Show publication content!
Transkrypt
Show publication content!
KULTURZE I Nr Rok 514, S 1 Nr XXIV, 1966 stycznia 1 Prenumerata: 3 Allen Terrace, tel. W.8, London, ?YCIU NARODU PO?WI?CONY Alma 8, ADMINISTRACJA: I REDAKCJA I DWUTYGODNIK Street, WEStern 1797. pó?roczna dol., ? 1.16.0 roczna lotnicza Op?ata nie pojedynczego lub 1/6 dol. 6 USA pó?rocz- rocznie dol., lub s lub do 1.50 Cena 18 dol. 3 numeru 25 c. ? -. .; . ..'.. ? POLSKI TYSI?CLECIE NIC.4, krótki si? znajduje ksi??? chrzci polski, Jest data to data rii, do na To py. Polski przedtem si? do dziejów by?o co 'zalicza mroce, i nych do zdaniem i ta Euro- tonie w po- bajecz- archeologii. Lambert niemiecki SchulHistoryk Polski. te ?e "Pierwszy ksi??? pisze, naMieszko, pojawia si? w dziejach To meteor". po.,nag?e" niczym gle. musia?o pojednak by? jawienie si? okresem przygotod?ugim przedzone skoro si? wy?aniaj?ce wawczym, Mieszkowe mroków by?o ju? pa?stwo a za jego panowania pot?g?, znaczn? nie Boles?awa Chrobrego nast?pcy zdo?a?o najwi?ksvej oprze? si? tylko niemieccesarstwa wówczas pot?dze nim z i 'zako?czy? 16-letni? kiego Budziw pokojem zwyci?skim wojn? ale granice swoje rozszerzy? szynie, a? po Duod Ba?tyku i swoje wp?ywy i Sal?. a? od Dniepru po naj, ?ab? z Boles?aw Kijowa, zdobyciu do uroczyste pisma wys?a? i zachodniego. cesarzy: wschodniego lub im trwa?y, .,pokój ofiarowuj?c zai samym tym bezlitosn?" walk? ?rodko?e w Europie wiadamiaj?c, moim trzecie równe powsta?o wej Po Chrobry "Tobie ?e niech wielka, otrzyma? dzisiejszego pe?ne spadku. ?yw?'ch w 966 roku Od ?atwiej s?abszych, rozstrz.\-'ga?a od tej no?ci? dziejowy chrze?- w ?wietle Polski przebiega? L'ai w ?onie zachodniego cija?stwa inj e j PoprzE.' , ? cywilizacji. chodniej i idee, ?wi?wzory poprzez stytucje a popó?niej ?redniowieczn:vch, tych formowa?a humanizm si? jej przez Polska ja?stwa. Ko?cio?a Rola stanowi? drobnionego na Nie szczególnie u rozwoju. i Polsce twórcza jego wo?a?a w kraj wojny ?e nej zazna? nie nasz wy- nast?pstw wewn?trz- podobnych Polsce w nie walce, krwawej d?ugoletniej Eu- j? pogr??y?a i zachodniej ropy Reformacja, religijn? ?e jedno?? rC'Lbi?a która cywi- praca sprawi?a, lizacyjna Ko?cio?a postawa l)atriotY('711t'i Ta i równie?, trudnych, broni?cego podstaw narodowej, pa?stwa ca?o?ci zasady jego czuwa? go chwilach polityki steru naszej sztuki i w zjed- jego znajdujemy ale czyn- kolebki u pi?miennictwa Ko?ció?, w dzie?a si? do tylko przyczyni? nauki, ksi?my?l zachowywa? postaw? swoj? i noczenia. roz- ale scalenia jego tylko nie moraln? wi?? poszC'zególne pa?stwa. stwa W Ko?ció? podzia?ów g?ówn? okresie dziejów jej charakteru. swoistego nabiera?a nie biegu \v uleg?a ci?gu niewoli pracowa? stuletniej przesz?o Ko?ció? polo i walczy? wyzwolenie, i walce niejednokrotw pracy ski tej szew pierwszym nie si? znajdowa? by wysi?ków, nie i szcz?dzi? regu dzie?o odrodzenia wad',ó? do Nic zgodnie tradycj? naszego nale?y Niemniej to to jest ?wiadomo?ci w obchodu zarazem chrztu tysi?clecia ?wi?to obchodzili wielkie ?e dziwnego, cech dopro- ko?ca. pomy?lneg8 nabiera wszechnej ligijnego w wyzwolenia i przeto narodowe Polski naród przede ?e i z po- wszystkim b?dziemy chrze?cija?sk? re- go narodu. pami?ta?, uczczeniem ?e SWl?- ca?e- nader nami Przed ci??kich. wielkie spada wolno?? o ? i i wiadczen Po wal- zadanie niepodleg?o??. Jej dodatniej si? Odr? nad wiekami, przed granicy tym postaci si?. rzewa nowa, koniunktura wysun?? Jest istocie i Nys?, to wielka która Pot Rzr im staci, nadal nie dla donios?vm bv? tego dojdla nas Eu- przebudow? równowag? bez- i wolno?? i niepodleg?o?? w?asnym przemiany ten wysi?ek zapowiadaj?c tylko zwyci?stwa politycznej. wysi?kiem. po?o?eniu w ?a- czyni? mo?liwo?? i wiary czynnej g??bokiej oraz zwyci?stwo narodu Dzieje sza wie- przestaj?c stwi? musimy my?li zniszczy? tylko uniceale fizycznie polskie. nie w naród, leg?a gruzach, w ponowej swej zreszt?, zamierza?a kiem jego zwolna to organivuj?cej. w ?wier? ptved z rzeba woli poza enklawa Wschodnich. Prus chocia? I na Znik?a Boles?awowej. krzy?acka kokru- systemu ja?w swoim ko?cowym musi zagadnienie bowiem w swojej sprawa europejska, która ta?skiego, wyniku polskie. zdoby? dojrzewaj?ce ?wiatowym twiejszym, zwyci?stwa. jest jak znowu, dawna niemiecka, od- munistycznym szeniu bloku w o na- po?o?enia znale?li?my lekcewa?y? zachodz?ce ?wiadcz? W Europie pomy?lniejsza likwidacji ropy, em. stronie ?e to, Przemiany wi???ca si? jej pozycj?, piecze?stwem. spo?e- zm?czonego i kierunek wydajno?? musz? t??enie, zarówno mierzone by? donios?o?ci? naui wyci?gni?tymi z jak zadania, doki wieków ubieg?ego tysi?clecia i trudnych obowi?zek tego cze?stwa ki którego wolno. ?ci?le barki Na tysi?clecie drugie okoliczno?ciach wola nas ie n trwania. moc jego mu jego za- które celów. kolebki u i spe?nienia zapowiedzi? da? i osi?gni?cia t rzno?? za?o?y?a s? lat. towarzysz?ca oraz niezmiennie przed historycznego Opa- tysi?cem ist- ia. n o na do razie w a st v m woli swej konflikt oporu epoki nadej?ciem do?? funkcji n uklearna pe?ni w tym nigdy rej bro? klasyczna. ?l) symbolem Si? Zwi?kszy?a wej. stopni przedtem stopniu nie Posiadanie ona w dystans u a dwie któ- pe?ni?a sta- nieznanym mi?dzy pot?g? ?wiata. reszt?, podstawowe nie jew.\-'st?puj? wspó?czesnym. w zbrojeniach Obie wyraz znajduj? i Stanów Sowietów, Zjednoczonych naodstraszenia odgrywa funkcja w do?? tomiast rol? poznikom? BryWielkiej nuklearnym tencjale Dla obu i Francji. tanii tych pa?stw niszczenia bro? tylko masowego jest ekskl do uzywwst?pu legitymacj? na klubu cho?by atomowego, nego cz?onka. drugorz?dnEgo prawach inna Chin, Podobna sytuacja jest natomiast Indii, sytuacja by?aby do one budowy przyst?pi?y gdyby Indie s? zagro?one atomowej. si?y atomowa i bro? by?aby Chiny przez s?abo?ci wobec chi?skiego dla nich, arsena?u wszynuklearnego, przede nuklearnej w narz?dziem Dopominanie ?\viecie odstraszenia. stkim si? Niemiec zachod- l' .' () 1)" Stanów jeden uchodzi czy jonach kami kroczy?y kalipsy. namie nia n z tego Militarna któ- si? pro- dro- funkcja progu. strona ukl€arn ej swe ma Dwa i w skr?powanymi arsena?y pot??ne zneutralizowane, zosta?y nuklearr. wojnie by si? wynios?aby wspólny w przez si?y. ?j wzajemnie, l przede wróg ich to Wiedz?, wem i ta dy- w ?e Mo- Waszyngtonie wyra?aj?ce reafirmacji lllCl si? status quo chwia? pod quo, cho? lityka d??y do log Po- powodów. granice, Europy poWschód mod?y akceptuj?c podzia?u zatarcia przez warto?ci kulturalnych kwestionuj? Niemcy stkim granice pragn?c z ewentualn? restauracj? Status conych. quo ani Niemiec Francji. Moskwy wszy- ziem utra- Niemiec podzia?u wzrostem dzie ró?nicy ryka?skim Tendencje wieczne li- si? i znacze- Ja?ty. Mona ten temat Dialog mi?dzy Waszyngtunem przerwa?a skw? ta lecz \v wojna Wietnamie, wojna na sowieckich nadziei nie zgasi?a bez konie Fekin wznowienie. jego szuka? Gdzie wydarze?'? pO\viedzieli?my, U kich mocarstw. Jest bowiem nigdy by?y gdy mi a szy. silne powoduje to swej jak nie do wp?ywy nuklearna odstrasza ?y w odstraszenia dziem le?y, bezsi?a ich malej?, Bro? roz- ich ?ród?a militarny dystans ?wiata reszt? A równolegle pot?gi ne. tak one tego genezy woju jak sojusznikóv;. jej parali?. mo?e wiel- paradoks, i zasad Wscho- na przypisa? co nale?y liberalizmem ame- totalizmem sowieckim. Wscho- na niecznoscIanu stopniu dok- pa?- dokonano re- zbli?aj?cych komunistyczn? gospooarki mówi?c: do te dyktowane w s?abym zycia, Polsk?. obj??y do- jak wi?kszo?ci w reformistyczne, dy pr?ko- tylko Handel obiema mi?dzy cz??ciami ulega? o?ywieniu, wymiana kulturalna rozszersZe przybra?a \V miary. ?elaznej kurtynie pojawia na?y si? niegdzie gdzie szpary, wet lecz na razie to otwory, wszystko. t pa?stwowej w?asno?ci Dogma ?rodków nieprodukcji pozosta? planowanie wzruszony, centralne, nadal pewnymi wyj?tkami, jest alf? i niedouomeg<J, komunistycznych Europy kó\\'. Komunizm dzie Europy ni- ich pie nie ani umar? ten status i wscho- na nie Trwa agonii. Fundamenty si- ni? Nawiasem rynkowej. wi?k- nie posun??y Zachodzie Europy, mi?dzy nieco objawów lecz zmu- emancypacyjne na form w?adu. Przerost l\Ioskwa sowieckiego gospodarczych, gospodark? kapitalistycznej ni- wroga, intere- do Owszem obecnie, n.i?dzy zewn?trzby? narz?- zwolna obozu stw nie wzrostu rze- ?·l:;::? traci emancypacyjne wzruszy?y jednak, dogmatów komunistyc'lnej historii by? uspra- !:?,...?! 0.. . - nie t?d, tryny. pot?gi moNie Federalnej. Republiki ?e te? de Gaulle'a, lekcewa?y? g?osu a w istocie genera? gdy? wypowiada co cichu g?o?no partpo to, my?l? To ?e Francji. mianowicie, nerzy w zachodnia poros?a pierze Europa nie chce niczyj?, by? ju? dependenPodobny jakokolwiek proces, cj?. i nie?mia?y, odbywa jeszcze w?t?y na wschodzie Europy. Ameryka si? i zwolna grunt Sowiety pod trac? i ewentualna enw Europie nogami tenta nabiesowiecko-ameryka?ska ra w cech perspektywie porozumiez tre?ci. nia wyzutego czy? ze wreszcie, zosta?a dalej ub'walemusi wy- porz?dkowania swej sytuacji gospodarczej pozo00 wiele a stawiaj?cej ?yczenia, w nie Wietnamie ·wojna pozwala Stanom walna Zjednoczonym ostr? o w Mo?na k? wp?ywy Europie. przy?e starego j??, podzia? kontynentu na dwie nie sfery wp?ywów sprzeinteresom ciwia?by si? ameryka?trudno?? na skim, jednak polega ?e te kruszej?,. tym, v,,'p?ywy dzie po Waszyngton trzecie Po si? 