Faktoring z szansą na przyszłość

28
FAKTORING
17–23 kwietnia 2015 r.
Faktoring z szansą na przyszłość
Faktoring jako jedna z metod kontrolowania płynności finansowej
stale zyskuje nowych zwolenników. Obecnie nie jest to już mało znana
nowość, z której korzystają tylko duże firmy, ale coraz powszechniej
stosowane narzędzie. Sięgają po nie różne przedsiębiorstwa,
niezależnie od ich wielkości czy branży, w której działają. Rynek jest
coraz bardziej zdywersyfikowany, zarówno pod kątem instytucji
oferujących swoje usługi, jak również rodzajów faktoringu, z których
mogą skorzystać klienci.
Jakub Ananicz
Faktoring jest obecnie
jednym z najszybciej
rozwijających się segmentów usług finansowych. Rynek ten rośnie
bardzo dynamicznie,
o czym świadczy wolumen sfinansowanych
faktur oraz wzrost obrotów firm faktoringowych.
W ubiegłym roku największe firmy zrzeszone
w Polskim Związku Faktorów sfinansowały ponad 5 mln faktur o wartości 114,4 mld zł, co
w porównaniu z rokiem 2013 stanowi wzrost
o 17,3 proc. Tendencja wzrostowa utrzymuje się
już od kilku lat i wszystko wskazuje na to, że kolejne lata przyniosą dalszy wzrost zainteresowania tą usługą, a wartość sfinansowanych faktur
będzie wciąż rosnąć.
Faktoring dla MSP
Przed laty faktoring postrzegany był jako domena dużych firm, których obroty sięgają co
najmniej kilkuset tysięcy złotych. Obecnie coraz bardziej widoczna jest jednak ewolucja
w kierunku obsługi mniejszych podmiotów,
co jest odpowiedzią na realia rynku. Stale przybywa firm z segmentu MSP i ocenia się, że jest
to najlepiej rozwijający się sektor. Małe i średnie przedsiębiorstwa odgrywają kluczową rolę
dla gospodarki kraju, dlatego ich potrzeby warunkują zmiany na rynku i pojawianie się usług
dedykowanych właśnie tym podmiotom. Przykładem może być mikrofaktoring.
Jeszcze kilka lat temu wiele instytucji postrzegało
finansowanie małych podmiotów za zbyt ryzykowne i nieopłacalne. Rosnące nasycenie rynku
przyczynia się jednak do powstawania coraz bardziej atrakcyjnej oferty również dla sektora MSP,
a standaryzacja i uproszczenie części procedur
pozwalają na dostosowanie kosztów finansowania do możliwości mikro i małych przedsiębiorstw, których obrót jest niewielki.
Faktory pozabankowe
Zmianą, która niewątpliwie ma wpływ na rozwój mikrofaktoringu, jest pojawienie się faktorów pozabankowych, którzy chcąc efektywnie
działań na rynku, muszą znaleźć swoją niszę.
Sektor MSP jest niezagospodarowanym obszarem z dużym potencjałem. Kwestia utrzymania przez te podmioty płynności finansowej ma
kluczowe znaczenie dla ich bieżącej działalności, ponieważ nawet najmniejszy zator płatniczy w przypadku małej firmy może okazać się
bardzo dotkliwy.
Platformy internetowe
Nowością na rynku są internetowe platformy handlu należnościami. Jest to rozwią-
zanie idealne dla małych podmiotów, które
nie chcą podjąć współpracy z tradycyjnym
faktorem. Platformy pozwalają na skorzystanie z faktoringu nawet w pojedynczych
sytuacjach. Nie ma potrzeby podpisywania
długoterminowej umowy ani oddawania
do faktoringu całego obrotu firmy. Właśnie ze względu na elastyczność tej usługi
oraz korzystne warunki współpracy, platformy z pewnością będą zdobywały kolejnych zwolenników. Usługa ta może zyskiwać
na popularności również z racji rosnącego
zainteresowania inwestorów, którzy poszukują transakcji z wysoką stopą zwrotu. Inwestorzy biorący udział w aukcjach faktur nie
obawiają się współpracy z mniejszymi podmiotami, gdyż na platformach ocena ryzyka
skupia się na płatniku faktury, który często
jest dużą i wiarygodną spółką.
Dobre perspektywy
Można przewidywać, że kolejne lata przyniosą
dalszy wzrost liczby przedsiębiorców, którzy dostrzegą zalety faktoringu. Z pewnością przyczynia się do tego rola edukacyjna, jaką przyjmują
na siebie faktorzy oraz firmy działające na tym
rynku, które starają się przybliżać przedsiębiorcom ideę faktoringu, wyjaśniać czym jest ta
usługa, na czym polega współpraca z wyspecjalizowaną instytucją finansową, a przede wszystkim pokazywać korzyści takiego rozwiązania.
Segment usług faktoringowych rozwija się bardzo dynamicznie, do czego przyczyniają się
sprzyjające warunki rynku, w tym rosnące zapotrzebowanie na rozwiązania poprawiające
płynność finansową. Można przewidywać,
że zainteresowanie z każdym rokiem będzie
wzrastać, a jednocześnie rozszerzy się dostępna
oferta. Konkurencja i konieczność ubiegania się
o klienta, mogą zaowocować kolejnymi nowin-
kami oraz poprawieniem warunków świadczonych już usług faktoringowych.
Autor tekstu jest członkiem zarządu firmy Faktorama
Ranking faktorów (wg obrotów po
pierwszym kwartale 2015 r.)
Lp.
Faktorzy
Obroty po
pierwszym kwartale
2015 r. (w mln zł)
1.
ING CF
4 295,20
2.
Raiffeisen Polbank
4 545,45
3.
Pekao Faktoring
3 627,65
4.
BZ WBK Faktor
3 539,26
5.
Bank Millennium
3 029,36
6.
mFaktoring
2 571,18
7.
Coface Poland
2 532,45
8.
BNP Paribas Factor
921,02
9.
PKO Faktoring
843,00
10.
SEB
707,80
11.
HSBC
638,50
12.
BOŚ Bank
625,95
13.
UBI Factor
501,92
14.
BPH
437,72
15.
Bibby Financial Services
380,23
16.
IFIS Finance
341,36
17.
Arvato Bertelsmann
213,76
18.
BPS Faktor
166,88
19.
Pragma Faktoring
108,80
20.
Credit Agricole CF
90,90
21.
Faktorzy
42,72
22.
KUKE Fin.
11,24
Źródło: Polski Związek Faktorów
FAKTORING 29
17–23 kwietnia 2015 r.
Potrzeba poprawienia płynności
Płynność finansowa dzięki faktoringowi czyli rozwiązanie uniwersalne?
Dla jakich firm i branż jest korzystny, a jakim się nie opłaca? Na tak
postawione pytania nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi.
Potrzeba sięgnięcia po faktoring nie powinna wynikać z wcześniej
ustalonego schematu, a raczej z pojawienia się potrzeby poprawienia
płynności finansowej przedsiębiorstwa.
cami nie są przecież ustalane raz na zawsze,
a zmiany w danej branży mogą wymusić rozważenie sięgnięcia po faktoring, tak aby zachować konkurencyjność i nie przegrać rynkowej
rywalizacji.
Paweł Starczak
Podstawowym celem zastosowania
faktoringu jest odblokowanie środków
zamrożonych w fakturach z odroczonymi
terminami płatności.
Sytuacja, w której oczekiwanie na pieniądze za
dostarczone towary czy usługi blokuje rozwój,
a nawet codzienne funkcjonowanie biznesu,
nie jest ograniczona ani do firm o określonej
wielkości, ani też do podmiotów działających
w takiej czy innej branży. Można wskazać przykłady firm różnych rozmiarów i o różnym stażu
na rynku, dla których faktoring jest dobrym
rozwiązaniem.
Faktoring w przypadku
odmowy kredytowej
Przykładowo, firma rozpoczynająca działalność
może być zmuszona do zmierzenia się z brakiem środków w obrocie, będącym wynikiem
długich terminów płatności stosowanych w rozliczeniach z odbiorcami. Mimo dobrej jakości
dostarczanych dóbr czy usług z powodu niewielkiego stażu rynkowego ma zamkniętą drogę do
finansowania w postaci kredytu; jeśli jednak posiada odbiorców o dobrej pozycji rynkowej, a jej
należności są rozsądnej jakości, może skorzystać
z faktoringu. Poziom finansowania będzie rósł
wraz ze wzrostem sprzedaży.
