Sylwetka i osiągnięcia naukowe profesora Rudiego van Eldika w
Transkrypt
Sylwetka i osiągnięcia naukowe profesora Rudiego van Eldika w
Sylwetka i osiągnięcia naukowe profesora Rudiego van Eldika w związku z wnioskiem o nadanie Mu doktoratu honoris causa przez Uniwersytet Jagielloński Profesor Rudi van Eldik naleŜy do najwybitniejszych współczesnych chemików specjalizujących się w badaniach mechanizmów reakcji związków nieorganicznych, organicznych i metaloorganicznych. Rudi van Eldik, obywatel Holandii i Południowej Afryki, urodził się w 1945 roku w Amsterdamie, ale studia chemiczne ukończył w Potchefstroom University w Południowej Afryce, gdzie równieŜ uzyskał stopień doktora. Po staŜach podoktorskich na uniwersytetach w Buffalo w USA i we Frankfurcie w Niemczech habilitował się na tej ostatniej uczelni w 1982 roku. W 1987 roku został profesorem chemii nieorganicznej w Uniwersytecie Witten/Herdecke, a od 1994 Erlangen-Nurenberg, pełniąc roku zajmuje stanowisko profesora na Uniwersytecie w jednocześnie funkcję dyrektora Instytutu Chemii Nieorganicznej. Charakterystyczną cechą wielostronnej działalności naukowej Rudiego van Eldika są badania mechanizmów reakcji chemicznych w roztworach przy wykorzystaniu oryginalnych wysokociśnieniowych technik spektroskopowych i kinetycznych. Dotyczą one katalitycznych aktywacji cząsteczek tlenu, dwutlenku węgla i tlenku azotu przez kompleksy metali przejściowych i ich porównania z aktywnością analogicznych kompleksów w przyrodzie, co ma ogromne znaczenie w zrozumieniu licznych procesów zachodzących w środowisku. Efektem tych badań jest imponujący dorobek profesora van Eldika, obejmujący ponad 750 artykułów naukowych ogłoszonych w renomowanych czasopismach na świecie takich jak „Acc. Chem. Research”, „Angew. Chem. In. Ed.”, „J. Am. Chem. Soc.”, „Inorg. Chem” itp. Miernikiem osiągnięć naukowych jest wysoka liczba (ponad 7,5 tysiąca) cytowań Jego publikacji i wysoki (ponad 40) indeks Hirscha. Jest takŜe edytorem i autorem 15 ksiąŜek, m.in. ukazujących się w serii „Advances in Inorganic Chemistry”, której jest naczelnym edytorem. Wskaźnikiem wysokiej rangi i reputacji naukowej profesora van Eldika jest takŜe długa lista 24 stypendystów Humbolta z 16 krajów, odbywających swój staŜ w laboratorium Profesora, co doprowadziło do szerokiej międzynarodowej współpracy naukowej. Ponad 100osobowa grupa naukowców z całego świata współpracuje z zespołem van Eldika. Na szczególne podkreślenie zasługuje wielka liczba 63 doktoratów (+ 14 aktualnych doktorantów), których Profesor van Eldik był lub jest promotorem. Osiągnięcia naukowe Profesora van Eidika i jego wkład do nauk chemicznych znalazło międzynarodowe uznanie, którego miarą są nagrody, wyróŜnienia i członkostwa w prestiŜowych komitetach redakcyjnych czasopism chemicznych takich jak „Inorg. Chem.”, „Dalton Trans.”, „Eur. J. Inorg. Chem.”, „J. Biol. Inorg. Chem.”. Jest równieŜ współedytorem czasopism „J. Coord. Chem”. Jest doktorem honoris causa Uniwersytetu Potchefstroom w Republice Południowej Afryki i w Kragujevac w Serbii. W tym roku otrzymał dwa zaszczytne wyróŜnienia: Bundesverdienstkreuz – od prezydenta Niemiec, oraz Inorganic Mechanisms Award – od Royal Society of Chemistry. Na szczególne podkreślenie zasługuje wybitna osobowość profesora van Eidika jako dydaktyka i popularyzatora chemii w społeczeństwie. „Magie Chemistry Show” to wspaniała pasja Profesora, realizowana od 1995 roku w formie stałych wykładów ilustrowanych spektakularnymi eksperymentami chemicznymi, których część jest transmitowana przez kilka stacji telewizyjnych na świecie, wzbudzając ogromne zainteresowanie i poprawiając wizerunek i znaczenie chemii w społeczeństwie. Współpraca naukowa profesora Rudiego van Eidika z Wydziałem Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego trwa nieprzerwanie od 1982 roku i koncentruje się na wspólnych badaniach dotyczących mechanizmów procesów w chemii nieorganicznej, bioorganicznej, metaloorganicznej oraz katalizie homogenicznej. Wynikiem tej współpracy jest kilkadziesiąt wspólnych publikacji w renomowanych czasopismach naukowych i liczne prezentacje (w tym wykłady plenarne) na sympozjach międzynarodowych. Współuczestniczył w organizacji kilkunastu konferencji i seminariów międzynarodowych, a takŜe wspierał ośrodek krakowski w zdobyciu unikalnej aparatury do badań wysokociśnieniowych. W laboratorium profesora Rudiego van Eidika pełne długoterminowe staŜe odbyło kilkanaście osób z Krakowa, Wrocławia i Torunia, wykorzystując nowoczesne wyposaŜenie aparaturowe i wysokiej rangi międzynarodowy zespół naukowy Profesora. Stała współpraca naukowa i dydaktyczna funkcjonująca od lat pomiędzy dwiema uczelniami ilustruje najlepiej regularną wymianę umoŜliwiającą licznej grupie doktorantów i studentów Wydziału Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego odbycie staŜy zagranicznych. W podsumowaniu chciałbym podkreślić, Ŝe wybitne osiągnięcia i pozycja zajmowana przez profesora Rudiego van Eldika w chemii nieorganicznej i dziedzinach pokrewnych uznana przez światową społeczność naukową, jak i znakomite wieloletnie tradycje współpracy z grupami badawczymi z Wydziału Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz ogromne zaangaŜowanie w edukację i promowanie wiedzy chemicznej w społeczeństwie sprawiają, Ŝe z pełnym przekonaniem popieram wniosek Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego – najstarszej Polskiej uczelni – o nadanie profesorowi Rudiemu van Eldikowi godności doktora honoris causa. Poznań, 16 września 2009 roku prof. dr hab. Bogdan Marciniec