'zadowala jest zast?puj?, Rosja Procesy przede zjednoczenia nie l\fi?j narodowe. szona Zacho- du. lecz g?o- stronach ferswój wor a rewolucyjny. Stany Zjednoczone coraz na natrafiaj?, wi?ksze trudno?ci w swej ?wiatowej ekspanz cech sji. Jedn?, epoki atomowej staje si? reafirmacja nacjonalizmu. sy status ró?nych z przyj?cie i ?ycia do zwalczaj?ce francuska, przez dosz?y wszystkim przede pa?stwa, hCl?l"rq,'nl1il h icznyc . . ()nlr. obu po dekadencja tradycyjnych pojmowanych jako bezinteresownej wiedliwienie ententy. nia tra- zdewastowa?yczego korzy?? ich wszystkim zrodzi?a A su nie sopoczucie w lidarno?ci d??esi? stusunków niu u?o?enia do wzajemkoegzystenczyli pokojowej nych Chruszczow cji. ujmowa? pokojow? w dvnamiczsposób koegzystencj? komunizmowi drootwieraj?cy ny, do dalszych której ekspansji, g? nie Zat:hód si? powinien, sprzeciwi? lecz sowi.;ckiego premiera nast?pcy skromniejsi. Chc? by? si? \vydaj? dotychczasowych tylko pewni by? stado utrzymania zdobyczy, d??? tus tam, gdzie przynajmniej quo zosta?y wyrazllle sfery wp?ywów s?oPragn? jednym rozgraniczone. skwie si? wtóre, st?puje ideologii, rozdo których wydarze?, presj? oba si? poniek?,d woju przyczyni?y V \ zanikamiar? supermocarstwa. \v roznia wojny Europie, obawy obu sojUSZÓ\V spoid?a lu?niaj? si? ?wiat komunistyczny obronnych. wewtrawi? sprzeczno?ci poczynaj? zwolna traci Waszyngton n?trzne. a w zachodniej, Europie wp?ywy w buta sO\vieckiego maleje ci??ar wschodniej. Europie czasy, Chiny. - kon- rw?ce poczyna D??eniem sytuacji r?kaatomowe a pozbawiona poparcia plomacja dycyjnego So- Zwi?zek si? ze Ich poli- supermocarstwa - brzymów broni problemu refleksy Zjednoczone znalaz?y wiecki mi. dla Po so- koniec Zjednoczonych, Europie w n ?e przywódcy na l Stanów Niemcom ?e 1111- pe?niona przez jest ograniktórych u?ycie prawdopodobne nawet nieuchronne. Za tak? w Nie wojna Europie. dotyto re\1,' innych jednak ·wojen ?rod?wiata, prowadzonych nie byleby klasycznymi, przeone nuklearnej Apoprogu Wietw Zjednoczone Stany wystrzegaj? przekroczesi? tyczne. Stany ol ? pierwzachodniej r?k Francji. ukleal'nej. Nie trzeba dodawa?, zapobiegania wojnom bro? destrukcji, masowej do w czema wojen. broni tej by?ob?r lub S p n a powodów, spr:3eciwia z Gaulle broni r si? otv;ieraj?cym do pe?ni Zjednoczonych. \v' de zery podejrzewa, czekaj? wieccy tylko fliktu, by nawi?za? sowiecko-ameryka?skiej ich w mocar- ? sta?yby EUl'opie prymat ?wiadomo?? funkcje F ?. atomowe to g? mocarstwo- rangi dl 111 klearnv n'ch jektom si? jej dysponuj?cymi pal1stwami n uklearn?, Te inn?, i?) n w Jest ten nuklearnej ?ród?o rangi uzyskania odstraszenia funkcj? pot?g? sz? wydzieraj?c bro? jeszcze h ? 1l broni swe do u Niemcy atomowej gruntowanie klasyczne l u b obrony odstraszenia Prócz i do o dost?p niew?tpliwie stwowej. t wo. odleg?a Jeszcze d??eni stosunku fizycznej. s?uZbrojenia celom agresji przed ?y?y n uklearne teorezbrojenia agresj?, funkt? tylko spe?ni? mog? tycznie n uklearna Bro? by? przesta?a cj?. naza? sta?a si? wojny, narz?dziem N a WOJllle. zapobiegania rz?dziem funkplan si? jej pierwszy wysun??a n uMocarstwom odstraszenia. cja na miliardy wydaj?cym klearnym coraz konstruowanie doskonalszych przedestrukcji masowej narz?dzi nie zro?e ?wieca nigdy nadzieja, z to z Jest nich jeden u?ytku. bi? naszej epoki spowodoparadoksów si?y. ""vany przerostem broni Polska kiedy kiedy i rozbiorom ? nagina? mog?o rzeczy dnolicie religijnej. pó?niej, i A hv zmieni?. chrze?ci- przedmurze i Ko?cio?a córa Z stan wierna zawsze nowoczesna, os?abione. pa?stwo Rozpoczynamv w ma By??' wyj?tki wojna. zr?czzasady powodowane i umiej?tno?dyplomatyczn? manewrowania s?abszej, strony ci? one lecz raczej regu??· potwierdzaj? rafio ultima wieki Przez d?ugie wojna. by?a polityki wszelkiej wy- rozwój na- dwudziestolecia. nich dyploci?gu ? warto?ci, ca?y nimi za n0tp711ipis7P T1"1 rv i rO.wioprze? i spe?si? osta? mia? jakich tyczne, by polityk?, .la? swoj? nia? pos?annictwo. swoje na i w prostym si?y w stoj?cej do dnia do historii wieków Boles?awie królu wielkim swoim po geogra- nie KOWNACKI polityki SKUTECZNO?? pozostawa?a macji któ i po- zdarzaj? pokolenia Droga - 1'p;?li'mwar ro::- zagadnieniem, • - tp zapo- i je mi?dzynaro- po?o?enie ?yci u ka?dego które by by?o nie a polskiego. komumi?dzynarodówki o to podejmujemy Walk? w okresie, spo?ecze?stwo kiedy poldo?wiadczeniach skie, strasznych po i okupacji niemieckoubieg?ej wojny utracie sowieckiej, po jednej pi?tej ludno?ci i du?ej kraju wyt?pieniu narodu, warstwy przywódczej cz??ci i z wyczerpane jest natury rzeczy pa?stwa, narodu pa?stwem narz?dziem nistycznej. o- zam?tu ratowa?a w budowania smutne i wielkie okresy si? i wybitne pokolenia na oczu nie mierne, nale?y zamyka? ei rozgrz w?s snych winy przodków ich 'z sza? pope?nionych b??dów. zarówTrzeba o ?e tym, pami?ta? no w moralnym poziomie szczerby z i b??dy spo?eczno?ci jak wynikaj?ce z trwaodchylenia si? od wynikaj?cej linii narodu i pa?stwa interesów ?ych z sumuj? up?ywem politycznej si? czasu, niejednokrotnie doprowadzaj?c do wyj?· katastrofalnego, po?o?enia z bardzo cie trudne, którego jest niemo?liwe. je?li zg'o?a Tote? strzec, nale?y p rz esi? tego de wszystkim politycznych. b??dów dawna ta pope?których Rveczpospoli okresie nawet ni?a w swojej sporo, i od nie ?wietno?ci byli?my których okresie w wolni przedwojennego rodu ma?e, nade ?e narodu, wysi?ek minajmy, za? my?l polityczna wszystko jego obok ukre?e nierówno. szybuwa?y i m?dro?ci sów pulichwa?y pe?nych upadków. mieli?my okresy tycznej, i zmier-zchu my?li. tej poni?enia które Obok dzie?a Beles?awowego. i na wykre?li?o granice tysi?clecie wielkieobok cele rozwoju pa?stwa, dzie?a Kazimierzowego przerabiago murona Polsk? drewnian? j?cego obok wspania?ych osi?gni?? wan?, i cywilizapracy politycznej my?li naroobojga Rzeczypospolitej cyjnej i XVI dów w XV wieku, hipoteka jest ponurym obci??ona tysi?clecia zaniku okresem polimy?li schy?ku. nainstynktu przyt?umienia tycznej, nie?adu i wewn?trznego rodowego, XVIII wieku które w rozprz??enia. i rozbiorów do i?v kl?ski doprowadz ma P.\-' 'L Polski wvmazania poli tyc :Europy. nej LEON roku o w to ?e tym. ?wiadczy chrztu roku w mieszkowego. 966-ym, naród, do Europy dziejów wkroczy? mimo jeszcze prymitywnej który wielko?ci wol? posiada? kultury okoliczw oraz trudnych zdolny by?. l'n]p i chwa?a nie chocia? wiel- narody inne, prze?vwa?y szcz??liwsze ficzne, swr?- b?dzie czasy", wszystkie po i dowa carstwo. no?,..i?('h przy- narodu. rozwój cze?? na narody równie? kie, kresy wewn?trznego z darcia, których koniunktura my?lniejsza drugich i wniosków Wyznaj?c, przesz?o?ci za- tr-ze?wo sobie jednych wyci?gni?ciem sz?y dziejów cywilizacj polityczn? aren? i histo- i triumfów chocia? I pod- dziejó-w, powodów z sprawy naszej naszych wysi?ków. upadków, Mieszko. pocz?tku wej?cia chrze?cija?stwa, chodniej, tysi?clecia go sumowaniem 966. A.D. dat? zapis: si?· pod CRO- ER BREll J.-1E CRA,COF W ujawnia si??, quo w bez- Euro- lecz krusz?" droga do obu osmozy jej jest jecz??ci szcze odleg?a. Niemniej jednak jej zarysy przezieraj? poprzez mg?? bezsi?a Otwiera przysz?o?ci. j?, supermocarstw. ?ami? si? z Str. - TA ?)EUS -- w dziejach dyskusji polskich, przewa?nie na- nieraz by?a i historyków ale dyskusje kieogólnych ich polityki, zywa?o si? j ag iel lorizW,vkle.,ide?, Rozbie?ne te? bvwa sk?". ?y s?dy monarchach z tego poszczególnych z barbarodu, który niezwyk?ego niemal rzy?skich pocz?tków wyrotak ?wietnie s?y potrafi? zab?ysn?? w trzeciej ju? generacji, wydawszy wosiebie wielkich jeszcze przedtem i polityków. Nikt kwenie jowników stionowa? ich jednak ogromnego Pol ski wk?adu w ich zas?ug dzieje zdodla które ojczyzny, przybranej u narodu sobie wiekonaszego by?y W latach popomn? 'wdzi?czno??. u rz?d owa historiografia wojennych u si ?owa te ?a zas?ugi wa?y? krajowa i z strat rachunkiem korzy?ci wyunikania temado tendencj? ra?n? unii tak tów dra?liwych, jak sprawa na tle obecnej polsko-litewskiej Polski. k?aNacisk rzeczywisto?ci na d?o si? na zaniedbania zachodzie, rzekomo skutkiem orientacji b?d?ce u nas która wschodniej, wzi??a góod czasu Kazimierza r? Wielkiego. obskurne Oczywi?cie podpomijam szkolne historii z okresu t.zw. r?czniki na które stalinowskiego, szcz??cie i stanowi?, wycofane tylko zosta?y W nowych wspomnienie. ponure pod\V i opracO\vaniach por?cznikach na?wietlenia historyków wa?nych nie ale by? jednostronne, mog? ur?napoczuciu przyzwoito?ci ju? gaj? Polski o chodzi je?li dzieje rodowej tego, co na- o z , u czas Ostatnio nów marksistowski, Po - - DO "atakiem" pu bIicysta z \'yst?pi? bo J na agiellonie wcale Pawe? Jasienica. tomie historii, swojej og?osi? drugi Piastom, po?wi?conym tom "Polska Jagiellonów" p.t. i hl_ intpl'P?1Ji?