Przedsiębiorstwa mogące pochwalić się dłuższym okresem działania także sięgają po
faktoring. Terminy płatności stosowane w rozliczeniach zarówno z dostawcami, jak i odbiorFaktorzy
1.
BNP Paribas Factor
2.
PKO Faktoring
3.
BPH
4.
SEB
takim klientom, wspierając ich w regulowaniu
zaległych zobowiązań i wychodzeniu na prostą.
Faktoring dla firm z każdej branży
Sięgnięcie po faktoring może być też spowodowane pozyskaniem nowych kontrahentów
lub wejściem na nowe rynki – rozpoczęciem
działalności ekportowej. W tym przypadku
oprócz szybkiego spływu środków z wystawionych faktur, faktoring daje też przedsiębiorcy bezpieczeństwo: faktoring pełny
pozwala zweryfikować sytuację potencjalnego odbiorcy, a w trakcie współpracy
chroni firmę przed brakiem zapłaty ze strony
nowego partnera biznesowego.
Jeśli chodzi o przedmiot działania danego
przedsiębiorstwa, polski rynek faktoringu
oferuje rozwiązania dla każdego sektora gospodarki. Nawet podmioty zajmujące się działalnością tradycyjnie postrzeganą jako trudna
do wspierania faktoringiem (jak na przykład
branża budowlana) mogą liczyć na finansowanie po spełnieniu podstawowych warunków.
Ze wględu na swoją elastyczność faktoring
może być użytecznym narzędziem niezależnie od wielkości i branży danego przedsiębiorstwa. Kluczem jest tu pojawienie się
potrzeby poprawienia płynności, a wybór
odpowiedniej oferty i firmy faktoringowej
powienien być wynikiem analizy odnoszącej się do sytuacji danej firmy.
Autor pracuje jako manager regionu
w Hilton-Baird Financial Solutions
Faktoring dla dłużnika
Faktoring może być też dobrym rozwiązaniem dla tych przedsiębiorstw, których kondycja finansowa z różnych przyczyn pozostawia
sporo do życzenia. Brak zysku, zaległości publicznoprawne, wpis do ewidencji dłużników
– wszyskie te elementy skutkuję utrudnionym
dostępem do finansowania kredytowego, ale nie
zamykają drogi do skorzystania z faktoringu.
Ranking faktorów (wg dynamiki obrotów r/r)
Lp.
Także i tutaj kluczem do dostępności finansowania jest jakość należności, na którą składają
się takie czynniki jak moralność płatnicza odbiorców, liczba reklamacji i zwrotów towaru,
a także wzajemne rozliczenia między klientem
a jego kontrahentami. Poszczególni faktorzy stosują różne kryteria brzegowe decydując o udzieleniu finansowania danemu przedsiębiorcy, ale
dostęp do faktoringu nie jest zamknięty nawet
dla firm z potężnymi zaległościami, a nawet zajęciami komorniczymi. Co więcej, część faktorów stosuje specjalne rozwiązania dedykowane
Obroty po pierwszym Obroty po pierwszym
kwartale 2015 r.
kwartale 2014 r.
(w mln zł)
(w mln zł)
Dynamika (w proc.)
921,02
450,62
104,39
843
553,06
52,42
437,72
307,40
42,39
707,80
503,79
40,50
5.
mFaktoring
2 571,18
1 925,00
33,57
6.
Pragma Faktoring
108,80
84,50
28,76
7.
Arvato Bertelsmann
213,76
167,51
27,61
8.
Pekao Faktoring
3 627,65
2 872,47
26,29
9.
ING CF
4 295,20
3 412,19
25,88
10.
Raiffeisen Polbank
4 545,45
3 713,51
22,40
11.
HSBC
638,50
536,68
18,97
12.
Bank Millennium
3 029,36
2 584,29
17,22
13.
Coface Poland
2 532,45
2 181,86
16,07
14.
UBI Factor
501,92
439,24
14,27
15.
BZ WBK Faktor
3 539,26
3 196,59
10,72
16.
BOŚ Bank
625,95
566,47
10,50
17.
Credit Agricole CF
90,90
83,00
9,52
18.
BPS Faktor
166,88
159,74
4,47
19.
IFIS Finance
341,36
326,89
4,43
20.
Faktorzy
42,72
41,81
2,18
21
Bibby Financial Services
380,23
379,21
0,27
Źródło: Polski Związek Faktorów
Reklama
30 FAKTORING
17–23 kwietnia 2015 r.
Kompleksowe zarządzanie należnościami
Dynamiczny rozwój rynku usług faktoringowych następuje w wyniku
wzrostu świadomości polskich przedsiębiorstw w zakresie finansowania ich
działalności. Firmy przekonały się, jak ważna obecnie jest dywersyfikacja
źródeł finansowania. Rosnący popyt na usługi faktoringowe ma znaczący
wpływ nie tylko na rozwój oferty, ale także na coraz lepsze dopasowanie jej
przez faktorów do rosnących i zróżnicowanych potrzeb klientów.
Jarosław Poloczek
Dla firm z sektora małych oraz średnich firm
oferowana jest najczęściej kompleksowa obsługa faktoringowa,
która zakłada ścisłą relację pomiędzy wszystkimi stronami usługi:
faktorem, faktorantem
(klientem) oraz odbiorcą. W ramach tego rozwiązania, przedsiębiorca może liczyć na rozbudowany zakres obsługi, gdzie faktor zarządza
wierzytelnością od strony księgowej (element
alokacji płatności realizowanych przez odbiorców dokonywany jest przez faktora), jak
również od strony jakościowej (element monitoringu wierzytelności, windykacji przedsądowej i sądowej).
Rola doradcza faktora
Rozwiązanie to jest najlepsze dla firm z sektora
MSP, dla których ważny jest jak najszerszy outsourcing czynności proceduralnych.
Pozyskanie kapitału obrotowego od faktora
umożliwia przedsiębiorcom zajęcie się swoim
głównym biznesem, a co za tym idzie przeniesienie na faktora części obowiązków związanych
m.in. ze sprawdzaniem wiarygodności nowych
kontrahentów czy decydowaniem o wysokości limitów finansowania (kupieckich) przyznawanych na tych odbiorców. Faktor pełni
w tym przypadku niewątpliwie rolę doradczą,
wspomagając przedsiębiorstwa w działaniach
prewencyjnych.
inkaso wierzytelności, monitowania kontrahentów oraz przejęcia ryzyka ich niewypłacalności.
Istotne jest więc, aby klient po wprowadzeniu
usługi faktoringu w swoim przedsiębiorstwie,
odczuwał jego zalety, ale nie zauważał go w codziennym prowadzeniu biznesu. Faktorzy dla
małych i średnich przedsiębiorstw, ubiegających
się o linie faktoringowe w większości przypadków stosują złagodzone kryteria przy podejmowaniu decyzji.
Czy to jest korzystne?
Firmy z sektora MSP operujące na krajowych
i zagranicznych rynkach doceniają szereg zalet
faktoringu, wśród których wymienić należy:
• dużą elastyczność
W porównaniu z tradycyjnymi formami krótkoterminowego finansowania, takimi jak kredyty obrotowe, faktoring cechuje dużo większa
elastyczność oraz możliwość dostosowania poziomu gotówki do aktualnego poziomu sprzedaży i potrzeb firmy.
• poszerzenie grona odbiorców
Odbywa się to m.in. poprzez możliwość udzielania dłuższych terminów płatności oraz weryfikację wiarygodności kontrahenta. Faktoring
świadomie wybierają firmy, które pragną
wzmocnić swoją pozycję konkurencyjną, chcą
poprawić strukturę bilansu i wskaźniki finan-
sowe oraz chcą zabezpieczyć się przed ryzykiem
niewypłacalności odbiorców.
