Środowisko naturalne w ujęciu historycznym

Nazwa przedmiotu
ŚRODOWISKO NATURALNE W UJĘCIU
HISTORYCZNYM
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot
Wydział Historyczno-Pedagogiczny/ Instytut Historii
Studia
kierunek
Architektura
Krajobrazu
stopień
I ( inżynier)
tryb
stacjonarne
Kod ECTS
specjalność
-
specjalizacja
-
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr Andrzej Szczepaniak
Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
A. Formy zajęć
• konwersatorium (K)
B. Sposób realizacji
• zajęcia w sali dydaktycznej
C. Liczba godzin
15K
Liczba punktów ECTS - 1
Godziny kontaktowe
- udział konwersatorium: 15 godz.
Konsultacje: 1 godz.
Razem: 16 godz. = 0,5p.ECTS
Praca własna studenta
- przygotowanie do konwersatorium: 10 godz.
- przygotowanie referatu: 5 godz.
Razem: 15 godz. = 0,5p.ECTS
Suma 31 godz. (1p.)
Status przedmiotu
• do wyboru (kurs stały)
Język wykładowy
polski
Metody dydaktyczne
Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny
lub wymagania egzaminacyjne
- dyskusja na wybrane tematy.
Sposób zaliczenia
• Konwersatorium: zaliczenie z oceną.
B. Formy zaliczenia
Konwersatorium: Zaliczenie za podstawie udziału w dyskusji
oraz wygłoszonego referatu.
C. Podstawowe kryteria
Konwersatorium: - Udział w dyskusji nad wybranymi
zagadnieniami; umiejętność rzeczowego prezentowania
problemów; umiejętność formułowania ocen i wniosków (100
%).
Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne: Brak
B. Wymagania wstępne: Brak
Cele przedmiotu: Celem wykładów i powiązanego z nimi konwersatorium jest zapoznanie studenta z podstawową
terminologią dotyczącą krajobrazów przyrodniczych, zjawisk klimatycznych, hydrograficznych, fauny jako środowiska
naturalnego w ujęciu historycznym. Zapoznanie z przedmiotem i metodą badań tego środowiska. Przedstawienie
kierunków przemian warunków naturalnych oraz żyjącego w nich człowieka ze wskazaniem ich przyczyn w kontekście
cywilizacyjno-kulturowym w dziejach. Zapoznanie ze specyfiką form osadnictwa na różnych obszarach w perspektywie
historycznej oraz z metodami rekonstrukcji krajobrazu naturalnego i kulturalnego. Przekazanie podstawowego zasobu
wiedzy na temat kształtowania się materialnych warunków życia w miastach. Pokazanie znaczenia działów wodnych w
konstrukcjach geopolitycznych i społeczno-gospodarczym funkcjonowaniu państw i narodów.
Treści programowe
A. Problematyka konwersatorium
1. Mikrorzeźba – gleby, świat zwierząt w dawnej Polsce.
2. Metody rekonstrukcji krajobrazu naturalnego i kulturowego.
3. Orografia, hydrografia i szata roślinna ziem polskich.
4. Las w kulturze polskiej.
5. Przemiany środowiska geograficznego Polski do XV wieku.
6. Wpływ działalności gospodarczej wielkich majątków ziemskich na stan współczesny dziedzictwa przyrodniczego i
kulturowego.
7. Obszar i granice Polski (od X do XX wieku) – uwarunkowania przyrodnicze.
8. Nazwy miejscowości i ich znaczenie .
9. Warunki sanitarne życia codziennego miast dawniej i dziś.
10.Rzeki w dziejach cywilizacji ze szczególnym uwzględnieniem Polski.
11.Geopolityczne znaczenie działów wodnych na przykładzie geopolitycznych koncepcji Eugeniusza Romera.
12.Rzeki a kształtowanie się regionów i euroregionów w planach Unii Europejskiej.
13. Międzymorze bałtycko-czarnomorskie. Podzielony i zapomniany centralny region Europy.
14. Wspólnota cywilizacyjna mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej.
15. Wpływ środowiska geograficznego na zjawiska historyczne i polityczne.
Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
K. Buczek, Ziemie polskie przed tysiącem lat, Kraków 1967.
A.Piskozub, Dziedzictwo polskiej przestrzeni. Geograficzno-historyczne podstawy struktur przestrzennych ziem polskich,
Wrocław 1987.
