Insider PIM_10_09.03.2009_short
Transkrypt
Insider PIM_10_09.03.2009_short
TYGODNIOWY INSIDER POLSKIEJ IZBY MLEKA (SKRÓT) 10/2009 9 marca 2009 Finansowane ze środków Funduszu Promocji Mleczarstwa 1 1. Informacje makroekonomiczne Zmiana kursu walut (NBP) Na koniec tygodnia 10-tego (tj. na dzień 06.03.2009) za jedno euro trzeba było zapłacić 4,7493 zł, było to o 1,96% więcej niż w poprzednim tygodniu. Za jednego US dolara płacono 3,7436 zł i było to o 1,84% więcej niż przed tygodniem). 13 st 15 y st 17 y st 19 y st 21 y st 23 y st 25 y st 27 y st 29 y st 31 y st y 2 lu t 4 lu t 6 lu t 8 lu 10 t lu 12 t lu 14 t lu 16 t lu 18 t lu 20 t lu 22 t lu 24 t lu 26 t lu 28 t lu 2 t m a 4 r m a 6 r m ar 5,0 4,90 4,9 4,75 EURO USD 4,77 4,8 4,74 4,83 4,7 4,77 4,66 4,71 4,74 4,6 4,68 4,56 4,44 4,5 4,39 4,53 4,39 4,4 4,44 4,33 4,65 4,38 4,3 4,31 4,31 4,2 4,1 4,14 4,0 3,90 3,9 3,74 3,82 3,69 3,8 3,70 3,68 3,7 3,79 3,61 3,56 3,50 3,63 3,6 3,66 3,5 3,59 3,39 3,4 3,46 3,52 3,47 3,35 3,44 3,3 3,34 3,2 3,13 3,25 3,1 3,12 3,0 2,9 Komentarz do notowań walutowych (Bankier.pl) Choć złoty stracił ok. 2% na przestrzeni całego tygodnia, to nastrój na naszym rynku jest i tak nieporównywalnie lepszy niż na rynku węgierskim czy tureckim, co może być sygnałem, iż część inwestorów zaczyna dostrzegać różnice w segmencie Europy Centralnej i Wschodniej. Podobne wrażenie można odnieść patrząc na notowania na GPW, które wzrosły w mijającym tygodniu aż o ok.10% pomimo nowych minimów na rynkach bazowych. Informacje z rynku zbóż, mięsa i drobiu (Rzeczpospolita) W najbliższym tygodniu na rynku zbóż spodziewane są dalsze niewielkie obniżki. Młyny i przetwórnie pasz nie śpieszą się jednak z zawieraniem kontraktów – mają nadzieję na dalszy spadek cen. Na rynku mięsa tendencje odwrotne niż w handlu zbożami. Zdaniem ekspertów wieprzowina będzie w dalszym ciągu powoli drożeć. Zwłaszcza że wkrótce Wielkanoc, a co za tym idzie – wzrost zapotrzebowania. Tymczasem podaż wieprzowego żywca krajowego jest niewielka. Zakłady mięsne nie wykluczają importu – ceny sprowadzanych produktów ostatnio się ustabilizowały. Przy wysokich cenach surowca krajowego import może się okazać atrakcyjny. 2 2. Notowania cenowe – rynek krajowy Średnie ceny na targowiskach Średnia cena sprzedaży krowy mlecznej w dziewiątym tygodniu br. zmalała o 2% w stosunku do odnotowanej w poprzednim tygodniu i wyniosła 2.275 zł/szt. Cena jałówki jednorocznej wyniosła 23073 zł/sztukę i było to o 0,3% mniej niż w poprzednim tygodniu. Średnie ceny netto sprzedaży wybranych artykułów mleczarskich w zł za 100 kg w 9 tygodniu 2009 r. 1120 1117,74 1081,67 1090 1060 1086,18 1030 1000 970 940 1071,42 1005,48 913,87 910 989,60 790 1047,78 996,36 870,09 827,34 1061,64 1056,70 1059,55 984,07 985,57 899,24 880 850 820 1050,29 1061,91 809,30 853,19 868,29 1081,49 1051,15 987,66 883,62 1091,50 1068,33 1060,44 1073,84 1059,03 1058,12 1005,33 992,10 1004,35 903,88 925,10 920,67 796,38 760 730 768,02 761,32 756,03 752,00 760,63 762,14 700 670 640 610 606,84 600,48 591,47 602,60 603,44 628,22 648,09 655,62 660,88 580 1 2 Masło w blokach 3 OMP PMP 4 Ser Edamski 5 Ser Gouda 6 7 Masło konfekcjonowane 8 2009 9 ty godnie 3 Średnie ceny netto sprzedaży wybranych artykułów mleczarskich w euro za 100 kg w 9 tygodniu 2009 r. 275 268 