!w toczenia na wybrane charakterystyki energetyczne procesu
4
Wiercenie. Technika i ograniczenia procesu wiercenia tworzyw, dob!r narzdzia i
warunk!w wiercenia tworzywa, ustalenie wp$ywu warunk!w wiercenia na rodzaj i wielko"
powstaj#cych anomalii wytwor!w
2
Zajcia zaliczeniowe: odrabianie zaleg$ych wicze&, poprawa ocen uzyskanych z kolokwi!w
wprowadzaj#cych, zaliczenie
2
7. Wykaz literatury podstawowej
a) Sikora R.: Obr!bka tworzyw wielkocz#steczkowych. Wydawnictwo edukacyjne, Warszawa 1996.
b) Darlewski J.: Obr!bka skrawaniem tworzyw sztucznych warstwowych. WNT, Warszawa 1990.
8. Wykaz literatury uzupe!niajcej
a) Praca zbiorowa pod red. R. Sikory: Przetw!rstwo tworzyw polimerowych. Podstawy logiczne,
formalne, i terminologiczne. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2006.
b) K$assien P.W., Griszajew I.G.: Podstawy techniki granulacji. WNT, Warszawa 1989.
Osoba prowadz#ca:
dr in'. Bronis$aw Samuj$o
258
Projektowanie wytworów z tworzyw
Semestr
6
6
Rodzaj zaj
W
P
Liczba punkt!w ECTS
2E
2
Liczba godzin (w semestrze)
30
30
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wstpnymi
Tworzywa polimerowe- znajomo" podstawowych w$a"ciwo"ci tworzyw polimerowych
2. Cele kszta!cenia – kompetencje jakie powinien osign" student:
Zdobycie wiedzy z zakresu projektowania wytwor!w z tworzyw polimerowych. Poznanie
podstawowych zasad projektowania, doboru tworzywa oraz warunk!w przetw!rstwa w celu
uzyskania wytworu o '#danych w$a"ciwo"ciach. Analiza przyczyn i poznanie metod zapobiegania
powstaj#cych anomalii w wytworach z tworzyw. Zaprezentowanie oraz charakter ystyka najnowszych
metod i technik projektowania wspomaganych komputerowo.
3. Metody dydaktyczne
Wyk$ad: wyk$ad informacyjny z u'yciem prezentacji multimedialnych oraz metod ekspon uj#cych.
Kr!tkie prezentacje audiowizualne i eksponaty.
Projektowanie: metoda praktyczna oparta na projektach w postaci szkic!w i rysunk!w, a ktywizuj#ca
praktyczne dzia$anie student!w podczas zaj.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów kszta!cenia:
Wyk$ad:
Sposób zaliczenia: zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: dopuszczenie do
egzaminu - zaliczenie pisemne na podstawie pozytywnej oceny z dw!ch kolokwi!w sprawdzaj#cych
oraz odpowiedzi na pytania egzaminacyjne dotycz#ce temat!w omawianych podczas wyk$ad!w.
%#czna liczba punkt!w do zdobycia 15 pkt. )10 pkt. za kolokwia oraz 5 punkt!w za pyt ania
egzaminacyjne*. Ocena ko&cowa zale'e bdzie od sumy uzyskanych punkt! w.
zakres
0 - 5 pkt.
6-7
8-9
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
10-11
12-13
14-15
ocena
db
db+
bdb
Projekt:
Sposób zaliczenia: Zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: wymagana obecno" na
wszystkich zajciach, zaliczenie za wykonane projekty na tematy wskazane przez prowadz#cego zajcia,
zaliczenie zaj projektowych nastpuje na podstawie ocen cz#stkowych uzyskanych za poszczeg!lne
projekty.
5. Tre#ci kszta!cenia zgodne z obowizujcymi standardami
Grupa tre"ci kierunkowych: kszta$cenie w zakresie nauki o materia$ach )zasady doboru materia$!w
in'ynierskich w budowie maszyn, podstawy projektowania materia$owego, materia$y polimerowe),
kszta$cenie w zakresie in'ynierii wytwarzania )procesy wytwarzania i kszta$towania w$asno"ci materia$!w
in'ynierskich).
6. Program
A. Tre" wyk$ad!w
Tematyka zaj
Wiadomo"ci wprowadzaj#ce. Zagadnienia og!lne dotycz#ce projektowania cz"c i element!w
maszyn. Podstawy zapisu konstrukcji. Podstawowe pojcia dotycz#ce projektowania
wspomaganego komputerowo.
Podstawy projektowania wybranych element!w maszyn. Projektowanie wytworu a jego
funkcje u'ytkowe. Podstawy analizy element!w korpusu z elementami wewntrznymi i
zewntrznymi. Projektowanie k!$ zbatych i pasowych. Projektowanie pojemnik!w i
element!w typu skrzynkowego.
259
Liczba
godzin
2
2
Dob!r i charakterystyka tworzywa. Podstawowe zasady wyboru tworzywa w zale'no"ci od
wymaganych cech konstrukcyjnych wytworu. Rodzaje tworzyw konstrukcyjnych. Podzia$ i
klasyfikacja tworzyw. Struktura tworzywa przetwarzanego, skurcz anizotropia skurczu.
Sk$adniki dodatkowe, nape$niacze , stabilizatory. Dob!r tworzywa w zale'no"ci od konstrukcji
wytworu.
Podstawowe zasady technologiczno"ci wytwor!w z tworzyw. Kszta$t i grubo" "cian wytworu.
Spitrzenie tworzywa .Zasady konstruowania "cianki wytworu. Dob!r i rozstaw 'eber,
otwor!w, podci. Wyb!r najlepszej metody przetw!rstwa w zale'no"ci od konstrukcji
wytworu.
Zasady konstruowania korpus!w, 'eber, podci i gwint!w. Korpusy ma$e, korpusy bardzo
du'e, dob!r grubo"ci "cianki na elementy o podwy'szonej wytrzyma$o"ci. Zasada konstrukcji
'eber. Rodzaje podci konstrukcyjnych. Zaokr#glenia. Gwinty zewntrzne i wewntrzne.
Rodzaje gwint!w
Zasady konstruowania wytwor!w hybrydowych metal – polimer. Charakterystyka konstrukcji
element!w wytworu w obszarze metal-polimer. Dob!r elementu metalowego w zale'no"ci od
rodzaju tworzywa. Zalety i wady konstrukcji hybrydowych.
Napisy i znaki na wytworach z tworzyw. Charakterystyka warstwy wierzchniej wytworu.
Zasady wykonywania napis!w w zale'no"ci od metody przetw!rstwa. Napisy wkls$e, napisy
wypuk$e. Rodzaje znak!w wykonywanych na powierzchni wytworu.
Wp$yw warunk!w przetw!rstwa na jako" wytworu. Dob!r temperatury w zale'no"ci od
jako" wytworu. Za niska lub za wysoka warto" temperatury, Dob!r warto"ci ci"nienia
podczas procesu przetw!rstwa. Za niskie lub za wysokie ci"nienie przy procesie wtryskiwania.