(>? J{. .: i:"t7'k.!l_ ri<?'kniA wydana Pa?stwO\vy przez Instytut d\voma Wydawniczy, wysz?a przed obecnie w 1965 r. za?, laty, wyszed? o gdyby jej jak ko?cowy fragment Annie z roJagiellonce ("Ostatnia du". te Obie Czytelnik. 1965). ksi??ki ca?o?? pod stanowi? wzgl?dem o autora, tendencji s?,d który swój w Jagiellonach, ju? wypowiedziany z w nich, zamyka drugiej pierwszej krytyk? Zygmunta Augudruzgoc?t:? pierwszyrr.. tron t? litewsk? swój dynasti?. N ajgorszy z ?e to, uni? przez przez któsi? konfliktami, Litw? obci??y?a bez unikmog?a rych tego zwi?zku nie formuTej n??. ostatniej opinii ale to Jasienica ?uje jest wprost, sam nasuwa z wniosek, który si? z Konflikt jego wywodów. Rosj? na Po lsk? z spad? winy Litwy! W s?dach znacznie tych .l est wi?u ni? cej Bobrzy?skiedowolno?ci, co wielkim bad? go, który by? b?d? Jasienica podczas gdy historykiem, nazywa prace swoje "essejami". historycy polscy zgodni Wszyscy s?, ?e em" w?ród "l itwoman Jagiellonów do?? (pomin?wszy niewydarzonego Kaz irr.ierz JaAleksandra) by? tylko w?ród Litwig iel lon czvk, wychowany zanim nów, który obja ? tron polski bracie by? po ju? w?adc?, litewskim, tron nasz z przyja? oci?ganiem si? i pod i przez warunkami pierwsze z lata panowania targowa? si? o Polakarni i Podole. N atoWo?y? nawet o miast Jagielle, Litwinie, nie krwi matka (bo je?eli czystej Rusinka ), to z ca?ej tradycji gedymiz in?e nowej, przewa?a?o zdanie, Polski teresami zidentyfikowa? si? do?? a cho? inca?kowicie, pr?dko teresów nie zanieci Litwy bywa?, poLitw?, s?ugiwa? si? przede wszystkim jako aby utrzymuprzyn?t?, w w?adaniu i j?c j? dziedzicznym nie do wbrew wcielaj?c Korony jej u mowie zachowa? dla krewskiej swoich nast?pców najpewniejszy ?rodek do u tron zdobycia polskiego. Ta tendencja zapocz?tkowana przez kiedy Jagie???, zapewnia? nast?pstwo sobie po W?adys?awowi III, u \vidoczna by?a Zygmunta Starego, ?mierci Aleksandra kiedy po najuda? i obj?? swopierw si? na Lihv? dziedzictwo a je wielkoksi???ce, o tron ubiega? si? pó?niej dopiero "na polski pewniaka". Podobnie, cho? dla .l u? 7.:a ?ycia swego uzyska? Zygmunta Augusta koron? polsk?, mu Litwie kaza? na przygotowa? si? do jej swojej po obj?cia imierci. Trudno ?e Zygutrzymywa?, by?oby munt stawia? Stary interesy Litwy Polski. A ju? nikt interesy ponad o nie h\'ierdzi? Autego Zygmuncie l u bi? ni? chocia?' gu?cie, bardziej ojna o ciec przebywa? czym Litwie, Mickiewicz Tadeuw "Panu pisze szu" z melancholi?: - rozbiorów. BOBRZY?SKIEGO JASIENICY OD CENZUROWANYM" "NA JAGIELLOKó\V przedmiotem pu blicystów te dotyczy?y do . .. do Knieje! ostatni was Jasienicy wyra?nie niektórych doJagiellonach przebijaj? lVIicha?a wolne Bobrzy?skiego, s?dy na formu?owane u?ytek praktyczny ni? nauki. te raczej S<:),dy polityki mocno !,Jl'zez zosta?y pó?podwa?one Antoni historyków, jak niejszych chodzi o Prohaska, je?li Jagie???, w stosunku Zygmunt \Vojciechow?ki Kodo Ludwik Zygmunta Starego, lankowski w odniesieniu od Zygmuni w ogóle ta Jagiellonów Augusta U Jasienicy Bobrzy?skieitp. s?dy nadal miarodajne. go Wi\:c pozostaj? dla Kazimierza nadmiar pochwa? wyraziciela "silnej Jagiello?czyka, tak?e wobec pa?stwowej". w?adzy wobec i nadmiar nagan Ko?cio?a) BobStarego, którego Zygmunta "starym poczciwrzy?ski nazywa a Jasienica okre?la "idea? jako cem", na cz?owieka nieniew?a?ciwego Podobnie za ?w?a?ciwym miejscu". swocho? Bobrzy?skim, rozszerzaj?c Bobna którymi dziedziny, j? krytyk? l u b w interes nie rzy?ski si? uje, stanowiodmienne których zajmuje na Jasienica ogó? niepochlebsko, i króla ocenia nie jako Zygmunta o s?d wypada jego ujemnie raczej króla rezultatach tego panowania politycznym. pod wzgl?dem te? czy odr?bno?? Oryginalno?? od odró?nieniu w Jasienicy uwag hinaszych opinii przewa?aj?cych inw takich nie czy le?y storyków lub o tym innym jego s?dach nych w lecz oskar?eniach, jamonarsze, lub kie wszystkim przeciw wysuwa i eponiemal Jagiellonom wszystkim Bo czuli albo si? ee jagiello?skiej. i inteLitwinami wszystkim przede Polski resy ich s?dach po?wi?cali litewskich, rozwój interesów swoje cech;\' ko?lawiali. W w?tpliwy interes ogóle o na rzecz albo pa?stwa zrobi?a zapraszaj?c swo- Ostatni nosi? co ko?pak Witoldowy \vojownik szcz??liwy I wy- Jagiellonów z ostatni Litwie na zaLietrzewieni sty(;znym wadzi? nad s?d na u przepro- jego zdrajców na- st?:Jcami, widz?c i którzy wyrzekli renegatów, si? i po?wi?cili Litwy Inaczej j? Polsce. to na J a?ienica. Umi?owanie patrzy Polski by?o Jagiellonów perfidi?. nie Jagie??o umy?lnie w.ykorzystywa? nie Grunwaldem, zwyci?stwa pod Pomorza i nie reodzyska? zajmowa? szty krzy?acosieroconego pa?stwa balans pomi?dzy kiego, ?eby Polsk? a nie niena si? Litw? przechyli? Polska ostatniej, ?eby korzy?? tej o od nie wiele sta?a si? niej pot???askawie niejsza! Bardziej patrzy nich w mo?e zbyt pó?no, Jasienica jednak tak Kazimierza \v?a?nie Ksi?stwa ronnymi" miejscu: giello?czyka wych Witolda. ile O Dobitnie najpierw Prusy, i wym okresie Jest to rem "zainteresowa? wyros?y s?d i wschodzie nie- planie. chronolokról wojn? Cze- ku si? dopiero panowania na walk? powierzchowy. interesowa? kiedy a pa?dla tym o obróci? W?grom, po?aci ostatnim na rozegra? potem chom Koro- sprawy ?wiadczy gia: go tamci zachodniej wschodowi, sta? \vschód go o Shvierclzaj?c, wi?c po?wi?cali stwa, a- - ró?ni?a a J ?e za je"interesy Wielkiego nieraz nad kogórowa?y na jednak innym pisze Kazimierza Ja"Polityka w zasadniczy sposób od poczynali pa?stwosi? oraz Jagie??y, ojca, stryja, giello?cz?'ka. go panowania ny, Kazimierza na w ko?co- ?ywiej za- wschodzie". Wscho- powa?niej, wielkie pot?gi, Iwana Srogie- si?" dwie od tatarska czasu od (krymska) Do by?o "bez tego zmian". czasu na czasu Zain- Kreml. zmiany spo.la rczej administracyjny. skich. mun Nie I(ROLO'VIE one Jasienicy najbardziej ne w tów, Starego opczv?ski dy Kon o nej", ?e trzeba tak nie s?usznie Polski panowania jak patrzy?a potomno??, lczesno?? wspó swoj? "m?dZygmuncie napisa?: "Zygtakim, jakiego Ze szkodzie". po w nowo?ytich patrze? na jak ro?ci? ZygmunW?adys?aw zauwa?y? Augusta. "Dziejach s? edliwio- obu do i to O Starym Konopczy?ski by? naprawd? i Polska : ?egna?a op?akiwa?a m?szczerze zapobiegliwy, dry, pobo?ny, wobec swoich sprawiedliwy, lojalny, i Pozazdro?ci? obcych sumienny. nam inne narody mog?y takiego ojca i opiekuna". znamion wielte Przymioty uj?ce króla uznania nie kiego znajduj?, Pisze o I, ?e Jasienicy. Zygmuncie administratoby?by "znakomitym rem albo prowincji podskarbim". te? Wyszydza odpowied?, japi?kn? da? na?onie, k? król swojej kiedy ciska?a od aby go, nieletniego jeszcze pozostaj?cego pod jego Luteoretyczn?) (zreszt? opiek? munt dwika króla Jagiello?czyka, i go dla sta munt w?gierskiego, dwuletniego ksi?stwa Stary odpowiedzia? Wasza Królewska "Niech \va?y, jak ciwym, ni? to tamtych naszego m?odego go naszej opiece, w \vie wszystkich udzieli? pomocy sami n:.ieli z go, maI dla W i orosi? oczach mie? co? który spokój ? takie- pozosta?o, nie naszego, takiego". odpowied? Jasienicy "s l k a, e chCe dóbr, o synka nic ?cego mu odzyskania niewiele utkiego potrzebuj w dla ju? czego najwi?kzamiast a b e g o przede i ta c z ? 0- wszystkim szuka pi?knych i cz?owieka s?abego wi- Zygmuncie AuguOwszem ?e ?cie. przyznaje, "jego i odraza do prze?ladowa? tolerancja na i za wielkie podziw" zas?uguj? i prawdzIwe s?owa: uwa?a jego "Nie królem sumie?". waszych jestem z króPorównuje go jednak innymi lami z tej by tego porównaepoki, nia wniosek \'yprowadzi? niekorzydla stny Zygmunta Augu::,ta. ró?!li od Owszem, byli naszych monarchoJagiellonów \vspó?cze?ni wie z ale niewielu renesansowi, nich ich tak narody mog?y op?akii Litwa Polska wa?, jak op?akiwa?y i Zygmunta AuZygmunta Starego Co wi?cej, w tolerancji i wspagusta. nia?o?ci i w ogóle J aZygmuntów do giellonów by? ?wiadcz?cy styl, s p o lon i z 0jakiego stopnia si? i wal i jednocze?nie, barjak dzo Polska swoim odbieg?a stylem i swoj? czasów Bood moralno?ci? les?awów. Boles?aw Chrobry swojesiostrze?ca Boles?awa go Rudego do zwabi? o?lepodst?pnie Polski, i Bolepi? opanowa? jego kraje. s?aw z do ?mia?y, wezwany pomoc? siostrze?ca IzaKijowa przez swego w humoru s?awa, z?ego porywie na oczach za targa? go jego brod? te? Ale nawet dru?yny. Chrobry dwóch nie lat w Czesi? utrzyma? i ?mia?emu a nie chach, poszcz??ci?o na Rusi si? Kijowskiej. Tymczasem otwarte Jagiellonami przed by?y s?,siednie wszystkie Zygtrony, a muntowi Iwanonie Augustowi, wi Gro?nemu Insi? podda?y a szlachta liruska i flanty, litewska swoich zmusza?y bardziej do magnatów opornych ostatecznej Lu blinie. unii z w w Polsk? Wi?c J atej postawie przez krytykowanej i metoda. by?a sienic? w (Doko?czenie na str. 4) i w zasadnicze mia? dwa W 1961 stan? Autor mocarstwem czasu nast?pi?o nieco szt? 1964 zmienionej robi?, co? Chruszczow tów Sowie- i najbogatOd Musieli nów centrali. zre- wyra?