261 254 269,3 267,7 261,7 265,1 242,2 244,9 253,2 252,6 247 240 233 226 220,2 242,0 240,2 242,0 225,4 205 199,3 236,0 239,7 235,8 225,1 209,8 212 191 242,5 222,5 219 198 243,2 215,5 195,4 200,3 229,4 198,3 220,8 221,8 226,8 226,3 214,8 207,7 192,8 198,5 192,0 184 223,7 193,7 196,9 177 170 175,9 163 156 149 173,9 165,0 146,2 159,3 148,6 142,6 142 165,2 138,0 137,8 142,3 137,1 137,3 163,0 141,4 135 1 2 Masło w blokach OMP 3 PMP 4 Ser Edamski 5 Ser Gouda 6 7 Masło konfekcjonowane 8 2009 9 ty godnie 4 Ceny minimalne wybranych produktów mleczarskich w euro za tonę w 2009 r. Ceny minimalne w euro/tonę 2 450 2 300 2 150 2 265 2 231 2 072 2 005 euro/tonę 1 899 1 905 1 709 2 003 1 932 1 890 1 814 1 669 1 600 1 896 1 883 1 875 1 792 1 625 1 506 1 622 1 490 1 433 1 393 1 349 1 400 1 250 2 079 1 980 1 916 1 700 1 550 2 101 1 972 2 000 1 850 2 180 1 324 1 283 1 265 1 100 1 076 1 085 1 100 1 378 1 244 1 211 1 182 1 143 990 1 021 962 987 950 800 650 500 339 315 309 297 290 302 293 350 276 304 200 dz Ty dz Ty dz Ty ń ie ń ie ń ie ń ie ń ie ń ie ń ie dz dz Ty Ty dz Ty dz Ty ń ie ń ie dz dz Ty Ty 9 8 7 6 5 4 3 2 1 2009 OMP PMP Masło 82% bloki Śmietana pow. 29% Ser Gouda 45% Serwatka 5 3. Notowania cenowe – rynek zagraniczny Ceny przetworów mleczarskich na rynkach zagranicznych % zmiana średniej ceny Towar/Kraj Jednostka miary Średnia cena Tygodniowa Miesięczna Roczna Średnia cena w zł/kg* Ceny na rynkach wewnętrznych UE w okresie 22-25.02.09. masło w blokach Niemcy Francja Holandia odtłuszczone mleko w proszku Niemcy Francja Holandia pełne mleko w proszku Niemcy Francja Holandia EUR/kg EUR/kg EUR/kg EUR/kg EUR/kg EUR/kg EUR/kg EUR/kg EUR/kg 2,18 2,15 2,12 0,0 0,0 0,0 2,3 0,0 2,4 -25,1 -25,1 -26,9 10,16 10,02 9,88 1,65 1,68 1,61 0,0 -1,2 0,0 0,0 -1,2 3,9 -32,1 -30,0 -25,8 7,69 7,83 7,50 1,73 1,88 1,77 0,0 0,0 0,0 0,0 -3,6 -1,7 -42,3 -37,3 -42,0 8,06 8,76 8,25 Ceny światowe (na bazie FOB - w portach Europy Zachodniej) z dnia 28.02.09 masło OMP PMP USD/t USD/t USD/t 1800 1800 1825 0,01/ 0,01/ 0,01/ 0,0 0,0 1,4 -50,03/ -42,93/ -58,03/ 6,62 6,62 6,71 Źródło: FAMMU/FAPA 1/ zmiana średniej ceny - okres porównawczy: 15.02.09 3/ zmiana średniej ceny - okres porównawczy: połowa lutego 2008 * z przeliczenia według kursu NBP: 1 EUR = 4,6590 PLN (25.02.2009) 1 USD = 3,6758 PLN (28.02.2009) 6 Ceny OMP w Nowej Zelandii Jak wynika z opublikowanych w tym tygodniu danych dotyczących ceny OMP w Nowej Zelandii, cena ta wyniosła 1,7968 USD/kg (FOB) i była o 0,28% niższa niż cena sprzed tygodnia. Sytuacja cenowa na rynkach zagranicznych (ARR,FAMMU/FAPA) W dniach 22-25.02.br. na monitorowanych rynkach UE ceny produktów mleczarskich utrzymały się na poziomie zbliżonym do notowanych przed tygodniem. Jedynie we Francji niewielkiemu obniżeniu uległy ceny OMP. Ceny masła w blokach na rynku holenderskim i niemieckim kształtowały się w granicach 2,12-2,18 EUR/kg i były o ponad 2% wyższe niż miesiąc wcześniej. Natomiast we Francji średnia cena tego artykułu od początku roku wynosi 2,15 EUR/kg. W porównaniu do notowań sprzed roku masło było tańsze o 25-27%. Za odtłuszczone mleko w proszku płacono przeciętnie 1,61-1,68 EUR/kg. W odniesieniu do notowań sprzed miesiąca cena tego produktu na rynku niemieckim nie zmieniła się, na holenderskim wzrosła o blisko 4%, a na