Pobierz plik PDF

Biometria w bankowości spółdzielczej
– przeszłość czy przyszłość?
Daria Pawęda
Bankowość biometryczna w Polsce rozwinęła się dzięki doskonałej współpracy i zaangażowaniu
banków spółdzielczych. Pierwszy bankomat biometryczny (wykorzystujący technologię finger
vein) został przedstawiony na III Kongresie Gospodarki Elektronicznej (w maju 2009 r.), a pierwsze
historyczne produkcyjne wdrożenia takich urządzeń zrealizowały w 2010 r. banki spółdzielcze
z Grupy BPS – Bank Polskiej Spółdzielczości i Podkarpacki Bank Spółdzielczy.
M
inęło już zatem ponad sześć
lat od pierwszych wdrożeń,
obecnie w Grupie BPS biometria udostępniona jest w ponad 30
bankach spółdzielczych. Głównie wykorzystywana jest w bankomatach, ale
także w oddziałach. Zaimplementowane zostały dwa rozwiązania – w większości banków technologia finger vein
firmy Hitachi (biometria naczyń
krwionośnych palca), ale również coraz
bardziej popularna technologia palm
vein firmy Fujitsu (biometria naczyń
krwionośnych dłoni). Wdrożenia prowadziły różne firmy, głównie IT Card
i Novum – wiodące na rynku polskim.
Po prostu pionierzy
Banki spółdzielcze należą do pionierów bankowości biometrycznej
w Polsce, chociaż w kolejnych latach,
jeśli chodzi o biometrię bankomatowo-oddziałową, dołączyły do nich także
banki komercyjne – np. Bank BPH
i Getin Bank. Ten ostatni uruchomił
także, pilotażowo, sieć VTM (Virtual
Teller Machine), czyli oddziały samoobsługowe z wykorzystaniem biometrii
finger vein wraz z biometrycznym podpisem elektronicznym BioPKI.
Bankowość biometryczna została
również wdrożona w kilku bankach
z Grupy SGB. Podobnie jak w przy-
48
Nowo c z e s n y B a n k Sp ó łd z ie lc z y
padku wdrożeń w Grupie BPS jest to
biometria bankomatowo-oddziałowa,
wykorzystująca technologie finger vein
i palm vein (chociaż w proporcji odwrotnej tzn. w większości przypadków
jest to biometria palm vein).
Patrząc na dane rynkowe, banki
spółdzielcze były nie tylko pierwszymi instytucjami finansowymi, które
wdrożyły rozwiązania bankowości
biometrycznej, mogą także poszczycić się największym zainteresowaniem
swoich klientów. Obecnie bankowość
biometryczną finger vein lub palm vein
posiada ponad 30 banków spółdzielczych z Grupy BPS i ok. 10 banków
spółdzielczych z Grupy SGB.
Jak podaje Janusz Kurczych, naczelnik Wydziału Informatyki w Banku Spółdzielczym w Kielcach, w swojej
prezentacji „Wpływ edukacji klienta na
skuteczność wdrożenia technologii biometrycznej” (Mobile & Internet Banking
Security – Giżycko 2015 r.) – na sukces
wdrożenia technologii biometrycznej
wpływa kultura biometryczna, gdyż
technologie te mogą być wrażliwe na
niewłaściwe/nieumiejętne ich użytkowanie. Kultura biometryczna, zdaniem
Janusza Kurczycha, to „umiejętność
prawidłowego pomiaru swoich cech biometrycznych przy użyciu dedykowanej
do tego celu technologii oraz świadomość
zasad działania tej technologii. Mówiąc
o społeczeństwie informacyjnym, wprowadzono pojęcie „kultury informatycznej”.
Pojęcie kultura biometryczna odnosi się do
społeczeństwa korzystającego z biometrii”.
Wyzwań nie brakuje
Jakie są największe wyzwania dla
wdrożenia bankowości biometrycznej.
Według Janusza Kurczycha są to:
 Przekonanie klienta, że technologia
jest prawidłowa, a błędy użytkowania
związane są z nieumiejętnym jej wykorzystaniem przez samego klienta.
 Dopuszczenie do użytkowania technologii przez klientów posiadających
wystarczającą kulturę biometryczną.
 Ograniczanie ryzyka wytworzenia negatywnej opinii publicznej o technologii przez niezadowolonych klientów,
poprzez monitorowanie błędów użytkowania popełnianych przez klientów
i usuwanie zaniedbań w propagowaniu kultury biometrycznej.
Dlatego, poza samym wdrożeniem
bankowości biometrycznej, niezmiernie ważne jest, już na etapie jej utrzymania, odpowiednie i umiejętne budowanie kultury biometrycznej. W jej
skład wchodzą takie czynniki, jak:
 Obowiązkowe przeszkolenie klienta.
 Weryfikacja poziomu kultury biometrycznej klienta poprzez praktyczny
Technologie
Nie wolno zapominać
o promocji
Bardzo ciekawą formą promowania kultury biometrycznej jest kampania reklamowa Banku Spółdzielczego
w Bielsku Podlaskim, promująca biometrię palm vein w jego bankomatach.