- dania dostosowania wymaga? okresie zalecenia odzie?y wprO\vadzono ?ycie. d\vóch na uzgodni? wyrob?' swe sklepów z stolicy, zaopatrzenia. nisterstwa fabryk wzi?to materia?ów, pod ceny do WTJrost pomini?ciem mii z?'sk sposób, Cen? skalkulowano ?e Wy- fabrykach Kierownikom pozwolono sprzeda? pla- \v Moskwie. w zak?adów nie a waha? je pro- rynku Liberamana próbowano wi?kszej przedsi?- ualnvm oraz do ten w koszta uwag? \dasne: robocizny oraz ilo?? itp. ubra?. zanlówionych przez sklen.y Okaza?o ?e zarówno odziesi?. jako?? te? zarobki i dojak ?y pracO\vników chód znacznie przedsi?biorstw si? Po do?wiadczeniach podnios?y. tych \v w ubra? Moskwie inne fabrykach miasta otrzyma?y pozwolenie wydo?wiadcze? na próbowania nowych swoich obszarze. Lwów na przyk?ad w uzyska? regulowaniu woln? r?k? cen i us?ugowego. przemys?u lekkiego Inne komekonu kraje znalaz?y si? w trudnym podobnie Sowiety DOjak ?o?eniu i za::,toju Pogospodarczym. szuka? stanowi?y nowych rozwi?za? i porzuci? cho? cz??ciowo sztywny i kOll troli. Niemsystem planO\vania Wschodnie cy przekaza?y planowa- i nie centrali z do i s?owych obszarów zwolni?y przemy- niektórych cen,y surowców do kontroli pa?stwa. W?robotników do udzia?u dopu?cili w Czechozyskach przedsi?biorstw. zwolni?a od s?owacja fabryk cz??? kontroli Polska firrz?du. pozwoli?a mom dla zachodrynków pracuj?cym grzy nich Handlu Min. zmianom g??bszym te powy?sze tylko przynios?y Zapocz?tkowa?y popraw?. i przyzna? w surowców. Wszystkie pó??rodki ruch po- planowaniu pierwsze?stwo autonomi? oraz p?ac I\.u n? z Zagranicz- warszawski Re?ym szersz? produkcji, przydziale i dzia?anie samodzielne na posuni?cia nieznacz- jednak d'alszym ku d??enie zmianom. w zamiarach Najdalej swych posz?a ten Kraj Czechos?owacja. najbarz sa!)a?stw dziej uprzemys?owiony w znalaz? si? teliekich, najci??sz.ym w po?o?eniu gospodarczym, zupe?nej stagnacji. Przemys? jej pracowa? wydla Komekonu. Po??cznie krajów zosta? w w stosunku do paIl,stw tyle zachodnich wzgl?dem pod wyposa?enia metod fabryk, produkcji jak te? i jako?Li \vydajno?ci wytwarza- Mimo towarów. nych ?o?y? przemys? kosztem rokich skutku. to Ta stwowej na to mas, by?a tak wet ?y nie krajami czeskie mo?e nych. powania strali , rz?d na poziomu nie odnios?o jednak gospodarki ga??? pa?i ci?,gle deficytowa ?ycia tandentne sze- zacofana. czeskiego przemys?u i znane przed wytrzymuj? skandynawskimi. w stanie jest potrzeb zaspokoi? ma nie Praga zbo?a komu- kapita?y technicznie bardziej Wyroby ogó? i? wielkie nistyczny (;oraz tego tempa jako?? do te? z Im tym wy?sza produk- pracy, lepsza in dywid dukcji i profesor, do i referacie jako jednego produkcji. zach?ta w roku sytuacja tak?e. swym twierdzi! zysk, Po i Rosji zwolnienie formie. ku- konsumentów w Zach?ca? im za- a ?wiata. gdy? to- chcia? si? bod?ców nego. zamiast \V ia zysku mini?ciem wzroobiecanego wydajno?? przeo mys?owa podnios?a tylko 7%. si? to Jest wzrost lecz dosy? powa?ny ni? w 1946 roku. mniejszy Rem'ganidokonana zacja Chruszczowa, przez zmiana szczególnie sposobu planowania obszarów wed?ug przemys?owychda?a a nie po??,danych wyników, do przyczyni?a si? w pewnym stopniu Chruszczowa jego upadku. Nast?pcy centralne w przywrócili planowanie stu. nie ljatywy zaleca? g?ównych wi?kszy wi?ksza wydajno?? gospodarki mankamenty. admiaparatu ?e produkcja Ameryk? przegoni si? pierwszym szym produkcji nikt wprowadzenie Ten Moskwie. ?wiat, pewni? wkrótce ty roku nr-go. si? by? zmuszony wprowadzi? i ulepszenia. zmiany Poprzedzi ?v je publiczne w dyskusje prasie W pa?dzierniku sowieckiej. ub.r. "Prawda" opublikowa?a tezy prof. Cha rkowskiego Uniwersytetu E. Libermaria i Premie". p.t. "Plan, Zyski Drugim powa?nym by?y b??dem no i jego wykosposób planowania nanie. KierO\vnicy przedsi?biorstw i nacisk na k?adli ilo?ciowe g?ówny Poterminowe wykonanie planów. i przydatno?? mijali zupe?nie jako?? Poniewa? produktów. plan przewidywa? ilo?? lub towaokre?lon? wag? do w rów okl'e?lowyprodukowania bardzo nym czasie, si? zdarza?y cz?sto Modziwaczne. rzeczy wprost skiewska mia?a ??Tandoli fabryka na okre?lone przyk?ad normy produkw tonach. ?e Re?ultat taki, by? cji coraz wytwarzano ?yrandole ci??sze. Dosz?o do tego, mo?na ich ?e nie by?o sufity. gdy? zawiesza?, obrywa?y Nic ?e gospodarka wi?c dziwnego, sowiecka i by?a ci?,gle deficytowa w za· za pozostawa?a tyle krajami u. tyoz s Rz?d swebodu to Pierwszy przerost Wielka nistracyjno-kontroluj?cego. ilo?? biur i m'ganiurz?dów agencji, które sobie cz?sto zacji, przeszkadzadecyzji ?y, utrudnia?y pO\\"Zi?cie hamovnl?y szylJko?? produkcji. chod i n w gorsze pewne Ponad 40-letnie istnienie ustraju w Sowietach komunistycznego wy?e teoria to jedno a praktyka kaza?o, to Centralne drugie. planowanie z l5:Qntl'ola przedsi?biorstw gór,v, na Faujemnie produkcj?. wp?ywa?y i warsztaty bryki pozbawione by?y Ich zupe?nie w?asnej inicjatywy. nie mieli nic do kierO\vnicy powiew dzenia Musieli procesie produkcji. to co' im wytwarza? powiedziano, ile produkowa? tyle wymaga? plan. i po ilo?ci cenie Sprzedawa? wyznahancllu. minist-erstwo czonej przez i Surowców dostarcza?a kapita?u centrala co zape?ni?y Wynagan zwi?kszy?y biorstwom komunistycznej komu Pa z odgornym zbytu a sk?ady iec- sow ,: nast?pne. cenjego planowaniem niedomagajednak systew sprawozda- system rynków którvch .va?. po przedsi?- chroniczne równie? i krajowych od braki. i sposób Jasienica od ko- Wvbor lv zachodnich warami, balast. ___ si?--w trudno?ciach, jeszcz2 to: nam inajduj?'ceg()' raz' Magazyny svstem la. ajdowa obozu wewn?trz czasie nim pogurszv z n go- ?a?cucha po nie czv one By?y matycznie ukry\vane i danych niach stagospodarczych t?'stycznych Rosj i i satelitów. Cyfry o ciQ?;le wykonaniu mówi?y planów i wi?cej w stu a procentach, prod uktów tak W nie nie by?o. jak by?o teorii Lenina ekonomia my?l jest o komunizm. bitwy g?ównym polem Czerwoni bonzowie trzymali si? odgórnego uparcie systemu planoi kontroli \'lania b?r wygra? t? bitw?. ?e planowanie U\va?ali, socjalistyczim ne nad zapewni przewag? kapitalizmem. Dla tych samych r));zyczyn w odrzucali element zysku produkcji i szkodliwy z?o jako kapitalistyczne roz- - szych nia by?o by jakim? ogniwo reorganizacj? fabryk. wykazyv,'a? i uczgodnym zjedna?o opije?li krajach, by?my oddanebratanka, pozbawionego pradóbr a teswoich, to by jak? Po uje si? kie pa ?atwach t akie z Komunistyczny tralizacj? AuguZygna aniz oddalenia biorstw czeskie- Mo?? reorp nie kolejno?? zawsze wreszcie nadanie uzyska? Z.vgmunta g?ogowskiego. b ego. je wed?ug cyduj?c? s?- ieusprawi n odniesieniu swoich a indywidualne Jagiellonach, o u zachodz?ce dokonuj? Najpierw ogniw nast?puDeMoskwy. ing ruj? rol? przewa?nie ne n iki. to czvn Mo?e by? wzajemna i poparcie wspó?zale?no?? towarzyu steru w obu szy w?adzy krajach. znowu to razem ze Innym wynika zbli?enia stopnia ideowego satelity do sowieckich. szczytów Najcz??ciej mito po prostu na?ladownictwo jest st rza z uczniów. Tak przez by?o pokultu ?miert?pieniem jednostki po ci Potem na Stalina. kolej przysz?a rozdzielanie sefunkcji pierwszego i premiera. kr?tarza Tak jest pa rtji RENESANSO'VI chodzi l jedno si? istyczn zvwa lickich ?a?cuchow?. Wprowadza n at.urv politycznej, ? inne () - Je?eli rog CZECHOSlOWACJE zmiany sate , ?e - . o dzia?a to ilo?czvka .Iagie Zygmuncie Augu?cie zdanie n uncvtuj?c niech?tnego a ?e spraej usza Lippornan pisze, z an ied l itewdla polskie wy bywa? na zadziwia. NA krajach w si? patrzy 1966 stycznia A WNETTER SZ \'STKIE w co powolno?ci?. jego - Jasienica Mengli-Gireja. Polska ... szowini- i Je?eli Podobnie w Jagie??? nale?y dzi monarcha Litwini wojn?, si? t?umaczy? .. KOLEJ pozorów". my?liwy" Przed moskiewska przez ?owy na król, Ostatni teresowa? znamionuje przyje?d?a? sta. W 1 -------------------------------- W AC? JAGIELLONOWIE ROLAszych --------- ---- ---- PISlCZKO'NSIH ': runków Polska IYly?l Z s? brzydkie. Na- wojn? kryszta- konkurencji z Rolnictwo op?akanym, wewn?trz- nie mo?liwo?ci ku- lub AuAmeryce lecz zmuszona nabywa? jest ?iarno w Rosji, której p?aci z sowiecki kotekstyliami. Rynek lei nie do przyczynia si? polepszenia materia?ów jako?ci wyrabiaw Czechach. nych w s?ymi (Doko?czenie na str. 4) PRZEZ ROZDZIA? II o fa?dowaniu, 1. z oraz x OCY :2 / z ski Pol o?I·L<.a otrzyma? skiego dowódca Rozbite l) za gotowane do obrony dalszego do .rlni teren przyW si? posuwania pó?nocno-zachodnim i zacho- swoj? Wielkie stycznia S?polna), :31 stycznia Szwecja; 2 lutego 29 a) b) wiec, c) stynia; d) Odry (na wyj?? marszu: przednia: baon 8 bryg. 1 dp., saperów; Pop?awskiemu postawi? istotny. Bior?c pod inny skiej art. mia?a maszeruj?ce osiach, rejonów równie? dob?, o zapozruone pozosta- ?rodki motorowe si- w dosz?y obu po wspar- W kryzys ostro ?ach nie? i p?dnych ki sanitarne ni, które oraz ko- dla pasz? wprawdzie transport " po?o?e- naciera?a - dalej mo?ci jak sytuacji, armia albo lutego wanych tycznie, wsparcia ocena Pop?awskie- gen. dz ia?a dalszych w po?cig. zadania g'??boko?? Ogólna osi?gni?cia wynikiem wym ?a tego punktu z zadania km. taktyczne boju rodzaju tego po?cigu!) przewidywa? - widocznie ?adnego nawet ?e przyjacieh. ?a? jest nie zezwolenie rzeczq, i siebie obecnie, ?e niej na prawym brygaochron? i na konie- n'1 ty?