Analiza relacji konstrukcja wytworu – skurcz przetw!rczy – warunki przetw!rstwa – wymiary.
Rodzaje i podzia$ skurczu. Skurcz pierwotny, wt!rny, linowy, objto"ciowy. Wp$yw r!'nych
czynnik!w na warto" skurczu. Deformacja kszta$tu i wymiaru wytwory w wyniku skurczu.
Metody konstrukcyjne zapobiegania deformacji kszta$tu i wymiaru wytwor!w. Przyczyny
powstawania napr'e&. Napr'enia skurczowe. Napr'enia powsta$e w wyniku orientacji.
Metody przeciwdzia$ania powstawaniu napr'e& w$asnych. Wp$yw zmian warunk!w
przetw!rstwa w celu zapobiegania deformacji wytworu
Uk$ad tolerancji i odchy$ek wymiaru przy projektowaniu. Pojcia pola tolerancji. Analiza
konstrukcji wypraski, prawid$owego doboru rodzaju tworzywa oraz warunk!w przetw!rstwa na
odchy$ki wymiarowe.
Projektowanie warstwy wierzchniej wytworu. Struktura wytworu ukszta$towanie przestrzenne.
Wp$yw sk$adnik!w dodatkowych na
warstw wierzchni# wytworu. Wp$yw warunk!w
przetw!rstwa na stan warstwy wierzchniej
Przyczyny i zapobieganie powstawaniu anomalii i wad. Charakterystyka wad wytworu w
postaci smug, wtr#ce&, zmatowie& powierzchni, zapadni, wci#g!w. Sposoby
przeciwdzia$ania powstawaniu wad i anomalii wytworu.
Podstawy konstrukcji wytwor!w otrzymywanych nowymi metodami przetw!rstwa. Wytwory
otrzymywane metoda wtryskiwania, wyt$aczania prasowanie, rozci#gania pr!'niowego.
Nowoczesne techniki projektowania wspomagane komputerowo. Analiza mo'liwo"ci
edycyjnych program!w komputerowych przeznaczonych do wspomagania in'ynierskiego przy
projektowaniu wytwor!w z tworzyw.
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
B. Tre" wicze& projektowych
Tematyka zaj
Podstawy zapisu technicznego konstrukcji
Podstawy projektowania i konstruowania wyprasek wtryskowych
Projektowanie wyprasek wtryskowych z tworzyw z elementami: korpus!w i kad$ub!w
Projektowanie wyprasek wtryskowych z tworzyw z elementami: 'eber, gwint!w
Projektowanie $#cznik!w spr'ystych i wytwor!w hybrydowych
Projektowanie wytwor!w wyt$aczanych: rur, profili, prowadnic
Projektowanie przek$adni zbatych i pasowych z tworzyw
Konstruowanie $o'ysk "lizgowych z tworzyw
Projektowanie wyprasek prasowniczych i odlew!w
Projektowanie wyprasek wtryskowych z tworzyw z elementami: sprzgie$, cigien, hamulc!w,
ruroci#g!w i uszczelnie&
Projektowanie wspomagane aplikacjami komputerowymi
260
Liczba
godzin
4
4
4
4
2
2
2
2
2
2
2
7. Wykaz literatury podstawowej:
a) %#czy&ski B.: Tworzywa wielkocz#steczkowe. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa
1988.
b) Zawistowski H., Frenklem D.: Konstrukcja form wtryskowych do tworzyw termoplastycznych.
Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 1984.
c) Smorawi&ski A.: Technologia wtrysku. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne,
d) Warszawa 1989.
e) %#czy&ski B.: Tworzywa wielkocz#steczkowe. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa
1988.
f) Szlezyngier W.: Tworzywa sztuczne. Tom I, II oraz III. Wydawnictwo Fosze. Rzesz!w 1998.
8. Wykaz literatury uzupe!niajcej:
a) Praca zbiorowa pod red. R. Sikory: Przetw!rstwo tworzyw polimerowych. Podstawy logiczne,
formalne, i terminologiczne. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2006.
b) Sikora R: Tworzywa wielkocz#steczkowe. Rodzaje, w$a"ciwo"ci i struktura. Wydawnictwo
Politechniki Lubelskiej, 1991.
c) Pielichowski J., Puszy&ski A.: Technologia tworzyw sztucznych. Wydawnictwo NaukowoTechniczne, Warszawa 2003
d) Saechtling H. Tworzywa sztuczne. Poradnik. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa
2007.
Osoba prowadz#ca: dr in'. Tomasz Klepka
261
262
Podstawy automatyzacji procesów przetwórstwa tworzyw (obieralny)
Semestr
6
6
Rodzaj zaj
W
+
Liczba punkt!w
1
1
Liczba godzin
15
15
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wstpnymi
Przetwrstwo tworzyw polimerowych, maszyny i urzdzenia do przetwrstwa tworzyw – znajomo!"
podstaw przetwrstwa oraz budowy maszyn i urzdze# do przetwrstwa tw orzyw
2. Cele kszta!cenia – kompetencje jakie powinien osign" student:
Zdobycie wiedzy i umiej$tno!ci praktycznych z zakresu podstaw automatyzacji proce sw
przetwrstwa tworzyw polimerowych. Zapoznanie si$ ze budow i konstrukcj manipulat orw oraz
robotw przemys%owych. Poznanie struktury stanowisk technologicznych oraz linii technologicznych
w procesach przetwrstwa tworzyw z punktu widzenia stopnia ich automatyzacji i robotyzacji.
3. Metody dydaktyczne
Wyk%ad: wyk%ad informacyjny (jako podstawowa z metod podajcych) uzupe%niony met odami
eksponujcymi oraz metodami programowymi z u&yciem komputera.
'wiczenia: "wiczenia przedmiotowe, uzupe%nione metodam i podajcymi (opis), niezb$dnymi do
wyja!nienia wzorw i zale&no!ci matematycznych, z elementami metod problem owych z grupy
aktywizujcych, skutkujcych praktycznym dzia%aniem studentw.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów kszta!cenia:
Wyk%ad:
Sposób zaliczenia: zaliczenie na ocen$. Forma uzyskania zaliczenia: zaliczenie pisemne na
podstawie pozytywnej oceny z dwch kolokwiw sprawdzajcych. Kolokwia w formie sprawdzianu
pisemnego. *czna liczba punktw do zdobycia 20 pkt. (10 pkt za ka&de kolokwium). Ocena
ko#cowa zale&e" b$dzie od sumy uzyskanych punktw i wyn osi:
zakres
0-9 pkt.
10-12
13-14
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
15-16
16-18
19-20
ocena
db
db+
bdb
'wiczenia:
Sposób zaliczenia: zaliczenie na ocen$. Forma uzyskania zaliczenia: zaliczenie pisemne na
podstawie pozytywnej oceny z dwch kolokwiw sprawdzajcych. Kolokwia w formie sprawdzianu
pisemnego. *czna liczba punktw do zdobycia 20 pkt. (10 pkt za ka&de kol okwium). Ocena
ko#cowa zale&e" b$dzie od sumy uzyskanych punktw i wynosi:
zakres
0-9 pkt.