• zachowanie płynności finansowej
Środki finansowe są już do dyspozycji firmy
w ciągu 1–2 dni roboczych od momentu wystawienia faktury. Gotówkę uzyskaną z faktoringu
można przeznaczyć na dowolny cel, dlatego to
przedsiębiorca decyduje, w jaki sposób ją wykorzysta i jakie korzyści faktoring mu przyniesie.
Faktoring nie powoduje powstania zadłużenia
i poprawia wskaźniki płynności, a dzięki przeznaczeniu otrzymanych środków na regulację
zobowiązań zadłużenie zmniejsza się, co jeszcze korzystniej wpływa na strukturę bilansu. To
z kolei przekłada się na większą zdolność kredytową i wzrost zaufania instytucji finansowych,
a także kontrahentów oraz inwestorów
• przejęcie ryzyka niewypłacalności
Funkcja gwarancyjna (inaczej: del credere) polega na przejęciu przez faktora ryzyka niewypłacalności kontrahenta. Podobnie jak majątek
trwały czy zapasy, należności są ważnym składnikiem aktywów, który należy zabezpieczyć.
Nigdy nie mamy pewności, że nasz kontrahent
ureguluje należność, a praktyka gospodarcza pokazuje, że bankrutują nawet najbardziej wiarygodni partnerzy handlowi. Skorzystanie z usługi
przejęcia ryzyka niewypłacalności kontrahentów
pozwala zabezpieczyć przedsiębiorcę przed skutkami braku zapłaty przez dłużników, które wynikają z przewlekłych opóźnień, upadłości czy
bankructw.
Koszty
Faktoring, jak każda usługa, kosztuje – jednak
zaskakująco mniej niż się powszechnie wydaje.
Specjalna obsługa
Przedsiębiorstwa z sektora MSP nie wymagają
tak bardzo sprofilowanego produktu głównie
ze względu na skalę działalności, brak rozbudowanych działów finansowo-księgowych, ale
także na potrzebę ograniczania przez nie kosztów. Faktoring dla firm mniejszych powinien
być zatem ustandaryzowany, prosty w swojej
obsłudze, a co za tym idzie, powinien umożliwiać klientom pełne wykorzystanie jego podstawowych funkcji, czyli m.in.: finansowania,
Autor jest zastępcą dyrektora handlowego
ds. faktoringu w firmie Coface
Jaki faktoring wybrać?
Szybko rozwijająca się branża
faktoringowa w Polsce wypracowała
wiele produktów w obszarze
finansowania handlu, aby każdy
z nich był jak najlepiej dopasowany
do potrzeb potencjalnych klientów
faktorów, niezależnie od segmentu
czy branży, w której dana firma
działa.
Tomasz
Mazurkiewicz
Najlepiej chroni interesy przedsiębiorców
faktoring bez regresu
do sprzedającego wierzytelność, czyli taki,
w którym ryzyko wypłacalności odbiorcy
Oczywiście nie ma jednej, stałej ceny. Koszty
faktoringu są uzależnione od wielu czynników,
tj. zakresu współpracy (wysokość limitu finansowania), branży, w której działa klient, jakości
portfela kontrahentów włączonych do umowy,
standingu finansowego klienta, oferowanych
terminów płatności oraz waluty sprzedaży.
Standardowo na koszt faktoringu składają się:
• Opłata wstępna (prowizja przygotowawcza),
liczona jako procent kwoty przyznanego limitu
klienta.
• Oprocentowanie oparte na stawce referencyjnej (WIBOR, EURIBOR, LIBOR), powiększonej o uzgodnioną z faktorem marżę. Odsetki
są naliczane od momentu wypłaty środków
przez faktora na rachunek bankowy faktoranta
(klienta) do momentu spłaty zobowiązania
przez odbiorcę.
• Prowizja operacyjna naliczana procentowo od
nabywanych przez faktora wierzytelności (faktur). Wysokość prowizji jest uzależniona od oferowanych terminów płatności. Im są dłuższe,
tym prowizja operacyjna będzie wyższa.
• W sytuacji, w której faktor będzie przejmować
ryzyko przewlekłej zwłoki w płatności oraz niewypłacalności prawnej kontrahentów włączonych do umowy, pojawi się dodatkowy koszt za
przejęcie ryzyka. Jest on również określany procentowo w stosunku ubezpieczonego obrotu.
Decyzja dotycząca wyboru faktoringu oraz
konkretnego faktora nie powinna sprowadzać się tylko i wyłącznie do oferty z najniższą
ceną, która często nie idzie w parze z najwyższą jakością, ponieważ klient tak naprawdę nie
otrzymuje wszystkich korzyści, których oczekiwał, decydując się na usługę faktoringową,
np. odpowiednich limitów finansowania lub
dodatkowej obsługi. Wybierając firmę faktoringową klienci powinni zwracać uwagę na
to, czy faktor będzie mógł zaproponować produkty możliwie najlepiej dostosowane do ich
oczekiwań. Przedsiębiorcy wiedzą już, że faktoring nie jest tylko alternatywą dla kredytu
bankowego, ale oferuje coś więcej poza samym finansowaniem, mianowicie: ocenę wiarygodności kredytowej odbiorców, przejęcie
ryzyka ich niewypłacalności, administrowanie należnościami czy obsługę windykacyjną.
Jeżeli firma potrzebuje nie tylko finansowania, powinna szukać partnera, który zaoferuje
produkt umożliwiający kompleksowe zarządzanie należnościami.
i potencjalnie braku zapłaty za dostarczone towary ponosi faktor.
W ostatnich latach opracowano kilka wariantów tego produktu, a mianowicie faktoring z przejęciem ryzyka krajowego,
eksportowy z ubezpieczeniem lub w systemie dwóch faktorów, faktoring samorządowy, faktoring rolniczy.
Dobre rozwiązania dla różnych klientów
Krajowy faktoring z przejęciem ryzyka przez
faktora znajdzie szerokie zastosowanie we
wszystkich segmentach rynku, jest dedykowany zarówno małym i średnim przedsiębiorstwom, którym dostarcza finansowanie
należności i zabezpiecza przed ryzykiem
utraty należności. Dodatkową korzyścią
wynikającą ze stosowania takiego rozwiązania jest możliwość wyksięgowania należności
sprzedanych faktorowi z bilansu i tym samym poprawienie struktury bilansu przedsiębiorcy oraz wskaźników bilansowych.
Faktoring eksportowy w systemie dwóch faktorów wspiera eksporterów na rynkach zagranicznych poza Unią Europejską, dając jednocześnie
tarczę przed ryzykiem kursowym.
Faktoring samorządowy przeznaczony jest dla
firm dostarczających towary lub usługi do jednostek samorządu terytorialnego lub jednostek
budżetowych.
Faktoring rolniczy dedykowany przedsiębiorstwom rolnych stanowi doskonałe zabezpieczenie przed utratą płynności w związku
z występującymi w tej branży długimi cyklami
produkcyjnymi.
Prace nad nowymi produktami trwają cały czas
i wkrótce oferta obejmie zapewne kolejne rozwiązania korzystne dla klientów.
Dobre wyniki branży
Jak podaje Polski Związek Faktorów, obroty instytucji zrzeszonych w związku po
raz kolejny wzrosły i po trzech miesiącach
roku 2015 r. osiągnęły rekordową wartość
30 172,35 mln zł (24 178,43 mln zł na koniec analogicznego okresu ubiegłego roku),
co oznacza wzrost rok do roku o 24,79 proc.
W pierwszym kwartale bieżącego roku
z usług faktoringu skorzystało 5 991 klientów (4993 w 1 kwartale 2014), a faktorzy
sfinansowali 2 257 233 faktur (1 1 997 856
w 1Q 2014).
ING Commercial Finance Polska, lider
rynku w 2014 r., zanotował wzrost obrotów
o 25,88 proc. rok do roku, nieco powyżej
tempa wzrostu rynku w Polsce.
Autor jest prezesem zarządu ING Commercial Finance Polska
FAKTORING 31
17–23 kwietnia 2015 r.
Krótki poradnik dla początkujących
Przedsiębiorcy coraz chętniej korzystają z faktoringu jako formy
finansowania bieżącej działalności firmy. Atrakcyjność faktoringu wynika
z faktu, że oprócz funkcji podstawowej, jaką jest poprawa płynności
finansowej, faktoring to także szereg usług dodatkowych wspomagających
proces zarządzania należnościami w firmie. Tym istotniejszy staje się wybór
właściwego rodzaju faktoringu dopasowanego optymalnie do potrzeb
biznesowych przedsiębiorstwa.
