tematy na ustną część egzaminu maturalnego rok 2012 / 2013

TEMATY
NA USTNĄ CZĘŚĆ
EGZAMINU MATURALNEGO
ROK 2012 / 2013
ZESTAW TEMATÓW
opracowany przez zespół przedmiotowy nauczycieli języka polskiego Z S T i O w Gorzowie Wlkp
(dotyczy uczniów z wszystkich typów szkół ponadgimnazjalnych ).
1.
ZESTAW TEMATÓW NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO
Z JĘZYKA POLSKIEGO
NA ROK SZKOLNY 2012/2013
I.
LITERATURA
1. Różne sposoby funkcjonowania motywu „non omnis moriar ”. Zanalizuj problem,
wykorzystując dzieła literackie różnych epok.
2. Drzewo – świadek, uczestnik życia postaci literackich. Analizując wybrane utwory
uwzględnij różne funkcje tego motywu.
3. Motyw nieszczęśliwej miłości w literaturze. Analiza porównawcza wybranych przykładów.
4. Rola niepowodzeń w życiu bohaterów literackich. Analiza porównawcza wybranych
utworów z różnych epok literackich.
5. Formuła testamentu w literaturze pięknej . Analizując przykłady, zwróć uwagę na zawarte
w nich: spowiedź człowieka i przekaz artysty.
6. Wizerunek Polaka w literaturze. Zanalizuj temat, odwołując się do wybranych utworów
literackich z różnych epok.
7. Motyw domu i jego funkcje w utworach literackich z różnych epok. Analiza wybranych
przykładów.
8. Góry jako źródło inspiracji artystycznej. Zanalizuj temat na podstawie wybranych
przykładów z różnych epok literackich.
9. Życie w społeczeństwie – przekleństwo czy wygoda ? Analiza porównawcza postaw
wybranych bohaterów literackich.
10. Sposoby funkcjonowania tradycji rycerskiej w polskiej literaturze. Analiza na podstawie
wybranych przykładów.
11. Degradacja człowieczeństwa i próby jej przezwyciężenia. Zanalizuj problem, odwołując się
do przykładów literatury, opisującej mechanizmy działania systemu totalitarnego.
12. Literackie mitologizacje rzeczywistości - uwznioślenie rzeczywistości czy degradacja mitu?
Zanalizuj problem, odwołując się do wybranych przykładów.
13. Nauczyciel i uczeń w literaturze. Zanalizuj temat na podstawie wybranych przykładów.
14. Nawiązania do twórczości Jana Kochanowskiego w literaturze polskiej. Analiza wybranych
przykładów.
15. Różne sposoby nawiązywania do folkloru i życia ludu. Analiza wybranych przykładów
literackich.
16. Niepokoje ludzi schyłku wieków. Zanalizuj zjawisko na przykładzie twórczości wybranych
autorów.
17. Groteska jako środek wyrazu artystycznego w dramacie XX wieku. Zanalizuj temat na
podstawie wybranych utworów.
18. Dokumentaryzm i kreacjonizm w literaturze XX wieku. Zanalizuj problem, odwołując się
do wybranych przykładów.
19. Motyw pana i sługi. Zanalizuj temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich.
20. Motyw przyjaźni w literaturze. Zanalizuj funkcjonowanie wskazanego motywu na
wybranych przykładach.
21. Różne sposoby kreowania wizerunku władców w literaturze polskiej i obcej. Analiza
porównawcza wybranych przykładów.
22. Wpływ miasta na psychikę bohatera. Zanalizuj zagadnienie, odwołując się do wybranych
przykładów.
23. Trudne zwycięstwa, gorzkie klęski. Zanalizuj zagadnienie, na podstawie wybranych
utworów literackich.
2.
24. Wpływ dzieciństwa na postawy bohaterów literackich. Analiza porównawcza wybranych
utworów różnych epok.
25. Przyczyny i skutki alienacji bohaterów literackich różnych epok. Analiza porównawcza
wybranych przykładów.
26. Heroizm dawny i współczesny. Analiza porównawcza wybranych utworów.
27. Ksiądz jako bohater literacki. Analiza motywu w wybranych utworach.
28. Motyw arkadii. Zanalizuj jego funkcjonowanie, odwołując się do wybranych przykładów
literackich.
29. Lekarz jako bohater literacki. Analiza wybranych tekstów literackich.
30. Odpowiedzialność człowieka za swoje czyny. Zanalizuj problem na przykładzie dzieł
literatury.
31. Związki poezji Stanisława Grochowiaka z literaturą baroku . Analiza porównawcza
wybranych wierszy.
