Kleszcze - Przychodnia Orlik

ul. Ostrobramska 101, 04-041 Warszawa, telefon: 22 46 56 660; 22 46 56 661, tel./fax: 22 870 07 99
www.przychodnia-orlik.pl
Kleszcze
Kleszcze to roztocza żywiące się krwią zwierząt i człowieka, niebezpieczne od
wiosny do późnej jesieni. Występują powszechnie w lasach liściastych i mieszanych na terenie Polski, ale żyją także na łąkach i w ogrodach. Mogą być źródłem zakażenia kilkoma chorobami, z których najczęściej występuje borelioza
i (­odkleszczowe) zapalenie mózgu.
Borelioza przebiega zwykle w trzech etapach. Po około tygodniu od ukąszenia kleszcza (moment ten może zostać niezauważony!) na skórze w powstaje zaczerwienienie.
Rumień powiększa się pozostawiając przejaśnienie w centralnej części. Zmianom skórnym mogą towarzyszyć objawy podobne do grypy. W tej fazie najczęściej chory szuka
pomocy lekarskiej. Leczenie antybiotykami przez 2-3 tygodnie prowadzi do wyleczenia.
Jeśli rumień nie wystąpił lub został przeoczony i nie zastosowano leczenia po kilku
tygodniach pojawiają się bóle i obrzęki stawów. U niektórych chorych dochodzi do zapalenie mięśnia serca – ciężkiego powikłania prowadzącego do niepełnosprawności.
Ostatnią fazą choroby jest zajęcie układu nerwowego.
Zapalenie mózgu Jest wywoływane przez wirusa. Przebiega w dwóch etapach.
Po 1-2 tygodniach od ukłucia przez kleszcza rozwijają się objawy podobne go grypy.
Na tym etapie może dojść do samoistnego wyleczenia, lecz u części chorych po kilku
dniach dobrego samopoczucia dochodzi do zapalenia mózgu
ZAPOBIEGANIE
Szczelne okrycie skóry podczas pobytu na terenach łąkowo-leśnych:
• Długie rękawy i spodnie
• Wysokie skarpety naciągnięte na nogawki
• Buty z wysoką cholewą
• Czapka z daszkiem lub kapelusz
• Ubranie w jasnym kolorze (łatwiej zauważyć kleszcza)
Środki odstraszając kleszcze (repelenty)
• Na ubranie i na odsłoniętą skórę (z wyjątkiem twarzy!)
Dokładna kontrola całej skóry po powrocie z miejsc zagrożonych szczególnie pachwin, pach, okolic za uszami i fałdów skórnych
Jak najwcześniejsze mechaniczne usunięcie całego kleszcza
• Załóż rękawiczki lateksowe (zmniejsza ryzyko zakłucia się).
• Wąskimi szczypczykami uchwyć kleszcza jak najbliżej skóry i wyciągnij wzdłuż
osi wkłucia.
• Jeśli w skórze zostanie tylko główka kleszcza (nie zwiększa ryzyka zakażenia) wystarczy sama dezynfekcja. Istnieje wiele mitów dotyczących sposobu usuwania
kleszcza. NIE NALEŻY go: wykręcać, przypalać, smarować masłem, alkoholem
czy benzyną (zwiększa to ilość śliny wydalanej do rany i ryzyko zakażenia).
• Ranę przemyj wodą utlenioną lub spirytusem.
• Zdejmij rękawiczki i umyj ręce.
• Obserwuj miejsce ukłucia przez 30 dni. W razie wystąpienia zaczerwienienia
skontaktuj się z lekarzem.
Ochrona zwierząt domowych
Psy i koty przebywające w domu mogą przywlec kleszcze do miejsca zamieszkania.
Należy stosować środki ochrony (obroże, repelenty), kontrolować sierść i mechaniczne
usuwać kleszcze.
Brak szczepionki przeciwko Boreliozie.
Dostępne jest szczepienie przeciw odkleszczowemu zapaleniu mózgu.
Podaje się 3 dawki szczepionki (II dawka po miesiącu, III dawka po 6 miesiącach
od pierwszej). Po II dawce 90% osób szczepionych jest uodpornionych. Na szczepienie
należy zgłosić się co najmniej miesiąc przed wyjazdem. Optymalny okres rozpoczęcia
szczepienia to początek roku kalendarzowego). Co 3 lata należy podawać dawkę przypominającą.
Szczepienie zalecane jest u osób:
• zamieszkujących lub podróżujących w zagrożone tereny (północno-wschonie
USA, Europa Środkowo-Wschodnia)
• pracujących przy eksploatacji lasu, myśliwym, rolnikom
• żołnierzom, funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej
• dzieciom i młodzieży wyjeżdżającym na obozy i kolonie
Opracowanie: Zespół Praktyki Lekarzy Rodzinnych ORLIK NZOZ w Warszawie, maj 2012