francuskim była niższa o ponad 1%. Poziom cen OMP był znacząco (o 26-32%) niższy niż w porównywalnym okresie 2008 r. Za pełne mleko w proszku na monitorowanych rynkach producenci uzyskiwali średnio 1,73-1,88 EUR/kg. W Holandii i we Francji ceny tego artykułu były o 2-4% niższe niż przed miesiącem, a w Niemczech nie uległy zmianie. W porównaniu do cen notowanych rok wcześniej PMP było tańsze o 37-42%. Stabilne są ceny podstawowych produktów mleczarskich na rynku międzynarodowym (baza FOB – porty Europy Zachodniej). Według danych Agra-Europe z 28 lutego 2009 r. przeciętne ceny masła i odtłuszczonego mleka w proszku od miesiąca utrzymują się na poziomie 1 800 USD/t. W odniesieniu do ostatniego notowania nie zmieniła się również cena pełnego mleka w proszku i wyniosła 1 825 USD/t. Jednocześnie była ona o 1,4% wyższa niż przed miesiącem. W ciągu roku masło potaniało o 50%, OMP o 43%, a PMP o 58%. 4. Informacje z Polski, UE i ze świata Działania ARR wspierające rynek W okresie od marca do sierpnia prowadzone będą zakupy interwencyjne masła i odtłuszczonego mleka w proszku. Do 5 marca br. przedsiębiorcy złożyli 65 wniosków o interwencyjny zakup przez ARR ok. 1 tys. t masła i 71 wniosków na 1,7 tys. t OMP. Od początku br. trwa przyjmowanie wniosków o refundacje do eksportu produktów mleczarskich. Do 5 marca 2009 r. do ARR złożono 51 wniosków na wywóz ok. 2 tys. t przetworów mleczarskich i przyznanie refundacji na kwotę ok. 437 tys. EUR. Wnioski dotyczyły głównie serów eksportowanych do Rosji. 7 Polscy mleczarze wolą konkurować niż współpracować (Jadwiga Seremak-Bulge dla portalspozywczy.pl) Nawet obecny kryzys na rynku mleka nie potrafi zmusić polskich mleczarni do współdziałania, wolą ze sobą ostro konkurować. Zupełnie inaczej wygląda to na zachodzie Europy gdzie nawet duże firmy poszukują możliwości wzmocnienia swojej pozycji na rynku, czy obniżenia kosztów funkcjonowania przez podejmowanie wspólnych działań lub łączenie firm. W starych krajach członkowskich nawet bardzo duże firmy poszukują możliwości wzmocnienia swojej pozycji na rynku, czy obniżenia kosztów funkcjonowania przez podejmowanie wspólnych działań lub łączenie firm. Np. niemieckie firmy Humana Milchunion i Nordmilch, mające 25 proc. udział w skupie mleka będą prowadzić wspólną dystrybucję niektórych przetworów mlecznych. W Holandii dwie największe firmy Campina i Friesland podjęły w 2007 r. decyzje o fuzji. Nasze wielokrotnie mniejsze firmy ciągle działają w pojedynkę, ostro z sobą konkurując i narzekając na bezwzględne wykorzystywanie np. przez sieci handlowe ich pozycji rynkowej. To konserwatywne podejście do rynku i jego wyzwań sprawia, że niedostateczne wykorzystanie potencjału produkcyjnego przemysłu mleczarskiego w 2009 r. i wysokie obciążenie kosztami majątkowymi jest nie mniejszym problemem niż było na początku lat 90., mimo że potencjał ten w większości został odnowiony. Będzie też poważną przeszkodą w przygotowaniu do funkcjonowania na zliberalizowanym rynku po likwidacji kwot mlecznych w 2015 r. Rośnie skup mleka w Polsce (PIM dla portalspozywczy.pl) W styczniu 2009 r. skupiono w Polsce o 663 327 tys. litrów mleka. Jest to o 1,69 proc. mniej niż w grudniu 2008 r., ale o 2,37 proc. więcej niż w styczniu 2008 roku - wynika z informacji Polskiej Izby