MIiR opinia - Departament Dialogu i Partnerstwa Społecznego

/ \ a^
V.
00-513Warszawa, ul. Nowog^0*™ '*'
MINISTER
INFRASTRUKTURY I ROZWOJl
0 7 - 1 0 - 2015
DP.VI.0220.1167.2015.MR.1
Na nr DDP-l-4352.1.2015.MKG
■158-
Warszawa.J października 2015 r.
$ b £ £
J) <?
/ y
W t-.2 6 « ^ 8 a w 5
f
D Y R E lĆ T O g /
,
departam entu Dialogu i^ a ttn ę S \v a Spoleczncgc
0 8 P A 7 .2015
£
Teśkiewicz
Pan
Data
2015 -10- 0 7 1-2:
i t ł i S
T
Władysław Kósiniak-Kamysz
f W
w
,
Minister Pracy i Polityki Społecznejq
J s M l
L. d z ..
Szanowny Panie Ministrze,
uprzejmie informuję, iż do projektu założeń projektu ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie
zawodowym psychologów, nie zgłaszam uwag.
Z poważaniem
M INISTERSTW O P R A C Y I P O U T Y K I S P O Ł E C Z N E J
DEPARTAM ENT
D IA L O G U I P A R T N E R S T W A 5 P O Ł 2 C Z M Ł O O
Cm
M I N I S T E R
2015 -10- 0 B
*« •
Ac/ani Wojtas
U da.
D \rtEKTO F| G EN ER A L N Y
- 7
I\
// f - ' ’ '
/
/
-----------
M
A "
|
N*nr.:!
Departam entu Diali
\
Q-
<?
u f m1 Q ' 2 0 l $
QE?ARTAM£«t
*HmwsiYt*. spouczHeoo
| - i 58-
0 8 PA?. 20
-otyw.j
\{O R!KiVaIeśkie\vlr
L
$5613
M IN IS T E R
N A U K I I S Z K O L N IC T W A W Y Ż S Z E G O
/.uj'3 -10- 0 5
. (4j.
Dot. DDP-I.4352.1.2015.MKG
DIR.ZSA. 174.90.2015
SPOŁECZNEJ
j-1W»
■-----------’
:m..2 3 .1 2 ............... !
Warszawa, ^p aźd ziern ik a 20?5 u
Pan
Władysław Kosiniak-Kamysz
Minister Pracy i Polityki
Społecznej
L
.
,
*
cU
Szanowny Panie Ministrze,
w związku z prośbą o przekazanie uwag do projektu założeń ustawy o zawodzie
psychologa i samorządzie zawodowym psychologów zgłaszam następujące propozycje
zmian.
Przewidziane
w
projekcie
założeń
rozwiązanie
warunkujące
wpis
na
listę
psychologów od posiadania tytułu zawodowego magistra po ukończeniu studiów jednolitych
magisterskich albo studiów pierwszego stopnia oraz studiów drugiego stopnia - na kierunku
studiów związanym z kształceniem w zakresie psychologii nie jest sprzeczne z rozwiązaniami
przyjętymi w przepisach o szkolnictwie wyższym.
Jednakże należy wskazać na konieczność doprecyzowania lub korekty zapisów
w zakresie spójności regulacji z przepisami ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym
oraz uszczegółowienia zakresu zaproponowanych przepisów przejściowych.
W pierwszej
kolejności należy dostosować terminologię w zakresie danych
umieszczanych w rejestrach psychologów -
pkt 10, 11, 14 i 15 (str. 25 projektu)
do obowiązującej na gruncie przepisów dotyczących szkolnictwa wyższego. Zgodnie
z ustawą -
Prawo o szkolnictwie wyższym
absolwenci
studiów otrzymują dyplomy
ukończenia studiów (a nie ukończenia uczelni) potwierdzające uzyskanie odpowiedniego
tytułu zawodowego.
Proponuję rozważenie zmiany brzmienia pkt 10 i 11, np.:
10)
- nazwę uczelni wydającej
dyplom
organizacyjnej uczelni;
ul. W spólna 1/3, 0 0 -5 2 9 W arszaw a
oraz nazwę podstawowej jednostki
„
11)
ukończenia
- numer dyplomu ukończenia studiów wyższych, datę wydania dyplomu, rok
studiów
(propozycja
zastąpienia
określeniem
„data
uzyskania
tytułu
zawodowego”).
