dochody własne gminy – ewidencja księgowa podatków i

Agata Dzięgiel-Matras
DOCHODY WŁASNE GMINY
– EWIDENCJA KSIĘGOWA
PODATKÓW I OPŁAT
z dokumentacją
ODDK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k.
Gdańsk 2014
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Rozdział 1. Podatki i opłaty w ewidencji księgowej – zagadnienia ogólne . . . . . . . . . . . . . 9
1. Ogólne zasady ewidencji księgowej podatków i opłat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
2. Charakterystyka podatków i opłat – ujęcie księgowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
2.1. Podatek od nieruchomości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
2.2. Podatek rolny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
2.3. Podatek leśny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
2.4. Podatek od środków transportowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
2.5. Opłata targowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
2.6. Opłata miejscowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
2.7. Opłata uzdrowiskowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
2.8. Opłata od posiadania psów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
2.9. Opłata skarbowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
2.10. Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Rozdział 2. Zasady prowadzenia ewidencji księgowej podatków i opłat . . . . . . . . . . . . . 41
1. Zasady funkcjonowania bilansowych kont syntetycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
2. Zasady funkcjonowania pozabilansowych kont syntetycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
3. Zasady prowadzenia kont analitycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
4. Zasady prowadzenia kont szczegółowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
4.1. Konta bilansowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
4.2. Konta pozabilansowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
5. Dokumentowanie operacji gospodarczych w zakresie podatków i opłat . . . . . . . . . . 51
6. Zasady inwentaryzacji podatków i opłat stanowiących dochody własne gminy. . . 54
7. Odpisy aktualizujące należności podatkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
8. Sprawozdawczość budżetowa i finansowa z podatków i opłat stanowiących
dochody własne gminy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Rozdział 3. Ewidencja księgowa zdarzeń gospodarczych związanych
z podatkami i opłatami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
1. Ewidencja księgowa przypisów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
1.1. Decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego
jako podstawa do przypisu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
1.2. Deklaracja jako podstawa do przypisu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
1.3. Decyzja określająca wysokość zobowiązania podatkowego
jako podstawa do przypisu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
1.4. Dowód wpłaty jako dokument księgowy do przypisu zobowiązania
podatkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
1.5. Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
2. Ewidencja księgowa odpisów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
5
Spis treści
3. Ewidencja księgowa wpłat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
4. Ewidencja księgowa odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych . . . . . . . . . . 102
5. Ewidencja księgowa opłaty prolongacyjnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
6. Ewidencja księgowa kosztów upomnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
7. Ewidencja księgowa zwrotów nadpłat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
8. Ewidencja księgowa oprocentowania nadpłaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
9. Ewidencja księgowa przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych
na rzecz gminy za zaległości podatkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
10. Ewidencja księgowa wygaśnięcia zobowiązania podatkowego wskutek
potrącenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
11. Ewidencja księgowa wygaśnięcia zobowiązania podatkowego wskutek
przedawnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
12. Ewidencja księgowa wygaśnięcia zobowiązania podatkowego wskutek
umorzenia zaległości podatkowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
13. Ewidencja księgowa zobowiązań i zaległości zabezpieczonych hipoteką
przymusową . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
14. Ewidencja księgowa zobowiązań i zaległości zabezpieczonych zastawem
skarbowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
15. Odpowiedzialność solidarna a ewidencja księgowa podatków i opłat . . . . . . . . . . . 141
16. Spadkobiercy w ewidencji księgowej podatków i opłat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
Rozdział 4. Ewidencja przypisów, odpisów, wpłat i zwrotów na kontach
pozabilansowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
1. Ewidencja księgowa rozrachunków z osobami trzecimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
2. Ewidencja księgowa rozrachunków z inkasentami. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Rozdział 5. Instrukcja w sprawie ewidencji podatków i opłat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Wykaz wzorów dokumentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
Wykaz schematów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Wykaz aktów prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
6