10-12
13-14
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
15-16
16-18
19-20
ocena
db
db+
bdb
5.Tre#ci kszta!cenia zgodne z obowizujcymi standardami
Kszta%cenie w zakresie konstrukcji i eksploatacji maszyn oraz w zakresie automatyki i robotyki:
technologia maszyn – maszyny technologiczne, elementy maszynoznawstwa, roboty i manipulatory: opis
i budowa, kinematyka i dynamika manipulatorw, nap$dy.
6. Program
A. Tre!" wyk%adw
Tematyka zaj$"
Podstawowe poj$cia i definicje: mechanizacja, automatyzacja i robotyzacja procesw
przetwrczych, stopie# automatyzacji procesu technologicznego,.
Procesy cig%e i dyskretne. Automatyzacja sztywna i elastyczna.
Cele automatyzacji i robotyzacji. Obci&enie cz%owieka w procesie produkcyjnym.
Kryteria automatyzacji. Funkcje i operacje w procesie technologicznym.
263
Liczba
godzin
1
1
1
1
Sterowanie sta%owarto!ciowe i adaptacyjne. Obiekty sterowania: sterowanie zespo%ami
ruchu, rozpoznawanie !rodowiska roboczego, oddzia%ywanie na !rodowisko robocze.
Manipulator – maszyna manipulacyjna ze sterowaniem sta%oprogramowym. Robot –
maszyna manipulacyjna programowalna.
Uk%ad kinematyczny maszyny manipulacyjnej. Uk%ady funkcjonalne robota.
Wa&niejsze kryteria klasyfikacji robotw przemys%owych i ich podzia%.
Przestrze# wok% maszyny manipulacyjnej. Zabezpieczenia stanowisk zautomatyzowanych i
zrobotyzowanych. Charakterystyka zagro&e#.
Elementy wchodzce w sk%ad stanowisk zautomatyzowanych i zrobotyzowanych –
narz$dzia i uchwyty obrbkowe.
Elementy wchodzce w sk%ad stanowisk zautomatyzowanych i zrobotyzowanych –
pozycjonery.
Elementy wchodzce w sk%ad stanowisk zautomatyzowanych i zrobotyzowanych podstawy, wysi$gniki i zespo%y jezdne robotw.
Stanowiska zautomatyzowane i zrobotyzowane w grupie metod przetwrstwa fizycznochemicznego I rodzaju.
Stanowiska zautomatyzowane i zrobotyzowane w grupie metod przetwrstwa fizycznochemicznego II rodzaju.
Stanowiska zautomatyzowane i zrobotyzowane w grupie metod przetwrstwa chemicznofizycznego.
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
B. Tre!" "wicze#
Tematyka zaj$"
Zaj$cia wprowadzajce: zasady prowadzenia zaj$" i zaliczenia przedmiotu, harmonogram
"wicze#, podzia% na podgrupy.
Stopnie swobody uk%adu manipulacyjnego. Obliczanie i wyznaczanie ilo!ci nap$dw.
Analiza struktury kinematycznej uk%adu manipulacyjnego.
Metodyka doboru par kinematycznych w zale&no!ci od charakterystyki uk%adu
manipulacyjnego.
Wyznaczanie ruchliwo!ci uk%adu manipulacyjnego. Wyznaczanie manewrowo!ci uk%adu
manipulacyjnego.
Przestrze# wok% maszyny manipulacyjnej. Analiza i definiowanie rodzajw przestrzeni
wok% maszyny manipulacyjnej. Wyznaczanie zale&no!ci geometrycznych.
Wyznaczanie warunkw uchwycenia przedmiotu na przyk%adzie chwytaka si%owego.
Wyznaczanie
warunkw
uchwycenia
przedmiotu
na
przyk%adzie
chwytaka
podci!nieniowego.
Zaj$cia zaliczeniowe: wystawianie ocen ko#cowych, wpisy do indeksu.
Liczba
godzin
1
2
2
2
2
2
2
2
7. Wykaz literatury podstawowej
a) Craig J. J.: Wprowadzenie do robotyki, WNT, Warszawa, 1995.
b) Honczarenko J.: Roboty przemys%owe. Budowa i zastosowanie. WNT, Warszawa 2004.
c) Mikulczy#ski T., Automatyzacja procesw produkcyjnych. WNT, Warszawa 2006.
d) Tcho# K., Mazur A., Dul$ba I., Hossa R., Muszy#ski R.: Manipulatory i roboty mobilne,
Akademicka Oficyna Wydawnicza PLJ, Warszawa, 2000.
e) K$dzior K., Knapczyk J., Morecki A.: Teoria mechanizmw i manipulatorw. WNT, Warszawa
2001.
8. Wykaz literatury uzupe!niajcej
a) Morecki A., Knapczyk J., Podstawy robotyki. Teoria i elementy manipulatorw. WNT, Warszawa
1999.
b) Pritschow G.: Technika sterowania obrabiarkami i robotami przemys%owymi, Wydawnictwo
Politechniki Wroc%awskiej, Wroc%aw 1995.
Osoba prowadzca:
dr in&. Tomasz Jachowicz
264
Przedmioty specjalno#ciowe – Przetwórstwo tworzyw polimerowych
Semestr 7
Linie i stanowiska technologiczne
Semestr
7
7
Rodzaj zaj$"
W
C
Liczba punktw
2
1
Liczba godzin
30
15
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wstpnymi
Przetwrstwo tworzyw polimerowych- znajomo!" podstaw przetwrstwa tworzyw.
2. Cele kszta!cenia — kompetencje jakie powinien osign" student:
Zdobycie wiedzy z zakresu budowy stanowisk oraz linii technologicznych do przetwrstwa tworzyw
polimerowych. Poznanie stosowanych rozwiza# konstrukcyjnych linii oraz wielko!ci charakteryzujcych
wydajno!" linii % stanowisk technologicznych. Zdobycie wiedzy i umiej$tno!ci z zakresu analizy
wydajno!ci linii i stanowisk technologicznych.
3. Metody dydaktyczne
Wyk%ad: wyk%ad informacyjny z u&yciem prezentacji multimedialnych uzupe%niony metodami
eksponujcymi.
'wiczenia: rachunkowe "wiczenia przedmiotowe, uzupe%nione metodami podajcymi (opis), niezb$dnymi
do wyja!nienia wzorw i zale&no!ci matematycznych, metoda aktywizujca zwizana z praktycznym
dzia%aniem studentw.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu — efektów kszta!cenia:
Wyk%ad:
Sposb zaliczenia: egzamin pisemny na ocen$. Forma uzyskania zaliczenia: egzamin w formie
sprawdzianu pisemnego. *czna liczba punktw do zdobycia 20 pkt. Ocena ko#cowa zale&e" b$dzie od
sumy uzyskanych punktw i wynosi:
zakres
0-9 pkt.