Mleka. W styczniu 2009 r. za mleko w skupie płacono średnio 87,92 zł/100 litrów i było to o 1,8 proc. mniej niż w poprzednim miesiącu i o 29,41 proc. mniej niż w styczniu 2008 r. W styczniu 2009 r. najwięcej za mleko w skupie płacono w woj. dolnośląskim 97,17 zł/hl; woj. podlaskim 96,77 zł/hl i woj. opolskim 96,41 zł/hl. Najniższa cena za mleko w skupie w styczniu 2009 r. płacono w województwach: warmińsko - mazurskim 76,16 zł/hl; woj. pomorskim 78,09 zł/hl i w woj. podkarpackim 80,32 zł/hl. Bez funduszy trudno o promocję (Rzeczpospolita) Polskie firmy spożywcze nie wykorzystują unijnych pieniędzy na reklamę żywności. Nie stać ich na wkład własny. – Biorąc pod uwagę duże znaczenie eksportu dla naszej branży spożywczej, liczba wniosków z Polski jest nadal niewielka – mówi „Rz” Piotr Kondraciuk, dyrektor Biura Promocji Żywności w Agencji Rynku Rolnego. W 2008 r. wysłaliśmy do Brukseli cztery wnioski o dofinansowanie programów promocyjnych wartych łącznie kilkanaście milionów złotych. Unia zaakceptowała tylko jeden z nich. Dotyczy promocji spożycia warzyw i owoców na rynku krajowym. Wartość programu, który wystartował kilka dni temu to 2 mln euro. 8 Na razie w 2009 r. nie jest lepiej. Do Brukseli trafiły dopiero dwa wnioski na łącznie 16 mln euro. Dotyczą promocji wołowiny w kraju oraz produktów mleczarskich, owoców i warzyw oraz miodu na ośmiu rynkach UE. Zakaz wjeżdżania do państw UE z mięsem i mlekiem z państw trzecich (ppr.pl) Komisja Europejska (KE) przyjęła nowe zasady zakazujące pasażerom wjeżdżania do UE z mlekiem, mięsem i wyprodukowanymi na ich bazie innymi produktami żywnościowymi pochodzącymi z państw trzecich. Nowe rozporządzenie wejdzie w życie 1 maja 2009 roku. Dotyczy ono nie tylko podróżnych, którzy chcieliby przewozić produkty pochodzenia mięsnego w swoich bagażach, ale także przesyłek pocztowych z państw trzecich. 5. Rynek konsumencki Z rynku zniknęło niemal 7 tys. małych sklepów spożywczych (Rzeczpospolita) Duże sklepy wygrywają konkurencję o klienta. W Polsce najszybciej rozwijają się tzw. sieci dyskontowe i markety - podaje Rzeczpospolita. Jak podała wczoraj firma badawcza Nielsen w ubiegłym roku z rynku zniknęło niemal 7 tys. małych sklepów spożywczych. Co więcej, to największa ilość sklepów, jaka zniknęła z rynku w ostatnich latach. Pij mleko, zgarnij nagrody (kronikatygodnia.pl) ARR zaprasza dzieci i młodzież z województwa lubelskiego do udziału w konkursie plastycznym i literackim pt.: „Aby zdrowym być – warto mleko pić” W konkursie mogą wziąć udział dzieci i młodzież z placówek, które aktywnie biorą udział w programie „Dopłaty do spożycia mleka i przetworów mlecznych w placówkach oświatowych”. Prace plastyczne i literackie będą oceniane w kategoriach uwzględniających wiek uczestników: dzieci z przedszkoli i zerówek lat 6. ; dzieci ze szkół podstawowych kI-III oraz IV-VI; młodzież szkół gimnazjalnych i młodzież ze szkół ponadgimnazjalnych. Termin nadsyłania prac upływa 31 marca. Nieświeży towar zniknie z półek na czas kontroli (Dziennik Łódzki) Nastały złote czasy dla nieuczciwych handlowców. Już od soboty w sklepach niemal bezkarnie będą wciskać klientom przeterminowaną żywność lub inny wadliwy towar - czytamy w Dzienniku Łódzkim. Szansa, że nieprawidłowości wykryją inspektorzy handlowi, jest