32. Fascynacja psychoanalizą w literaturze okresu międzywojnia. Analizując wybrane utwory,
wyjaśnij, jakie formy ta fascynacja przybierała.
33. Polskie mity narodowe i polemika z nimi. Zanalizuj zagadnienie, odwołując się do
wybranych utworów literackich.
34. Romantyczne i pozytywistyczne kryteria oceny człowieka. Analizując wybrane przykłady,
wskaż różnice i podobieństwa.
35. Różne sposoby rozrachunku twórcy z własną przeszłością. Rozważ zagadnienie, analizując
wybrane utwory liryczne.
36. Motyw szkoły w literaturze. Analizując wybrane utwory literackie, określ jego funkcje.
37. Motyw aniołów w literaturze. Analizując wybrane utwory literackie, określ jego funkcje.
38. Wpływ kobiet na życie bohatera literackiego. Zanalizuj problem na podstawie wybranych
przykładów z różnych epok literackich.
39. Portrety i karykatury Polaków w literaturze. Analizując materiał literacki z dwóch
wybranych epok, omów sposoby kreowania postaci i wskaż ich rolę w utworze.
40. Literatura polska wobec problemu cenzury. Odwołując się do utworów różnych epok,
porównaj sposoby poruszania tematów objętych zakazem cenzorskim.
41. Rola niepowodzeń w życiu bohaterów literackich. Analiza porównawcza
wybranych
utworów z różnych epok literackich.
42. Motyw wody w literaturze. Omów różne ujęcia oraz funkcje motywu w wybranych
utworach.
43. Sen, halucynacja, wizja. Analizując stosowne utwory z różnych epok, wskaż różnorodne
ujęcie tego motywu.
44. Obraz wsi polskiej u schyłku XIX wieku. Analizując stosowne utwory literackie, porównaj
życie rodzin wiejskich.
45. Obyczaje rycerskie w literaturze polskiej. Analiza porównawcza sposobów ich
przedstawienia w wybranych utworach.
46. Obrzędy, wierzenia ludowe i prawdy moralne w utworach Adama Mickiewicza. Analiza
porównawcza sposobów ich przedstawienia w wybranych dziełach.
47. Rola wiary w kształtowaniu systemu etycznego bohatera literackiego. Analiza porównawcza
wybranych utworów z różnych epok.
48. Metaforyczna i dosłowna podróż w czasie. Analiza porównawcza ujęcia motywu
w różnych epokach literackich.
49. Książka jako duchowy testament. Analizując stosowne utwory literatury
współczesnej, wskaż ich wpływ na system wartości człowieka XXI wieku.
50. Funkcje wątków kryminalnych w klasyce. Analiza porównawcza wybranych utworów.
51. Mity, baśnie, legendy. Analizując stosowne przykłady z różnych epok, wskaż ich wartości
ponadczasowe.
52. Życie dzieci w dawnej Polsce. Analiza porównawcza stosownych utworów z różnych epok.
3.
53. Obraz wesela w literaturze polskiej. Analiza porównawcza stosownych utworów.
54. Patriotyczny obowiązek wobec ojczyzny w okresie wojny i okupacji. Analiza porównawcza
stosownych utworów z literatury polskiej.
55. Matczyna miłość i jej przejawy w literaturze polskiej. Analiza porównawcza wybranych
utworów.
56. Problemy oświaty i edukacji w utworach pisarzy polskich przełomu XIX i XX wieku.
Analiza porównawcza.
57. Obraz powstania listopadowego w utworach literackich. Analiza porównawcza stosownych
utworów.
58. Różne wizje powstania świata utrwalone w literaturze. Analiza porównawcza fragmentów
Biblii, mitologii wybranych kultur, literatury fantasy.
59. Poetycka fascynacja codziennością. Analiza porównawcza wybranych przykładów
z poezji XX wieku.
60. Motyw vanitas w tekstach od starożytności do oświecenia. Analizując wybrane utwory,
omów różne jego wersje.
61. Relacje między Polakami a mniejszościami narodowymi ukazane w literaturze polskiej.
Zanalizuj temat, uwzględniając kontekst epoki.
62. Literackie obrazy bitew. Porównaj sposoby ich ukazania i funkcje, jakie pełnią w wybranych
utworach literatury.
63. Konflikty pokoleniowe bohaterów literackich. Analizując stosowne teksty, wskaż ich
przyczyny.
64. Kamienica jako przestrzeń życia człowieka. Zanalizuj zagadnienie, wykorzystując wybrane
przykłady literackie.