Jej hasło „Przybij Piątkę w Bankomacie” oraz materiały graficzne i audio-video przygotowane zostały w młodzieżowym stylu, co sprawia, że bardzo
dobrze i szybko trafiają do młodych
klientów banku, promując w ten sposób bankowość biometryczną wśród
najmłodszych jej użytkowników.
Warto pamiętać i promować to,
że biometria to – z punktu widzenia
klienta – technologia prosta w obsłudze. Stanowi duże ułatwienie tak
dla niego, jak i dla banku. Nie tylko
chroni przez problemem skimmingu
kart (w przypadku biometrii bankomatowo-oddziałowej), ale dodatkowo
może być też alternatywą dla osób
starszych, które nie chcą nosić przy
sobie, ze względów bezpieczeństwa,
karty bankowej. Wystarczy podczas
jednej wizyty w oddziale zarejestrować
swój wzorzec biometryczny, który jest
pobierany poprzez naświetlenie palca (finger vein) lub dłoni (palm vein)
światłem w bliskiej podczerwieni,
które jest całkowicie nieszkodliwe. Rejestracja wzorców biometrycznych zostaje potwierdzona przez pracownika
banku, a następnie klient może cieszyć
się zaletami tego rozwiązania – np. aby
wypłacić pieniądze w bankomacie nie
musi posiadać karty, pamiętać kodu
PIN, a w przypadku operacji w oddziale posiadać przy sobie dowodu
osobistego.
Biometria
w bankowości mobilnej
Bankowość biometryczna to oczywiście nie tylko technologie finger vein
i palm vein. W Polsce innymi ciekawymi rozwiązaniami biometrycznymi
w bankowości są aplikacje mobilne
Millennium Banku, ING Banku
Śląskiego, PKO Banku Polskiego,
Euro Banku, banku Citi Handlowy
i mBanku, wykorzystujące biometrię
finger print (odcisk palca). Niestety
minusem, z punktu widzenia klienta,
jest to, że użytkownicy aplikacji muszą
korzystać ze smartfonów zaopatrzonych w czytniki linii papilarnych, czyli
np. iPhone’ów z funkcją Touch ID lub
telefonów Samsung z funkcją Pass. Na
szczęście są one coraz popularniejsze
na polskim rynku, więc i skala ich wykorzystania może być coraz większa.
Przy okazji warto dodać, że bardzo
podobne wdrożenia na świecie ma
np. amerykański BMO Harris Bank
czy malezyjski Maybank. Biometria
w bankowości mobilnej może więc
wkrótce stać się standardem, gdyż
ona sama staje się coraz popularniejsza – w niektórych państwach liczba
interakcji klientów przez bankowość
mobilną jest już obecnie większa niż
przez bankowość internetową. Jak podaje The Wall Street Journal, powołując
się na dane Bain&Co za 2014 r., takimi krajami są np. Stany Zjednoczone,
Wielka Brytania, Australia i Singapur.
Powstały już nawet banki świadczące
usługi tylko i wyłącznie za pośrednictwem bankowości mobilnej (np. Bank
Mobile w Stanach Zjednoczonych,
będący własnością Customer Banku,
a w Polsce SmartBank, będący marką
FM Banku). Banki spółdzielcze będące pionierami bankowości biome-
Fot. Archiwum prywatne
test z pracownikiem przy urządzeniu.
 Pobieranie wzorca w pozycji stojącej,
czytnik na wysokości 80 cm – warunki wymuszające u klienta wyprostowanie wszystkich stawów palca,
 Zasada przy korzystaniu z czytnika
– łokieć powyżej dłoni i wyprostowany palec (brak zaginania stawu
łączącego palec z dłonią).
 Częste korzystanie z usługi – biometria działa dobrze, jeśli się z niej
często korzysta.
Daria Pawęda
Dyrektor Departamentu Bankowości Internetowej
i Mobilnej w Banku BPS, odpowiedzialna za rozwój
oraz utrzymanie bankowości elektronicznej.
Absolwentka kierunku finanse i bankowość
(specjalizacja bankowość) na Uniwersytecie
Łódzkim, kierunku informatyka w biznesie
(specjalizacja e-commerce) w Polsko-Japońskiej
Wyższej Szkole Technik Komputerowych
oraz kierunku dziennikarstwo i komunikacja
społeczna na Uniwersytecie im. Kardynała Stefana
Wyszyńskiego w Warszawie.
trycznej być może również zainteresują
się tą technologią – zwłaszcza że niektóre z nich posiadają własne aplikacje
bankowości mobilnej (np. Bank BPS
posiada je zarówno dla systemów iOS,
jak i Android).
Obecnie rozwój technologii jest
tak szybki, że zapewne będziemy co
chwila zaskakiwani nowymi pomysłami zastosowań biometrii w bankowości – jednym z nich jest np. biometria
chodu, która może być wykorzystana
przy weryfikacji tożsamości pracownika w drodze do skarbca, czy wykorzystywanie wykrywaczy kłamstw
i biometria głosowa. Możemy więc
być pewni, że banki, w tym na pewno
spółdzielcze, nie raz jeszcze zaskoczą
rynek, wdrażając ciekawe innowacyjne
rozwiązania z zakresu bankowości biometrycznej.

9/2016
49