10-12
13-14
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
15-16
16-18
19-20
ocena
db
db+
bdb
'wiczenia:
Sposób zaliczenia: Zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: Zaliczenie zaj"
na podstawie pozytywnej oceny kolokwium sprawdzajcego w formie sprawdzianu
pisemnego.
*czna liczba punktw do zdobycia 20 pkt. Ocena ko#cowa zale&e" b$dzie od sumy
uzyskanych punktw i wynosi:
zakres
0-9 pkt.
10-12
13-14
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
15-16
16-18
19-20
ocena
db
db+
bdb
5.Tre#ci kszta!cenia zgodne z obowizujcymi standardami
Kszta%cenie w zakresie konstrukcji i eksploatacji maszyn oraz grafiki in&ynierskiej: technologia
maszyn - maszyny technologiczne, elementy maszynoznawstwa. Kszta%cenie w zakresie in&ynierii
wytwarzania: procesy wytwarzania i kszta%towania w%asno!ci materia%w in&ynierskich.
265
6. Program
A. Tre!" wyk%adw
Tematyka zaj$"
Klasyfikacja linii i stanowisk przetwrczych.
Wydajno!" linii i stanowisk przetwrczych. Wielko!ci charakteryzujce wydajno!" linii i
stanowisk przetwrczych z uwzgl$dnieniem r&nych rozwiza# konstrukcyj nych.
Stanowiska do wtryskiwania tworzyw wspomaganego gazem lub wod. Odmiany metody
wtryskiwania tworzyw wspomaganego gazem lub wod. Budowa stanowiska oraz przebieg
procesu wtryskiwania tworzyw wspomaganego gazem lub wod.
Liczba
godzin
2
4
2
Linie do wyt%aczania rur o budowie segmentowej. Przebieg procesu wyt%aczania rur
segmentowych z podzia%em na wykonywane operacje technologiczne. Budowa oraz rodzaje
maszyny i urzdze# tworzce tego rodzaju lini$.
2
Linie do wyt%aczania folii z rozdmuchiwaniem. Przebieg procesu wyt%aczania folii z
rozdmuchiwaniem jednostopniowym. Rodzaje i charakterystyka maszyn i urzdze#
tworzcych lini$ do wyt%aczania z rozdmuchiwaniem folii.
4
Linie do wyt%aczania folii orientowanych z rozdmuchiwaniem dwustopniowym.
Charakterystyka oraz zastosowanie folii orientowanych. Przebieg procesu
wyt%aczania folii orientowanych z rozdmuchiwaniem dwustopniowym. Maszyny i urzdzenia
tworzce lini$ do wyt%aczania folii orientowanych.
2
Linie i stanowiska do kszta%towania folii i p%yt z tworzyw. Przebieg procesu kszta%towania folii i
p%yt z podzia%em na wykonywane operacje technologiczne. Budowa stanowisk oraz linii do
kszta%towania folii i p%yt.
2
Stanowiska do wyt%aczania z rozdmuchiwaniem w formie. Przebieg procesu wyt%aczania z
rozdmuchiwaniem w formie - podzia% na wykonywane operacje technologiczne. Budowa
oraz charakterystyka stanowisk do wyt%aczania z rozdmuchiwaniem w formie.
2
Stanowiska do wtryskiwania z rozdmuchiwaniem w formie. Przebieg procesu wtryskiwania z
rozdmuchiwaniem w formie - podzia% na wykonywane operacje technologiczne. Budowa
oraz charakterystyka stanowisk do wtryskiwania z rozdmuchiwaniem w formie.
2
Linie do wyt%aczania z granulowaniem tworzyw. Przebieg procesu wyt%aczania z
granulowaniem tworzyw - podzia% na wykonywane operacje technologiczne. Rodzaje,
budowa oraz charakterystyka linii do wyt%aczania z granulowaniem tworzyw.
2
Stanowiska do odlewania obrotowego tworzyw. Przebieg procesu odlewania obrotowego
tworzyw z podzia%em na wykonywane operacje technologiczne. Rodzaje, budowa oraz
charakterystyka stanowisk do odlewania obrotowegotworzyw.
2
Urzdzenia filtrujce w liniach do wyt%aczania, Rodzaje, budowa oraz
charakterystyka urzdze# filtrujcych stosowanych w liniach do wyt%aczania.
2
Zaj$cia zaliczeniowe
2
B. Tre!" "wicze#
Wydajno!" technologiczna i wydajno!" cyklu
Wydajno!" rzeczywista
Wydajno!" linii o r&nych strukturach konstrukcyjnych
Metody analizy wydajno!ci linii w warunkach eksploatacji
Liczba
godzin
1
2
5
2
Ustalanie ilo!ci pracownikw do obs%ugi linii
Podstawy wyboru metody i odmiany przetwrstwa
Rozwizania organizacyjne linii i stanowisk przetwrczych
Zaj$cia zaliczeniowe
2
1
1
1
Tematyka zaj$"
266
7 Wykaz literatury podstawowej
a) R. Sikora: Przetwrstwo tworzyw wielkoczsteczkowych. Wydawnictwo Edukacyjne,
Warszawa 1993.
b) Smorawi#ski A.. Technologia wtrysku. WNT, Warszawa 1984.
c) Stasiek J.: Wyt%aczanie tworzyw polimerowych. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo
UTP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2007.
d) Praca zbiorowa: Formowanie wyrobw z tworzyw sztucznych metod
rozdmuchiwania. Wydawnictwo Plastech, Warszawa 1998.
e) Praca zbiorowa: Technologie wtryskiwania. Jako!" i efektywno!". Wydawnictwo
Plastech, Warszawa 2000.
f) Bociga E. Specjalne metody wtryskiwania tworzyw polimerowych. Wydawnictwa
Naukowo-Techniczne, Warszawa 2008.
8. Wykaz literatury uzupe!niajcej
a) Praca zbiorowa pod red. R. Sikory: Przetwrstwo tworzyw polimerowych. Podstawy
logiczne, formalne, i terminologiczne. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2006.
b) Stasiek J., Czeraiawski B.: Przegld systemw uszlachetniania gi$tkich
opakowaniowych folii z tworzyw sztucznych, Polimery 1999, 44, s. 579.
c) Stasiek J.: Wsp%czesne technologie i urzdzenia do wyt%aczania folii metod
wyt%aczania z rozdmuchiwaniem cz. I, Polimery 2005, 50, s. 169.
d) Stasiek J.: Wsp%czesne technologie i urzdzenia do wyt%aczania folii metod
wyt%aczania z rozdmuchiwaniem cz. H, Polimery 2005, 50, s. 329.
e) Bociga E.: Wtryskiwanie tworzyw polimerowych wspomagane wod oraz uk%adem
gaz+woda, Polimery 2007, 52, s.88.
f) Pepli#ski K., Ohla A,, Bieli#ski M,: Projektowanie i wytwarzanie form do wyt%aczania
z rozdmuchiwaniem cz$!" l, Polimery 2006, 51, s.12.
g) Pepli#ski K., Ohla A., Bieli#ski M.: Projektowanie i wytwarzanie form do wyt%aczania
z rozdmuchiwaniem cz$!" 2, Polimery 2006, 51, s.63.
h) Sikora J.W., Samuj%o B., Kowalska B.: Otrzymywanie wytworw z polistyrenu porowatego
strukturalnie. Przetwrstwo Tworzyw 2006, nr. l, s.4. i)
i) Sikora J.W.: Filtry wyt%aczarskie. Przetwrstwo Tworzyw 2007 nr. 5, s. 128.