Konrad Klimek
Jedno z najważniejszych pytań, na
które powinien odpowiedzieć sobie
przedsiębiorca zainteresowany usługą faktoringu brzmi: jaki
rodzaj faktoringu wybrać? Faktoring pełny
(bez regresu) czy niepełny (z regresem)? Te
dwie formy finansowania należności handlowych różni ulokowanie ryzyka niewypłacalności odbiorców. Jest to zagadnienie
kluczowe z punktu widzenia zarządzania
portfelem należności firmy, w tym w szczególności optymalizacji ryzyka współpracy
z kontrahentami.
Faktoring pełny
Istotą faktoringu pełnego jest przejęcie przez
faktora ryzyka niewypłacalności kontrahentów objętych umową faktoringu. Jest to
możliwe dzięki ubezpieczeniu należności
przez samego faktora bądź wykorzystaniu
istniejącej polisy ubezpieczenia należności
zawartej przez przedsiębiorcę z ubezpieczycielem. W obu przypadkach klient firmy faktoringowej, podpisując umowę faktoringu
pełnego, pozbywa się ryzyka braku zapłaty
przez odbiorców za dostarczony towar lub
wykonaną usługę.
Faktoring niepełny
Faktoring niepełny z kolei polega na wykupie przez faktora należności bez przejęcia ryzyka niewypłacalności odbiorców swojego
klienta. W tym wypadku to klient jest odpowiedzialny za wypłacalność kontrahentów.
W razie braku płatności ze strony odbiorcy
w ustalonym w umowie faktoringu dodatkowym terminie, liczonym od daty wymagalności faktury, klient zobowiązany jest do
zwrotu faktorowi kwoty zaliczki wypłaconej
z tytułu wykupu należności. Branża faktoringowa nazywa potocznie termin zwrotu zaliczki okresem regresu i z reguły wynosi on
od 14 do nawet 60 dni.
Wybierając pomiędzy faktoringiem pełnym
a niepełnym, klient powinien wziąć pod
uwagę m.in. znajomość branży i rynków
zbytu, dotychczasowe doświadczenia firmy
we współpracy z odbiorcami, kraj pochodzenia kontrahentów, z którymi współpracuje,
strukturę portfela należności, a także apetyt
firmy na ryzyko i skłonność do ponoszenia
dodatkowych kosztów.
Wybór dla firmy działającej za granicą
Faktoring bez regresu przeznaczony jest dla
przedsiębiorstw stawiających na dynamiczny
rozwój firmy, pozyskujących nowych kontrahentów w kraju i na rynkach zagranicznych,
ale jednocześnie nastawionych na większe
bezpieczeństwo prowadzonej działalności.
Klienci chętnie obejmują usługą faktoringu
pełnego kontrahentów, gdy nie mają wystarczającej wiedzy na temat ich sytuacji finansowej, zwłaszcza w zakresie zdolności do
regulowania zobowiązań czy dyscypliny płat-
niczej wobec innych dostawców. Ten aspekt
jest szczególnie istotny, kiedy firma rozszerza
swoją działalność na rynki zagraniczne, gdzie
Wybierając pomiędzy faktoringiem pełnym a niepełnym, klient powinien
wziąć pod uwagę m.in.
znajomość branży i rynków zbytu, dotychczasowe doświadczenia firmy
we współpracy z odbiorcami, kraj pochodzenia
kontrahentów, z którymi
współpracuje, strukturę
portfela należności, a także apetyt firmy na ryzyko
i skłonność do ponoszenia
dodatkowych kosztów
ryzyko braku płatności często rośnie, a proces weryfikacji kontrahenta czy dochodzenia
utraconych należności jest z reguły zdecydowanie bardziej skomplikowany niż na rynku
lokalnym. Popularność faktoringu pełnego
zwiększa się także w czasach niepewności
gospodarczej i zawirowań na rynkach zagranicznych. Należy jednak mieć na uwadze,
że efektywność faktoringu pełnego zależy
w dużej mierze od uzyskania odpowiednich
limitów kredytowych od ubezpieczyciela na
kontrahentów zgłoszonych do finansowania.
Dla kogo faktoring bez regresu?
Faktoring pełny jest również dobrym rozwiązaniem, gdy firma ma już polisę ubezpieczenia należności handlowych w jednym
z wyspecjalizowanych towarzystw ubezpieczeniowych. Wówczas oprócz umowy faktoringu podpisywane jest porozumienie
z ubezpieczycielem, na mocy którego faktor przejmuje obowiązki klienta wynikające
z polisy. To oznacza dla klienta oszczędność czasu dzięki przeniesieniu na faktora
pracy związanej z monitorowaniem płatności i zgłaszaniu przeterminowanych należ-
ności w terminach ustalonych w umowie
ubezpieczenia. Wówczas klient uzyskuje pełen pakiet usług związanych z zarządzaniem
należnościami: finansowanie, administrowanie, monitoring, windykację i ochronę przed
niewypłacalnością odbiorców. Istotną zaletą
faktoringu pełnego jest poprawa struktury
bilansu firmy, czyli tzw. czyszczenie bilansu
z należności, co przekłada się na poprawę
niektórych wskaźników finansowych. Metoda ta zwana „off balance” stosowana jest
chętnie przez spółki giełdowe i posiadające
udziałowców poza granicami Polski.
A dla kogo faktoring z regresem?
Faktoring niepełny najlepiej zastosować, gdy
współpracujemy z gronem stałych i sprawdzonych partnerów handlowych oraz gdy
mamy rozproszoną strukturę odbiorców.
Faktoring bez regresu wciąż pozostaje najpopularniejszą formą finansowania należności na polskim rynku. Wiąże się to
z istotnymi zaletami tego rozwiązania. Po
pierwsze, mimo że faktor nie przejmuje pełnej odpowiedzialności za wypłacalność odbiorców swojego klienta, nadal wspomaga
go w dochodzeniu niezapłaconych należności poprzez tzw. windykację miękką (wezwania do zapłaty, telefony ponaglające
kontrahentów). Oznacza to wsparcie klienta
działaniami profesjonalnych służb windykacyjnych. Dodatkowo, już na etapie włączania kontrahentów do umowy faktoringu,
firma faktoringowa dokonuje weryfikacji
kontrahentów. Po drugie, faktoring niepełny
oznacza mniej niż w przypadku faktoringu
pełnego formalności związanych z przyznawaniem limitów kredytowych (ubezpieczeniowych) na odbiorców. Po trzecie, koszty
faktoringu z regresem są niższe w porównaniu z faktoringiem bez regresu.
Autor jest prezesem zarządu KUKE Finance SA
Reklama
32 FAKTORING
17–23 kwietnia 2015 r.
W banku czy
w niezależnej firmie?
Wybór faktora wcale nie należy do najłatwiejszych chociażby
dlatego, że w chwili obecnej w Polskim Związków Faktorów (PZF),
zarejestrowanych jest ponad dwadzieścia instytucji (banków
oraz firm niezależnych), które świadczą usługi faktoringowe.
Przedsiębiorca, który nigdy wcześniej nie miał do czynienia
z tego typu produktem, powinien uważnie analizować oferty
rynkowe oraz przede wszystkim dokładnie czytać umowy.
Monika
Szczecińska
Poniższa
tabela
przedstawia ogólne
informacje, jakie
przedsiębiorca
powinien mieć
na uwadze już na
pierwszym etapie
poszukiwań.
warunki, jakie
firma musi spełnić
się zapoznać, należy wówczas przyjrzeć
się następującym zapisom, m.in.:
• Jak długi jest okres finansowania?
• Jaki jest okres wykupu faktur?
• Czy procedury i regulaminy są jasne,
przejrzyste i zrozumiałe?
• Jakie są limity dotyczące liczby
kontrahentów?
• W jakiej wysokości i formie naliczane
są wszelkie prowizje oraz odsetki?
