Dlaczego kleszcze są niebezpieczne ?

Dlaczego kleszcze są niebezpieczne ?
Kleszcze są przenosicielami chorób odzwierzęcych. Mogą wywołać:
Boreliozę z Lyme
lub Kleszczowe zapalenie mózgu
BORELIOZA
(Choroba z Lyme)
Jest to przewlekła choroba bakteryjna przenoszona przez kleszcze, która
przebiega z różnymi objawami narządowymi w kolejnych okresach choroby. Objawem
charakterystycznym choroby są zmiany skórne pod postacią rumienia wędrującego.
Chorobę wywołują krętki z grupy Borrelia wśród których jest znanych kilka
podgatunków.
Do zakażenia dochodzi poprzez ukąszenie człowieka przez zakażonego krętkami
kleszcza.
Objawy kliniczne są różne w zależności od czasu trwania choroby.
Charakterystycznym objawem pierwszego okresu są zmiany skórne, które występują w ciągu
miesiąca w miejscu ukłucia przez zakażonego kleszcza i objawiają się rumieniem
wędrującym.
W drugim okresie choroby występują objawy narządowe, do których dochodzi w kilka
tygodni lub miesięcy, wskutek rozprzestrzeniania krętków drogą krwionośną w organizmie
człowieka. Objawom ogólnego złego samopoczucia towarzyszą napadowe bóle stawowo mięśniowe, porażenia nerwów rdzeniowych, czaszkowych (często nerwu twarzowego),
objawy oponowo-mózgowe. Mogą także występować objawy zaburzeń rytmu serca oraz bóle
kostne.
W trzecim okresie, który występuje w kilkanaście miesięcy lub później, objawy
przybierają formę zmian przewlekłych.
Zakażenie można potwierdzić laboratoryjnie (w drugim lub trzecim okresie choroby).
Rezerwuarem zarazka są drobne gryzonie, ponadto krętki te stwierdzono u zajęcy,
jeży, saren, jeleni, a także u ptaków.
Źródłem zakażenia dla człowieka są wyżej wymienione zakażone zwierzęta.
Zakażenie szerzy się przez przenosicieli (wektory) – kleszcze.
U zakażonego kleszcza krętki obecne są przede wszystkim w jelicie środkowym. W czasie
żerowania liczba bakterii w jelicie gwałtownie wzrasta i przedostają się one do ślinianek, a
stamtąd wraz ze śliną będącą nośnikiem zarazka przez skórę do ustroju żywiciela, którym
między innymi może być człowiek. Nie stwierdzono bezpośredniego zakażenia człowieka od
człowieka.
Wrotami zakażenia jest skóra nakłuta przez zakażonego kleszcza.
Występowanie - obecnie na terenie całej Polski.
Zachorowania występują zwykle w miesiącach letnich - od kwietnia do października. Na
zachorowania narażeni są wszyscy odwiedzający lasy, łąki (mieszkańcy, turyści), a także
pracownicy leśni, na terenach gdzie stwierdzono zakażone kleszcze.
Zapobieganie – jedynym środkiem zapobiegania zakażeniom jest stosowanie ochrony
osobistej tj.:
-noszenie odpowiedniego ubrania w lesie,
-wczesne i ostrożne usuwanie kleszczy ze skóry oraz dezynfekcja miejsc
ukłucia,
-stosowanie środków odstraszających kleszcze (repelenty),
-unikanie pobytu w rejonach szczególnie zakażonych.
Uwaga:
Każdy chory z rumieniem wędrującym powinien zasięgnąć
porady lekarza!
Kleszczowe
Zapalenie Mózgu
Jest to ostra wirusowa choroba zakaźna, która występuje w różnych postaciach
klinicznych i dotyczy głównie ośrodkowego układu nerwowego.
Chorobę wywołują flawirusy. Do zakażenia dochodzi najczęściej w wyniku ukłucia
przez zakażonego kleszcza, chorują dzieci i dorośli, nasilenie zachorowań obserwuje się od
kwietnia do października.
U części osób choroba może przebiegać łagodnie i tylko badanie krwi potwierdza
zakażenie. W innych przypadkach przebieg jest dwufazowy.
Pierwsza faza choroby pojawia się po 7-14 dniach od kontaktu z kleszczem i przebiega
z gorączką oraz objawami podobnymi do grypy. Objawy te utrzymują się około tygodnia. Po
kilku dniach lepszego samopoczucia występuje druga faza choroby z bólami głowy, gorączką,
wymiotami, nudnościami, objawami oponowymi zmianami zapalnymi w płynie mózgowo –
rdzeniowym. Objawy te zwykle ustępują po 2-3 tygodniach i pacjent zdrowieje.
Choroba może przebiegać ciężko, gdy wystąpią objawy mózgowe, móżdżkowe lub
rdzeniowe, rzadko ma przebieg śmiertelny, czasem stwierdza się następstwo pochorobowe
pod postacią niedowładu lub zaniku mięśni.
Zachorowania są związane na ogół z ogniskami przyrodniczymi, w których wirus
krąży między zwierzętami (gryzonie, zwierzyna leśna, ptaki wędrowne) i przenosicielami
wirusa, którymi są kleszcze. Cykl ten zachodzi niezależnie od człowieka. W ostatnich latach
obserwuje się nasilenie zachorowań.
Zapobieganie i zwalczanie zachorowań polega na:
1. Stosowaniu środków ochrony osobistej, tj.:
-noszeniu odpowiedniego ubrania w lesie,
-wczesne i ostrożne usunięcie kleszcza ze skóry,
-stosowanie środków odstraszających kleszcze (repelenty).
2. Uodpornianie ludzi poprzez szczepienia ochronne (szczepionka p/ kleszczowemu
zapaleniu mózgu).
Opracował: Kierownik Epidemiologii
mgr Anna Paśniewska