Ponadto chciałbym wskazać, że stopniami naukowymi są stopnie doktora i doktora
habilitowanego określonej dziedziny nauki w zakresie danej dyscypliny naukowej. Tytułem
naukowym jest tytuł profesora określonej dziedziny nauki. Określenie „rodzaj stopnia
naukowego” czy „rodzaj tytułu naukowego” jest niewłaściwe. Dlatego proponuję rozważenie
zmiany brzmienia pkt 14 i 15 zgodnie z ustawą z 14 marca 2013 r. o stopniach naukowych
i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki i rozporządzeniem Ministra Nauki
i Szkolnictwa Wyższego z dnia 3 października 2014 r. w sprawie szczegółowego trybu
i warunków przeprowadzania czynności w przewodzie doktorskim, w postępowaniu
habilitacyjnym oraz w postępowaniu o nadanie tytułu profesora (Dz. U. poz. 1383),
jeśli rzeczywiście chodzi o stopień naukowy lub tytuł naukowy (a nie tytuł zawodowy):
14) - posiadany stopień naukowy, nazwa rady jednostki organizacyjnej, która podjęła
uchwałę w sprawie nadania stopnia naukowego; datę podjęcia uchwały w sprawie nadania
stopnia naukowego, datę wydania dyplomu;
15) - tytuł naukowy, data uzyskania tytułu naukowego, nazwa organu nadającego
tytuł naukowy.
Po
drugie,
absolwentom
studiów
nadaje
się
tytuły
zawodowe
zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 września 2011 r.
w sprawie tytułów zawodowych nadawanych absolwentom studiów, warunków wydawania
oraz niezbędnych elementów dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia studiów
podyplomowych oraz wzoru suplementu do dyplomu (Dz. U. Nr 196, poz. 1167). Prawidłowe
brzmienie tytułu zawodowego w przypadku kierunku studiów w zakresie psychologii
to „magister”. Obowiązujące obecnie przepisy nie przewidują tytułu zawodowego „magister
psychologii”. Taki tytuł zawodowy mógł być nadawany do rozpoczęcia roku akademickiego
1991/1992. W związku z tym należy dostosować stosowaną w projekcie założeń terminologię
w
powyższym
zakresie,
ale
także
doprecyzować
zakres
podmiotowy
przepisów
przejściowych (przy obecnym brzmieniu - pkt 1 str. 55 - powstają wątpliwości co z osobami,
które uzyskały tytuł zawodowy magistra od dn. 1.01.1993 r. do czasu wejścia w życie
projektowanej ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów).
Ponadto niejasne jest, co z osobami, które aktualnie odbywają studia (warunek udzielania
świadczeń psychologicznych co najmniej dwa lata w okresie 5 lat przed dniem wejścia
w życie ustawy wydaje się niemożliwy do spełnienia w ich przypadku).
Zwracam także uwagę, że studia na kierunku studiów związanym z kształceniem
w zakresie psychologii mogą być prowadzone od 2012 r., na mocy obowiązującego wówczas
rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 października 2011 r.
w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia,
jako studia dwustopniowe. Należy domniemywać, że możliwość uzyskania uprawnień
w zawodzie psychologa mogła być istotną przesłanką do podjęcia studiów drugiego stopnia,
z uwagi na obecnie obowiązujący warunek dotyczący wykształcenia, który można odnosić
zarówno
do
jednolitych
(bez konieczności
studiów
wcześniejszego
magisterskich,
ukończenia
jak
studiów
i
studiów
drugiego
psychologicznych
stopnia
pierwszego
stopnia). Zatem należałoby również umożliwić uzyskanie uprawnień osobom, które zostały
przyjęte na studia drugiego stopnia na kierunku studiów związanym z kształceniem
w zakresie psychologii, przed wejściem w życie zmienionych przepisów, niezależnie
od zakresu wcześniej ukończonych studiów. Ten wyjątek obejmowałby stosunkowo
niewielką grupę absolwentów. Aktualnie studia drugiego stopnia na kierunku „psychologia”
prowadzone są przez SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny z siedzibą w Warszawie.
Na kierunku tym kształci się obecnie 46 osób, a jednostka ta ma prawo nadawania stopnia
doktora habilitowanego nauk społecznych w dyscyplinie psychologia.
