Mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE
MECHANIK – OPERATOR POJAZDÓW I MASZYN ROLNICZYCH – kod 834103
MECHANIK – OPERATOR POJAZDÓW I MASZYN ROLNICZYCH (kod 834103) to
jeden z zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i
specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2014 r. poz. 1145).
Absolwent szkoły kształcącej w tym zawodzie powinien być przygotowany do wykonywania
następujących zadań zawodowych:
1) użytkowania pojazdów, narzędzi, maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji rolniczej;
2) obsługiwania pojazdów rolniczych, środków transportu, maszyn i urządzeń stosowanych
w rolnictwie;
3) oceniania stanu technicznego maszyn i urządzeń rolniczych;
4) prowadzenia samochodów osobowych oraz ciągników rolniczych.
ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY
Wyszczególnienie
Bezrobotni
zarejestrowani w
okresie ogółem
Bezrobotni według
stanu na koniec okresu
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki ogółem
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki na koniec okresu
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej ogółem
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej na koniec
okresu
BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W
ZAWODZIE MECHANIK – OPERATOR POJAZDÓW I MASZYN ROLNICZYCH W WOJEWÓDZTWIE
KUJAWSKO – POMORSKIM W LATACH 2012 – 2016
2016
599
352
51
16
6
0
2015
641
407
71
20
5
0
2014
650
489
79
36
7
0
2013
764
628
81
41
4
0
2012
752
609
47
26
3
0
1
W 2016 roku na jedną ofertę pracy zgłoszoną do urzędów pracy w Regionie
przypadało 99,8 bezrobotnych z zawodem mechanika – operatora pojazdów i maszyn
rolniczych zarejestrowanych w ciągu tegoż roku kalendarzowego. W 2015r. na jedną ofertę
pracy dla mechaników-operatorów pojazdów i maszyn rolniczych zgłoszoną do urzędów
pracy przypadało 128,2 bezrobotnych zarejestrowanych w tym okresie.
W 2014r. na jedną ofertę pracy zgłoszoną przez pracodawców do powiatowych
urzędów pracy w Regionie przypadało 92,9 bezrobotnych z zawodem mechanika – operatora
pojazdów i maszyn rolniczych, zarejestrowanych w tym okresie. W 2013 roku na jedną
ofertę pracy przypadało 191,0 bezrobotnych zarejestrowanych w tym okresie. W roku 2012
na jedną ofertę przypadało 250,7 bezrobotnych, w 2011 roku na jedną ofertę przypadało
192,0 bezrobotnych zarejestrowanych w okresie. Większa liczba nowych rejestracji
bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej
spowodowała, że w latach 2010 - 2014 zawód ten został sklasyfikowany jako zawód
nadwyżkowy1, tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba
osób poszukujących pracy w tym zawodzie.
Zgodnie zaś z przyjętą w 2015 roku przez MR,PiPS metodologią oceny prowadzenia
monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych (MZDiN) na lokalnych rynkach
pracy, zawód mechanika-operatora maszyn i urządzeń rolniczych należy do grupy zawodów
nieokreślonych2.
Z kolei badanie Barometr Zawodów, w prognozie na 2016 i 2017 rok nie poddało
tego zawodu analizie. Barometr Zawodów jest krótkookresową (jednoroczną) prognozą
sytuacji w zawodach. Badanie ma charakter jakościowy. Powstaje w trakcie dyskusji
grupowej (metodą „panelu ekspertów”), dzięki czemu możliwe jest dzielenie się wiedzą oraz
uwzględnianie opinii uczestników obserwujących rynek pracy z różnych perspektyw3.
1
Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika
intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc
aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w
badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość
1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1;
natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9.
2
Informacja sygnalna z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko
-pomorskim za rok 2015 - http://wup.torun.pl/wp-content/uploads/2016/03/DA_20160322_MZDiN122015_sygnalna.pdf
3
Badanie Barometr Zawodów - http://podlupa.wup.torun.pl/barometr-zawodow/
2
WYNIKI BADAŃ PRACODAWCÓW4
W badaniach za 2014r. pracodawcy planowali zatrudnienie 3 operatorów pojazdów i maszyn
rolniczych.
ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA – SYSTEM
OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ
Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnianych przez Centrum
Informatyczne Edukacji na stronie https://sio.men.gov.pl/index.php/rspo w województwie
kujawsko-pomorskim, na dzień 30.09.2015 r. zawód ten można zdobyć w 31 szkołach,
wyłącznie w publicznych zasadniczych szkołach zawodowych.
Z danych uzyskanych z Systemu Informacji Oświatowej w roku szkolnym 2014/15 w
województwie kujawsko - pomorskim w zawodzie mechanik – operator pojazdów i maszyn
rolniczych ukończyły naukę 93 osoby. Na dzień 30 września 2015 roku naukę w tych samych
szkołach kontynuowało jeszcze 389 osób.
Zarówno liczba osób uczących się zawodu mechanika-operatora maszyn i urządzeń
rolniczych, jak i absolwentów systematycznie spada.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 grudnia 2016 roku w sprawie
klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód mechanika – operatora
pojazdów i maszyn rolniczych od 1 września 2017 roku można zdobyć w 3-letniej zasadniczej
szkole zawodowej oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych .
Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs prowadzony według programu nauczania
uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej
kwalifikacji. Minimalna liczba godzin kształcenia na tym kursie jest równa minimalnej liczbie
godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w
zawodach dla danej kwalifikacji.
W ramach różnych zawodów wyodrębniono poszczególne kwalifikacje, z których
każda obejmuje określony zasób wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji
personalnych i społecznych, opisanych w podstawie programowej kształcenia w zawodach.
4
Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z
badania pracodawców w 2010, 2011, 2012 i 2013 i 2014 r. znajduje się na stronie internetowej WUP.
3
Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany uwzględnić w
realizowanym na kursie programie nauczania wszystkie wskazane w podstawie programowej
kształcenia w zawodach komponenty właściwe dla danej kwalifikacji.
Ukończenie tego kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego
kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej kwalifikacji, przeprowadzanego przez okręgową
komisję egzaminacyjną. Osoba, która ukończy kwalifikacyjny kurs zawodowy i zda egzamin
potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, otrzymuje świadectwo
potwierdzające kwalifikacje w zawodzie.
Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w określonym zawodzie będzie
mogła otrzymać osoba, która posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu
(odpowiednio wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie) oraz zda egzaminy
z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, czyli posiada
świadectwa potwierdzające uzyskanie kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie.
W zawodzie mechanika-operatora pojazdów i maszyn rolniczych wyodrębniono dwie
kwalifikacje :
– użytkowanie pojazdów, maszyn i narzędzi stosowanych w rolnictwie oraz obsługa
techniczna
- naprawa pojazdów, maszyn i urządzeń stosowanych w rolnictwie
Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą prowadzić:
•
•
•
•
•
publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których
kształcą;
niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące
kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą;
placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki
dokształcania i doskonalenia zawodowego;
instytucje rynku pracy, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z
późn. zm.), prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową;
podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy o swobodzie
działalności gospodarczej.
PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU OPERATOR POJAZDÓW I MASZYN
ROLNICZYCH
Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz właściwa
postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi
umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o
zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie
obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe a ich
poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem a jej praca jest lepiej oceniana.
Osoby które wykonują zawód operatora pojazdów i maszyn rolniczych, by sprawnie
wywiązywać się z zadań zawodowych, poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi
powinny jeszcze charakteryzować się co najmniej czterema kompetencjami:
4
1. Elastycznością :
Dostosowywanie działania do zmieniających się okoliczności. Nadawanie konstruktywnych
znaczeń różnorodnym sytuacjom zawodowym, pomimo niejednoznaczności napływających
informacji oraz efektywne działanie, nawet w sytuacji nieprzewidzianych trudności. Łączenie
informacji z różnych źródeł, dostrzeganie połączeń między danymi z dziedzin niezbędnych do
dobrej pracy. Umiejętność znalezienia związków pomiędzy uprzednio niepowiązanymi
pojęciami oraz tworzenie ogólnych planów działania pomimo braku kompletnych informacji.
2. Radzeniem sobie ze stresem:
Podejmowanie właściwych decyzji w sytuacjach dużego stresu i presji czasu. Redukowanie
ewentualnego wpływu emocji na efektywne działanie. Wyrażanie emocji w konstruktywny
sposób oraz zdolność radzenia sobie zarówno z nagłymi, stresującymi sytuacjami, jak i ze
stresem długotrwałym.
3. Podzielnością uwagi :
Efektywne wykonywanie kilku czynności jednocześnie i zdolność do pracy w warunkach
rozpraszających uwagę.
4. Sprawnością motoryczną :
Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu
realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają : zdolności kondycyjne (siła, szybkość,
moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjne (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu,
zdolności : utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów,
rytmizacji).
LITERATURA :
Waszkiewicz Cz., Maszyny i urządzenia rolnicze, Wyd. WSiP
Skrobacki A., Pojazdy rolnicze, Wyd. WSiP
PRZYKŁADOWE MASZYNY I POJAZDY ROLNICZE :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
agregat uprawowy
bukownik
ciągnik rolniczy
deszczownia
glebogryzarka
kombajn do buraków
kombajn rolniczy
kombajn zbożowy
Kombajn ziemniaczany
kosiarka
kosiarka pokosowa samojezdna
ładowacz czołowy
5
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ładowacz przyczepiany
ładowacz zawieszany
młocarnia
opryskiwacz
opylacz
prasa
przetrząsaczo-zgrabiarka
przetrząsacz
przyczepa rolnicza
rozsiewacz nawozów
roztrząsacz obornika
sadzarka
sieczkarnia
sieczkarnia samojezdna
siewnik
siewnik punktowy
snopowiązałka
śrutownik
wertykulator
wialnia
wóz asenizacyjny
zgrabiarka
.
Opracował:
Piotr Wełnicki
doradca zawodowy
WUP w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu
Akceptował:
Janusz Bokser
Toruń , sierpień 2014 r.
data ostatniej aktualizacji: 08.02.2017 r.
6