„Czy cholesterol jest dobry?” - Wszechnica Żywieniowa w SGGW
Transkrypt
„Czy cholesterol jest dobry?” - Wszechnica Żywieniowa w SGGW
„Czy cholesterol jest dobry?” Prelekcja Wszechnicy Żywieniowej 18 stycznia 2017 r. Dr n. med. Ewa Wieniawska-Szewczyk Zakład Biochemii, Warszawski Uniwersytet Medyczny O cholesterolu napisano i powiedziano bardzo dużo, ale ciągle jego wpływ na nasze zdrowie nie jest do końca wyjaśniony. Jest substancją niezbędną dla naszego życia. Syntetyzowaną w organizmie i pobieraną z pokarmu. Podobnie jak glukoza, w nadmiarze zagraża zdrowiu. Cholesterol jest pochodną izoprenoidową, podobnie jak wiele innych związków niezbędnych w metabolizmie człowieka. Jest prekursorem witaminy D i hormonów steroidowych. (syntetyzowanych w korze nadnerczy i gonadach). Stanowi on 10–30% lipidów wchodzących w skład błon komórkowych. Odkryto dwie drogi syntezy tego związku w komórkach. Kluczowym enzymem jest reduktaza hydroksymetyloglutarylo-CoA (HMG-CoA), której inhibitorem są leki statyny. U zdrowego człowieka stężenie cholesterolu jest precyzyjnie kontrolowane metabolicznie począwszy od życia płodowego. Cholesterol pochodzący z pokarmu jest w komórkach jelita pakowany do specjalnych kapsuł białkowo lipidowych chylomikronów, które dostają się do limfy a potem do krwi. Przechodzą przegrupowania w osoczu z udziałem enzymów i białek strukturalnych. Powstałe ostatecznie lipoproteiny o małej gęstości (LDL) poprzez oddziaływanie z receptorem błony plazmatycznej komórki dostarczają do niej cholesterol. Wewnątrzkomórkowo cholesterol ulega estryfikacji. Sterol ten może opuścić komórkę i być przenoszony w kapsule lipoproteinowej HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości). Tylko w wątrobie cholesterol ulega katabolizmowi do soli kwasów żółciowych, które są odpowiedzialne za wchłanianie z przewodu pokarmowego tłuszczów, a także witamin w nich rozpuszczalnych. Jest wiele czynników sprzyjających (czynników ryzyka) miażdźycy, która rozpoczyna się miejscowym stanem zapalnym tętnicy. Cholesterol okazuje się być czynnikiem wtórnym w powstawaniu miażdżycy i nie zawsze ma na to wpływ dieta. Niestety, nawet weganie mają płytki miażdżycowe. Zapraszamy zatem na kolejny wszechnicowy wykład, na którym omówione będą następujące zagadnienia: 1. Co to jest cholesterol? 2. Pochodne izoprenoidowe syntetyzowane w organizmie człowieka i niezbędne pobierane z pokarmem. 3. Wewnątrzustrojowa (endogenna) synteza cholesterolu na przykładzie mózgu. 4. Przemiany cholesterolu i ich regulacja. 5. Transport cholesterolu – lipoproteiny. 6. Przygotowanie pacjenta do diagnozowania hiperlipidemii. 7. Nauka wobec mitów o cholesterolu. Informacje zawarte wykładzie nie pokrywają wszystkich dostępnych możliwych oddziaływań oraz interakcji cholesterolu i zawierających go lipoprotein. Z indywidualnymi problemami zdrowotnymi należy zwrócić się do lekarza. dr n. med. Ewa Wieniawska-Szewczyk