D - Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin

Sygn. akt VIII RC 628/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 października 2016 r.
Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:
Przewodniczący – Sędzia Sądu Rejonowego Piotr Szarek
Protokolant – sekretarz sądowy Wioletta Rucińska
po rozpoznaniu w dniu 19 września 2016 r. w Szczecinie
na rozprawie
sprawy z powództwa J. S.
przeciwko M. S.
o podwyższenie alimentów
przeciwko M. K.
o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego
I oddala powództwo;
II odstępuje od obciążania powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego M. S..
Sygn. akt VIII RC 628/15
UZASADNIENIE
Małoletni powód J. S. – reprezentowany przez matką i zastępowany przez zawodowego pełnomocnika w osobie
adwokata – wniósł o podwyższenie alimentów orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w
Szczecinie z dnia 21 grudnia 2011 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 43/11, z kwot po 400 zł miesięcznie
do kwot po 1 400 zł miesięcznie, poczynając od dnia wniesienia pozwu.
W uzasadnieniu pozwu m.in. wskazano, iż: od ostatniego orzekania wzrosły koszty utrzymania małoletniego powoda,
które obecnie opiewają na kwotę ok. 2 430 zł miesięcznie (wydatki zostało szczegółowo wymienione w uzasadnieniu
pozwu k. 3).
Pozwany M. S. – reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego – wniósł o oddalenie
powództwa w całości.
W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew (k. 70 – 74) m.in. wskazano, iż: pozwany świadczy na ½ etatu pracę jako
ratownik i uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie na poziomie ½ minimalnego wynagrodzenia za pracę plus premie
uznaniowe; sytuacja zdrowotna pozwanego nie pozwala mu na świadczenie lepiej płatnej pracy i w konsekwencji do
większego przyczyniania się do zaspokajania potrzeb życiowych małoletniego powoda.
W toku postępowania J. S. uzyskał pełnoletniość i podtrzymał – poprzez swojego pełnomocnika – żądanie pozwu.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
J. S., urodzony w dniu (...), pochodzi z nieformalnego związku (...).
Niesporne, a nadto:
• odpis zupełny aktu urodzenia, k. 6.
Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2011 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 43/11, Sąd Rejonowy Szczecin –
Centrum w Szczecinie zasądził od M. S. na rzecz małoletniego J. S. alimenty w kwotach po 400 zł miesięcznie.
W powyższym zakresie orzeczenie Sądu Rejonowego – po rozpoznaniu apelacji – zostało zaaprobowane przez Sąd
Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 23 listopada 2012 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt X RCa 317/12.
Niesporne, a nadto:
• wyrok Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 21 grudnia 2011 r., k. 263;
• wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 23 listopada 2012 r., k. 338 w aktach sprawy VIII RC 43/11.
W czasie orzekania w sprawie VIII RC 43/11:
• koszty utrzymania małoletniego wówczas J. S. opiewały na kwotę 1 000 – 1 100 zł miesięcznie; małoletni
uczęszczał do gimnazjum;
• E. C. (matka J. S.) prowadziła działalność gospodarczą na terenie S. i M. w postaci handlu odzieżą i uzyskiwała z
tego tytułu świadczenie w wysokości ok. 3 000 – 3 500 zł netto średniomiesięcznie;
• M. S. (ojciec J. S.) nie miał stałego zatrudnienia i uzyskiwał zróżnicowane dochody – od kilkuset złotych
miesięcznie do ok. 1 160 zł miesięcznie
(w jednym miesiącu uzyskał wynagrodzenie w kwocie 4 200 zł, ale doznał urazu, który uniemożliwił mu
świadczenie pracy za takim wynagrodzeniem); miał problemy ze zdrowiem, a w szczególności: chorował na
depresję; borykał się z konsekwencjami kontuzji kolana, stłuczenia głowy i przedramienia oraz stawu łokciowego.
Niesporne, a nadto:
• uzasadnienie wyrok Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 21 grudnia 2011 r., k. 269 – 285;
• uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 23 listopada 2012 r., k. 342 – 344 w aktach sprawy
VIII RC 43/11.
Obecnie J. S.: jest uczniem Technikum Morskiego i Politechnicznego w S. w zawodzie technik informatyk, a
przewidywany rok ukończenia nauki to 2019 r.; zamieszkuje wraz z babcią M. F. w S. przy ul. (...), w lokalu
stanowiącym własność jego matki, za który opłata eksploatacyjna wynosi ok. 338 zł miesięcznie; korzysta z Internetu,
który kosztuje 60 zł miesięcznie; korzysta z biletu miesięcznego za kwotę 50 zł miesięcznie; nie choruje na nic
przewlekle i na stałe nie przyjmuje żadnych leków. W przedmiotowym lokalu za okres od dnia 10 sierpnia 2015 r. do
dnia 10 września 2015 r., a opłata za gaz wyniosła 89,13 zł. Opłata za energię elektryczną wynosi ok. 200 zł, płatna
co dwa miesiące.