bliska jednak zeru. Dlaczego? Bo w myśl nowych przepisów każdy sklep powinien być poinformowany o planowanej kontroli i to z tygodniowym wyprzedzeniem. Bubel prawny znajduje się 9 w znowelizowanej ustawie o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Nowe prawo miało ulżyć przedsiębiorcom, bo ułatwia m.in. założenie firmy. W 2009 r. Carrefour wprowadzi na rynek ok. 100 produktów pod marką własną (portalspozywczy.pl) W 2009 roku planujemy wprowadzenie do asortymentu w naszych sklepach ok. 100 nowych produktów pod marka własną, we wszystkich segmentach, zarówno Premium, jak i Numer 1 - powiedział Gilles Roudy, prezes Carrefour Polska, serwisowi portalspozywczy.pl. Francuski dystrybutor pracuje obecnie nad wprowadzeniem asortymentu private label we wszystkich kategoriach produktów pierwszej potrzeby. - Zaproponujemy konsumentom w poszczególnych kategoriach nie tylko produkty sieciowe i markowe różnych producentów, ale chcemy aby mieli oni także do wyboru artykuły naszej marki własnej w rożnych cenach - tłumaczył Gilles Roudy. W grupie bronimy jakości (Nasz Dziennik) Rolnicy wytwarzający sery korycińskie chcą utworzyć grupę producencką. Uważają bowiem, że to najlepszy sposób na dobrą promocję, wyższe zyski oraz wpisanie ich niepowtarzalnego sera na listę produktów regionalnych Unii Europejskiej. A sam żółty ser koryciński ma coraz większe grono oddanych konsumentów. Zapijanie głoda reklamuje Danio w butelce (wirtualnemedia.pl) Pod hasłem "Zapij głoda" prowadzona jest telewizyjna kampania reklamowa Danio w butelce. Akcja w żartobliwy sposób pokazuje, że ten jogurt można jeść bez łyżeczki. Prowadzona od początku marca telewizyjna kampania jogurtu Danio w butelce jest utrzymana w żartobliwej stylistyce znanej z poprzednich akcji reklamowych tej marki. W 30-sekundowym spocie bohater symbolizujący mały głód zabiera pracownikom biura łyżeczki, chcąc uniemożliwić posiłek, i rozpoczyna przy ich pomocy osobliwy koncert. Jednak okradziona kobieta dzięki Danio w butelce pokonuje tego bohatera zgodnie z hasłem kampanii "Zapij głoda". 6. Aktualności PIM Wymagania FR – regulamin techniczny na mleko W czwartek 12 marca br., w Głównym Inspektoracie Weterynarii odbędzie się spotkanie z zainteresowanymi podmiotami poświęcone wymaganiom Federacji Rosyjskiej zawartym w „Ustawie Federalnej – Regulamin Techniczny na Mleko i Produkty Mleczne”. Na liście uprawnionych do eksportu do FR jest 29 10 zakładów, w tym 8 należących do członków Polskiej Izby Mleka. W kolejnym insiderze poinformujemy o szczegółach spotkania. Mleczny konkurs „Zabawa murowana” „Mleko z klasą” - szklony program picia mleka realizowany w ramach „Szklanki mleka” ogłosił konkurs na pracę plastyczną – instalację przestrzenną, wykonaną z pustych opakowań po wypitym przez uczniów mleku. Uczniowie szkół, którzy należą do programu „Mleka z klasą” mogą przesyłać prace konkursowe (szczegóły i regulamin w linku poniżej) do 6 kwietnia. Nagrodami w konkursie są rowery i odtwarzacze mp4. Program „Mleko z klasą” oprócz realizacji picia mleka w szkołach, oferuje również działania edukacyjne. W wielu szkołach na terenie całego kraju realizowana jest lekcja prozdrowotna o walorach picia mleka metodycznie opracowana przez „Mleko z klasą” oraz wyposażona przez ten program w pomoce