Łączę wyrazy szacunku
Marek Waleśkieyrięz
1 5 PAŹ. Zu1!j
M in is te r S p ra w ie d liw o ś c i
D L -IX -4 5 4 —4 6 1 /1 5
dot. D D P -I.4532.1.2015.M K G
I
. j Pr’*'■/-'
I
fib
r
m
D;
•
P an
2015 -10- 1 h i-221-
W ładysław Kosiniak-K am ysz
L. dz.
2015 -I i-)l 6
M inister Pracy i Polityki Społecznej
n o n -
61
h
A ą/J L
m
W
W odpow iedzi na pism o z dnia 15 w rześnia 2015 r . , przy którym p rzed ło żo n o
projekt ^ało^eń do projektu ustawy o ^awoci^ie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów
uprzejm ie inform uję, iż zgłaszam następujące u w a g i:
1. N a stronie 17 projektu określającym systematykę projektow anych przepisów ustawy
w Rozdziale 2.
„Praw o wykonywania zaw odu psychologa” wydaje się zbędne
umieszczanie punktu c) wykonywanie zaw odu psychologa p o d opieką, w sytuacji gdy
w punkcie a) określono w arunki wykonywania zaw odu psychologa. Analogicznie ocenić
trzeba systematykę R ozdziału 4. „Sam orząd zawodowy psychologów ”, gdzie w punkcie
c) w ymieniono jednostki organizacyjne sam orządu a w punkcie d) organy samorządu,
procedury ich w yboru i kom petencje tych organów.
2. W omawianym projekcie założeń (str. 19) określono jakie czynności składać się będą
na wykonywanie zaw odu psychologa. Proponuje się rozszerzyć te czynności o regulację
dotyczącą pełnienia nadzoru m erytorycznego w obec psychologów oraz wyznaczania
standardów i kierunków pracy psychologom . Należy także wskazać, że nadzorem nad
pracą psychologa, opracow yw aniem zadań, a także szeroko ro zu m ian ą o cen ą pracy
psychologa m o g ą zajm ow ać się jedynie osoby będące psychologam i. W takiej sytuacji
są kierownicy dużych działów terapeutycznych w jednostkach penitencjarnych, a także
psychologow ie
zajm ujący
się
organizacją
i
nad zo rem
m erytorycznym
pracy
|f.1 iNJSTERSTW 0 p r a c y I PO . 'TYKI SP O f.fcC 2 .se j]
psychologów ,
zatrudnieni
w
O kręgow ych
i C entralnym Z arządzie Służby W ięziennej.
In sp ek to ratach
Służby -W ięziennej
b* Oj -
3. N a
stronach
18-19
projektu
w skazano
rów nież,
że
wykonywanie
zaw odu
psychologa będzie polegać na udzielaniu świadczeń psychologicznych. Świadczeniami
psychologicznym i
będą:
diagnoza
psychologiczna,
opiniow anie
psychologiczne,
orzekanie psychologiczne i p o m o c psychologiczna. W świede projektow anych definicji
tych świadczeń, a zw łaszcza pojęcia „opiniow ania psychologicznego” , należy zwrócić
uwagę, że udział biegłego psychologa w p o stępow aniu karnym m oże polegać między
innym i na udziale w p rzesłuchaniu świadka, a następnie w ydaniu opinii dotyczącej
w ątpliw ości co do stanu psychicznego świadka (art. 192 § 2 k.p.k.). Zauw ażyć jednak
trzeba, że w takim w ypadku wydanie opinii p o p rzed zo n e badaniem psychologicznym
wymaga zgody świadka (art. 192 § 4 k.p.k.).
4. W zakresie, w ym agań
jakie spełniać m a osoba
fizyczna, w pisana na listę
psychologów oraz w zakresie d o k u m en tó w składanych przy w niosku o wpis na listę
psychologów , a także w zakresie określenia przyczyn skreślenia z listy psychologów
i wygaśnięcia m andatu członka organu sam orządu p rzed upływ em kadencji tego
organu
(strona 22, 23, 31, 32 i 39 projektu):
- rozw ażenia wym aga zastąpienie wyrazów: „nie jest karana” (str. 22)
„nic byciu
karanym ” (str. 23), „ukarania” (str. 31, 39) wyrazami: „nic jest skazana” (str. 22),
„o tym, iż nie był praw om ocnie skazany” (str. 23), „skazania” (str. 31, 39). Taka
redakcja przepisów pozw oli na bardziej precyzyjne w skazanie zakresu ew entualnych
inform acji
dotyczących
karalności.