Osoba prowadzca: dr in&. Emil Sasimowski
267
268
Maszyny i urzdzenia do przetwórstwa tworzyw
Semestr
7
7
Rodzaj zaj
"
L
Liczba punkt!w
1
2
Liczba godzin
15
30
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wstpnymi
Przetw!rstwo tworzyw polimerowych, teoria przetw!rstwa – znajomo# podstaw przetw!rstwa i
teorii przetw!rstwa tworzyw.
2. Cele kszta!cenia – kompetencje jakie powinien osign" student:
Zdobycie wiedzy i umiejtno#ci praktycznych z zakresu budowy i konstrukcji maszyn i urz $dze% do
przetw!rstwa tworzyw polimerowych. Poznanie budowy maszyn i urz$dze% przetw!rczych,
praktyczne zapoznanie si z ich dzia&aniem i podstawami u'ytkowania. Opan owanie metodyki
postpowania podczas projektowania i konstruowania wybranych el ement!w i podzespo&!w maszyn
i urz$dze% przetw!rczych.
3. Metody dydaktyczne
Wyk&ad: wyk&ad informacyjny (jako podstawowa z metod podaj$cych) uzupe&niony met odami
eksponuj$cymi oraz metodami programowymi z u'yciem komputera.
"wiczenia: rachunkowe wiczenia przedmiotowe, uzupe&nione metodami podaj$cymi (opis),
niezbdnymi do wyja#nienia wzor!w i zale'no#ci matematycznych.
Laboratorium: wiczenia laboratoryjne (jako w&a#ciwe z metod praktycznych) oparte na o bserwacji i
pomiarze, uzupe&nione pogadank$, z elementami metod problemowych z grupy a ktywizuj$cych,
skutkuj$cych praktycznym dzia&aniem student!w.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów kszta!cenia:
Wyk&ad:
Sposób zaliczenia: egzamin pisemny na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: egzamin w formie
sprawdzianu pisemnego. *$czna liczba punkt!w do zdobycia 20 pkt. O cena ko%cowa zale'e
bdzie od sumy uzyskanych punkt!w i wynosi:
zakres
0-9 pkt.
10-12
13-14
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
15-16
16-18
19-20
ocena
db
db+
bdb
"wiczenia rachunkowe:
Sposób zaliczenia: zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: zaliczenie pisemne na
podstawie pozytywnej oceny z dw!ch kolokwi!w sprawdzaj$cych. Kolokwia w formie sprawdzianu
pisemnego. *$czna liczba punkt!w do zdobycia 20 pkt. (10 pkt za ka'de kol okwium). Ocena
ko%cowa zale'e bdzie od sumy uzyskanych punkt!w i wyn osi:
zakres
0-9 pkt.
10-12
13-14
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
15-16
16-18
19-20
ocena
db
db+
bdb
Laboratorium:
Sposób zaliczenia: Zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: wymagana obecno# na
wszystkich zajciach, zaliczenie wicze% praktycznych wskazanych przez prowadz$cego zajcia,
realizowanych podczas zaj laboratoryjnych. zaliczenie zaj laboratoryjnych nastpuje na podstawie
ocen cz$stkowych uzyskanych za poszczeg!lne zajcia.
5.Tre#ci kszta!cenia zgodne z obowizujcymi standardami
Kszta&cenie w zakresie konstrukcji i eksploatacji maszyn oraz grafiki in'ynierskiej: technologia maszyn –
maszyny technologiczne, elementy maszynoznawstwa, znaczenie materia&!w in'ynierskich w budowie i
eksploatacji maszyn.
269
6. Program
A.. Tre# zaj laboratoryjnych
Tematyka zaj
Zajcia wprowadzaj$ce: szkolenie BHP, zasady prowadzenia zaj i zaliczenia przedmiotu,
harmonogram wicze%, podzia& na podgrupy.
Charakterystyka stanowiska technologicznego zgrzewania.
Stanowisko technologiczne wyt&aczania – charakterystyka uk&adu uplastyczniaj$cego.
Stanowisko technologiczne wyt&aczania – charakterystyka uk&adu napdowego.
Sprawno# stanowiska technologicznego wyt&aczania.
Charakterystyka stanowiska technologicznego wyt&aczania z granulowaniem
Charakterystyka stanowiska technologicznego wyt&aczania z rozdmuchiwaniem.
Stanowisko technologiczne wtryskiwania – charakterystyka uk&adu narzdziowego.
Stanowisko technologiczne wtryskiwania – charakterystyka uk&adu napdowego.
Stanowisko technologiczne wtryskiwania – charakterystyka uk&adu uplastyczniaj$cego.
Sprawno# stanowiska technologicznego wtryskiwania.
Charakterystyka stanowiska technologicznego do prasowania tworzyw.
Charakterystyka stanowiska technologicznego do metalizowania pr!'niowego.
Zajcia poprawkowe: odrabianie zaleg&ych wicze% laboratoryjnych, poprawa ocen
uzyskanych z kolokwi!w wprowadzaj$cych.
Zajcia zaliczeniowe: wystawianie ocen ko%cowych, wpisy do indeksu.
Liczba
godzin
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
C. Tre# wicze% rachunkowych
Tematyka zaj
Spawarki: obliczanie parametr!w konstrukcyjnych i technologicznych.
Zgrzewarki: obliczanie parametr!w konstrukcyjnych i technologicznych.
Suszarki: obliczanie parametr!w konstrukcyjnych i technologicznych.
Uk&ad uplastyczniaj$cy wyt&aczarki: obliczanie parametr!w konstrukcyjnych i
technologicznych.
Uk&ad napdowy wyt&aczarki: obliczanie parametr!w konstrukcyjnych i technologicznych.
Uk&ad narzdziowy wtryskarki: obliczanie parametr!w konstrukcyjnych i technologicznych.
Uk&ad uplastyczniaj$cy wtryskarki: obliczanie
parametr!w konstrukcyjnych
i
technologicznych
Uk&ad napdowy wtryskarki: obliczanie parametr!w konstrukcyjnych i technologicznych.
Prasy hydrauliczne: obliczanie parametr!w konstrukcyjnych i technologicznych.
Mieszalniki: obliczanie parametr!w konstrukcyjnych i technologicznych.
Walcarki do tworzyw: obliczanie parametr!w konstrukcyjnych i technologicznych.
Kolokwium zaliczeniowe.
