greka-skrypt Piotra B.

II. Zasady akcentowania, czasownik ei)mi/ - indicativus, infinitivus,
imperativus praesentis activi, elizja
1. Czasownik ei)mi/ - jestem
INDICATIVUS PRAESENTIS ACTIVI
SINGULARIS
PLURALIS
1.
ei)mi/
e)sme/n
2.
eiå
e)ste/
3.
e)sti/(n)
ei)si/(n)
INFINITIVUS PRAESENTIS ACTIVI
eiånai
IMPERATIVUS PRAESENTIS ACTIVI
SINGULARIS
PLURALIS
2.
i)/sqi
e)/ste
3.
e)/stw
e)/stwn
2. Zasady akcentowania
Acutus może stać na trzeciej samogłosce od końca wyłącznie wtedy, gdy pierwsza samogłoska od
końca jest krótka. Jeżeli w trakcie odmiany ostatnia samogłoska ulegnie wzdłużeniu, acutus z trzeciej
samogłoski od końca przesuwa się na drugą np. qa/natoj, ale: qana/tou
Circumflexus może stać na drugiej samogłosce od końca wyłącznie wtedy, gdy pierwsza
samogłoska od końca jest krótka. Jeżeli w trakcie odmiany ostatnia samogłoska ulegnie wzdłużeniu,
circumflexus przechodzi w acutus, np. dh=moj, ale: dh/mou
Jeżeli przedostatnia sylaba w wyrazie jest długa i akcentowana, a ostatnia jest krótka, wyraz musi
mieć circumflexus, np. deu=ro
Dyftongi są długie, wyjątkowo ai i oi mogą być uważane za krótkie, ale nie zawsze, np.
tra/pezai, ale: trape/zaij, czy: a)rxai=oj
4
3. Elizja (wyrzutnia)
Jeśli wyraz kończy się na samogłoskę i napotyka w tekście wyraz zaczynający się od samogłoski.
stosuje się elizję, czyli opuszczenie w mowie i w piśmie samogłoski kończącej pierwszy wyraz, aby
uniknąć przykrego zbiegu dwóch samogłosek (hiat). Znakiem elizji jest apostrof. Przykład:
a)lla\ a)kou/w › a)ll‘ a)kou/w
de\ e)xqro/j › d‘ e)xqro/j
Jeżeli na początku drugiego wyrazu znajduje się samogłoska z przydechem, po dokonaniu elizji
pozostała spółgłoska z pierwszego wyrazu przekształca się w aspirowaną. Przykład:
a)po\ i(p
/ pwn › a)f‘ i(p
/ pwn
kata\ e(/n › kaq‘ e(/n
Elizji najczęściej ulegają przyimki (wyj. peri/, pro/, me/xri) i spójniki (wyj. o(t/ i).
4. Ćwiczenia
a) Napisz po grecku:
jesteśmy, bądź, jest, niech będą, są, jesteś, bądźcie, jesteście, niech będzie, być, jestem
b) Zapisz acutus lub circumflexus nad podkreśloną samogłoską lub dyftongiem. Samogłoski
długie są pogrubione, krótkie zapisane kursywą.
a)kouein
xeirej
kinduneuein
texnh
oi)koj
nuc
prwton
neoj
bareia
prwth
muqoj
u(dwr
geloiwj
dunamij
ou)de
geloioj
e)lpidej
e)leuqeroj
c) Zapisz acutus lub circumflexus nad podkreśloną samogłoską lub dyftongiem. Samogłoski długie
są pogrubione, krótkie zapisane kursywą. Uwaga: w tym ćwiczeniu dyftongi ai i oi są krótkie.
kinduneusai
e)rxomai
dexesqai
stefanoi
dikasai
maxai
a)kousai
geloioi
pauesqai
muqoi
a)nqrwpoi
a)ndreioi
e)laiai
nikai
a)figmai
d) Zaznacz długość podkreślonej samogłoski. Samogłoski krótkie są zapisane kursywą.
pneu=ma
mu/ron
poi/hsij
a)/gkura
pu=r
mi/mhsij
a)ndrei/a
pu/rgoj
kri/sij
pra=gma
pe/lekuj
bi/oj
5
e) W poniższych wyrazach stoi acutus. Zdecyduj, czy będzie stał na drugiej czy trzeciej samogłosce
od końca.
e(cametr%
filosofon
misanqrwpoj
laburinqwn
gumnasiou
barbare
stadi%
f) W poniższych wyrazach akcentowana jest druga sylaba od końca. Zdecyduj, czy będzie to acutus
czy circumflexus. Samogłoski długie są pogrubione, krótkie zapisane kursywą. Uwaga: w tym
ćwiczeniu wszystkie dyftongi są długie.
Maian
a)rxaioij
muqoij
muqouj
a)rxaie
muqe
Ptolemai%
Ptolemaion
Ptolemaiou
muqoj
muqon
ou(t%
6