Transfer wiedzy

Transfer wiedzy z uczelni wyższych do przemysłu
podstawą rozwiniętej gospodarki rynkowej –
doświadczenia zachodnich krajów
Dr Marek Szarucki
Katedra Analiz Strategicznych
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
[email protected]
Kraków 2010
Plan prezentacji
1. Transfer wiedzy
2. Współpraca między nauką a przemysłem
3. Doświadczenia UK i USA w zakresie
transferu wiedzy
4. Uwarunkowania społeczno-kulturowe
5. Wnioski końcowe oraz zalecenia
Transfer wiedzy
• Transfer technologii oznacza transmitowanie
wiedzy technicznej oraz umiejętności jej
zastosowania w produkcji
• Transfer wiedzy pojęcie szersze niż TT, dotyczy
transmitowania uporządkowanych i
zinterpretowanych wiązek informacji (nie zawsze
stricte technicznej)
• Wiedza generowana przez ośrodki naukowe,
przekazana do przedsiębiorstwa, może
przekształcić się w różne typy innowacji
(Weresa, 2007)
Transfer wiedzy
Innowacje
techniczne/technologiczne
Innowacje
nietechniczne/nietechnologiczne
Innowacje
produktowe
Innowacje
organizacyjne
Innowacje
procesowe
Innowacje
marketingowe
(Bigliardi, Dormio, 2009)
Transfer wiedzy
Proces
transferu
wiedzy
Tworzenie
wiedzy
Udostępnianie
wiedzy
Relacje oparte
na wiedzy
Zastosowanie
wiedzy
Współpraca między nauką a
przemysłem
• Rola uczelni wyższych w rozwoju regionalnych i
narodowych systemów innowacji poprzez
zapewnienie podaży wykwalifikowanych
„pracowników wiedzy” oraz „informacji” jest
niekwestionowana
• Silna gospodarka to gospodarka innowacyjna
• Innowacje - źródło przewagi konkurencyjnej
• Współpraca z ośrodkami naukowo-badawczymi katalizator zwiększenia innowacyjności firm
(Mowery, Sampat, 2005)
Współpraca między nauką a
przemysłem
1. Powiązania formalne, do których należą:
• wspólne laboratoria ośrodków naukowych i przedsiębiorstw,
• firmy zakładane przez pracowników naukowych,
• kontrakty na badania naukowe,
• usługi konsultingowe,
• transakcje handlowe dot. praw własności intelektualnej,
• współpraca w zakresie nauczania (praktyki, szkolenia),
• czasowy przepływ kadr naukowych do przemysłu;
2. Powiązania nieformalne, takie jak:
• wspólne publikacje naukowców i przedsiębiorców,
• targi, sympozja, konferencje,
• studiowanie literatury fachowej,
• kontakty w ramach profesjonalnych stowarzyszeń,
• przepływ absolwentów wyższych uczelni do biznesu (w tym
firmy zakładane przez studentów i absolwentów).
Doświadczenia UK i USA w
zakresie transferu wiedzy
Badania literaturowe M.H. Decter (2009) wg
trzech kryteriów:
• Rola uczelni wyższych w transferze
technologii
• Wpływ ustawodawstwa, polityki rządowej i
finansowania
• Sukces i ocena
Doświadczenia UK i USA w zakresie
transferu wiedzy
Rola uczelni w transferze technologii
• Zasadnicza różnica pomiędzy UK a USA
dotyczy prowadzonych dyskusji:
– UK, czy transfer technologii jest głównym celem?
– USA, w jaki sposób najlepiej wykorzystać TT w
osiągnięciu sukcesu?