ów i gdy? fatalnej w tej zmieni? mOg',lo gru- z:wpat1'zenia beznrze(lmiotowe, nie w?a?nie na u'mnlwnienie !l') o dla by? decyduj?cym. ponadto czas w po?udniowej art. 4 dp., 5 bryg. przednia: baon 10 saperów; ci??kiej, art. 1 6 bryg. dp., g?ówne: si?y art. -1 pancernej. bryg. haubic, która 2 dp., pozostaby?a u!)rzednio Wan;zC1wie do wiona w garnis?u?by w kierunku Bydzonowej, wyruszy?a Brze?? :?O osi?gn??a stycznia goszczy. km. na 100 poiuclnio(blisko Kujawski od Bydgoszczy). wy-wschód obecnie Zarzuca g'en. Poplawskiesi? z e1l"Z nie ?e ?mu, wyruszeniem przed miarmii.. szczeblu dzi? na rozpoznania wiai? nie mia? w?a?ciwie ?adnych mo, zdaMoim o domo?ci nieprzyjacielu. o chodzi zarzut niem, je?li nies?usz.ny, niczym sytuacji, dnych sie? oraz nie armii nia przeszkód uk?ad dro?na terenu, warunki la?y na a) baon organy: armii szczeblu rozpoznawcza dwa mochodów na zwiadowców ton Baon biutkie blu Pozostawa?o wo- natarcie przez choty, ,:,) artyku?y Poprzednie ,,:\Iy?l armii .,Pocz?tki 1 1.;").65 Berlinga". ]5.5.65 z wska bitwie w "Od r., z rozdz. ,Prze?amanie o do Oki 1.10.65 n., r., i nr' wa?u nr rozdz. Wisly" ,.Od 551 507 Oki z do na istnia?y 15.9. 1., mo?dzierze nr przesz?o nowarto?ciowe r., cz.1. licz'ebny i Wis?y" przebicia ciela. lekkie ?rednie ?rod'ck Lu(liej u Przed w 2 szczeblu si?ek choty". piechoty. kawalerii, to obficie mog? mizmu ryjskich nych"(!). .,Wzi?li?my ukrywamy J'estem ani Pop?awski gen. zdawali - si? "grupa pp?k. dostrzega? zamiast sytuacji: i wa?, pocisków pracowników armii ?e si? o nieznanej Nas?uch radiowy od i tragikoartyle- politycz- tylko dp. sili? Mia?a Ona dp. mia?y 2 zostawa?y dniu " I) ... musia?a tek: cia W podaza- hy wolnego ci??kich zaopatrzenia dowiod?y bardzo by? w teg'()o wsku- problematyczna tempa brcni dzia?ania" "szybko?? sytuacji tej marszu, oraz amunicj?. braku wspar- niedostatecznego Dalsze za? si? kosztem du?ych wreszcie w armii po- udew?a- strat Po- Wa?u I?owiec lini?: na 4 ude- g??b wychodz?c morskiego, ar- i 1 G, pancerne. oddzia?y zgrupowanie i lutego '/ rzeniowe ma?o skrzyd?o prawe dp. za- piechoty. dywizj? 3 w posta- stanowi? zgrupowanie W odwo.dzie armii. rzeniowe W ponownie N adaszyc, rejonie w armii lutego bojow? os?ania? lini? mii dowódca 7 dzie? na po- daleko. artyleri? sytuacji tej W nawia walki, do wej?? swoj? zostawiaj?c tyle. Wa?cz. Czaplinek- szos? zdo?a?a -Dobrzyca. 5. koniec Pod otrzyma? skiego, kierunek nakazuj?ce polskiej. kierunku 9 uderzenie w kierunku Karsibór na szos? Wa?cz-Miros?awiec Wa?czu z ogól. osi?.gni?Czaplinekmia?a w celu i Niemcom zachód na w armii armia w drogi poprze- i linii: si? lutego cz??ci? Za? uderzy? wyj?cia odci?cia walcz?cym Biai'oru- Czaplinek na dniu w Frontu ca?kowicie natarcia 1 zmieniaj?ce zachodni dni armii dowódca dnia tego wytyczne 47 oddzia?ami struktu- radiostacje niemieckie pracuj? dywizyjnego.S) cz?ste niemieckie. przeciwnatarcia nie za- ponosz?c odpieraj?c dp. 4 straty. osi?gn??a 1 zdo?aia dp. 6 umoc- Wa?cz-C szosy odwo- w Nadaczyce, zdoby? silne i dnia tego ci?gu ci??kie na Smolno linia ci?gnie zachód na ?e ?e pracy Jarosze- mia?y W te, armia) by Inne Wa?cz. Czaplinekpozostawa? szosy ledwie i (47 s?dzi?, na- kierunku. dzie. w wiado.- Zdbiczno, Dobre, niemieckich obs,adzie. szczebla pracow- ich doj?? jednostki nadal mia?a poprzednim do -1 i 1 osi?gn?? i dp. 6 styk dp. lini? na si?ami w?amanie w dp. 1 dp.; 4 i armii dowódca lutego 6 6 ci.era? si? oraz dp. s?siada Wa?cz po plinek przekonany, wyniki odczuje pod ?o?nierzami zosta?a oddzia?ów do?wiadczonych grupa nie nie? to })'rzed do politycznych. wkrótce pie- rze Ponadto skierowana da1ej 4 przeciwna- doprowadzi? Wielboki-Kolno. cie i dowódcy jezior wy- 1 lewego od linii ca?y walk nieprzyjacie- opór zaciek?ych dzie? a Z?ocieniec. pozwala?y marszu, barkach na spoczywa Nie Ani ?e N 4. mo?ci dostateczne- artyleryjskiego, trudno?ci. wicz si? za Wyniki zmow Jastrowie. o dowodzona bezskutecznie dp., pomimo zdecydowa? pomi?dzy pog??bi? 25 ja- piechota bez Jaroszewicz: to uwag?. nikó.w armIa czo?gi zatrzyma? walczy? 1 ?e i'e "nie i walki oraz stycznia rozwin??y o Podgaje Miejscowo?ci (o szeroko?ci Gwd? lutego dywizji 3 i kierunkach. niemieckich. tar? nym zdania, zaopatrzeniem, z 31 dnia 2 1, spraw Jaro- ?o?nierska mas? b?dzie wsparcia bojowy Na by? Pop?awski poinform0wa? kie mamy k?opoty ?'e starczy paliwa, roz- do- do zast?pc? pp?kiem Gen. trudno odby?a mi?dzy rozmowa jego a nale?y Pol- korpusu By?y ma- marszu wychowawczo-politycznych toryzowana organy ludzi - do wyruszeni'cm si? chaTakterystyczna armii wódc? dowódca ?e podam, W?oszech mnogo nas du?o) ':l) wa}k?, pie. (mak- dowódców sowieckich przez syma: (z haubic? trzyw samochody pancerne, Stan i dzia?a przeciwpancerne. 40 oficerów oko?o wynosi? pu?ku to 700 sze'l"egowych. By?y pe?zdolne do walki, narz?dzia os?ony nieprzyjaniebylejakiej w i skuteczny szewiczem. jednostek doktryn? z rozpoznanie koniec wznowi?y dp, 4 Szejpaka 4 morski, - ._- mv mog?y nie liczy? na dywizji pulki szczeblu wyposa?one calow?) z We zmotoryzowane nr 15.11.1965 pomorskiego" poró Korpusie poznawania i 'Wojska .vnania Dla skim z Ko?ciuszko- ,.Dywizja Lenino", r., r., .199 'nr I\orpus Sowieckim", w l) 11.2.65 z zgodni'e niego - Pop?awski sowieck?, gen. uwa?a?a nianym szcze- na zapewne straty s?a- Za? wzg'l?dem tym ani kryDecyduj?c.ym szybko?? by?a rzek? 2 m.), do by?y m., g??boko?ci obsado dobrze obrony, przygotowane 15 dzone ?otewskiej oddzia?y przez i tworzy?y S.S. wiemy jak dywizji g?ównej ubezpiecze? pozycji Jini? Wa?u Piechota polska, Pomorskiego. artypozbawiona zupe?nie pocz?tkowo lerii, Dopiero ci??kie straty. ponosi?a zrenielicznych nap?ywanie stopniowe i artylerii jednostek mo?dzierzy szt? na nieprzyjaprze?amanie pozwoli?o 4 dp. z Jeden pu?ków cielskiego oporu. i nawet znacznie naprzód si? posun?? bezna Szwecja miejscGwo?? opanowai' PomorskieWa?u przedpolu po?rednim do N a skutek Bydgosznadej?ci,a go. z zaopapoci?gu zapowiedzianego czy z materia?ami p?dsytuacja trzeniem, i amunicj? zacz??a si? poprawia?. nymi 4 lutego ?rodki Od motorowe, cz??ciowo powopaliwo, z3cz?ly uzupe?niwszy do linii li dosi?ga? bojowej. do ?rod- zmotoryzowane pierwszych astrowie-Pi?a. Okonek-J ci??kie -1 dywizji po?o?one za walk? jebliskiego rozpoz?e oddzia?y naziemnego. nacieraj?tym ci??kie przy piuhoty ponosi?y to nie uwzgl?dczynnikiem by?o go samej tej z 493 nr ,.Pierwszy Zwi?zku r., Polsliiego ,")00 Polska" swoje si? zdawa? ani uwag-? dla dniach po?udniowej pozostawiwszy rówl11ez Pod nania p?- przednia stra? - armii dowódca pod o nieprzyjacielu, zaopatrzeniowego. Pod do dp. obrony dowodzona przez w dowódców z najlepszych jednego ko?ciuszkowPolskim, starego Wojsku dokoKieniewicza, Boles?awa ca gen. PoWa? w?amania w na?a znacznego - armii 29 rana Zdbice na i 6 prze?ama? usi?owa?a Natomiast la. nast?- na - oddzia?y stycznia Silmarszu. nakazanego ?nie?na mróz i zawiej'! hamowa?y ny (nie znacznie si? posuwania tempo km. na 2-:-? godzin?). przekracz:1no 1 dn. stra? pó?nocnej przednia do dosz?a w doby ci?gu kolumny z Kamie? ]2-g'oRaJdawnica, rejonu pozostawiaj--!c opó?nieniem, dzinnym nawet orgamarszu drodze na wlasn? m'tylePrzydzielona artyleri?. niczn? z miejsca 1"ia wyruszy?a nie armijna Od wyruszy?y Nadarzyc. niezdarnie wci?? pp?ka dp. G 'ustawiczniE nakazywana zadasztab G??koko?? Frontu.4) przez dwa dni nia na wynosi?a nast?pne te;)8 km., si?ga?a jak <)ko?o czyli na zachód raz 17 km. ponad wiemy Stra?e Wa? Pomorski. przednie pOZa armii "kontynuowa? (1 i -1 dp.) mia?y za? "kontyg?ówne po?ci.??"', si?y O nieprzyjacielu nuowa? marsz". by?O namo?liwo?? ?e istnieje powiedziane. toru wzd?u? kolejoweoporu potkania zuch).:l) - zdo?a- nie samych tych w przez Jzia?ania, go ?e serii: a bra? c.zynnikiem przebrz"Pula {Kula ma?adiec". - okres, nie zysu gen. i starej maksymy: pny do dotrze? 2 lutego. swoj? decyzj? oko?o wiadomo?ci 3. dynie posiada- u?yty. piechoty pU?ku wyników.]) rozpoznanie czo?owych co na nie i do sztyk bagnet a durna, - która ca?- jako roz,poznawcze organy i dura, - broni, ci??kich armat art. prze?ama? dnia natarcie p?dByd- materia?ami z mo?e Formu?uj?c bojowe- marszu suworowskiej mia?ej ?) zwia_ materia?ów by?: móg? dywizji istotnych da? armii. momencie nie bez sa- plu- piechoty: pluton zmotoryzowany tym w .?':o do wagonów amunicj? goszczy Uruchomia- rzadkim. piechot? wsparcia powraca? Pophwski cej rozpoznawczy kowicie j?cy dnych, swoje) wszystkie konnych. dowców j?c post?powa? pu?ku pieszych, i kolumny pancernych; szczeb1u 41 nymi niezmiernie kiem -1 pieszych, pluton konnych, zwiadowców dzie u?ycia postoju. sk?adzie: w zwiadowców plutony c) lek- motocyklistów; piechoty dywizji pluton pluton sk?adzie: samochodów dwana?cie czo?gów, na ar_ jedena?cie rozkazach do co - zmotoryzow ich w - rozpozna- - fizylierów, kich pozwa- do rozpoznania jednostkach w rozpoznawczy kompania pane,el'l1ych, b) kompania do Za? szczeblu na wany nie lotnictwa u?ycie oraz czasu atmosferyczne powietrznego. istnia?y naziemnego mii nast?puj?ce szybkiemu sprzyja?y z?e Brak nia dzia?a- pasie w marszu: dzia?a?. moment ten dziedzinie si? wytworzy?a jaka braku wskutek stycznia koniec pod armii ze strony dowódcy przewidywa? sztabu. i jego Jak gen. Pop?awby?o powiedziane, o 09.