• Jaki jest sposób monitorowania kon-
BANK
FIRMA NIEZALEŻNA
· posiadanie odpowiednich obrotów
(trudny warunek do spełnienia szczególnie dla
mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw);
· stara się nie utrudniać drogi
do skorzystania z produktu,
stąd też nie narzuca realizacji
określonych obrotów;
· bardzo przyjazna
dla sektora MSP;
wysokość cen
proces weryfikacji
klienta
· ceny są konkurencyjne, ale nie
każdy może z nich skorzystać;
· ceny są wyższe (aczkolwiek
czasami porównywalne do ofert
bankowych), za to oferta dostępna
dla szerokiego wachlarza klientów;
· koszty dodatkowe na różnym
poziomie wysokości;
· redukcja kosztów
dodatkowych do minimum;
· klient musi spełnić wiele wytycznych,
często traktowany szablonowo;
· klient traktowany
jest indywidualnie;
· wszelkie zaległości (szczególnie)
w płatnościach ZUS i US oraz straty
w dokumentach finansowych
sprzyjają uzyskaniu odmowy;
· bardzo elastyczne
podejście do różnych sytuacji
życiowych przedsiębiorstwa;
· bardzo szczegółowa weryfikacja klienta.
· mniejsze prawdopodobieństwo
uzyskania odmowy.
Opinia innych przedsiębiorców
Kolejnym krokiem jest analiza własnych potrzeb każdego przedsiębiorcy,
który jest zainteresowany skorzystaniem
z faktoringu. Należy również obiektywnie spojrzeć na historię kredytową firmy,
jej wyników finansowych oraz wszelkich
dokonywanych przez nią płatności, aby
zawęzić tym samym zakres instytucji,
do których można udać się po produkt.
Warto również zasięgnąć opinii znajomych przedsiębiorców, którzy korzystają już z faktoringu, aby dowiedzieć
się, czy są zadowoleni z faktora, z którego usług korzystają, jakie kryteria są
stawiane podczas procesu ubiegania się
o produkt itp. Dodatkowo korzystnie
jest również zaznajomić się z opiniami
oraz wszelkimi dostępnymi rankingami
zamieszczanymi w internecie. Zebrany
materiał informacyjny już na tym etapie pozwoli wyciągnąć pewne wnioski.
Kryteria oceny
Kiedy spośród wszystkich dostępnych
faktorów wybranych zostanie kilku,
z których ofertą przedsiębiorca zechce
trahentów oraz ich terminowości w zakresie regulowania płatności?
• Jakie korzyści dodatkowe wynikają ze
współpracy z faktorem?
• Jak wygląda klasyfikacja kontrahentów, których faktury są finansowane?
• Inne.
Warto pamiętać, że faktor powinien
dodatkowo:
• prowadzić monitoring kontrahentów,
którzy regulują nieterminowo płatności
lub z nimi zalegają;
• weryfikować poziom wiarygodności
odbiorców;
• prowadzić proces egzekwowania należności od kontrahentów, którzy unikają
uregulowania płatności.
Zawsze warto negocjować warunki handlowe. I należy pamiętać, aby umowy,
które mają zostać podpisane, były zrozumiałe i zawierały wszystkie dane, które
zostały wcześniej ustalone. Dobrze jest
jeszcze dowiedzieć się, jakie koszty związane są z wypowiedzeniem lub zerwaniem podpisanej umowy w przyszłości.
Autorka jest specjalistą ds. sprzedaży produktów
bankowych w Business House
Sektor MSP a środki
Przeprowadzone w 2013 r. przez Eurostat badania wskazują, iż połowa
podmiotów z sektora MSP nie ma szans na uzyskanie finansowania
bankowego, tak potrzebnego do dynamicznego wzrostu. Z drugiej strony
statystki wskazują, że penetracja usługi faktoringu wśród małych i średnich
przedsiębiorstw to ciągle niewiele ponad 12 proc. ogółu podmiotów tego
sektora. W tym miejscu rodzi się pytanie: ilu przedsiębiorców blokuje
rozwój swoich firm przez brak wykorzystania narzędzi dostępnych na rynku
finansowym? Jakie koszty ponoszą przedsiębiorcy, którzy nie korzystają
z faktoringu?
Tomasz Jankotowicz
Przedsiębiorcy oferujący swoim kontrahentom długie terminy
płatności niejednokrotnie narażeni są na
powstawanie zatorów
płatniczych. Występują one w przypadku,
kiedy podmiot musi
spłacać swoje zobowiązania w krótszym czasie,
niż spływają do niego należności za zrealizowaną
sprzedaż. Im więcej dni po terminie płatności
firma reguluje swoje zobowiązania, tym większe są potencjalne koszty dodatkowe. Mowa tu
o odsetkach ustawowych, które w postaci noty
odsetkowej może naliczyć wierzyciel.
Kolejnym kosztem, na który narażają się firmy
z niską płynnością finansową, są wszelkie obciążenia związane z dochodzeniem nieuregulowanych należności przez ich wierzycieli. Po
pierwsze, mogą je generować firmy windyka-
Sposób na nierzetelnych
płatników?
Płynność finansowa to najważniejszy
aspekt prowadzenia każdego
biznesu. Płynność zależy od
wielu czynników wewnętrznych
i zewnętrznych – najistotniejszym
jest terminowe regulowanie
zobowiązań przez naszych
kontrahentów.
Sławomir Szarek
Sposobem na przywrócenie zachwianej płynności finansowej jest
sprzedaż niespłaconych zobowiązań naszych nierzetelnych
płatników, zwana też
faktoringiem. Jednak
to nie jedyne wyjście
z trudnej sytuacji, gdy partnerzy spóźniają się
z płatnościami. Innym rozwiązaniem jest windykacja, a najlepszym profilaktyka, czyli zapobieganie zatorom płatniczym. Jej podstawy to
weryfikacja przyszłego kontrahenta przed podpisaniem umowy i monitoring jego płatności od
etapu pieczęci prewencyjnej na wystawianej fakturze po ciągły kontakt jeszcze przed upływem
terminu płatności.
Faktoring jest jednym z najpopularniejszych
sposobów na odzyskanie płynności. Polega na
wystawieniu na sprzedaż zaległych portfeli wierzytelności przez podmioty, które samodzielnie
nie były w stanie odzyskać należności. Faktor,
przejmując zaległe faktury, płaci za nie ustaloną kwotę. Firmy decydujące się na takie rozwiązanie przede wszystkim poprawiają swoją
płynność finansową, odzyskując całkowicie lub
częściowo zaległe należności. Przekazując proces odzyskiwania środków finansowych wyspecjalizowanym jednostkom, nie ponoszą ryzyka
braku spłaty należności przez zadłużonego
klienta, cedują to ryzyko na firmę faktoringową.
Rozwiązanie to ma jednak wyłącznie charakter
doraźny i dotyczy konkretnej sprawy, dlatego
nie uchroni przedsiębiorcy przed innymi, nierzetelnymi płatnikami.
O ile faktoring to natychmiastowe zbycie wystawionych faktur, o tyle windykacja to proces
zlecenia odzysku należności. Niewielu przedsiębiorców wie jednak, że zabieg ten jest częścią
szerszego procesu zarządzania wierzytelnościami i zaczyna się dużo wcześniej niż w momencie dochodzenia roszczeń z tytułu opóźnień
w płatności. Zarządzanie wierzytelnościami to
bowiem także prewencja oraz monitoring partnerów biznesowych.
W ostatnich latach świadomość finansowa
polskich przedsiębiorców znacznie wzrosła.
Oznacza to, że ciężar zarządzania płynnością finansową przedsiębiorstwa przenosi się z działań mających na celu odzyskanie zaległych
płatności (faktoring i windykacja) na działania
prewencyjne i monitoring. Główną zaletą monitoringu płatności jest poprawa płynności finansowej firmy przez zwiększenie dyscypliny
płatniczej odbiorców. Warto powierzyć to zadanie firmie zewnętrznej, która w swojej ofercie
ma kompleksowe usługi wspomagające zarządzanie ryzykiem. Współpraca na zasadzie outsourcingu korzystna jest nie tylko ze względu
na wiedzę i doświadczenie wyspecjalizowanych
firm. Wartością dodaną jest także zachowanie
dobrych relacji z kontrahentami, bo pracownicy
danej firmy nie są bezpośrednio zaangażowani
w monitoring płatności czy w przypadku jego
nieskuteczności – działania windykacyjne.
