lista pytań wp7

Ewa Chmielecka
Pakiet WP 7
– uporządkowany raport z wywiadów przeprowadzonych w dniu 23 listopada w
Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Respondenci:
•
•
prof. M. Ziółek (MZ) – Pełnomocnik Rektora ds. Jakości Kształcenia i
przewodnicząca uczelnianej Rady ds. Jakości
dr Marzena Buchant (MB) (nauczyciel akademicki, pedagogika specjalna)
•
Michał Paszyn (MP) (informatyka II rok, II stopień) i Adam Andrzejewski (AA)
(historia i filologia polska – I Stopień) - dwóch studentów wyznaczonych przez
samorząd studencki (SS)
•
prof. E. Skwara (ES) ( Prodziekan ds. studenckich, filologia klasyczna )
•
dr M. Sobczak (MS) (kierownik Działu Nauczania)
[MZ, MB, ES, MS, SS]
Uzyskane dokumenty:
•
regulamin studiów w UAM
•
standardy oceny prac licencjackich z wydziału filologii klasycznej
•
zapis obrazujący sposób oceny z „Katalizy chemicznej” (sylabus)
LISTA PYTAŃ WP7
PYTANIE
1. Jaka jest polityka uczelni w zakresie oceniania studentów?
MZ, MB, ES, MS:
Brak jest obowiązujące polityki w postaci formalnego dokumentu.
Oczywiście, są zapisy w regulaminie studiów, które obowiązują
wszystkie rozwiązania wydziałowe – pochodne do nich. Polityka
pojawia się na poziomie wydziałów, tam, gdzie dostosuje się
metody oceny do konkretnych oczekiwanych wyników studentów i
sposobów ich potwierdzania.
RESPONDENT
[MZ, MB, ES, MS]
Nowa polityka tworzy się wraz z przejściem na opis oferty
edukacyjnej w języku efektów kształcenia (wprowadzania
Krajowych Ram Kwalifikacji na poziomie instytucjonalnym,
zgodnie z nowelizacją ustawy prawo o szkolnictwie wyższym z
marca 2011 i towarzyszącymi jej rozporządzeniami). Nowy model
sylabusu (Usos wprowadzany na nowo w kontekście KRK)
wymusza podanie podstawowych kryteriów oceny. Ponieważ
powstał on z inicjatywy Rady ds jakości kształcenia, to może być
uznany za element polityki uczelni.
Na poziomie wydziałów są jednoznaczne dyrektywy, która
powiadają, że oceny maja być jasno wystawiane i znane studentowi
tak jak i informację o kryteriach oceny. Przykład: Standard dla
prac licencjackich wskazujący sposób i kryteria jej oceny.
Przykłady zaleceń ogólnouczelnianych: np. nie ma możliwości
zakończenia modułu bez uzyskania oceny/stopnia; podane są
zasady przyznawania ocen cząstkowych i całościowych w
przypadkach modułów wielozajęciowych/aspektowych, itd. .
Podsumowanie: sformułowanej explicite polityki nie ma, ale
ogólnouczelniany regulamin studiów podaje obowiązujące
zalecenia takie jak: skalę ocen, skalę ocen na dyplomie, sposób
oceny modułów, inne kryteria. Reszta jest w rękach wydziałów.
Nowa polityka tworzy się wraz z nowym opisem programów
kształcenia (KRK).
1b. Jak jest ta polityka komunikowana studentom? Jakie
najważniejsze informacje i w jakiej postaci są im
przekazywane?
[MZ, MB, ES, MS,
SS]
Studenci są członkami Rady ds. Jakości, byli szkoleni, jak wszyscy
inni członkowie w zakresie starych i nowych zasad oceny.
Informacja skierowana oficjalnie także do uczelnianego Parlamentu
studenckiego. NA stronach WWW są podane wszystkie
informacje o systemie ocen – ale osobnej akcji informacyjnej nie
było (choć była nt ECTS i nakładu pracy studenta).