-1 dn. 2R styski otrzyma? wytyczne armii Czo?owe <:znia. mia?y oddzia?y Na z dnia. rana nast?pnego wyruszy? armii dowódc? decyzji przez powzi?cie doi przekazanie od jej wykonawcom, do a? wódców najni?szych dywizji 28 ni? nie szczebli wi?cej pozostawa?o krótki czas to absurdalnie godzin. By? dlh tego typu, operacyjnego zwi?zku WP. Armia ] Ponadto by?a byjakim ma?o zgran?, ?a ona jeszcze jednostk? raz -która pierwszy otrzymywa?a po Rozzadanie operacyjne, nowa?niejsze niedost:1KClzodawstwo funkcjonowa?o ?o?nierz tec7.nie. by? d?ugozm?czony w trw??ymi poprzednimi marszami, klii warunkach ci??kich drog'owych w ?ywno?? matycZl?1ych. Zaop'atrzenie niedostateczne. hy?o Rze?ba osi stra? do si? ?'zeczywi?cie czynnikiem wskazywa?y Wytyczne si? potrzeb? skupienia armii dYWizje (dwie skrzydle ze da wzgl?du kawa1erii) na:::is'l-n Po?o?e?ie ",h'zydla. art ylerii CZ'10?? podci?(.';nic:cia ,·? nie- ?e 1 Na chodzi?o kO'l1centrowai'a i na- dzia- przyj?cia 'zorganizowane- Wiemy okresie tym "Wis?a" pa w by?o 27 oporu Niemcom '.zmontowania, oporu. haubic, bryg. czas), nieprzyjacielskiej. Polskicgo Wojska z a rz?bojowych ?rodposiadanych w osobista ków Odwag-a wsparcia. poby?a ?alet? obliczu nieprzyjaciela sowieckich w?ród wy?szych wszechn? ?atomiast cywilna dowódców. odwaga wyraz i moc charakteru, swój maj?ce mówieniu prze?ow pil'awdy przykrej niesi? przeciwstawienia i ch?? ?onym dla rozkazom zaoszcz?wykonalnym zjawisdzenia ?o?nierskich, by?y ?y? dz ?c dze? art, 2 bryg. dp., baon 1 kawa1., b:vyg. 1 pancerna, bryg. rozpoznawczy, 4 1:3 art. pu?k pancernej, pu?k 7 dyon artylerii ci??kich, czo?gów pancernej. :3 g?ówne: si?y zna- szybko?ci rr.ii (1 na stanie w Nast?pnego ca- tempo marsza?ek 7:?da? zrozumia??: _\1' I natar? wy- nie lub cznego ) Kierunki otrzymywa?a musia?yby przesz?o w Narzucajqc tarcia (raczej ?ukow Na armia zwi?zki pokonywa? na dob?· dni; wi?c go km. 250 oko?o ?o?ci ko?co- (z Gdry wykonanie dp. 4 chao- odpowiedniego bronionych nacieraj?ca silnie nakazy- od dowodzona dp. 6 4 dniu w dalekie doj?? by?a nie dp. 4 i pozbawiona artylerii Równie? rozpo- cz?? nosi?a celów. zd??y?a zdoby? nie wobec ?e i niach znaczniej- si? mog?a b?dzie raczej - fa?szywa - Niemców oporu szego brak '? Frontu 6 dzia?a? bardzo by?y 'Wyniki wiado- sztab przez zywana spodziewa? nale?y nie Wa?cz na uderza narzucaj?ca ?e ie, wri.?en mu kie- po?u- Odry. wytycznych o nieprzyjacielu teraz wiemy W armia 47 do a? armia od pó?nocno-zachodnim, dnia ... ... w rzy- wi?za? bardzo si?ami marszu", "z jaciela ca?o?ci bez wsparcia ograniczonymi, czo?nie u?ycia przewiduj?c artylerii, lub pancerartylerii conajmniej gów brak równie? Uderza organizacji nej. czeku na szczeblu armii, rozpoznania bez obecnie porównania mu istnia?y 29 ni? dnia styczmo?liwo?ci, lepsze mo?na gen. Nie Pop?awskiego, nia. i bojodo?? wykszta?conego wojskowo pos?dza? wo dowódc? do?wiadczonego analfalub zgo?a o taki prymitywizm w wytym Czy?by wojskowy. betyzm ta nieszcz?zawa?y?a ponownie padku nakadzia?ania", wci?? sna "szybko?? ar- 70 Dobre; jez. r- a obroN ada odcinku na skraj przeciwnika pó?nocny - m z T.P.) - " jedynym poci?gowym. ?e wiadomo?ci, sk?aw kolejowy ?rodkiem dzia?aj?cym adesz?y pierwszy N ?rod- obecnie si? rów- lecz ?ywno??, w leki i okazatv spe- mate, w amunicji, eniu trz a znop w si? zaznaczy? nie tylko momencie tym cjalnie rra tyle. w zapewni? - prze?ama? moje dp, - daleko cia B?tL,'"o przodu natarcie dalsze rozwija? runku .. armii, Oddzia?y g?ównych do nakazanych mniej wi?cej wiaj?c swoje ?ach • obro- nale?y Iiniach, nowych do si?ami podci?gn?? oraz zawczasu i ty?y tyleri? zaopatrzenia uzupe?nienie podawa?y wytyczne Dalej od pó?nocy nie s?siadów: ,")OR cielu. armii 6 nast?pn? na w pozosta?ej jednocze?nie os?ania? silnie dzia?ania; pasa cz??ci koniec kierunku pod z pó?nocnego; si? Wa?cz4 dnia osi?gn?? szos? lutego Czaplinek. 1 brygad? mia?a 6 d9. wsparta by? 5 brygad? 4 dp. za? art. armat, haubic. art. i 11 art. pu?kiem ci??kiej w i kawaleri i :3 oraz 1 dp. brygada. na skrzydle rzucie, prawym drugim czo?pu?k armii. pancerna, Brygada oraz panpu?k artylerii ci??kich gów Radaww rejonie cernej pozostawa?y do w wykonica-Jastrów gotowo?ci w kierunku kontr-ataków pó?nonania 2 i dp., pó?nocno-zachcdnim". cnym Z?odo dochodzi?a w czasie która tym odwodo równie? mia?a wej?? towa, armii. dów dowódcy zdumieuczuciu Trudno si? oprze? armii dowódca w ?e tej sytuacji nia, nieprzyopór prze?amywa? zdecydowa? nieprzyja- o rzeki wszel- kimi 6") n? ce pierw- to By?a wiadomo?? konkretna SZ-,:l - ?otew- 15 organizowa?a i 4 (podkre?lenie nieprzyjaciela u z s Pro izowanie .zm-gan na ny Ol obron? do kolumn sformowanie bro- Z?otowa armii dowódcy nast?puj?ce: Zamiary by?y Si?ami nieprzyjaciela. ?e uniemo?liwi? aby nieprzyjacielowi .. za- faz? konieczno?? uwag? natarcia, ci?g?ego 9 je- do ... -1. i armia osi?gn?? 1 i podesz?a Z?otowa, 20.00 g. przedni? opór zeznali, ubezpieczenia która S.S., w g??bi. stra?e! napotka?a je?cy wysuni?te dywizji gdzie? swoj? gdzie Wzi?ci ni?y ) oko?o wsparcia, ki wia- Drze- lini? na osi armat, ?owicz, Nowy wyko- Radawnica-Z?otów. stra? za Sypniewo; Sypniewo, I?owo, lutego 6 Lutowo - od chód dowód- osiach, wiele zobaczy- konkretne dowóddo (?ci?lej po?cigu) to bytak, post?powa? jakby ?a manipuluje gdzie wojenna", ,.gra PoGen. jednostkami. si? zmy?lonymi ?wiadom doskonale tego, p?awski by? ?e artylerii, jednostki zmotoryzowane daitp., pozosta?e czo?gów, mo?dzierzy materia?ów braku wskutek w leko tyle marszu rozpocz?ciu przy p?dnych, kow sk?ad nie wejd? piechot?, przez co lumn. wi?c po pytanie, Powstaje kolumn organy fikcyjne do przydziela? w ?e dzia?a? tym wy_ wsparcia. My?l?, w?ród klimat panuj?cy padku ogólny obawa dowódców: sowieckich przed zaim mogliby którzy prze?o?onymi, winie rzuci? wojskowy, analfabetyzm Byd- poda? stycznia :11 lini? pó?nocnej Na linie: po o ca od- na wskazówki dwóch dniu w ogóln? opanowa? i acieraj?c mia?a I?o- Jastrowie, kierunku Po?rzadko wiec, natarcia zdecydowanego do przej?? ogólnym w N rzut, jak - nale?y bardziej natarcia w nawcze. stycznia 29 rana sztabowi POLSKIEGO?) da?; gen. Nakazuj?c bio- pod Pop?awski i decyzj? gen. goszcz? stycznia :29 na o go po- dzia- Mnksvmilianowie w com od WP: Armia 1 28 z nocy prawie w m. :3. p?yn?cymi bieg?a dróg Ogólnie - Natomiast i kierunek rzeczywi?cie mog?o nieprzvjacielu." co domo?ci 2. nie usi?uje} linie, Bydgoszczy z armii. r?c ie .n rejonu wojsk kierunku ?ania nieprzyjaciela przypadkowo ,tl? dopu?ci? naszych no- kierunku czytamy: oddz iary czepdaj?ce abugnionym z i dalej my jezior Komple- \VOJSKA A.RMI? armii po- kszta?tach. strumieniami wyd?u?onych licznymi i rzekami, przegradza?y Wi?kszo?? po?udnikowym. obronie. sprzyja! o ?udnikowo, armii. dla wytycznych W p?nwski Bia?oru- podawa?y które wytyczne, zadanie we Po Frontu 1 I. polo- zalesieniem. znacznym jezior ksy powi?zanych Armii l p:e',lera? ego sztabu ze 19-15 stycznia 2R na "1.00 ,?'odz. o to obszar By? charakterystycznym g??bokich ci?gami dzia?ania. tempu dowcowy POMORSKIEGO WA?U PRZE?AMANIE \V a POPLAWSKI TADEUSZ W mr. Poiska IHygi 1966 stycznia l 5) W Pomorskiego nienie si? pasie dzia?ania szko?y zachód na nast?powa?o reorganizacja i od artylerii (Doko?czenie W dowództw. Armii Warto?? za z Wa?u wzmoc- pewne Polskiej oko?o jedena?cie z ilo?ci? niedu?? 1 broni?o si? niemieckich dzia? pancernych. tek niewielka, by?a ?ów sformowanych skiej wypadki czasie tym km.) (15 batalionów jednosoddzia- oficer- podchoT??ych w Bornem. na str. i artylerii bojowa wyj?tkiem 4) Str. JAGIELLONOWIE CENZUROWANYM" "NA (Doko?czenie Niektórzy si? rzekom? na g iel louów, tów, nych nie, publicy?ci "niemrawo??" z?ymaj?c obu Zvgrnun- zw?aszcza a im przeciwstawiaj? riów impe jak rzadz samo Filipa koron? Augusta terytoria Natomiast cuskie. bojów nic wielonarodowe a i hiszpa?si? trzyma?o nim rz?dzi? kiedy Karol beralny go nast?pcy mocno, \T. li- i tolerancyjny absolutnejego si? ju? rozsypy- Za zacz??o wa?. Nasi byli Zygmuntowie narchami najwy?sz? miar? o rskieg "kuzyna" Bez miotów ich nic Litwinom. pra- Stambu?em z nowa? chcia?a ?uie konflikt zagraniczna Zygmunta na Augusta by?a Zygmunta Jasienic?. przedmiotem przed kontrO\versyjnych opinajbardziej dwóch zw?aszcza nii. one Dotyczy?y Pol ityka i Starego d?ugo obu stosunku spraw, kon Krzy?ackiego Pruskiego u stwa "ch\viejno?ci" giello?skiej grzech. Zygmunta królów Czechach w Je?eli i chodzi I o na spra\v? \V i stwa "mocne" Pierwszej cesarstwem liczno??, nowy Zreszt? ctwie przez ków, nie podtrzymuje to a i w Podobne uwag?. dla i lini? pó?niej Hohenzollernów na uwag? kim w zwi?zku z zosta?o poddane Druga ja- ograniczenia, ostatni? lenno pruskie. decyzj? t? do stosunek to spra\va na i rywalizacja ?gier zaz tle Tutaj Habsburgami. tym w pró?ni?