Współpraca z grupą zarządzającą należnościami
daje też dużo większe możliwości w dochodzeniu roszczeń. Zwłaszcza, jeśli w skład grupy
wchodzi kancelaria prawna. Gdy nierzetelny
kontrahent odmawia współpracy, kancelaria
sprawnie przechodzi do etapu sądowego i egzekucyjnego. Prawnicy gwarantują profesjonalną analizę dokumentacji, zawieranie ugód
sądowych i pozasądowych, analizę sytuacji majątkowej osoby zadłużonej i szans na skuteczną
egzekucję, wybór komornika sądowego, który
w ocenie kancelarii najlepiej zrealizuje daną
sprawę. Widzimy więc, że proces zarządzania
wierzytelnościami daje znacznie więcej możliwości niż klasyczny faktoring. Oczywiście, jeżeli
potrzebujemy doraźnego wsparcia finansowego,
rozwiązanie to może okazać się skuteczne. Pamiętajmy jednak, że faktoring nie spowoduje,
że nierzetelni płatnicy zaczną przestrzegać umówionych terminów. Warto więc na przyszłość
pomyśleć o prewencji oraz kompleksowej usłudze zarządzania wierzytelnościami.
Autor jest prezesem zarządu Grupy Casus Finance
FAKTORING 57
na prowadzenie działalności
cyjne, których standardowe koszty wynoszą od
kliku do kilkunastu procent należności, a wierzyciel może nimi obciążyć swojego dłużnika.
Po drugie, dodatkowe koszty generują kancelarie prawne składające powództwa sądowe. W tym przypadku na dodatkowe
wydatki składają się: wpis sądowy,
zastępstwo procesowe, odsetki
ustawowe.
Skonto na ratunek – czy zawsze?
Alternatywną formą zapewnienia płynności finansowej
w przedsiębiorstwie może być korzystanie ze
skonta. Jest to prosty mechanizm oferowany
przez firmy mające wolne środki obrotowe. Płatnik w zamian za skrócenie
terminu płatności faktury pomniejsza
zapłatę tejże o wartość umowną. Koszty
skonta u poszczególnych płatników
są bardzo zróżnicowane. Wahają się od kilku procent w skali
roku, które oferują płatnicy
o bardzo dobrym standingu finansowym, a kończąc na kil-
Jak rozliczać faktoring?
Każdego roku przybywa przedsiębiorstw, które decydują się na poprawę
płynności poprzez finansowanie w ramach faktoringu. Wciąż wielu
księgowych nie miało styczności z tą usługą i stąd może wynikać niesłuszne
przekonanie o trudnościach, których nastręcza w rozliczeniu. Aby je rozwiać
pokazujemy na przykładzie poniżej, jak księgować operacje związane
z faktoringiem.
Agnieszka Kowalik, Anna Czekalska
W celu prawidłowego zaksięgowania faktoringu
najpierw należy ustalić, czy mamy do czynienia z faktoringiem pełnym, czy też z faktoringiem niepełnym.
Przykład:
1. Stan faktyczny:
a. Spółka A sprzedała spółce B towar za kwotę
50 tys. zł brutto; spółka A wystawiła spółce B
fakturę z terminem płatności 30 dni.
Spółka A chcąc poprawić swą płynność i otrzymać zapłatę przed upływem wskazanego
w fakturze terminu płatności, zawarła z firmą
faktoringową Faktor SA umowę o świadczenie
usług faktoringowych, na mocy której Faktor
zobowiązał się nabywać niewymagalne wierzytelności wystawiane przez spółkę A na spółkę
B. Wysokość zaliczki wypłaconej faktorantowi wynosi 90 proc. wartości wierzytelności
brutto, prowizja faktora – 2 proc.
b. Faktor nabył opisaną w pkt. a wierzytelność, wypłacając spółce A kwotę 43 893 tys. zł.
Wskazana kwota to zaliczka w wysokości 45
tys. zł pomniejszona o wynagrodzenie Faktora
w kwocie 1107 zł brutto, na które Faktor wystawił fakturę.
c. Wpływ pozostałej 10 proc. części wartości
wierzytelności po zapłacie odbiorcy spółki B na
rachunek faktora – zwrot zatrzymanej zaliczki.
Jak zaksięgować tego typu operacje?
Jeżeli w podanym przypadku mamy do czynienia z faktoringiem pełnym (zwanym także
faktoringiem bez regresu), faktor przejmuje
ryzyko niewypłacalności odbiorcy – następuje
definitywna zmiana wierzyciela. W dniu dokonania przelewu wierzytelności, wierzytelność
powinna być wyksięgowana z ksiąg faktoranta.
Oznacza to, że wartość nominalna zbytej wierzytelności zostanie wyksięgowana z konta 20
„Rozrachunki z odbiorcami” w korespondencji
z kontem 75–1 „Koszty finansowe”, natomiast
należność z tytułu sprzedaży zwiększy przychody finansowe w korespondencji z kontem
24 „Pozostałe rozrachunki”.
kudziesięciu procentach w przypadku spółek
o mniejszym kapitale. Jaka jest zatem różnica
pomiędzy faktoringiem a skontem? Faktor,
udzielając limitu w określonej wysokości, ma
zapewnione środki na obsługę swojego klienta
i realizuje wypłatę zaliczki w umownym terminie. Płatnik udzielający skonta – niekoniecznie.
Zwłaszcza płatnicy z branży budowlanej i transportowej realizują skonto w sposób uznaniowy.
Lęk przed nowym kontrahentem?
Działalność firmy na granicy płynności finansowej potęguje odczucie niepewności przy każdej
kolejnej transakcji. Nie dziwi więc, iż pojawienie
się nowego kontrahenta chcącego złożyć zlecenie o znacznej wartości z odroczonym terminem
płatności, automatycznie powoduje u przedsiębiorcy „zapalenie się czerwonej lampki”. W celu
zminimalizowania ryzyka transakcyjnego można
skorzystać z pomocy wywiadowni gospodarczych. Koszt takiej usługi może kształtować się
rachunkowych pierwotnego wierzyciela,
czyli faktoranta. Wyksięgowanie należności nastąpi dopiero z chwilą otrzymania od
faktora informacji o spłacie wierzytelności
przez odbiorcę. Jeśli zapłata nie nastąpi i faktor skorzysta z regresu, po dokonaniu zapłaty
Dekretacja będzie więc wyglądać następująco:
Opis operacji
Kwota
Konto
Wn
Ma
50.000 zł
50.000 zł
75–1
24
20
75–0
2. WB – wpływ środków pieniężnych ze sprzedaży wierzytelności 90 proc. 43.893 zł
13–0
24
3. Faktura VAT dokumentująca usługę faktoringową:
a. Wartość netto
b. VAT naliczony
c. Wartość ogółem
900 zł
207,00 zł
1.107 zł
75–1
22.1
4. Zwrot 10 proc. pozostałej części wierzytelności do faktoranta
5 000,00 zł
13-0
1. Nabycie przez faktora na podstawie umowy faktoringu pełnego:
a. Wartość nominalna wierzytelności sprzedanej
b. Należność z tytułu sprzedaży
Księgowania natomiast jak poniżej:
Koszty finansowe konto 75-1
Przychody finansowe 75-0
1a) 50 000,00
3c) 900
24
na poziomie od kilkudziesięciu złotych do kilku
tysięcy. Można również podjąć ryzyko sprzedaży opierając się na opiniach pozyskanych od
firm trzecich. Korzystając z firmy faktoringowej, wspomniane metody weryfikacji przeważnie otrzymuje się w cenie usługi.
Sektor MSP w większości stanowią firmy w fazie wzrostu. Kapitał jest czynnikiem decydującym o tym, czy ich progres jest dynamiczny,
czy ledwo zauważalny. Przedsiębiorstwa mające pomysł na wykorzystanie środków pozyskanych ze źródeł zewnętrznych znajdują się
na najlepszej drodze do odniesienia sukcesu
rynkowego. Zważywszy na fakt, iż finansowanie w postaci kredytów bankowych jest wciąż
mocno ograniczone, pozytywna odpowiedź
na pytanie, czy istnieje lepsze narzędzie do poprawy płynności finansowej niż faktoring, wydaje się oczywista.