• W Wielkiej Brytanii większy nacisk kładzie się
na publikowanie artykułów niż tworzenie
patentów, jak to ma miejsce w USA
• W UK ważniejszy jest transfer informacji,
natomiast w USA – tworzenie innowacji
Doświadczenia UK i USA w
zakresie transferu wiedzy
Sukces i ocena
• W literaturze przedmiotu w zakresie sukcesu i
oceny dominują wyniki dotyczące
patentowania, licencjonowania oraz firm typu
spin-off
• Amerykańskie wskaźniki transferu wiedzy
znacząco przekraczają brytyjskie
• Sytuacja ta świadczy między innymi o dłuższej
tradycji zaangażowania w tego rodzaju
przedsięwzięcia uczelni wyższych w USA, niż
w Wielkiej Brytanii
Doświadczenia UK i USA w
zakresie transferu wiedzy
Wpływ ustawodawstwa, polityki rządowej i
finansowania
• W USA punktem zwrotnym w TT z uniwersytetu do
przemysłu była ustawa Bayh-Dole Act z 1980,
która stworzyła jednolite warunki patentowe
umożliwiające uczelniom wyższym patentowanie
wyników badań finansowanych ze środków
publicznych
• W UK nie ma centralnej strategii rządowej w
zakresie praw do własności intelektualnej będącej
wynikiem badań finansowanych przez rząd,
jednakże sytuacja ta zmienia się w ostatnich latach
Wybrane wskaźniki transferu wiedzy z uczelni
wyższych do przemysłu (UK i USA)
Wskaźnik transferu wiedzy
Wielka Brytania USA (2005)
(2005-2006)
Liczba zgłoszeń o nowy patent
1537
9079
Liczba wydanych patentów
576
2832
Liczba umów licencyjnych
2699
3558
Dochód z licencjonowania
własności intelektualnej
(mln, GBP)
59
812
Liczba spin-off
187
404
Decter, 2009
Uwarunkowania społecznokulturowe USA
• W roku 1960 w USA prawie 50% młodzieży w wieku
18-22 lat studiowało oraz uczęszczało na uczelnie
lokalne
• Zakładając, że większość pracowała w firmach
lokalnych, skutkowało to pojawieniem się grupy
menedżerów, która mogła dzielić się wiedzą, jak i
innowacyjnymi pomysłami, które wywodziły się z tych
uczelni
• Firmy które mają możliwości i są skłonne do
licencjonowania wyników badań uczelnianych to te,
które posiadają właściwy poziom zdolności
badawczych oraz kontakty w środowisku
akademickim
Uwarunkowania społecznokulturowe UK
• W UK w roku 1960 tylko 6% z grupy osób w wieku
18-21 lat studiowało na uczelniach wyższych
• Studenci zazwyczaj wybierali uczelnie odległe od
ich domów rodzinnych, zachęcani dostępnością
akademików
• Prawdopodobieństwo utrzymania kontaktów z
firmami lokalnymi oraz tego, by w jednej firmie
pracowała duża grupa absolwentów tej samej
uczelni było znikome
• Wyjątek stanowią takie uczelnie jak Oxford czy
Cambridge
Wnioski końcowe oraz
zalecenia
•
•
•
•
Uwarunkowania historyczne są ważne
Nie mniej jednak, nie należy zapominać
o potencjale, zarówno gospodarczym, jak i
naukowym, który jest zdecydowanie większy
w USA
Potrzeba wsparcia instytucjonalnego
Założenia skutecznej współpracy (Jones-Evans et
al. 1999):
1. Celowe działania/projekty muszą odzwierciedlać
rzeczywiste potrzeby
2. Małe grupy ekspertów
3. Jasno określony cel
Bibliografia
• B. Bigliardi, A.I. Dormio, An empirical investigation of innovation
determinants in food machinery enterprises, “European Journal
of Innovation Management,” vol. 12, no. 2, 2009, pp.223-242
• M.H. Decter, Comparative review of UK-USA industry-university
relationships, “Education + Training”, Vol. 51, No. 8/9, 2009,
pp.624-634
• D. Jones-Evans, M. Klofsten, E. Andersson, and D. Pandya,
Creating a bridge between university and industry in small
European countries: the role of the industrial liaison office,
“R&D Management”, vol. 29, no. 1, 1999, pp. 47-56
• D.C. Mowery, B.M. Sampat, “Universities in national innovation
systems”, in: The Oxford Handbook of Innovation, J. Fagerberg,
D. Mowery, R. Nelson (eds.) Oxford University Press, Oxford
2005, pp.209-239
• Transfer wiedzy z nauki do biznesu, red. M.A. Weresa, SGH,
Warszawa 2007
Dziękuję za uwagę!