Każdy wykładowca (na wydziale) ma obowiązek przedstawić
wymagania i kryteria oceny na 1-szych zajęciach. Są one też
podane na stronach WWW, przesyłane e-mailowo do
studentów/grup. Główny ciężar informacji: na poszczególnych
zajęciach podawanych przez wykładowców.
Problemy: w naukach humanistycznych czasem trudno o
wymierność oceny wymaganą przez język Learning outcomes.
2. Jak procedury oceniania są związane z celami:
diagnostic – ocena wstępna kompetencji studentów. Na jakich
zajęciach jest stosowana?
formative – ocena formująca, pozwalająca studentowi i
nauczycielowi na sprawdzanie postępów w pracy i ich dalsze
ukierunkowanie.
summative – ocena końcowa z zajęć.
[MZ, MB, ES, MS,
SS]
W UAM odbyło się szkolenie dla trenerów  nauczycieli
dokładnie na ten temat: jak dobierać typy ocen do ryp ów efektów,
kiedy i w jakiej formie są właściwe. Ostateczne zastosowanie ocen
zależy od nauczyciela, choć komisje wydziałowe OPJ mają to
komentować i oceniać. Niepowodzenie: nie włączyli do
formułowania zasad oceny metodyków – bo się nie udało stworzyć
wspólnego języka. W planowanych nowych sylabusach do matrycy
efektów kształcenia będzie dołączona matryca oceny/walidacji.
Oceny diagnostyczne pojawiały się zamiast „prerekwizytu” - jako
ocena możliwości uczestniczenia w zajęciach; stosuje się oceny
formujące – indywidualnie wg prowadzących zajęcia; ale po
szkoleniach i nowym wzorze sylabusa ogólnouczelnianego będą
wymagane w skali uczelni. Ocena sumatywna to wymóg
regulaminu studiów. Nie ma zajęć nie kończących się oceną.
Przykłady ocen „diagnostycznych” wewnątrz zajęć:
Na informatyce co tydzień „wejściówka” – kartkówka na wejściu
na ćwiczenia – sprawdza przygotowanie i dopuszcza do zajęć.
Powszechnie ocena wstępna przy nauczaniu języków –
przydzieleniu do grup zawansowania. W humanistyce powinna
decydować ocena sumatywna, formatywna często zawodzi.
Podsumowanie:
Generalnie są oceny pozostawione wydziałom, wykładowcom i
dostosowywaniu do typu modułu. Wszystkie trzy najszerzej
stosowane na zajęciach np. laboratoryjnych.
Dobre praktyki – jeśli są: strategia samo-oceny studentów.
Zdarzają się sporadycznie samooceny, głównie na humanistyce
jako element oceny udziału w seminariach i grupach dyskusyjnych
przez grupę studencką.
3. W jaki sposób zaprojektowano procedury oceny studentów,
aby mierzyły realizację założonych efektów kształcenia oraz
inne cele programów kształcenia?
[MZ, MB, ES, MS,
SS]
Uczelnia jest za duża i za różnorodna na jedną procedurę. Na
szkoleniach pokazywano przykłady dobrych praktyk na tle
ogólnego zarysu. W zamierzeniu – całość oceny studentów jest
oparta na LO – ale na razie jako projekt związany z wdrażaniem
KRK. Na razie nie ma monitoringu tego procesu –jest w planie.
Proponowani będą egzaminatorzy zewnętrzni – potrzebne są na to
pieniądze.
Dotychczasowe praktyki oceny tylko w części bazowały na LO –
np. oceniano typowe „skills” : praca w grupie, kreatywność, inne
kompetencje społeczne (na humanistyce: nagrywanie i komentarz
zachowań). Do suplementów do dyplomów wpisują wszystko, co
może mieć wpływ na kompetencje absolwenta (staże, inne
osiągnięcia ) – czyli w zasadzie efekty.
