Europejskie Dni Ptaków: 1

Europejskie Dni Ptaków: 1-2 października 2016
Miliony ptaków opuszczają właśnie Europę i udają się w podróż na swoje zimowiska
w Afryce. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, jak co roku, z udziełem
wolontariuszy zorganizowało wycieczki, na których zachęcało wszystkich chętnych do
bliższego poznania tajemnicy ptasich migracji.
W gminie Sadowne, w miejscowości Morzyczyn Włościański w ramach obchodów
Europejskich Dni Ptaków odbyła się wycieczka, podczas której obserwowano i liczono ptaki.
Zbiórka miała miejsce 1 października o godzinie 9.00. przed budynkiem szkoły podstawowej.
Przewodnikiem była Ewelina Puścian. Uczestniczyło w niej 22 uczniów Gimnazjum.
Europejskie Dni Ptaków w Polsce to część
EuroBirdwatch, akcji organizowanej przez
BirdLife International w całej Europie i Azji
Centralnej. W tym roku ludzie z 36 państw –
od Norwegii po Cypr i od Portugalii po
Uzbekistan wspólnie obserwowali, poznawali
trasy przelotu i dowiadywali się więcej o
niebezpieczeństwach, jakie mogą spotkać
ptaki podczas jesiennej podróży.
W Europie planowane były setki wydarzeń. Na
zainteresowanych
czekały
spacery
ornitologiczne, wykłady, konkursy i wystawy poświęcone ptakom i ich migracjom. Celem
Europejskich Dni Ptaków jest przybliżenie różnorodności ptaków, bogactwa ich gatunków,
kolorów, głosów, zajmowanych siedlisk, a także zagrożeń, z którymi spotkać się mogą w
czasie wędrówki.
W ubiegłym roku 41 państw z Europy i Azji Centralnej wzięło udział w akcji organizując
ponad tysiąc imprez, na których 32 tysiące osób mogło oglądać i liczyć ptaki. Wspólnie
policzono ponad 5 milionów ptaków! W 2016 roku impreza jest koordynowana przez BirdLife
w Szwajcarii, która jako Europejskie Centrum zbierze dane ze wszystkich państw
uczestniczących w projekcie.
Pełen spis spacerów ornitologicznych i wycieczek i innych wydarzeń organizowanych w
ramach Europejskich Dni Ptaków w podziale na województwa znajduje się na stronie OTOP
w zakładce poświęconej EDP 2016: http://otop.org.pl/obserwacje/wlacz-sie/europejskie-dniptakow/mapa-i-lista-wycieczek-2016/
Ptakiem Europejskich Dni Ptaków został w tym roku kopciuszek (Phoenicurus ochruros).
To pospolity, niepozorny ptak wielkości wróbla. Prawdopodobnie każdy miał okazję kiedyś
go spotkać. Bardzo ruchliwy, często potrząsa ogonem, sprawiając wrażenie
zaciekawionego i podekscytowanego.
Kopciuszek, fot. Cezary Korkosz
Samce
mają
smolistoczarną
pierś,
pomarańczowordzawe podogonie i ogon – wyglądają
więc, jakby zostały okopcone przez dym z komina, na
którym chętnie przesiadują. Prawdopodobnie dlatego
polska nazwa tego gatunku (tak jak postaci z bajki)
pochodzi od słowa „kopeć”, oznaczającego osad z
sadzy. Samiczki są skromniej ubarwione, szarobrunatne, ale także z pomarańczowym ogonem.
Kopciuszki można łatwo zaobserwować na dachach, murkach i kominach gdzie śpiewają swoją
charakterystyczną pieśń. Można w niej rozróżnić dwie części, oddzielone charakterystycznym,
trzeszczącym przerywnikiem, który niektórzy porównują do dźwięku szkła rozgniatanego butem na
betonie.
Kopciuszek niegdyś zamieszkiwał wyłącznie górskie rejony środkowej i zachodniej Europy oraz
środkowej Azji, a gniazda zakładał na skałach. Dopiero na początku XIX wieku rozpoczął ekspansję na
tereny nizinne. Obecnie bardzo chętnie gnieździ się w osiedlach ludzkich, na terenach
przemysłowych, a także wśród zabudowań na obszarach rolniczych. Gniazda umieszcza w szczelinach
murów, często wewnątrz budynków. Unika terenów leśnych, a szczególnie lasów iglastych. W górach
gnieździ się wśród skał i głazów.
Areał występowania kopciuszka obejmuje obecnie Europę, Azję Mniejszą, Iran, Afganistan, Kirgistan,
a także większą część Tybetu, Chin i Mongolii. W Europie omija regiony północne i jest rzadszy na
Wyspach Brytyjskich i Półwyspie Fennoskandzkim.
Zimową wędrówkę kopciuszki zaczynają dosyć późno, bo w październiku, a czasem dopiero w
listopadzie. Zimę spędzają w południowej Europie, północnej i wschodniej Afryce oraz w południowozachodniej Azji. Wracają do nas w marcu, a pierwsze lęgi pojawiają się już pod koniec kwietnia.
Kopciuszek to gatunek licznie występujący w Polsce, zwłaszcza na południu kraju. Szacowana średnia
liczebność populacji według „Atlasu pospolitych ptaków lęgowych” (2012) wynosi 670 tysięcy par
lęgowych. Jak pokazują dane z Monitoringu Ptaków Polski, w latach 2000–2004 liczebność kopciuszka
znacznie spadła, jednak potem sytuacja się odwróciła i mniej więcej do roku 2010 jego populacja się
zwiększała. Obecnie wielkość populacji kopciuszka wykazuje niewielki trend spadkowy, co raczej nie
zagraża temu gatunkowi.
OTOP