Autor pracuje jako doradca klienta w firmie INDOS SA
przez faktoranta faktor ceduje zwrotnie wierzytelność na rzecz faktoranta.
Uzasadnienie
Faktoring polega na nabywaniu przez faktora
niewymagalnych wierzytelności należnych
przedsiębiorcom (faktorantom) od ich odbiorców. Faktor nabywa wierzytelności oraz
zobowiązuje się do świadczenia usług dodatkowych, takich jak monitoring należności,
windykacja, księgowanie. Umowa faktoringu
jest umową nienazwaną, w Kodeksie cywilnym nie znajdziemy jej definicji. Do faktoringu stosuje się przepisy art. 509 i następne
Kodeksu cywilnego, czyli przepisy o przelewie
(cesji) wierzytelności. W wyniku cesji będącej podstawą umowy faktoringowej następuje
przeniesienie wierzytelności na faktora, czyli
zmiana wierzyciela. Ta operacja musi znaleźć
odzwierciedlenie w księgach rachunkowych.
Faktor nabywając wierzytelność, wypłaca
Dekretacja:
Opis operacji
Kwota
50 000,00
Rozrachunki z odbiorcami konto 20
VAT naliczony konta 22-1
Sp. 50 000,00
3b) 207
50 000,00 (1a
Pozostałe rozrachunki konto 24
Rachunek bieżący konto 13-0
1b) 50 000,00
2) 43 893,00
4) 5 000,00
43 893,00 (2
1 107,00 (3a
5 000,00 (4
Rozliczenie zakupu konto 30
3b) 207,00
3c) 900,00
24
17–23 kwietnia 2015 r.
1 107,00 (3a
Wn Ma
Ma
43.893 zł
13-0
24
900 zł
207,00 zł
1.107 zł
75-1
22.2
3. PK – rozliczenie wierzytelności w dacie uzyskania informacji
od faktora o uregulowaniu zapłaty przez dłużnika
43.893 zł
24
20
2. WB - otrzymanie środków od faktora – zwrot
pozostałej części wierzytelności.
5 000,00 zł
13-0
24
1. WB – otrzymanie środków od faktora, który
przekazując środki potrącił opłatę za usługę
2. Faktura VAT dokumentująca usługę faktoringową:
a. Wartość netto
b. VAT naliczony
c. Wartość ogółem
Księgowania:
Jeśli w omawianym przypadku mamy do
czynienia z faktoringiem niepełnym (z regresem), faktor nie przejmuje ryzyka niewypłacalności odbiorcy. Oznacza to, że jeżeli
odbiorca nie spłaci należności w terminie
płatności wynikającym z faktury, faktorowi przysługuje prawo regresu do faktoranta, który będzie zobowiązany do zapłaty.
Zawarcie umowy faktoringu niepełnego
traktowane jest dla celów bilansowych analogicznie, jak umowa pożyczki lub kredytu.
Jednocześnie do dnia spłaty należności przez
odbiorcę, wierzytelność pozostaje w księgach
Konto
Rachunek bieżący konto 13-0
Pozostałe rozrachunki konto 24
1) 43 893,00
4) 5 000,00
3) 50 000,00
43 893,00 (2
1 107,00 (3a
5 000,00 (4
Koszty finansowe konto 75-1
VAT naliczony konta 22-1
2c) 900
2b) 207,00
Rozrachunki z odbiorcami
konto 20
sp. 50 000,00 50 000,00 (3
Rozliczenie zakupu konto 30
2a) 1 107,00
207,00 (2b
900,00 (2c
30
30
24
faktorantowi tzw. zaliczkę, czyli uzgodnioną część wierzytelności, pomniejszoną
o naliczone przez faktora wynagrodzenie
i ewentualnie dodatkowe opłaty. Zaliczka
faktoringowa to najczęściej 80–90 proc. wartości wierzytelności brutto. Wynagrodzenie
naliczane jest od dnia wypłaty środków do
terminu płatności nabywanej faktury. Pozostała część wierzytelności jest przekazywana
faktorantowi po dokonaniu zapłaty przez
odbiorcę.
Agnieszka Kowalik - Dyrektor ds. Rozwoju, Członek Zarządu
Pragma Faktoring SA
Anna Czekalska – Samodzielny Księgowy Pragma Faktoring SA
58 FAKTORING
17–23 kwietnia 2015 r.
Faktoring jako sposób na pozyskanie kapitału
Dynamiczny rozwój sektora małych
i średnich przedsiębiorstw stanowi
istotny warunek rozwoju całej
gospodarki. Kluczowym czynnikiem
determinującym tempo wzrostu
tego segmentu przedsiębiorstw
jest bieżące finansowanie ich
działalności. Dla menadżerów
decydujących się na powołanie
spółki jednym z kluczowych
elementów staje się zapewnienie jej
finansowania.
Krzysztof Kozok
Dostęp do finansowania dla spółek nowo
powołanych jest bardzo ograniczony, dlatego przedsiębiorcy,
menadżerowie zarządzający, decydując się
na rozpoczęcie działalności gospodarczej,
powinni dokonać analizy dostępności ofert.
Zdecydowanie pewną ofertę stanowi, oprócz
kapitałów własnych, finansowanie oparte na
faktoringu pełnym bez regresu do zbywcy. Ten
model finansowania zapewnia dostęp do kapitału obrotowego nowo powstałym przedsiębiorstwom, które nie legitymują się żadną historią
współpracy, ale zawarły lub są w trakcie zawierania umów (kontraktów, zamówień) z odbiorcami na współpracę. W takim przypadku
faktor, opierając się na analizie sytuacji finansowej dłużnika, podejmuje się finansowania
przedsiębiorcy, który dopiero co powstał i nie
jest w stanie wykazać się 12-miesięczną historią
funkcjonowania. Poza walorem finansowym
faktoring pełny zawiera parametr przejęcia ryzyka na faktora, ważnego czynnika szczególnie
dla nowo powstałych firm, które ze względu
na fazę budowania swojego biznesu są mocno
wrażliwe na negatywne czynniki opóźnień i zatorów płatniczych.
Kredyty dla MSP
Kredyty są najczęściej stosowanym przez MSP
zewnętrznym źródłem finansowania. Rynek
ukształtował w swoich ofertach różne rodzaje
kredytów przeznaczonych na finansowanie bieżącej działalności spółki. Należą do nich: kredyty
obrotowe, kredyty w rachunku kredytowym,
pożyczki bieżące i hipoteczne na dowolny cel.
Podstawowym kryterium, które musi spełniać
przedsiębiorca ubiegający się o ten produkt, jest
pozytywna decyzja kredytowa. Proces kredytowy, któremu musi poddać się przedsiębiorca
ubiegający się o tego rodzaju finansowanie, jest
przeprowadzany przez kredytodawcę. Po wydaniu pozytywnej decyzji kredytowej przedsiębiorca (wnioskodawca) uzyskuje informację
o warunkach uruchomienia lub pozostawienia
do dyspozycji kapitału kredytowego. Kredyt zazwyczaj jest udostępniany na rachunek i ryzyko
kredytobiorcy lub poręczyciela. Dlatego kolejnym ważnym kryterium, jakie musi zazwyczaj
spełniać przedsiębiorca, by móc korzystać z kredytowego kapitału obrotowego, jest dokonanie
akceptowalnych dla pożyczkodawcy zabezpieczeń pod udzielone finansowanie. Kredytodawca korzysta z zabezpieczenia w sytuacjach,
kiedy zaistniała przesłanka zwrotu kapitału,
a kredytobiorca nie dokonuje jego spłaty. Oferta
kredytowa w zdecydowanej większości kierowana jest do podmiotów o udokumentowanej
kilkunastomiesięcznej działalności.
Dobry wybór – faktoring
Przedsiębiorcy, szczególnie w czasie spowolnienia gospodarczego, sprawnie i skutecznie
poddali się regule dywersyfikacji źródeł finansowania zarządzanych przez siebie przedsiębiorstw.
