docObrażenia narciarskie Cz. II: postępowanie po urazie
download 
Reklamacja Transkrypt
Obrażenia narciarskie Cz. II: postępowanie po urazie
MEDYCYNA SPORTOWA 22 PRENUMERATA Nr 2/2006 (2) 0 8 . 0 2 Obra˝enia narciarskie Cz. II: post´powanie po urazie W pierwszym numerze zainaugurowaliÊmy t´ rubryk´ krótkim przypomnieniem, jak nale˝y si´ przygotowaç do sezonu narciarskiego oraz kto i w jakich sytuacjach jest najbardziej nara˝ony na urazy w tej dyscyplinie sportu. DziÊ proponujemy praktyczny poradnik post´powania z narciarzem, który takiego urazu dozna∏. 39,00 PLN • • • • t elefon 0-800-12-02-93 bezp∏atna infolinia z telefonów stacjonarnych oraz telefonów komórkowych sieci Orange; 022 569-64-44 022 569-64-09 z telefonów komórkowych pozosta∏ych sieci e-mail [email protected] W treÊci maila nale˝y podaç pe∏ne dane wysy∏kowe, dane do wystawienia faktury oraz numer telefonu kontaktowego f ax 022 832-10-77 W treÊci faxu nale˝y podaç pe∏ne dane wysy∏kowe, dane do wystawienia faktury oraz numer telefonu kontaktowego wp∏ata na konto (w banku lub na poczcie) Odbiorca: Medical Tribune Polska Sp. z o.o. ul. Gdaƒska 41, 01-633 Warszawa Fortis Bank Polska I oddzia∏ w Warszawie Nr konta: 13 1600 1068 0003 0102 0949 9001 Z dopiskiem „Prenumerata Medical Tribune” Post´powanie po urazie opisujà proste zasady kryjàce si´ pod akronimem PRICE. PROTECTION (ochrona) to zabezpieczenie uszkodzonego odcinka narzàdu ruchu kulà, laskà, szynà czy opatrunkiem gipsowym (zale˝nie od stopnia uszkodzenia). Celem jest odcià˝enie, ochrona i unieruchomienie. Podczas pierwszych dwóch-trzech dni bezwzgl´dnie wymaga si´ odcinkowego unieruchomienia, nawet w przypadku b∏ahych, jakby si´ wydawa∏o, st∏uczeƒ mi´Êni. Nast´pnie unieruchomienie cz´sto si´ przed∏u˝a lub przechodzi w unieruchomienie wzgl´dne, w stopniu zale˝nym od rodzaju uszkodzenia. Czas unieruchomienia okreÊla lekarz traumatolog lub specjalista medycyny sportowej. REST (odpoczynek). Wa˝ne jest zw∏aszcza unieruchomienie miejscowe, ale te˝ ograniczenie ogólnej aktywnoÊci fizycznej (w szczególnoÊci sportowej). ICE (lód). Nale˝y go przyk∏adaç w miejscu uszkodzenia. Najcz´Êciej zaleca si´ stosowanie opatrunków ozi´biajàcych przez 10-15 min co dwie godziny. Ozi´bienie dzia∏a przede wszystkim przeciwbólowo i zabezpiecza przed obrz´kiem oraz zmniejsza krwawienie. W zale˝noÊci od lokalizacji, g∏´bokoÊci i stopnia uszkodzenia mo˝na nieco wyd∏u˝yç czas przy∏o˝enia lodu. Nale˝y uwa˝aç, aby nie doprowadziç do odmro˝eƒ! Opatrunku takiego nigdy nie przyk∏ada si´ bezpoÊrednio na skór´ – najlepiej zrobiç to przez kompres. COMPRESSION (ucisk). Umiarkowany ucisk w miejscu uszkodzenia zapobiega obrz´kowi. ELEVATION (uniesienie). Uniesienie uszkodzonej koƒczyny powy˝ej serca zmniejsza zastój ˝ylny i zapobiega obrz´kowi. W literaturze fachowej celem intensyfikacji leczenia proponuje si´ rozbudowanie formu∏y PRICE o dwie literki „M”. MEDICATION (leki). Zw∏aszcza niesteroidowe leki przeciwzapalne. MODALITIES (metody), czyli zastosowanie wybranych metod fizykoterapeutycznych majàcych na celu ∏agodzenie bólu, zmniejszenie napi´cia mi´Êniowego, ograniczenie stanu zapalnego i pobudzenie waskularyzacji uszkodzonych tkanek. To proste, ale skuteczne post´powanie, wdro˝one natychmiast po urazie, u∏atwia diagnostyk´ i leczenie, stwarza te˝ optymalne warunki do gojenia si´ uszkodzenia i przyspiesza powrót pacjenta do pe∏nej sprawnoÊci. Kontrowersyjne rozpoznania W medycynie sportowej najwi´cej kontrowersji budzà diagnozy cz´Êciowych uszkodzeƒ mi´Êni, Êci´gien i aparatu wi´zad∏owo-torebkowego stawów (naciàgni´cia, naderwania itp.), stawiane na podstawie badania fizykalnego i zdj´ç radiologicznych. Cz´sto korzystuje si´ wczesnà rehabilitacj´, farmakoterapi´ miejscowà i ró˝ne sposoby unieruchomienia czynnoÊciowego, co jest standardem w medycynie sportowej. Z pewnoÊcià znaczàcy wp∏yw na to ma niedostateczne wyposa˝enie placówek medycznych i wysokie koszty takiego leczenia. fot. Adam Nurkiewicz roczna (20 numerów) Zagro˝enie urazem mo˝na zmniejszyç poprzez w∏aÊciwe przygotowanie kondycyjne przed sezonem w diagnostyce urazów przewlek∏ych myli si´ uszkodzenia przyczepów Êci´gnistych i wi´zad∏owych z zapaleniem kaletek maziowych itp. Dla przyk∏adu, przy obecnych mo˝liwoÊciach diagnostycznych krwiak w stawie kolanowym jest wskazaniem do artroskopii – celem jest znalezienie przyczyny krwawienia. Dzi´ki takim badaniom jak czynnoÊciowe RTG, USG, MRI, TK mo˝emy nieporównywalnie dok∏adniej ni˝ niegdyÊ okreÊliç miejsce i stopieƒ uszkodzenia, a to decyduje o wyborze terapii, zakresie post´powania usprawniajàcego i rokowaniu co do powrotu do ulubionych form rekreacji ruchowej. W wyniku zbyt ogólnej, nieprecyzyjnej diagnozy pacjent nara˝ony jest na niepotrzebne unieruchomienie i przed∏u˝one zwolnienie. B∏´dne sà wszelkie próby leczenia zachowawczego, jeÊli wiadomo, ˝e nie przyniesie ono po˝àdanych efektów. Mo˝e dojÊç do przeoczenia powa˝nych uszkodzeƒ, ujawniajàcych si´ dopiero po jakimÊ czasie. Niestety, w leczeniu urazów narzàdu ruchu bardzo rzadko wy- Zdaniem ratownika Uprawiajàc relatywnie drogi sport, jakim jest narciarstwo zjazdowe, musimy wkalkulowaç powy˝sze „koszty” oraz wziàç pod uwag´, ˝e oprócz niewàtpliwych korzyÊci istnieje równie˝ ryzyko utraty zdrowia. Na koniec chcia∏em podzieliç si´ refleksjà na temat rozbie˝noÊci mi´dzy rosnàcà popularnoÊcià narciarstwa zjazdowego a nie zawsze wysokimi walorami zdrowotnymi tego sportu. Osoby bez w∏aÊciwego przygotowania ogólnorozwojowego sà w wi´kszym stopniu nara˝one na urazy. Na szcz´Êcie prawdopodobieƒstwo urazu podczas aktywnoÊci sportowo-rekreacyjnej jest mniejsze ni˝ zagro˝enie chorobami cywilizacyjnymi z powodu totalnej bezczynnoÊci! Dr Wojciech Gawroƒski, ratownik GOPR, Zak∏ad Medycyny Wychowania Fizycznego i Sportu, AWF w Krakowie B´dziemy wdzi´czni za nadsy∏anie wszelkich uwag i propozycji dotyczàcych interesujàcych Paƒstwa tematów na adres: [email protected]