65. Obrazy zniewolenia człowieka w literaturze lagrowej i łagrowej. W analizowanych tekstach
porównaj przyczyny i sposoby zniewolenia człowieka.
66. Obraz ludzkiego cierpienia w literaturze. Analizując wybrane utwory, zaprezentuj różne
ujęcia tego motywu.
67. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Zanalizuj problem na przykładzie stosownych
utworów.
68. Rola hymnów w kształtowaniu świadomości narodowej Polaków. Zanalizuj zjawisko na
odpowiednio dobranym materiale źródłowym.
69. Obraz Warszawy w „Lalce” B. Prusa i „Początku” A. Szczypiorskiego. Analiza
porównawcza z uwzględnieniem kontekstu epok.
70. Obraz Warszawy w „Ludziach bezdomnych” S. Żeromskiego i „Pożegnaniu z Marią ”
T. Borowskiego. Analiza porównawcza.
71. Oblicza zbrodni. Analiza porównawcza literackich portretów zbrodniarzy na podstawie
stosownych utworów.
72. Obrazy dworu polskiego w literaturze Adama Mickiewicza, Elizy Orzeszkowej
i Marii Dąbrowskiej. Analiza porównawcza.
73. Dziedzictwo sarmackie w literaturze. Analiza porównawcza stosownych utworów.
74. Obraz kobiety zakochanej. Analiza porównawcza różnych kreacji w literaturze wybranych
epok.
75. Odwieczna walka dobra ze złem w literaturze fantazy. Zanalizuj zjawisko na odpowiednio
dobranych utworach J. R. R. Tolkiena.
76. Mity i legendy jako tworzywo literatury fantazy. Zanalizuj zagadnienie, odwołując się do
wybranych przykładów.
4.
II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI
1. Codzienność i odświętność szlachecka w polskiej literaturze i sztuce XVI i XVII w.
Zanalizuj temat na podstawie wybranych przykładów.
2. Motyw powstania warszawskiego w malarstwie, utworach literackich i filmie. Zanalizuj
zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
3. Portret polskiego żołnierza w literaturze i filmie XIX oraz XX wieku. Zanalizuj kreację
bohaterów na podstawie wybranych dzieł.
4. Symbolika stroju. Zanalizuj wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie,
filmowe, teatralne).
5. Koncepcja piękna w literaturze, malarstwie i architekturze. Analiza wybranych dzieł.
6. Współczesne wersje motywu Madonny w literaturze i sztuce współczesnej. Zanalizuj
zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
7. Postawy człowieka wobec totalitaryzmu w literaturze i filmie . Analiza porównawcza.
8. Ludzie pracy – w literaturze i malarstwie XIX wieku. Analiza porównawcza.
9. Alegoria i symbol jako środki wyrazu w literaturze i sztuce. Zanalizuj problem, odwołując
się do wybranych przykładów.
10. Ludzie i zwierzęta w literaturze i sztuce. Zanalizuj wybrane dzieła literackie i malarskie.
11. Obraz i symbolika gór w kulturze. Zanalizuj problem, odwołując się do wybranych
przykładów.
12. Inspiracje malarskie dzieł literackich. Zanalizuj problem, odwołując się do przykładów
z różnych epok.
13. Literatura i film wobec ludzkiego cierpienia w czasie II wojny światowej. Zanalizuj
zagadnienie na podstawie wybranych tekstów kultury.
14. Funkcja brzydoty w literaturze i sztuce. Analiza porównawcza wybranych dzieł.
15. Różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Analiza porównawcza.
16. Biblia kluczem do odczytania dzieł sztuki. Zanalizuj problem na podstawie wybranych
przykładów.
17. Motyw powstania styczniowego w malarstwie, utworach literackich i filmie. Zanalizuj
zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
18. Muzyczność i malarskość w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza. Omów zagadnienie na
podstawie analizy fragmentów utworu i przykładów ikonograficznych.
19. Krajobraz tatrzański w wierszach Kazimierza Przerwy – Tetmajera i Jana Kasprowicza
oraz w malarskich dziełach modernizmu. Zanalizuj zagadnienie, odwołując się do
wybranych przykładów.
20. Bohaterowie filmowi i literaccy w poszukiwaniu prawdy o sobie. Zanalizuj zagadnienie,
odwołując się do wybranych przykładów.
21. Brzydota w sztuce i literaturze. Zanalizuj zjawisko na przykładzie wybranych dzieł.
22. Cztery pory roku w sztuce i literaturze. Zanalizuj zagadnienie, odwołując się do wybranych
przykładów.