· ca?kowicie uderzaj? rzuty Czechach w O sukcesji Habsburgów u i na po wygasm?ci W?grzech linii starszej, t.j. czesko-w?gierskiej zgoda rozstrzygn??a Jagiellonów t.j. zainteresowanych, najbardziej i stanów Jagiello?czyka W?adys?awa I i czeskich Zygmunt w?gierskich. 1515 w r. wiede?skim w zje?dzie w wzgl?-' pod uczestniczy? trudnej roli i prawnym dem politycznym nie t.j. i gdyby wyrazi?, swej zgody obu tronów do nie zrzek? si? praw nie matce bracie), (nie po swojej po znaczenia to wielkiego prakmia?oby natomiast si? wyrzeczenie tycznego, bark z dziedzictwa ci?jego zdj??o Polsce ?ar przeciw wspó?dzia?ania "\IV i Czech - - Wiedniem pomi?dzy trudnym skiego Stary to dla jak gów nie po Ludwika móg? do popiera? tron w polsko-litewPó?niej Zygmunt ubiegaj?c si? ju? dziedzictwo bratanka Moskw?. pa?stwa momencie. sam, a u ?mierci pod rywala w?gierskiego Printed o swego Mohaczem, HabsburJana by Gryf Printers si? powinna mna tolerancja, ci?g?o?ci bezmy?lne, chetna cz?cych wr?cz a w ca?ego których zda?, dwóch do nie syn doty- rz?dzenia ma Bony Polsk? gorzej przygotowany; Stanis?aw w r. ni? ?e su ski do by? Sforza 1548 w tego tym Battersea O1urch Pomorzu na 1 dotychczas Wojsko pierwszy z przez raz do cza- Bia?oru- maj?cej na niemieckie- wybrze?a najwi?k- by?a stoczonych Polskie. 1 bitew Armia WP po operacyjne wykonywa?a 1764 zada- Road, kultur? dro?ci? i twórcza si?a i nie w porywania August nie parze na- si? urodzi? swoich ze wysz?a elez rozdarty, i litewskich wi'oskich mentów z?o?ony, Poi wychowywania do a prowadzenia musia? laków by? dojutrpowo?any, kiem wobec si?gaj?cych z,agadnie?, w przysz?o??." g??boko na lekarza stawów. epoki, Wewn?trznie co S. W.U, for Ogólne tu 1944 maja udzia? r. oko?o wynosi?y Wojobecnych. wyborowe sob? straty 10?j czyli MonPiedi- o na :31 do bra?o przed jednostki. przed si? Pomorskim Wale Polskim "zbiebez wi?k- Na Wojskiem pewnymi wyj?tkami, hojowej. za "My?l Polska", 8 A?ma ukrywa? stemu miczny którym i Wi?kszy instytutu kiem post?pu z roku w wewarun- nast?pnym Umo?liwi likwidacji. ?ahviejsze posuni?cia skarbu ci??enie prywatnej bod? te reformy przedsi?biorstw Otrzymaj? Zasadnicze nizacj? wych. dotychczas chodzi Terra('e, o Allen one S? nania i natosi? prywatnych Wszystkie ob- London o W.8, tel. i si? usta- to mo?no?? zale?no?ci i od obfito?ci pro- Wreszcie w si? znajd? ?adnej os- towa- kontroli i popytu prawom jak jak widzimy pa?stwo uzdrowi?. Czy Trudno kraj u'? odpowiedzie?. ?e nie zmieni? ekonomicznej stoi ?mia?2 na one dzi? Na bowiem to na Wydaje redykainie . poczy_· komunistyczgospodark? pytanie jednak. si? sytuacji przeszkodzie system ku i sztywna marksistowska. By l;ostanogi pa?stwa gospodark? trzeba pozby? si? komunistycznego i hase?. Na ustroju przestarza?ych to nie oczywi?cie pój d?. przywódcy tO' gdy? kompartii, si? równa?oby ich samobójstwu. doktryna orgaobejm? przemys?oni? wi?kszy proces to ne. temu swo- i Do, poda?y. uleg- planowanie Street, ry cen, tych stosowania w lokalnych na rynku. kategorii nie podlegaj?ce lecz jedynie sta- cenach odbiorcom duktów tatniej One Da rz?d. i elastycznych cen dalszym w maksymum a przez warunków elektrycz- urz?dz?nia pa?stwowej. towar.y si? wahaj?cych w??czy minimum dostawcom trzystopniocen. Surowce, i cenach o ?wiadkiem te? normach o gospodarki samodzielno?ci zakres b?d? grupy zakupy motocykli. zmniejszy? maj? i da? wi?ksz? inicjatywie. i samochodów nowi? inwestyzarobkó'w centralnym. drugiej wyroby mi?dzy lonych samochodowe nieekonomiczne w?adzom b?dzie dzia?ów w ?ycie plany b?d?. by? czynsze maj?. Podwy?szone cji. i mieszkania. finan?rodki za domy obrócoIN ten sowe zdobyte sposób na ne remonty zaniedbanych b?d? koleCeny budynków. przejazdów i autobusowych zostan? podjowych to w niesione. znacznym Odci??y bud?et przez stopniu pa?stwowy na subsydiów transport zmniejszenie Boczne linie kolejowe publiczny. ne ci?gu b(?cl? one na podwy?ki rok kraju. wyrobów. wprowadzoreorganiza- samym l\:Iog<l bod?cem zwi?k- zy- b?dzie' wprowadzenia nowego kontroli wego systemu materia?}' p?dne, energia na, ci??kie maszyny fabryk podlega? b?d? z jest \V -ka- za ' ewentualnych sy- w ?a i procenty na b?d? pracowników. kontakt czeskich· w?'?sze cje swych refor- pierw::;zym przemys?owego zachodem jest przemys?u, wyd?jn(;?? nadwy?ki Przysz?y do- orz\'nosza po- Ekono- ?ywszy które swe raport, zak?adom tym obróci? pe?nych k?.pitalistyczn?rmi krajami d?ug ekonomistów tylko przedsi?biorstwom. i Czechów id?.ce zdaniem u?ycia pozostawiona sków u podkapita- przedsi?biorstwom. to Decyzja stan ?rodków daleko zaleca spo- rz?d szczegó?ozastoju przyczyn pokolenie wprO\vadzenia si? do "socjalistycznego Instytut planowania". Pradze w og?osi? korektyw w zamierza oprocentowania dalszy rozwój przeInys?owym, chód. zwi?kszaj? stanie p?aci? pita??' pa?stvo.'a. kra- tego do Zapewni by ?e Pa?stwo stop? udzielanych ?ów te? dochodu i nie?? ryn- ??daniach, 2) produkcji. najNie znaczny. str. ze poparli rad?'kalnych domaga ile Pis:zczkowski Tadeusz London, w CZECHOStOWACJ? 'sip- M?odSZe prawy. miast sz?a zdolno?? Zygmunt rodu. Korpusu dzia?ania kwietnia 37 clni 24 warto?ci szPj Polski-e,!;o mia?o ranina", od nowych w zbadania, znalezienia n? ?le r. w 2 ci?gu ?o?nierzy. ?o?nierzy, sko Polski'e niemiec,kie broni?a i satelitów. Nie b?'? dalej Przyst?piono rzecz?'. wego Ju? (4 tej 7. Pomorski - - w 4,GOO osi?- NA okazali tak modernizacji szenia jako?ci linii: Front pomorskiej, zgrupowania osi?gni?cie Wa? o do z W?grów do Ba?tyku. Bitwa Wa? o przedpolu Pomorskiego na produkcji Handel prze_ marca, 1 przez rozbicie celu go wy- Wa?ecki Na Miros?awca). do i Spadek ?ecznego nie móg? my. polskiej na -?owicz od pozostawa?a l'ozpocz?cia operacji wzmo- dop?yw bojo- pol,ska ogólnej Wielboki-?wierczyna- zach. na czasie tym sta?ej -Miros?awiec by?o zaopatrzenia. lekcewa?enie (w??czaj?c od czyli du?e: zachodzie. na Polaków w armia 1 lutego obrony adarzyce-I?owiec- braków bitwie W Cassino 46.000 bitwie w niewspó?miernie doieJd jak potulnym zbuclov:a? si? ków podj?te przez 20 do ltm. August, i na dopiero tronie, si? wychowywa? izbie poselw czy w radnej gabinecie, poz szykbo ?e sti'ony drugiej skiej. na i kultur? siad? polityczn? m?dro?? przezorny Dowodem, skal?. najwy?sz? do ko?cielnej; stosunek reformy jego z unii traktowania sposób ca?y jego pogl?d i arcyeuropejski jasny, Litw? z Wszak?e m?na ba?tyck?. spraw? 171 mimo ników, piechoty. WP \Va?u starali wscho- warto?ciowych dodatnich nie da?y strat ci??kich bardziej nie okresie tym w na ych cn z owo nieby?o b'rak zawsZ'e raczej jak niedostao skutek nim, jako oraz niedbalstwo rozpoznania, pieodpowiedniego wsparcia monte) dowódców wewn<ltrz wywozowe nadwy?ki lt Komekon by?y wyp?acane jów lub walucie. z?ocie twardej ze w jednostek, wo w o pol- Bia?oruskiego niemieckich si? nowych linii nia Ltd., znacznego sz? chyba ?e wobec cnienia Armii dziabniach Czesi obro- ?ci- Szczecin, na ?e drudzia?a- tych, w b'c a 7) te (Dokollczenie po?owie B?dlino ustroju JUZ kierunku bo- s?awy straty dotkliwych powodem Czy?hy przyjaciela, za oraz KOLEJ powo- Rokossowskiego w mimo niach, zbyt i braki jekm.) :30 dni Frontu 2 du?e kierunku, tecznego montowaniu wszystkie organizacyjne nieumiej?tno?? krwi? i ?yciem. by?y wyniku gni?tego w a) przebmaniu zlikwidla lutego na Pomorzu, dowania "Wis?a" grupy nie mia?o powodzenia. zdecydowanego ?ukow marsza?ek Dla s?siada, wspal'cia w natarcie nakaza? wi???ce wykona? na si ? kierunku swego cz??ci? pó?noc skrzyd?a. prawego od w ramach okresie 'VvT operacji tej armia do 1:3 20 polska prowalutego w dzia?,ania dzi?a zaczepne ogólnym te, Dzia?ania kierunku na Czaplinek. N szla- post?powanie nieodpowiedzialne dokonuj?c (do systemie nast?pnych dwóch G) Uderzaj? gorz?dnym i prze?amat'a wykorzystywa?y jednocze?nie nawi?zuj?c z sclsiadami. ??czno?? sz?a Ogro- sprawach Pomorski bardziej ci?gu dywizje wie?ca do na., ona krwi. wiadomo?ci za szos? armia niemieckim w zawsze, niedomagania lub b??dy ?o?nierz p?aci? 1 Straty Pomorza. Dnia jednocze?nie Konopczy?skiego: "Dzi? wy?omu ?o?- Jest rozhita. przeci??a Pomorski, g??bokiego W,cl? wreszcie walki. do laurem wy?- prowadzili którzy Miros?awiec. dp. 1 od osiedla sowieckich taktycznych oficerów, polskiego choty'? ,":\'Iarkisch zdobyty 4 by? operacyj- polskiej masy By?o ?o?nierskiej. Pojednostek, zwyci?stwo drobnych do od grupek czynaj?c kilkuosobowych dowództwem pod kompanii najwy?ej, Pooficera lub podoficera m?odszego w które laka, rozproszeniu, daia?aj?c znienawize kierowane walki ch?ci? w najtrudniejszych dzonym wrouiern, terenoi warunkach klimatycznych umocnienia wych, potrafi?y zdobywa? nie barrnetem rzadko tylko betonowe, i granatem za zwyp?ac?c r?cznym, lub cen? drog? w?asnego ?ycia ci?stwo 8. Jak pozytywne dywizj.a mo?e to no- dniach nie jowej prze?amania w i torniast fortyfikacyjne. i wy- talentów WZÓr za nierza do- ca?kowicie sposób ten pierwszej CZ?owiek jakTen stopniu. najwy?szym zna? podstawozupe?nie poj?? nie by do Do odziedziczy?, któr? roli, wych. ?'wiat na przyszed?, której odegrania dorós?". nie jednak chabh?sza jest O wiele prawdy Augusta Zygmunta rakterystyka przez lutego du historia i da?o 'zosta?a zosta? Natarcie spra- wstydzi?. horyzonty, szerokie g?