Liczba
godzin
1
1
1
1
1
2
2
2
1
1
1
1
7. Wykaz literatury podstawowej
a) Johannaber F.: Injection Molding Machines. Hanser Gardner Publications, Cincinnati 2007.
b) Johannaber F: Wtryskarki. Poradnik u'ytkownika. Plastech 2000.
c) Osswald T.: Injection Molding Handbook 2nd Edition. Hanser Gardner Publications, Cincinnati
2007.
d) Praca zbiorowa pod red. R. Sikory: Maszyny i urz$dzenia do przetw!rstwa tworzyw
wielkocz$steczkowych. "wiczenia laboratoryjne. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej. Lublin 2001.
e) Zawistowski H.: U'ytkowanie i konserwacja wtryskarek i form. Plastech, Warszawa 2004.
8. Wykaz literatury uzupe!niajcej
a) Sikora R.: Przetw!rstwo tworzyw wielkocz$steczkowych. Wydawnictwo Edukacyjne, Warszawa
1993.
b) Katalogi, foldery, broszury reklamowe producent!w maszyn do przetw!rstwa tworzyw oraz
urz$dze% pomocniczych.
Osoba prowadz$ca:
dr in'. Tomasz Jachowicz
270
Modelowanie i symulacje numeryczne procesów przetwórstwa tworzyw
Semestr
7
7
Rodzaj zaj
W
P
Liczba punkt!w
1
2
Liczba godzin
15
30
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wstpnymi
Przetw!rstwo tworzyw polimerowych, teoria przetw!rstwa – znajomo# podstaw przetw!rstwa i
teorii przetw!rstwa tworzyw. Technologie informacyjne - wykszta&cenie umiejtno#ci #wiadomego i
sprawnego pos&ugiwania si komputerem oraz narzdziami i metodami informatycznymi.
2. Cele kszta!cenia – kompetencje jakie powinien osign" student:
Zdobycie wiedzy i umiejtno#ci praktycznych z zakresu modelowania i symulacji numeryc znych
proces!w przetw!rstwa tworzyw polimerowych. Poznanie mo'liwo#ci obliczeniowych wybranych
program!w komputerowych s&u'$cych do analizy numerycznej niekt!rych proces!w przetw!rczych,
zapoznanie si z ich dzia&aniem i podstawami u'ytkowania. Opanow anie metodyki postpowania
podczas przygotowywania modeli numerycznych oraz przeprowadzania symulacji oraz zdobycie
umiejtno#ci analizy i poprawnej interpretacji otrzymanych wynik!w.
3. Metody dydaktyczne
Wyk&ad: wyk&ad informacyjny (jako podstawowa z metod podaj$cych) uzupe&niony met odami
eksponuj$cymi oraz metodami programowymi z u'yciem komputera.
Zajcia projektowe: metody programowe z wykorzystaniem komputera, uzupe&nione elementami
metod podaj$cych oraz metod problemowych z grupy aktywizuj$cych, skutkuj $cych praktycznym
dzia&aniem student!w.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów kszta!cenia:
Wyk&ad:
Sposób zaliczenia: zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: zaliczenie pisemne na
podstawie pozytywnej oceny z kolokwium sprawdzaj$cego. Kolokwium w formie testu wyboru. *$czna
liczba punkt!w do zdobycia 10 pkt. Ocena ko%cowa zale'e bdzie od sumy uz yskanych punkt!w i
wynosi:
zakres
0-3 pkt.
4-5
6-7
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
8
9
10
ocena
db
db+
bdb
Zajcia projektowe:
Sposób zaliczenia: Zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: wymagana obecno# na
wszystkich zajciach projektowych, zaliczenie poszczeg!lnych etap!w projektu.
5.Tre#ci kszta!cenia zgodne z obowizujcymi standardami
Kszta&cenie w zakresie konstrukcji i eksploatacji maszyn oraz grafiki in'ynierskiej: komputerowe
wspomaganie projektowania maszyn (CAD – Computer Aided Design). Projektowanie – w tym
materia&owe – proces!w wytwarzania maszyn. Podstawy komputerowego wspomagania
projektowania proces!w technologicznych (CAM – Computer Aided Manufacturing).
6. Program
A. Tre# wyk&ad!w
Tematyka zaj
Zagadnienia wstpne i pojcia podstawowe zwi$zane z symulacjami numerycznymi i
modelowaniem proces!w przetw!rczych.
Przegl$d program!w komputerowych maj$cych zastosowanie do modelowania proces!w
przetw!rstwa tworzyw.
Rodzaje modeli wielowymiarowych, sposoby zapisu geometrii konstrukcji.
Podstawy przygotowania modelu, jego elementy sk&adowe: krzywe, powierzchnie, bry&y.
Zagadnienia zwi$zane z modelowaniem powierzchniowym: cechy charakterystyczne,
specyfika modelu powierzchniowego.
271
Liczba
godzin
1
1
1
1
1
Zagadnienia zwi$zane z modelowaniem bry&owym: cechy charakterystyczne, specyfika
modelu bry&owego.
Podstawy metody FEM i algorytmy tworzenia siatki element!w sko%czonych.
Siatki FEM: automatyczna, swobodna, adaptacyjna; metodyka sprawdzania poprawno#ci
opracowanego modelu.
Podstawy tworzenia modelu numerycznego wypraski wtryskowej i uk&adu wlewowego.
Podstawy tworzenia modelu numerycznego formy wtryskowej, bazy cz#ci i podzespo&!w
znormalizowanych.
Podstawy przygotowywania symulacji proces!w przetw!rczych, metodyka ustalania
warunk!w brzegowych.
Wtryskiwanie: modelowanie i symulacja przep&ywu tworzywa w gnie+dzie formuj$cym
formy wtryskowej
Wtryskiwanie: modelowanie i symulacja och&adzania wypraski wtryskowej
Wtryskiwanie: modelowanie i symulacja deformacji wypraski i skurczu przetw!rczego
Wyt&aczanie: modelowanie i symulacja przep&ywu tworzywa w uk&adzie uplastyczniaj$cym
wyt&aczarki
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
B. Tre# zaj projektowych
Tematyka zaj
Zajcia wprowadzaj$ce: zasady prowadzenia zaj i zaliczenia przedmiotu,
harmonogram zaj projektowych, podzia& na podgrupy.
Podstawy pracy z programem Unigraphics NX
Zapoznanie si z modu&ami Unigraphics NX zwi$zanymi z analiz$ zjawisk zachodz$cych
podczas procesu wtryskiwania.
Wykonywanie modeli powierzchniowych.
Wykonywanie modeli bry&owych.
Wykonywanie siatki element!w sko%czonych
Dokonywanie zmian w modelu numerycznym, parametryzacja modelu, analiza historii
zmian geometrii konstrukcji.
Tworzenie modelu numerycznego wypraski wtryskowej.
Tworzenie modelu numerycznego uk&adu wlewowego.
Wyb!r rodzaju i tworzenie siatki element!w sko%czonych zbudowanego modelu wypraski
wtryskowej.
Dob!r warunk!w pocz$tkowych do wykonania symulacji zjawisk zachodz$cych podczas
procesu wtryskiwania.
Symulacja przep&ywu tworzywa w gnie+dzie formuj$cym formy wtryskowej.