Wydatki związane z edukacją J. S. przedstawiają się następująco: 100 zł rocznie komitet rodzicielski; 36 zł rocznie
ubezpieczenie; składka na prezent dla wychowawcy
10 zł; w 2015 r. koszty zakupu wyprawki szkolnej wraz z mundurem opiewały na kwotę ok. 1 600 – 1 700 zł; naszywki
na mundur kosztowały 40 zł.
Pozostałe wydatki związane z utrzymaniem J. S. przedstawiają się następująco: 500 zł miesięcznie wyżywienie; 300
zł miesięcznie wydatki związane z zakupem odzieży, bielizny, obuwia; 30 zł miesięcznie telefon komórkowy; 15 – 20
zł miesięcznie fryzjer; 100 zł miesięcznie środki higieniczne; 200 zł miesięcznie kieszonkowe.
Alimenty od M. S. na rzecz J. S. są egzekwowane przez komornika sądowego.
Obecnie matka J. E. C.: zamieszkuje we W.; spłaca kredyt za mieszkanie przy ul. (...) w S., z miesięczną ratą na poziomie
ok. 1 400 zł; zarabia ok. 1 300 – 1 400 euro miesięcznie; we W. wynajmuje mieszkanie za kwotę 200 euro miesięcznie;
ponosi wydatki na telefon i Internet w łącznej kwocie 65 euro miesięcznie; za prąd i gaz płaci 80 euro miesięcznie;
kupuje bilet sieciowy za kwotę 36 euro miesięcznie.
Dowód:
• zeznania przedstawicielki ustawowej E. C., k. 51 – 52;
• zaświadczenie o pobieraniu nauki, k. 8;
• informacja o wysokości opłaty za mieszkanie, k. 9;
• rozliczenie za Internet, k. 11;
• faktura z (...), k. 12;
• faktura z (...), k. 13;
• faktura z (...) w S., k. 27, 28.
Obecnie M. S.: ma 46 lat; od lutego 2015 r. – jest zatrudniony na ½ etatu na stanowisku ratownika na basenie w Hotelu
(...), położonym na K. i z tytułu zatrudnienia otrzymuje wynagrodzenie w wysokości ½ ustawowego minimalnego
wynagrodzenia (tj. ok. 716 zł netto miesięcznie) plus premia uznaniowa w wysokości ok. 50 – 70 zł, którą otrzymuje
przy okazji świąt; nie posiada żadnego majątku; jest zaliczony do lekkiego stopnia niepełnosprawności; korzysta ze
wsparcia finansowego swojej matki, która otrzymuje emeryturę w kwocie ok. 1 400 zł. Pracodawca zapewnia M. S.
nieodpłatnie zakwaterowanie
i wyżywienie. Przeciwko M. S. są prowadzone postępowania egzekucyjne:
w zakresie dotyczącym alimentów (zaległość wynosi ok. 20 000 zł) oraz zobowiązań wobec instytucji finansowych na
łączną kwotę ok. 200 000 zł.
W dalszym ciągu ma problemy zdrowotne, a w szczególności: cierpi na przewlekły zespół bólowy prawego stawu
kolanowego oraz kręgosłupa L/S na tle zmian zwyrodnieniowych; dyskopatię; cierpi z powodu przewlekłego stresu i
wykazuje zaburzenia adaptacyjne.
M. S. legitymuje się wyższym wykształceniem jako nauczyciel wychowania fizycznego oraz jako magister gimnastyki
korekcyjno – kompensacyjnej, a nadto ukończył studia podyplomowe z zakresu BHP, ale nigdy nie pracował w
zawodzie związanym z BHP.
W 2013 r. przeniósł na swoją matkę własność mieszkania przy ul. (...) w B., a w 2011 r. przeniósł na matkę udział w
mieszkaniu przy Niepodległości w B.. W 2016 r. oba mieszkania zostały zbyte przez matkę M. S. za kwotę ok. 110 000 zł.
Dowód:
• zeznania pozwanego M. S., k. 85 – 86, 99 – 101;
• umowy o pracę, k. 74, 75;
• kopia umowy, k. 140;
• zaświadczenia lekarskie, k. 76, 80;
• karta informacyjna, k. 77;
• skierowanie do poradni specjalistycznej, k. 78;
• wyniki badania rezonansu magnetycznego, k. 79;
• orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, k. 81;
• zaświadczenie o zarobkach, k. 94;
• zeznanie podatkowe wraz z potwierdzeniem złożenia dokumentu, k. 96 – 98.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo J. S. o podwyższenie alimentów nie zasługiwało na uwzględnienie.
Ustalony powyżej stan faktyczny oparty został na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie,
a w szczególności na powyżej powołanych dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy
oraz w aktach sprawy VIII RC 43/11, albowiem strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści
tychże dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości, co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów.
Pozostałe dokumenty zgromadzone w sprawie nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a tym samym nie
stanowiły podstawy powyższych ustaleń faktycznych.
Ponadto podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły zeznania przedstawicielki ustawowej
małoletniego powoda E. C. oraz pozwanego M. S.. W tym miejscu należy wskazać, iż po uzyskaniu pełnoletniości przez
powoda J. S. Sąd podjął próbę przeprowadzenia dowodu z jego przesłuchania, ale pomimo prawidłowego wezwania
(k. 91) nie stawił się na termin rozprawy i nie usprawiedliwił swojej nieobecności.