ÓW- Do to coraz do Pomorski Wa? o nych szych i bez umocnione o dzie?a przebojowych odcinku Niemiecka marsza?ka ::;tvvier- August czasem kultura, walkach pono- 6. J asieni- chlubi? to re- odwodzie. w ?rodków w?skim ta- niego wobec si? polnakaza? do ?lepo" w ?u- Miros?awiec na pozostawa?a ?.lejsz? konsek- Augustem mo?e Piecnik Kolno, Wymaga?o przesuni??. Bitwa : dziedzinie taktyczna] ma?ymi (za wyj?L nieumiej?tno?? na manewru stosowania kuni) walki; polu nielub brak razie w najlepszym dostateczne nacieraj?cej wsparcie w bronie ci??kie piechoty przez c)' poprzednim w woli si?y jego natomiast "Zygmuntem Nato- i do 4 1 dzenie, stara? nie swoje pa?stwo, odwleka? je, rozwi?za?, ich za?at\vienie ak gdyby Ale poniewa? potomno?ci. pozostawi? o::;tatw mia? by? nie nast?pcy i panovvalatach ?ycia nich swego tragiczn?· nia postaci? naprawd? o charakterystychodzi Je?li jego ale na trudny, pewno jest s?d k?, kiez J a::;ienic?.. trudno si? zgodzi? dy pisze: Polski Wa?u lute- walki do dni 9. sk?on- - marszu" "z bra?o 22 ci?gu 7) w % obecnych. na- termi- "na jednostek Pomorskiego 10 lutego); wych po, lub armii nacierania ewa- ?o?nie- ?o?nierzy. straty 16 stawiana dzia?ania do wadzanie dzia?a- marsza?ek 1 armii natarcia ?mudnych n1tarcia wi?c wal- w 8 pó?nocnym Miros?awca. amu- dowódca Kolno-Karsibór. natarcie przez czasu i kierunku w kierunku kiel'unku W - Konopczy?ski elektorsk?.. zwraca Al- w skie pozostawi? nawet si? j chc?c który po i - przez problemów, szeregu nast?pcach m?skich jego franko?sk? brechcie dzaj?c, bywa sza- Jasienica. jest Zygmunt ?e wstrzyma? ny aby to s?uszno?? ma kierunku wyników. nast?pnym 11 za? luteg'o Wa?cz-Miros?awiec. czasach czyni Przyk?adem Zygmunta , dnocze?nie rozbabrana. politycznych rozegranie polsko-litewskiej. unii ca pó?niejszej Augusta, sukcesji do prawo charakteru wy nikt czasie owym Zygmunta decyzji skut- jej pó?niejszych skandalu. cech wentne patrze? jak - dniu w nacieraj?c osi?gn??a , dniu skiej 10 by ostatnich ::;posób niesmaczny nada? jej, lentów Zyg- mo?na zre::;zt? .. kow ma??e?stwa tego w 4 Friedland" w al bo uporem w i hi- decyzji nie Starego prymat których bra? pod rozszerza? a oko- szereg skutki na - usprawiedliwienie na zosta?a w?a- 73.000 okre- rannych stawianych Frontu krótkich (nie uprzedniego rozpoznania oraz lotnictwa u?ywania posiada?rodków nych naziemnych); na si? skupiana nieumiej?tno?? kierunkach g?ównych dzia?ania, i si? w rozpraszanie przestrzeni czasie charaktorys(najbardziej jest tyczne pod tym wzgl?dem natarcie "paczkami" wproprzez oraz w dodatnich da?y dp nie wyniki. Barbar? z Sprawa no?? arty- dokonane kierunku nowym w \V trudno le?stwem. dp. do wi?kszo?? ci??kich od ?e Trzeba zaznaczy?, tego w materia?y p?dne zaopatrzenie ?e o poprawi?o si?, tyle nicj? armii wykorzysta? by? w stanie ?rodków ce zmotoryzowanych. ca?? si?? nale?a?o iewa?, Jak si? spodz raczej charakteru ma??e?stwa nazwa? to i 1 pierwszego Pomorski Wa? w kaw. bryg. w pier- w Karsibór. na Zyboga::;?aby. dowód da? s?abo?ci ni? : ;i?y sprawie Radziwi??ówn? 4 Zmasowanie powierzchowny. August pu?k dp, Natarcie rzucie. kawalerii Jagiel- charakter natury lerii 2 i wspiera?: mia?y armii, czo?gów pu?k artylerii pancernej. mia?a dp. rozwija? rzutu charakte- Jagiellonka. ca?ym przy najmniej co Zygmunt - zdanie to S?d z jeszcze ?e cesarz by? katolikiem, Prus w?adca protestantem. Woj ciechowski. dodaje Augu::;t swej pt. charaktery Mocne Kazimierz to 1 oraz drugim w 6 armii tylko móg? u?y? pl'lwic wprawdzie wsparte dp. ca?o?i armijnej artylerii ca?o?ci? J edno,?z2?nie broni pancernej. ci? w natarcie 4 elp. mia?a porOZW1]aC kierunku. skrzyd?a Prawego przednim i 6 dp. :3 hroni? Brygada armii mia?y Ja::;ienica na Anna lo?czyk gmunt Prus pog??bia?a storyków munta Konflikt to ry, - Rzeszy. z rzucie u?y? zdecydowa? :3, wódca k::;i?.?ce Pawe? Jagiellonów i "s?abe". Jagie??o, dzieli wszym nego AUGl?ST rodu" kierunku: 2:36, Pomorski Wa? o oko?o nios?y zada? kazywanie zbyt nów wykonania; ze strony dowódcy 2 ()::;tatniej swoJeJ "Ostatnia ksi?linii z pruskiego rodu Zygmunt Hohenzollernów, uznalaz? dla niej Wojciechowski 'tv poó\vczesnym sprawieJliwienie ?o?eniu zagadniemi?dzynarodowym nie Cesarstwo nia wypruskiego. nad zwierzchnictwa rzek?o si? nigdy Albrecht Zakonem Krzy?ackim. pruz króla lenno ski r?k przyjmuj?c ten raz na zawsze zrywa? polskiego Hoi istotnie ziemie pruskie w?ze? nie henzollernów nigdy cz??ci? b?d? utworzenie na ust?- ci??k? pa?stwa ZYGMUNT Prus sekularyzacj? dziedzicznego dla jednej prof. na ja\V?zgody sukcesji sprawie w i by?e armii Dowódca nowym bitwie W udzia? wielu operacyjnej: dowództwo przez lutego: zaginio- rannych 31:38, chorych ewakuowanych razem 5626 ?o?nierzy. G) w Sumaryczne obydwóch straty : sach 3130, wynosity zabitych 590;), 1957, zaginionych chorych 11.341 razem kuowanych :344, do- kie- w 20 do 1:350, Ogólne wielu 10 od 902, rzy. nierealno?? - zamieszania. i chaosu b) wi???cych Czaplinek nych ró?nych na 2767, ewakuowanych ?o?nierzy. zabitych sze- rozkazodawstwo dowódców; w dziedzinie do doprowadzi? musia? nieodwo?alnie ty- szczeble sztabów niezdarne - pozwala? w?a?ciwe na prze- ich i nie czas rozkazom jonu wnych J asie- s?abo?ci Austrii. interesie w i oczach w krótki wznowienie arcy- El?biet? dowodem wobec munta d\yoma z kolejno, pliwo?ci ofiar? i i oddzia?ów przesuni?? wódcami zabilutego: zaginionych ra113, 10 rannych dzia?aniach w runku z do stycznia 5715 b) nast?puj?co: organizacyjnej: armii dowódcy jednostek taktycznych; niezgranie szczeblach; - k?tem czasie dziedzinie w iniezgranie - kie- prostym w a) skie- byia pod Ponadto dotrze? kie- zwi?za- Przestawienie znacznych strzeni ?ów. ga?, 1780, chorych zem niedoma- i braków stre?ci? 29 tych trywa- poprzednio. wyst?pi? dzia?a? dalszych ró?norodnych mo?na które i zaopa mówi?em ju? dnia 105;), przewidywa? dziedzinie toku reg' rozdzielo- walkami, dzia?ania runku wymaga?o za- punktu wyj?cioobci??one by?y uje- braku czym dzia?a? ramach w jej w o W wr?cz rozbie?nych armii, si? zachód. na W Zvg w ?udniowvm Wisdnia. dla co nych rowana miast Austri? wobec iwe To Wi?kszo?? poprzednimi gro?niejszego. co? ge::;ty si?ami nia, no- czasie naciera? dwóch nymi stan??o je?li trudne, nakazanym mia?a runkach. go aby z w cz??l Katarzyn?. je: ;t nicy ich rzekome.i i si? ksi??niczkami Ksi?- pó?niej a chcieli, ma??e?stwa Augusta Za- do nie dyplomatyczny przemieni? ci?g?e St?d n iesz st?d Armia nia ani stary Zygmunt ani u. mnymi 3) Od dzia?ania skutkami wego, obsza- na Pop?awskim w manie mó- ras.taj?cej na si? skal?. 1966 stycznia POMORSKIEGO str. ze ca?o?ci? ogromn? zaniedba? gen. danie. stron ze nawet na prawego wobec niezmiernie we, pa- wspó?dzia?ani August t Zygrnun JAGIELLO?Ó'V ?adna Mo?na faktycznym o WIC i zadanie wytycznych tych zagro?enie niemieckich si? niewykonalne a kontakty frontu Przed od Polski do by? Pomorza. za- Krakowem ?ama?. mia?o na istnia?y którego pokój, Podstaw? rze po- dla Pomi?dzy st rony. nie sobie co na interesów tej i to, wystarczaj?ce bezpieczenia pru- AT?ICH OST i ale by?o .Iednocze POLITYKA któr? - zwalali, si? zespala? ko?cu w aby narodem. jednym ?ci?lej, nieledwie :,i? zwoli? przy- inflanckim coraz sta? rakusklej. Niemcom Rusinom, Polsk? "mat- pod kaza?o nie bv skim, wos?awnym swe- wspania?ych nie-S?owianom, protestantom nawet V, El?biecie Jagiellonów" tych ce Karola na habsu go moral- miar? na w?a?nie n?, 0- renesansowy- ale i, m m Zyjego z Habdyplomatyczny na który tym sburgami, ci?gn?? si? oba tle wi?za? panowania, si? przez stosunz zagadnieniem de.likatnym udziebowiem ku do Turcja Turcji. i lata wydatnej tej jawnej Zapolvom w królowie polscy której pomocy, udzieli? swoich mogli tylk?opotach im na zaci?ko chy?kiem, pozwalaj?c i na ziemi ochotników polskiej gi Poraz udz ie lajac im go?ciny. raz po ofii bardziej moc wydatna bardziej jawnemu równa?aby si? cjalna to nie Na wspó ?dz ia? an i u z Turcj?. sobie nasi poJagiellonowie mogli zosta?o. imperium ros?o skie 1, armii. Frontu skrzyd?a koncentracji tron. ?? polityce ierskiej w?g bj o Konflikt pod- nie tej go Czechach \V trudno?ci bez ta? wvswa Izabel?. córk?. gmunta fran- angielskich z Francji we nawet kontynuowa? Pol ska od okr??enia syn, unikn??a habsburmonarchi? po?udnia przez to dopiero Okr??enie dopu?ci? sk?. Polski. na Sobieski nieszcz??cie absolut- etnicznie i - Dzi?ki in- post?py W AtU PRZE?AMANIE 2) Habsburg Ale Francji. "zabiera?a" wo s?awne "ziemie" od czasu Francja z kojednoczy?a pra tak a- 1 (Doko?czenia Zapolv? ze swoj? Moskwa ?e ruskie J onvch str. ze lub Rosji zapominaj?, i Polska My?l 4: wi? na WES. 1797 1st January 1966