J.Tyszkiewicz,Ludzie i przyroda w Polsce średniowiecznej, Warszawa 1983.
M. Kiełczewska-Zaleska, Geografia osadnictwa. Zarys problematyki, Warszawa 1978.
Ze studiów nad życiem codziennym w średniowiecznym mieście, red. C. Buśko, J. Piekalski, Wratislavia Antiqua, t. 1,
Wrocław, 1999.
Przemiany środowiska geograficznego Polski, red. L.Starkel, Wrocław, 1988.
A.Piskozub, Morze w dziejach cywilizacji, Toruń 1999.
A.Piskozub, Rzeki w dziejach cywilizacji, Toruń 2001.
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
T. Dunin Wąsowicz, Klimat jako czynnik kształtujący środowisko człowieka w średniowieczu, w: Problemy nauk
pomocniczych historii, t. 3, Katowice 1974, s. 17-35
H. Borek, Nazwy miejscowe jako źródło historyczno-osadnicze, w: Badania z dziejów osadnictwa i toponimii, Wrocław
1978, s. 37-53.
Zmiany środowiska w okresie historycznym, [w:] Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze, red. L. Starkel,Warszawa,
1999, s. 182-223.
Wrocław na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Materialne przejawy życia codziennego, red. J. Piekalski, K.
Wachowski, Wratislavia Antiqua, t. 6, Wrocław, 2004.
T. Zipser, Rzeki a kształtowanie się regionów, “Rzeki. Kultura-Cywilizacja-Historia”, t.VI (1997), s.107-121.
P. Furmański, Indywidualność geograficzna Polski w koncepcjach Eugeniusza Romera, „Geopolityka” nr 1, 2008, s. 85103.
B. Literatura uzupełniająca
Dzieje lasów, leśnictwa i drzewnictwa w Polsce, Warszawa 1965.
J. Burszta, Od osady słowiańskiej do wsi współczesnej. O tworzeniu się Krajobrazu osadniczego ziem polskich i
rozplanowań wsi, Wrocław 1958.
Wpływ działalności gospodarczej wielkich majątków ziemskich na stan współczesny dziedzictwa przyrodniczego i
kulturowego, red. E. Skowronek, Lublin , 2005.
M.Kulesza, Zagadnienia morfogenezy i rozplanowania miast średniowiecznych w Polsce, Łódź 2011.
Odniesienie do Efekty kształcenia
efektów
Po ukończeniu studiów student/studentka:
kształcenia dla
kierunku
AK1A_W04
AK1A_W05
AK1A_W07
AK1A_U02
AK1A_U11
AK1_K01
AK1_K02
AK1_K08
AK1_K09
Kontakt
[email protected]
Wiedza
- definiuje podstawową terminologię dotyczącą krajobrazów przyrodniczych, zjawisk klimatycznych,
hydrograficznych, fauny jako środowiska naturalnego,
- opisuje przemiany warunków naturalnych oraz żyjącego w nich człowieka ze wskazaniem ich
przyczyn w kontekście cywilizacyjno-kulturowym w dziejach.
- poznał historię osadnictwa i rolnictwa na ziemiach polskich.
- zna przyczyny zmian elementów środowiska geograficznego w okresie historycznym; metody
rekonstrukcji krajobrazu naturalnego i kulturalnego.
- posiada wiedzę na temat kształtowania się materialnych warunków życia w miastach.
- wie na czym polega znaczenie działów wodnych w konstrukcjach geopolitycznych i społecznogospodarczym funkcjonowaniu państw i narodów.
Umiejętności
- potrafi posługiwać się terminologią właściwą dla omawianej dyscypliny naukowej i wykorzystać ją w
dyskusji;
- formułuje oceny zmian środowiska geograficznego i osadnictwa w okresie historycznym;
- potrafi dokonać rekonstrukcji krajobrazu naturalnego i kulturalnego. Interpretuje znaczenie działów
wodnych w konstrukcjach geopolitycznych i społeczno-gospodarczym funkcjonowaniu państw i
narodów.
Kompetencje społeczne (postawy)
- aktywnie uczestniczy w zajęciach;
- świadomie łączy wiedzę o przebiegu omawianych zjawisk w czasach historycznych
współczesnym ujęciem;
- wykazuje wrażliwość na degradacje środowiska naturalnego;
- reaguje na pozytywny i destruktywny wpływ działalności człowieka na jakość środowiska.
z ich