Symulacja och&adzania wypraski wtryskowej.
Symulacja deformacji wypraski i skurczu przetw!rczego.
Zajcia zaliczeniowe: wystawianie ocen ko%cowych, wpisy do indeksu.
7. Wykaz literatury podstawowej
a) Miecielica M., Wi#niewski W.: Komputerowe wspomaganie projektowania
technologicznych w praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Liczba
godzin
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
proces!w
8. Wykaz literatury uzupe!niajcej
a) Koper M., Mucha M.: Modelowanie bry&owe w systemie Unigraphics. Oficyna Wydawnicza
Politechniki Rzeszowskiej, Rzesz!w 2003.
b) Pacana J.: Parametryczne projektowanie CAD z wykorzystaniem systemu Unigraphics NX.
Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzesz!w 2005.
c) Unigraphics NX Manual.
Osoba prowadz$ca:
dr in'. Tomasz Jachowicz
272
Recyrkulacja tworzyw
Semestr
7
7
Rodzaj zaj
W
L
Liczba godzin (w semestrze)
15
15
Liczba punkt!w ECTS
1
1
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wstpnymi
Tworzywa polimerowe, Przetw!rstwo tworzyw polimerowych - podstawowe wiadomo"ci dotycz#ce
w$a"ciwo"ci, zastosowania i przetw!rstwa tworzyw polimerowych. Recykling – wiadomo"ci podstawowe.
2. Cele kszta!cenia – kompetencje jakie powinien osign" student:
Zdobycie specjalistycznej wiedzy dotycz#cej recyrkulacji tworzyw polimerowych. Poznanie metod
sortowania, rozdrabniania i ponownego przetwarzania odpad!w tworzywowych, stosowanych urz#dze%
oraz specyfiki przetw!rstwa tworzyw wt!rnych, w tym w$a"ciwo"ci regranulat!w i wytwor!w. Opanowanie
metodyki postpowania przy prawid$owym planowaniu poszczeg!lnych operacji oraz przygotowanie
do sprawnego pos$ugiwania urz#dzeniami stosowanymi podczas proces!w recyrkulacji tworzyw.
3. Metody dydaktyczne
Wyk$ad: wyk$ad informacyjny z zastosowaniem technik multimedialnych.
Laboratorium: wiczenia laboratoryjne, pokaz urz#dze% i maszyn do recyrkulacji tworzyw, pokaz
przebiegu wybranych operacji procesu recyrkulacji z wyja"nieniami i opisem, metoda aktywizuj#ca
zwi#zana z praktycznym dzia$aniem student!w.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów kszta!cenia:
Wyk$ad:
Sposób zaliczenia: zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: zaliczenie pisemne na
podstawie pozytywnej oceny kolokwium sprawdzaj#cego &#czna liczba punkt!w do zdobycia 5 pkt.
Ocena ko%cowa zale'e bdzie od sum y uzyskanych punkt!w i wynosi:
zakres
0-2,5 pkt.
2,6-3,2
3,3-3,7
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
3,8-4,3
4,4-4,6
4,7-5,0
ocena
db
db+
bdb
Laboratorium:
Sposób zaliczenia: Zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: wymagana obecno" na
wszystkich zajciach, zaliczenie wicze% praktycznych oraz oddanie wszystkich prawid$owo
sporz#dzonych sprawozda%. Zaliczenie zaj laboratoryjnych nastpuje na podstawie ocen cz#stkowych
uzyskanych za poszczeg!lne zajcia.
5.Tre#ci kszta!cenia zgodne z obowizujcymi standardami
Kszta$cenie w zakresie nauki o materia$ach: mechanizmy dekohezji materia$!w in'ynierskich. Kszta$cenie
w zakresie in'ynierii wytwarzania: obr!bka ubytkowa i inne technologie kszta$towania postaci
geometrycznej, procesy technologiczne. Kszta$cenie w zakresie zarz#dzania "rodowiskiem i ekologii:
najlepsze dostpne praktyki w technice i technologiach.
6. Program
A. Tre" wyk$ad!w
Tematyka zaj
Liczba
godzin
Wprowadzenie. Podstawowe pojcia. Uwarunkowania prawne. Zakres, cele i znaczenie
recyrkulacji tworzyw. Podstawy procesu starzenia tworzyw. Obieg materia$owy.
2
Zbieranie odpad!w. Systemy odbierania i przenoszenia. Zak$adowe systemy zbierania
odpad!w tworzywowych.
1
Sortowanie, oczyszczanie i mycie odpad!w tworzywowych. Kryteria przydatno"ci metod
sortowania. Przegl#d metod. Urz#dzenia i linie sortowania oczyszczania i mycia odpad!w.
1
Rozdrabnianie. Cele procesu rozdrabniania. Podzia$.
2
Rozdrabnianie wstpne. Cicie odpad!w o du'ych rozmiarach, rozdrabnianie walcowe i
bijakowe, mechanizm proces!w, maszyny i urz#dzenia.
2
273
Rozdrabnianie zasadnicze. Rozdrabnianie no'owe, wirnikowe, tarczowe i walcowe,
mechanizm proces!w, maszyny i urz#dzenia. Rozdrabnianie kriogeniczne.
2
Linie technologiczne. Przegl#d rynkowych linii i stanowisk technologicznych.
1
Aglomerowanie. Istota procesu. Budowa i dzia$anie aglomerator!w.
1
Przetw!rstwo tworzyw wt!rnych. Przetwarzalno" tworzyw wt!rnych. Znaczenie i specyfika
proces!w przetw!rstwa. W$a"ciwo"ci i zastosowanie wytwor!w z tworzyw wt!rnych.
2
Zajcia zaliczeniowe.
1
B. Tre" wicze% laboratoryjnych
Tematyka zaj
Liczba
godzin
Zajcia wprowadzaj#ce: szkolenie BHP, zasady zaliczenia przedmiotu, podzia$ na
podgrupy, harmonogram wicze%.
1
Rozdrabnianie no'owe odpad!w tworzywowych. Budowa i funkcje zespo$!w i element!w
rozdrabniarki no'owej. Przebieg procesu rozdrabniania.
2
Badania wp$ywu warunk!w rozdrabniania na gsto" regranulatu. Wp$yw konstrukcji sit
separacyjnych na gsto" normaln# i nasypow# regranulatu.
2
Badania przetwarzalno"ci tworzyw wt!rnych. Wp$yw warunk!w procesu rozdrabniania na
wska(nik szybko"ci p$ynicia tworzyw recyrkulowanych.
2
Wtryskiwanie tworzyw wt!rnych. Specyfika, uwarunkowania oraz przebieg procesu.
2
Wyt$aczanie tworzyw wt!rnych. Specyfika, uwarunkowania oraz przebieg procesu.
2
Proces aglomerowania odpad!w tworzywowych. Przeznaczenie, budowa i zasada dzia$ania
aglomeratora. Przebieg procesu aglomerowania folii i w$!kien.