W ocenie Sądu, w zakresie istotnym z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy zeznania ww. osób zasługiwały
na nadanie im przymiotu wiarygodności, albowiem korespondowały one z dokumentami, które z wyżej podanych
względów zostały uznane przez niniejszy Sąd za wiarygodne. Jednocześnie w sprawie nie ujawniły się takie
okoliczności, które w sposób przekonywujący podważałyby wiarygodność zeznań ww. osób.
Powództwo J. S. zostało oparte o art. 138 k.r.o., zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany
orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zmniejszenie, zwiększenie lub ustanie możliwości zarobkowych i
majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się lub zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb
uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne
zmniejszenie lub zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych (Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz pod
red. prof. dr hab. Krzysztofa Pietrzykowskiego, wyd. 2, wydawnictwo C.H. Beck, s. 1123).
Strona powodowa wywodziła, iż od ostatniego orzekania o alimentach wzrosły koszty związane z utrzymaniem powoda
i w świetle dowodów zgromadzonych w sprawie, a także w świetle zasad doświadczenia życiowego i zawodowego –
z uwagi na upływ czasu od ostatniego orzekania w przedmiocie alimentów – należy uznać, iż istotnie przedmiotowe
koszty wzrosły do poziomu wskazanego w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia.
Niemniej sam wzrost koszt utrzymania osoby uprawnionej do alimentów nie stanowi samoistnej przesłanki do
podwyższenia alimentów. Zgodnie bowiem z art. 135 § 1 k.r.o., zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od
usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. W
okolicznościach niniejszej sprawy Sąd doszedł do przekonania, iż możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego
uniemożliwiają zasądzenie od niego świadczeń alimentacyjnych na wyższym aniżeli dotychczas orzeczone. W
szczególności należy podnieść, iż lektura dokumentów zgromadzonych w sprawie VIII RC 43/11 oraz zgromadzonych
w niniejszej sprawie wskazuje, że sytuacja majątkowa i możliwości zarobkowe pozwanego nie uległy poprawie od
ostatniego orzekania o alimentach. Stan zdrowia pozwanego, który rzutuje na jego możliwości zarobkowe w dalszym
ciągu powoduje, że ma on ograniczone możliwości zarobkowania, a jego wykształcenie i doświadczenie zawodowe
nie wskazują, iż może on świadczyć pracę lepiej płatną, które nie wymaga pracy fizycznej. W związku z tym – wobec
braku dowodów przeciwnych – nie było podstaw do przyjęcia, że pozwany uzyskuje zarobki wyższe niż te, które
deklarował podczas przesłuchania i które wynikają z dokumentów przez niego przedłożonych. Podkreślenie wymaga
przy tym okoliczność, że przedmiotowe dochody nie pozwalają samemu pozwanemu na zaspokajanie wszystkich jego
podstawowych potrzeb życiowych, a tym samym nie sposób uznać, iż może w wyższym stopniu aniżeli dotychczas
orzeczony uczestniczyć w kosztach utrzymania swojego syna.
W tym miejscu należy jeszcze wskazać, iż zgodnie z art. 136 k.r.o., jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym
dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu
zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia
lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń
alimentacyjnych. W okolicznościach niniejszej ujawniła się okoliczność, że w 2013 r. powód przeniósł nieodpłatnie
na rzecz swojej matki własność mieszkania położonego w B.. Wobec braku dowodów przeciwnych należało uznać, że
przedmiotowe mieszkanie wraz z drugim mieszkaniem zostało zbyte przez matkę pozwanego za kwotę 110 000 zł.
W związku z powyższym należałoby przyjąć, że pozwanemu przysługiwałaby jedynie część powyższej kwoty, gdyby
nie przeniósł nieodpłatnie własności lokalu na matkę. Uwzględniając zasygnalizowaną już okoliczność, że aktualne
dochody pozwanego nie pozwalają mu na zaspokajanie jego podstawowych potrzeb życiowych, a jednocześnie posiada
zadłużenie alimentacyjne na kwotę ok. 20 000 zł oraz wobec instytucji finansowych na kwotę 200 000 zł, to nawet
gdyby sam sprzedał przedmiotowe mieszkanie, to jedynie mógłby zwolnić się z części ciążących zobowiązań, ale i tak
nie byłby w stanie łożyć alimentów na wyższym poziomie niż dotychczas orzeczony.
Mając na względzie całokształt powyższych okoliczności powództwo o podwyższenie alimentów podlegało oddaleniu,
o czym orzeczono jak w punkcie I wyroku.
Z uwagi na to, iż powód nie posiada majątku, nie podejmuje pracy zarobkowej, a jednocześnie strona powodowa mogła
żywić uzasadnione przekonanie, że istnieją podstawy do żądania podwyższenia alimentów, to Sąd – na podstawie art.
102 k.p.c. – odstąpił od obciążania powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego.
Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie II wyroku.