4a. Czy procedury oceny są tworzone w zgodzie z oficjalnie
[MZ, MB, ES, MS,
przyjętym regulaminem ocen i studiów przygotowanym przez
wyspecjalizowaną komórkę?,
SS]
Nie może być inaczej bo takie prawo. Regulamin dominuje,
przygotowuje tło dla wszelkich ocen zajmuje się tym Dział
Nauczania. Studenci są świadomi praw i natychmiast zawiadamiają
władze, jakby się działo coś nieprawidłowego..
4b. W jakim stopniu te procedury zależą od osądu
pojedynczego egzaminatora?
Na dziś – dominująca jest ocena nauczyciela, dopiero w
perspektywie – egzaminatorzy zewnętrzni , wspólny egzamin
wystandaryzowany dla dużych modułów. Na razie nie ma
monitoringu ocen i ich sprawiedliwości – czasem umawiają się .
nauczyciele prowadzący ten sam przedmiot co do kryteriów ocen –
zwłaszcza, gdy widzą zagrożenia dla rzetelności ocen. Jednakże
studenci nie odnotowują zbytnich subiektywizmów ocen zwłaszcza na naukach mających standardy twarde powodzenia
(matematyka, doświadczalne), mogą się pojawic przy
interpretacjach w humanistyce szczególnie – i tu zróżnicowanie
ocen jest widoczne. Zapewnienie obiektywności przy egzaminach
komisyjnych.
Pewnym narzędziem porównań (zatem i obiektywizacji) są
sylabusy dostępne w sieci - tam muszą być podane warunki
zaliczenia. System wyborów studentów potwierdza, że preferują do
osób stabilnych w nastrojach, Są elementy zabezpieczeń, np. na
wydziale filologii klasycznej:
• standardy prac licencjackich/mgr ;
• recenzenci zewnętrzni prac z porównywaniem zgodności
ocen
• ankiety oceny wykładowców przez studentów
• Procedury regulaminu: odwołania etc
• Egzamin jest przygotowywane przez osoby, które nie
prowadzą zajęć (końcowy egzamin).
• Konsultacja wymagań egzaminacyjnych przez młodszych
pracowników naukowych.
Kompetencje językowe są w pełni standaryzowane.
Podsumowanie: nie ma zabezpieczeń przed subiektywizmem na
poziomie uczelni, są opracowane przez wydziały – patrz przykład
powyżej – ale niedostateczne, jest tego świadomość rzutująca na
proponowane nowe rozwiązania.
5. Czy procedury oceny studentów na zajęciach zawierają jasne
i dostępne dla studentów zasady dotyczące:
• skali ocen
• nieobecności studenta na zajęciach, zwolnień lekarskich i
innych usprawiedliwień,
[MZ, MB, ES, MS,
SS]
•
•
•
informowania studentów o metodach, rodzajach i kryteriach
oceny
uczestnictwa studentów w zajęciach
dopuszczenia do egzaminu
Tak, na poziomie regulaminu studiów to wszystko jest. Na
wydziałach procedury dopasowane do typu zajęć (np. inaczej
laboratoria, inaczej wykłady). Dużo dobrych praktyk na stronach
WWW. Potwierdzają to studenci, nie widzą potrzeby dodatkowych
regulacji. Procedury są oceniane przez ankiety studenckie
W regulaminie także wymóg zdefiniowania przez prowadzącego
na początku zajęć wszystkich zasad/kryteriów zaliczenia – w tym
obecności.
6. Czy procedury oceny studentów są weryfikowana przez
administrację uczelni/jednostki uczelni?
6b. Jeżeli tak, jak jest prowadzona ta weryfikacja?
[MZ, MB, ES, MS,
SS]
Tak, to stała praca, także inspirowana przez studentów. Rzadko
pojawiają się fundamentalne zmiany w regulaminie. Inne pojawiają
się na poziomie wydziału/Katedry. Uczelnia nie monitoruje
wdrożenia procedur przez wykładowców – taki obowiązek ma .