23. Dobro i zło w sztuce oraz literaturze. Zanalizuj motyw odwołując się do przykładów
z różnych epok.
24. Dziecko w sztuce i literaturze. Zanalizuj motyw, odnosząc się do wybranych przykładów.
25. Portret „żony modnej” w sztuce i literaturze. Zanalizuj motyw, odwołując się do wybranych
przykładów.
26. Realizm i historyzm w literaturze oraz malarstwie. Analiza porównawcza wybranych
przykładów.
27. Realizm i symbolizm w literaturze oraz malarstwie. Analiza porównawcza wybranych
przykładów.
28. Synkretyzm sztuk w okresie modernizmu w Polsce i w Europie. Zanalizuj zjawisko,
odwołując się do wybranych przykładów.
5.
29. Historia jako inspiracja literatury i malarstwa. Analiza porównawcza wybranych dzieł.
30. Barokowe ideały piękna w literaturze, malarstwie i architekturze. Analiza celowo
wybranych tekstów literackich i kultury.
31. Portret Polaków w literaturze i malarstwie. Analiza porównawcza wybranych dzieł.
32. Portret kobiet i mężczyzn w literaturze, malarstwie i rzeźbie. Analizując celowo wybrane
teksty, wskaż zmieniający się kanon piękna i kategorii estetycznych w sztuce.
33. Barokowy koncept w malarstwie i poezji. Zanalizuj zagadnienie, odwołując się do
wybranych przykładów.
34. Obrazy rewolucji w literaturze i malarstwie. Analiza porównawcza wybranych utworów
literackich i malarskich.
35. Adaptacja filmowa i jej literacki pierwowzór. Analiza porównawcza na wybranych
przykładach.
6.
III. JĘZYK
1. Eksperyment językowy i jego funkcje w poezji, prozie i dramacie. Analiza wybranych
utworów różnych twórców.
2. Perswazyjne funkcje języka w tekstach literackich i reklamowych. Analiza porównawcza
wybranych przykładów.
3. Język liryki erotycznej. Analiza porównawcza wybranych przykładów z różnych epok.
4. Język w służbie satyry dawniej i dziś. Zanalizuj zagadnienie na podstawie wybranych
przykładów.
5. Ekspresja i impresja. Analizując celowo zgromadzony materiał językowy, określ
właściwości wypowiedzi, świadczące o nadawcy i odbiorcy.
6. Zapożyczenia we współczesnym języku polskim. Analizując zgromadzony materiał
językowy, oceń ich celowość.
7. Komizm słowny i sposoby jego realizacji. Zanalizuj wybrane utwory różnych autorów
i epok.
8. Funkcje archaizacji w wybranych utworach literackich. Analiza stosownych przykładów.
9. Neologizmy, ich typy i funkcja stylistyczna. Zanalizuj wybrane teksty literackie.
10. Różne sposoby realizowania gry słów. Zanalizuj zjawisko, odwołując się do wybranych
fraszek i aforyzmów.
11. Środki stylistyczne w poezji młodopolskiej. Analizując wybrane utwory, określ ich funkcje.
12. Funkcje środków stylistycznych poezji barokowej. Analiza wybranych utworów.
13. Stylistyka ironicznych fragmentów wybranych dzieł. Analizując przykłady, uzasadnij
celowość zastosowanej w nich organizacji materiału językowego.
14. Stylistyka listów z różnych epok. Analiza porównywania wybranych przykładów.
15. Językowe środki wyrażania emocji w literaturze różnych epok. Analiza wybranych
przykładów.
16. Język instrukcji. Zanalizuj wybrane fragmenty tekstów instruktażowych z uwzględnieniem
ich poprawności, komunikatywności.
17. Język drugoplanowych postaci powieściowych. Analizując przykłady, udowodnij, iż jest on
czynnikiem wzbogacającym charakterystykę.
18. Język postaci pierwszoplanowych i drugoplanowych. Analizując przykłady, wskaż sposoby
definiowania postaci literackich.
19. Specyfika języka bohaterów literatury science – fiction. Zanalizuj problem na przykładach
wybranych utworów.
20. Język pierwszoplanowych postaci powieściowych. Analizując przykłady, udowodnij, iż jest
on czynnikiem dopełniającym obrazy Polaków w literaturze.
21. Język utworów patriotycznych. Analizując wybrane teksty, określ funkcje zastosowanych
środków stylistycznych.
Zestaw tematów został opracowany przez nauczycielki języka polskiego w ZSTiO :
1. Beatę Haryszyn
2. Joannę Sonder
3. Magdalenę Tomaszewską – Wroniak
4. Halinę Tyczyńską