2
Zajcia zaliczeniowe: odrabianie zaleg$ych wicze%, poprawa ocen uzyskanych z kolokwi!w
wprowadzaj#cych, zaliczenie
2
7. Wykaz literatury podstawowej
a) M. Koz$owski )red.*: Podstawy recyklingu tworzyw sztucznych. Wydawnictwo Politechniki
Wroc$awskiej, Wroc$aw 1998.
b) K. B$dzki )red.*: Recykling materia$!w polimerowych. WNT, Warszawa 1997.
c) J. Flizikowski: Rozdrabnianie tworzyw sztucznych. Wydawnictwa ATR w Bydgoszczy, Bydgoszcz
1998.
8. Wykaz literatury uzupe!niajcej
a) Z. Zinowicz, J. Go$biewski, A. +wi: Technologiczne problemy zagospodarowania odpad!w
tworzyw polimerowych. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2003
b) Praca zbiorowa pod red. R. Sikory: Przetw!rstwo tworzyw polimerowych. Podstawy logiczne,
formalne, i terminologiczne. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2006.
c) R. Sikora: Obr!bka tworzyw wielkocz#steczkowych. Wydawnictwo Edukacyjne, Warszawa 1996.
Osoba prowadz#ca:
dr in'. Bronis$aw Samuj$o
274
Wykad monograficzny
Semestr
7
Rodzaj zaj
W
Liczba punkt!w ECTS
1
Liczba godzin (w semestrze)
15
1. Przedmioty wprowadzajce wraz z wymaganiami wstpnymi
Przetw!rstwo tworzyw polimerowych, tworzywa polimerowe – znajomo" podstaw przetw!rstwa
oraz w$a"ciwo"ci tworzyw polimerowych
2. Cele kszta!cenia – kompetencje jakie powinien osign" student:
Zdobycie wiedzy z zakresu przetw!rstwa tworzyw polimerowych. Poznanie podstawowy ch zasad
projektowania wytwor!w z tworzyw oraz analizy technologicznej prawid$owego ich wytwarzania.
Zaprezentowanie oraz charakterystyka najnowszych metod przetw!rstwa oraz technik
projektowania wspomaganych komputerowo.
3. Metody dydaktyczne
Wyk$ad: wyk$ad informacyjny z u'yciem prezentacji multimedialnych oraz metod ekspon uj#cych,
kr!tkie prezentacje audiowizualne.
4. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów kszta!cenia:
Wyk$ad:
Sposób zaliczenia: zaliczenie na ocen. Forma uzyskania zaliczenia: zaliczenie pisemne na
podstawie pozytywnej oceny z kolokwium sprawdzaj#cego. &#czna liczba punkt!w do zdobycia 15
pkt. Ocena ko%cowa zale'y od sumy uzyskanych punkt!w.
zakres
0 - 5 pkt.
6-7
8-9
ocena
ndst.
dst
dst+
zakres
10-11
12-13
14-15
ocena
db
db+
bdb
5. Tre#ci kszta!cenia zgodne z obowizujcymi standardami
Grupa tre"ci kierunkowych: kszta$cenie w zakresie nauki o materia$ach )zasady doboru materia$!w
in'ynierskich w budowie maszyn, podstawy projektowania materia$owego, materia$y polimerowe),
kszta$cenie
w
zakresie
in'ynierii
wytwarzania
)procesy
wytwarzania
i kszta$towania w$asno"ci materia$!w in'ynierskich*.
6. Program
A. Tre" wyk$ad!w
Tematyka zaj
Projektowanie wytworu a jego funkcje u'ytkowe. Podstawy analizy element!w korpusu z
elementami wewntrznymi i zewntrznymi.
Charakterystyka nowych tworzyw polimerowych. Rodzaje tworzyw konstrukcyjnych.
Sk$adniki dodatkowe, nape$niacze, stabilizatory. Dob!r tworzywa w zale'no"ci od konstrukcji
wytworu.
Technologiczno" wytworu. Kszta$t i grubo" "cian wytworu. Wyb!r najlepszej metody
przetw!rstwa w zale'no"ci od konstrukcji wytworu. Zasada konstrukcji 'eber. Rodzaje
podci konstrukcyjnych, zaokr#glenia. Gwinty zewntrzne i wewntrzne.
Wytwory hybrydowe metal – polimer. Charakterystyka konstrukcji element!w wytworu w
obszarze metal-polimer. Dob!r elementu metalowego w zale'no"ci od rodzaju tworzywa.
Zalety i wady konstrukcji hybrydowych.
Wp$yw warunk!w przetw!rstwa na jako" wytworu. Dob!r warunk!w przetw!rstwa w
zale'no"ci od wymaganych cech wytworu.
Ocena relacji konstrukcja wytworu – skurcz przetw!rczy – warunki przetw!rstwa – wymiary.
Rodzaje i podzia$ skurczu. Skurcz pierwotny, wt!rny, linowy, objto"ciowy. Wp$yw r!'nych
czynnik!w na warto" skurczu. Deformacja kszta$tu i wymiaru wytwory w wyniku skurczu.
Anomalie i wady wytwor!w z tworzyw. Charakterystyka wad wytworu w postaci smug,
wtr#ce%, zmatowie% powierzchni, zapadni, wci#g!w. Sposoby przeciwdzia$ania
powstawaniu wad i anomalii wytworu.
275
Liczba
godzin
1
2
1
1
2
1
2
Podstawy konstrukcji wytwor!w otrzymywanych nowymi metodami przetw!rstwa. Wytwory
otrzymywane metoda wtryskiwania, wyt$aczania prasowanie, rozci#gania pr!'niowego.
Nowoczesne techniki projektowania wspomagane komputerowo. Analiza mo'liwo"ci
edycyjnych program!w komputerowych przeznaczonych do wspomagania in'ynierskiego
przy projektowaniu wytwor!w i proces!w.
Zajcia zaliczeniowe
1
2
2
7. Wykaz literatury podstawowej:
a) Sikora R.: Podstawy przetw!rstwa tworzyw wielkocz#steczkowych. Wydawnictwo Politechniki
Lubelskiej, Lublin 1992.
b) Smorawi%ski A.: Technologia wtrysku. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne,
c) Warszawa 1989.
d) Praca zbiorowa pod red. R. Sikory: Przetw!rstwo tworzyw wielkocz#steczkowych. -wiczenia
laboratoryjne. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 1997.
e) Ferguson J., Kemb$owski K.: Reologia stosowana p$yn!w. Wydawnictwo Marcus, &!d( 1995.
8. Wykaz literatury uzupe!niajcej:
a) Praca zbiorowa pod red. R. Sikory: Przetw!rstwo tworzyw polimerowych. Podstawy logiczne,
formalne, i terminologiczne. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2006.
b) Sikora R: Tworzywa wielkocz#steczkowe. Rodzaje, w$a"ciwo"ci i struktura.
c) Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, 1991.
d) Pielichowski J., Puszy%ski A.: Technologia tworzyw sztucznych. Wydawnictwo
e) Naukowo-Techniczne, Warszawa 2003
Osoba prowadz#ca: prof. dr hab. in'. Robert Sikora
276