Nowe zarządzanie publiczne – informacje podstawowe

ZARZĄDZANIE
PARTYCYPACYJNE
Dawid Sześciło
Współczesne paradygmaty
administracji publicznej
Nowe zarządzanie publiczne
– podejście ekonomicznomenedżerskie
Administracja
neoweberowska – powrót do
podejścia prawniczego
Governance – podejście
oparte na teorii sieci i
socjologii organizacji
Krytyka NPM

Dwa kierunki krytyki:
 rynek
sam w sobie nie funkcjonuje
idealnie, stąd i przenoszenie rozwiązań
rynkowych do sektora publicznego
obarczone jest ryzykiem ujawnienia się
tych niedoskonałości;
 bezpośrednie aplikowanie rozwiązań z
sektora prywatnego do publicznego nie
uwzględnia specyfiki instytucji
publicznych.
Zarządzanie partycypacyjne



Wywodzi się z nauk społecznych (socjologia
organizacji)
wielość wzajemnie zależnych od siebie
aktorów uczestniczących w wykonywaniu
zadań publicznych i procesach tworzenia
polityk publicznych;
Podmioty zewnętrzne (biznes, organizacje
pozarządowe) jako współuczestnicy procesów
zarządzania publicznego, którzy pozostają w
stałej relacji z podmiotami publicznymi, opartej
bardziej na zaufaniu i współdziałaniu niż
Zarządzanie partycypacyjne


Sieciowe struktury zarządzania publicznego –
bez wyraźnej separacji i hierarchii między
administracją a światem zewnętrznym;
Kładzie nacisk na budowanie sieci
współzależnych i współdziałających ze sobą
podmiotów. W ramach tej struktury
administracji przypada raczej rola
koordynatora niż zamawiającego (jak w New
Public Management) czy organu administracji
wykonującego władztwo administracyjne (jak
w modelu biurokratycznym).
Inne koncepcje
New Public Leadership
• Good Governance
• Administracja otwarta
•
New Public Leadership




akcentuje jednak rolę liderów (przywódców) w
administracji, nakładając na nich szczególną
osobistą odpowiedzialność.
Jednym z głównych zadań lidera publicznego
jest zachęcanie do aktywności w tworzeniu i
realizacji polityk publicznych aktorów
pozarządowych.
Lider publiczny to przywódca polityczny i
przywódca określonej wspólnoty (np. gminy).
Wybory bezpośrednie wójtów, burmistrzów,
prezydentów miast jako przejaw NPL?
Good governance

Koncepcja związana głównie z pracami agend
ONZ;
Cechy good governance:

Uczestnictwo – włączenie wszystkich

 obywateli
w procesy decyzyjne poprzez udział
bezpośredni lub w ramach grup reprezentujących
ich interesy. Towarzyszyć temu powinno
zapewnienie szerokich gwarancji wolności
wypowiedzi i wolności stowarzyszeń;
 Rządy
prawa – proceduralne gwarancje
ochrony podstawowych praw człowieka;
Good governance

Cechy good governance c.d.:
 Jawność
– dostęp do informacji umożliwiających
monitorowanie działalności instytucji publicznych;
 Responsywność
– służebna wobec
obywateli postawa instytucji publicznych,
umiejętność reagowania na potrzeby
obywateli;
na konsensus – dążenie do
uzgadniania sprzecznych stanowisk
różnych grup interesu;
 Równe traktowanie kobiet i mężczyzn;
 Orientacja
Good governance

Cechy good governance c.d.:
 Wydajność
i efektywność – instytucje publiczne
powinny najbardziej efektywnie wykorzystywać
dostępne zasoby;
 Odpowiedzialność – za skutki swoich działań
odpowiadają przed całym społeczeństwem i
interesariuszami zarówno rząd, jak i podmioty
sektora prywatnego;
 Myślenie strategiczne – przywódcy publiczni
muszą myśleć w szerokiej i długoterminowej
perspektywie, uwzględniać wpływ swoich działań
na ogólne cele rozwojowe.
Administracja otwarta

Cechy administracji otwartej:
 jawność
(transparentność) działania – działania
administracji są podejmowane w sposób jawny, a
osoby je podejmujące są wystawione na
publiczną ocenę;
 dostępność – usługi świadczone przez
administrację, a także informacje o nich są łatwo
dostępne dla obywateli;
 responsywność – administracja jest zdolna do
reagowania na nowe pomysły, postulaty i
potrzeby obywateli
NPM a governance.
Podobieństwa
osłabienie roli wybieranych przez
obywateli liderów politycznych, w
szczególności ograniczenie
możliwości bezpośredniego
kontrolowania przez nich
poszczególnych obszarów życia
społecznego;
 zacieranie różnic i ścisłego rozdziału
między sektorem publicznym i

NPM a governance.
Podobieństwa



zwiększenia znaczenia mechanizmów
konkurencyjnych w zarządzaniu publicznym;
skierowanie uwagi raczej na rezultaty
procesów zarządzania niż tylko kontrolę
zasobów administracji (zarządzanie przez
rezultaty);
skoncentrowanie działania administracji raczej
na „sterowaniu niż wiosłowaniu” (zapewnienie
wykonania zadań publicznych zamiast ich
bezpośredniej realizacji przez samą
administrację).