Dywersyfikacja dotyczy nie tylko liczby kredy-
todawców, lecz także rodzaju instrumentów
wykorzystywanych do finansowania bieżącej
działalności przedsiębiorstwa. Do jednych z najczęściej używanych na rynku B2B należy usługa
faktoringu należności. Faktoring jest usługą wykupu niewymagalnych i bezspornych wierzytelności. Zapłata na poziomie uzgodnionym trafia
do przedsiębiorcy, który wystawił fakturę za realizację zdarzenia gospodarczego, które odebrał
jego kontrahent. Faktorami są spółki bankowe
oraz niebankowe.
Faktoring a kredyt obrotowy
Porównując faktoring do kredytu obrotowego,
chciałbym zwrócić uwagę przede wszystkim na
następujące aspekty: przy zastosowaniu obydwu
źródeł przedsiębiorca, poprzez dywersyfikację
dostaw kapitału, zyskuje większą przewidywalność przepływów finansowych na wypadek
zatorów płatniczych. Kredyt spełnia funkcję dostawy kapitału na bieżące potrzeby, a faktoring
pełny na finansowanie dostaw do odbiorców
z jednoczesnym przekazaniem ryzyka ich niewypłacalności lub nierzetelności na faktora. Administracyjna i prewencyjna strona faktoringu
wspiera dokumentowo dział finansowy i księgowy przedsiębiorstwa. Przedsiębiorca, który
znalazł się chwilowo w trudnej sytuacji gospodarczej, posiadając aktywne i realizowane kontrakty handlowe z dobrymi odbiorcami, nie
musi obawiać się o wypowiedzenie uzyskanych
limitów faktoringowych.
Czy to małe, czy średnie, czy duże przedsiębiorstwo powinno zawsze dywersyfikować źródła
finansowania – zarówno co do dostawców kapitału, jak i rodzaju usług. Taka dywersyfikacja
tylko teoretycznie jest bardziej skomplikowana,
a zapewnia bezpieczeństwo dla właścicieli, pracowników oraz samych przedsiębiorstw.
Autor jest prezesem zarządu MENNICA Finance SA
Elastyczne rozwiązanie na płynne czasy
Faktoring należy do najszybciej
rozwijających się sektorów
usług finansowych. Jego
rosnąca popularność oraz oferta
dostosowywana do kolejnych grup
klientów pozwalają przypuszczać,
że w najbliższych latach będzie miał
coraz większe znaczenie.
Monika
Kozak-Tobolewska
Co do zasady, faktoring
jest rodzajem zapośredniczenia, dodatkowego
ogniwa w łańcuchu
płatności. Rola faktora,
czyli tego, kto staje między sprzedawcą a kupującym, na pierwszy
rzut oka może się więc wydawać niezbyt pożyteczna, zbędna czy wręcz szkodliwa. Tak jednak
nie jest – faktoring bowiem wspiera płynność
podmiotów gospodarczych i zwiększa zaufanie
na rynku. A od strony technicznej skutecznie
wspiera automatyzację płatności.
W służbie płynności i zaufania
Jeśli chodzi o terminy płatności, w transakcjach handlowych sprzedawca i kupujący
mają rozbieżne interesy: pierwszy chciałby jak
najszybciej otrzymać należność, drugi będzie
dążył do możliwie dużego odroczenia. Sprzedawca chcąc utrzymać konkurencyjność, zmu-
szony bywa do wydłużenia okresu płatności,
przez co ryzykuje swoją płynnością finansową.
Koszt dłuższego czasu zapłaty zmuszony jest
finansować innymi narzędziami, np. kredytem obrotowym. Ten jednak ma swoje ograniczenia – wymaga odpowiedniej zdolności,
często również przebrnięcia przez skomplikowaną procedurę.
Faktoring pod tym względem jest mniej wymagający i łatwiejszy w pozyskaniu. Nawet
przy długim terminie płatności sprzedawca
niemal natychmiast uwalnia środki zablokowane przez niezapłacone faktury, bo to faktor
dokonuje płatności, przejmując jednocześnie
na siebie wierzytelność. Na ogół zaliczka wypłacana jest bezpośrednio po otrzymaniu przez
faktora faktury, a po jej uregulowaniu przez odbiorcę – sprzedawca otrzymuje pozostałą część
należności. Jeśli kupujący opóźnia zapłatę, to
faktor upomina się o nią.
Taki rodzaj pośrednictwa w rozliczeniach pełni
również funkcję dyscyplinującą. Pozwala na
sprawdzenie wiarygodności partnerów handlowych, stanowi rodzaj zabezpieczenia przed negatywnymi skutkami współpracy i stabilizuje
terminowość przepływów. W pełnej wersji (tzw.
faktoring bez regresu) faktor bierze na siebie ryzyko niewypłacalności kontrahenta i w przypadku jej wystąpienia zajmuje się windykacją
należności. Nie tylko zatem udostępnia sprzedawcy pozakredytowe środki finansowe, ale jednocześnie znacząco ogranicza ryzyko związane
z występowaniem złych długów.
Dynamiczny rozwój
Początki rynku faktoringowego w Polsce sięgają
lat 90. XX w. Pierwszym graczom nie było łatwo
– sam termin faktoring był mało znany, a przedsiębiorstwa jeszcze mniej orientowały się, co się
za nim kryje. Jednak dwie dekady poszerzenia
portfela usług połączonego z intensywną działalnością edukacyjną zaowocowały długotrwałym wzrostem sektora. Obecnie na tym rynku
działa ponad 40 podmiotów, a od 2001 r. funkcjonuje zrzeszający największych graczy Polski
Związek Faktorów, koordynujący działalność
branży i popularyzujący jej usługi.
Przez cały ten czas rynek faktoringu w Polsce
rósł i to znacznie szybciej niż cała gospodarka.
Wzrosty corocznie osiągały wynik dwucyfrowy.
W 2013 r. wartość wierzytelności wykupionych
przez faktorów z PZF była o 15,5 proc. większa
w stosunku do roku 2012. Zeszły rok przyniósł
jeszcze wyższy odczyt – 17,31 proc. Trend wzrostowy jest więc bardzo silny i wyraźny.
Nieznacznie, ale stale zmienia się struktura usług. W ostatnich latach rośnie udział
w rynku faktoringu pełnego kosztem niepełnego (z regresją, czyli bez windykacji). Oznacza
to, że popularność zyskują bardziej kompleksowe rozwiązania. W powiązaniu z narastającą w branży konkurencją, która przybiera
już wymiar walki cenowej, można więc wyciągnąć wniosek, że faktoring obejmuje szerszy obszar świadczeń, a jednocześnie staje się
coraz bardziej dostępny. Również ten trend
pozwala na optymistyczne prognozy. Pojawia-
jące się głosy o możliwym spadku jakości usług
wskutek nasilającej się konkurencji należy w tej
sytuacji traktować raczej jako ostrzeżenie niż
nieuchronne w najbliższych latach zjawisko
negatywne.
Przyszłość płynna i jasna
Na rzecz scenariuszy optymistycznych wskazują
także wciąż niewykorzystane obszary dalszego
wzrostu sektora oraz jego relatywna odporność na zawirowania na rynkach. W polskich
warunkach wciąż znaczny jest potencjał poszerzenia rynku – zarówno akcja edukacyjna, jak
i rosnąca dostępność faktoringu powinny czynić
go bardziej atrakcyjnym również dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw. One też mogą
efektywnie skorzystać na automatyzacji procesu
dokonywania płatności, która dzięki postępowi
technologicznemu staje się wygodna i przystępna. Rezultatem będzie wzrost poziomu zaufania, którego deficyt najbardziej dotkliwy jest
w kooperacji między mniejszymi podmiotami.
Podsumowując, można zaryzykować filozoficzne wręcz stwierdzenie, że faktoring to
w świecie finansów odpowiednik coraz bardziej
płynnej nowoczesności, o której pisał Zygmunt
Bauman. Z tą jedynie różnicą, że zamiast potęgować obawy przed utratą trwałego ładu, pozwala zgrabnie nawigować w coraz szybszych
i nie zawsze spokojnych otchłaniach finansowej
rzeczywistości.
Autorka reprezentuje kancelarię Tobolewscy. Doradcy Inwestycyjni