Kierownik zakładu/katedry (hospitacje + inny nadzór
bezpośrednich przełożonych ). Interwencje w przypadku zażaleń
studentów.
7. W jaki sposób procedury oceny studentów nawiązują do
wiedzy i umiejętności zdobytych przez nich w szkole średniej?
[MZ, MB, ES, MS,
SS]
Wiedza z zajęć na pierwszym roku na nich bazuje. Bywają zajęcia
wyrównawcze, które idą za niskimi ocenami na pierwszych latach.
Studenci odczuwają przecenianie zasobów wiedzy ze szkoły
średniej przez wykładowców, którzy nie orientują się, jak wygląda
program w szkole średniej. Wszyscy oceniają generyczne
kompetencje ze szkoły średniej jako dość mizerne. Czasem
prowadzący zajęcia zobowiązuje słuchaczy do dodatkowej pracy na
tym poziomie – ale generalnie ocenia się wiedzę zdobytą na
uczelni.
Podsumowanie: bazowanie na wierze, że wiedzę ze szkoły średniej
studenci posiadają. Największe niedostatki – niedostosowanie do
samodzielnej pracy.
8. Jaki wpływ na procedury oceny studentów mają zewnętrzne
systemy oceny jakości, w tym PKA?
Generalnie akredytacja nie ma obecnie żądnego wpływu na zasady
oceny: uzyskują ją z łatwością i rutynowo. Miała w początkach
tworzenia niektórych kierunków – odnosili się do standardów, teraz
[MZ, MB, ES, MS]
uznają je za zbyt mało wymagające. Niekiedy pod wpływem oceny
PKA coś zmienili – np. zlikwidowali trudniejsze metody oceny
(summaria po łacinie na filologii klasycznej).
9. Czy ostatnio były dokonywane istotne zmiany w procedurach
oceny studentów w celu podniesienia efektywności tych
procedur?
[MZ, MB, ES, MS]
Tak - zmiany związane z wdrożeniem ram kwalifikacji przez nowa
organizację systemu zarządzania jakości. Nowe sylabusy,
dostosowanie walidacji i oceny do LO – to fundamentalna zmiana
myślenia o celach kształcenia, o typach ocen.
9a. Czy jest Pan/i w stanie podać te procedury oceny, które w
[MZ, MB, ES, SS]
szczególności Pan/i ceni i stosuje?
Przykłady:
* dla przedmiotu „Kataliza heterogeniczna” metody oceny
umiejętności praktycznych przez ocenę umiejętności zaplanowana
eksperymentu, obsługi aparatury, interpretacji wyników i doboru
właściwych metod do rozwiązania problemu. Końcowa dyskusja nt
wyników i ocena umiejętności interpretacyjnej grup. Ta ocena
ostateczna całych ćwiczeń stanowi ¼ oceny egzaminu końcowego
modułu. Jedno z pytań dotyczy rozwiązania problemu związanego z
ćwiczeniami. Całość: projekt badawczy dostosowany do LO dla
studiów II stopnia, etc.
** Lubi wielowymiarowość oceny i to, jak studenci potrafią
zastosować nabytą wiedze do konkretnego dziecka (pedagogika
specjalna) – we wszystkich wymiarach LO: wiedza, umiejętności i
postawy.
*** SS: Cenią za efektywność np. projekt informatyczny, który
pozwala wykazać nie tylko wiedzę, ale i kreatywność. Może być
nie tylko „broniony” – ale i wdrożony. Lubią to, że projekt sam się
sprawdza „twardymi kryteriami”. Docenia swój osąd własnych
mocnych i słabych stron, i takich stron wykonanego dzieła.
Historia: ustny egzamin przekrojowy prowadzony przez
egzaminatora, który nie znał ich – popierają ideę egzaminatora
zewnętrznego i wielokrotność i wielorakość odpowiedzi. Najmniej
lubią testy.