dydaktyczne. Lekcje cieszą się dużym zainteresowaniem wśród szkół w całej Polsce – realizowane są w aktywny i ciekawy dla uczniów sposób, z wykorzystaniem m.in. kolorowych plansz, łamigłówek i krzyżówek. Więcej o konkursie: http://www.mlekozklasa.pl/dladzieci/index.php?strona=konkurs 7. Tydzień w mediach 02.03.2009 Mija termin sprzedaży kwot mlecznych przez rolników. Do tej pory zrzekło się ich około tysiąc siedmiuset. Rolnicy rezygnują, bo produkcja mleka w Polsce staje się nieopłacalna, cena w skupie jest u nas niższa niż wynosi średnia krajowa. TVP Lublin 03.03.2009 Od pięciu lat co roku mamy 25 proc. wzrost sprzedaży. Piątnicy udało się zdobyć pozycję lidera w swoim segmencie, bez prowadzenia kampanii medialnych. Jeśli Spółdzielnia stale zwiększa sprzedaż, to w działaniach marketingowych jest jeszcze zapas wzrostu na przyszłość - powiedział serwisowi portalspożywczy.pl Zbigniew Kalinowski, prezes OSM Piątnica. portalspozywczy.pl 11 03.03.2009 W ramach planu pobudzania gospodarki Komisja Europejska chce wydać 1,25 mld euro na inwestycje na wsi, głównie rozwój szerokopasmowego internetu. 180 mln euro z tej kwoty powinno trafić do Polski, ale nie wiadomo, na co dokładnie te pieniądze będą przeznaczone. TVN24 05.03.2009 Dostrzegając pogarszającą się coraz bardziej sytuację mleczarstwa, nie tylko na terenie naszego województwa, Wielkopolska Izba Rolnicza w dniu 27 lutego 2009 r., podczas IX Międzynarodowych Targów Ferma Bydła, zorganizowała na ten temat specjalną debatę. Wnioski wynikające z debaty: • Potrzeba promocji produktów mleczarskich. • Wspólne negocjowanie spółdzielni mleczarskich z dużymi sieciami handlowymi. • Konsolidacja spółdzielni i producentów mleka. • Wyraźna pomoc państwa dla mleczarni chcących się konsolidować. • Ceny minimalne gwarantujące opłacalność. • Dopłaty do linii kredytowych. • Dopłaty do eksportu produktów mleczarskich. • Działania Państwa w kierunku nie płacenia kar przez rolników, w przypadku przekroczenia kwot mlecznych. • Godziwa rekompensata za zaprzestanie produkcji mleka. Mleczarstwo.com 06.03.2009 W 2008 roku wyeksportowaliśmy 30 proc. produkcji naszej spółdzielni. Oceniam, że w tym roku eksport będzie mniejszy, ale bardziej opłacalny z powodu osłabienia złotówki - powiedziała serwisowi portalspożywczy.pl Wiera Pawluczuk, prezes OSM Hajnówka. portalspożywczy.pl 12 06.03.2009 - 15-go marca przyleci do Polski delegacja brazylijskich władz weterynaryjnych. Brazylijczycy odwiedzą 5 zakładów i spółdzielni, które w ubiegłym roku zgłosiły akces do tej inspekcji. Dzięki temu te zakłady będą miały prawo do eksportu swoich produktów do Brazylii - powiedziała serwisowi portalspożywczy.pl Agnieszka Maliszewska, dyrektor biura Polskiej Izby Mleka. portalspożywczy.pl 06.03.2009 W Szczecinie rolnicy protestowali przeciwko niskim cenom skupu mleka. Mleczarnie płacą za litr mleka jedynie 60 groszy. Z tego powodu hodowlą krów mlecznych zajmuje sie na Pomorzu Zachodnim już tylko 2 tysiące rolników. Rok rok temu było 5 tysięcy - podaje IAR. IAR Pełna wersja Insidera dostępna w Biurze Polskiej Izby Mleka www.izbamleka.pl Oprac: Polska Izba Mleka. Insider sfinansowany z Funduszu Promocji Mleczarstwa Polska Izba Mleka oczekuje na sugestie i uwagi odnośnie zawartości INSIDERA i poszerzenie go o inne dane 13