Posłużenie
się
zapro p o n o w an y m
przez
projektodaw cę sfom ułow aniem : „nie jest karana; nie byciu karanym ; ukarania” jest
niewystarczające nic obejm uje bow iem orzeczeń, w których nastąpiło odstąpienie od
wym ierzenia kary, jak rów nież tych, w których w ym ierzony został tylko środek karny;
- na stronie 22 pro jek tu w punkcie 6 i na stronie 23 p ro jek tu w punkcie 2b wyrazy:
„nie toczy się przeciw ko niej postępow anie sądow e w celu orzeczenia środka karnego
w postaci zakazu wykonyw ania zaw odu psychologa” , należy zastąpić wyrazami: „nic
toczy się przeciw ko niej postępow anie sądowe, w którym m oże być orzeczony środek
karny w postaci zakazu w ykonyw ania zaw odu psychologa” ;
- na stronie 23 projektu w punkcie 2d zasadne jest uzupełnienie w skazanego
ośw iadczenia o p rzesłankę „praw om ocności” karania (skazania), w związku z czym
proponuje się dodać wyrazy: „o tym, iż nie był praw om ocnie skazany za umyślne
przestępstw o lub um yślne przestępstw o skarbow e”;
- na stronie 22 w punkcie 6 i na stronic 23 w punkcie 2b projektodaw ca posługuje się
wyrazami: „postępow anie sądow e” , a w na stronie 23 w punkcie 2d wyrazami:
„postępow anie k arne” . W tym pierw szym przypadku w ym óg dotyczyć będzie tylko
postępow ania p rzed sądem , a w tym drugim przypadku w ym óg dotyczyć będzie
zarów no postępow ania przygotow aw czego jak i postępow ania p rzed sądem ;
- należy rozw ażyć uzupełnienie w ym ogów , jakie spełniać m a oso b a fizyczna w pisana
na listę psychologów (strona 21-22 projektu) o wymóg: „nie jest praw om ocnie skazana
za umyślnie przestępstw o lub um yślne przestępstw o skarbow e oraz nie toczy się
przeciw ko niej postępow anie karne lub postępow anie karne skarbow e w sprawie
o umyślne przestępstw o lub um yślne przestępstw o skarbow e” , w obec wymagania
w skazanego w punkcie 2d na stronie 23 projektu.
5. W ątpliw ości budzi zasadność w prow adzenia obow iązku przekazyw ania danych
z regionalnych rejestrów psychologów do C entralnego R ejestru Psychologów co
miesiąc (str. 24), z uwagi na częstotliw ość aktualizacji tych danych.
6. W rozdziale 2. „Praw o wykonywania zaw odu psychologa” określono sposób
podejm ow ania
w
zakresie
uchwały
odm ow y
o
wpisie
wpisu
(str.
na
26).
listę
psychologów
Należy
zauważyć,
oraz
iż
tryb
tak
odwoławczy
rozbudowany,
skomplikowany, wieloinstancyjny tryb odwoławczy, stanowiący wyjątek od zasady
określonej w art. 127 k.p.a. , nie znajduje uzasadnienia i w praktyce pow odow ać będzie
znaczne przedłużenie rozpoznania wniosku o wpis na listę psychologów. Należałoby
rozważyć w prow adzenie trybu odw oław czego zbliżonego do trybu określonego w ustawie
z dnia 5 grudnia 1996 r. o zaw odach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. n r 127 poz. 1634
z 2011 r. , z późn. zm. ) tj. zapewnienie możliwości odw ołania od uchwały Regionalnej
Izby Psychologów odmawiającej wpisu na listę psychologów, w terminie 14 dni od dnia
doręczenia uchwały do Krajowej Rady Psychologów. O d uchwały Krajowej Rady
Psychologów odmawiającej wpisu na listę psychologów przysługiwałaby skarga do
wojewódzkiego sądu administracyjnego.
7. O graniczenie biernego praw a w yborczego do organów sam orządu zaw odow ego
psychologów p o p rzez przyznanie tego praw a w zakresie w yboru do prow adzenia
postępow ania dotyczącego odpow iedzialności zaw odow ej w yłącznie do psychologów
posiadających co najm niej 7 - letni staż pracy w zaw odzie (str. 38-39) m oże
spow odow ać
m ożliw ość podniesienia zarzutu dyskrym inacji przez psychologów
o krótszym stażu pracy w tym zawodzie.
8. W zakresie m ożliw ości nałożenia przez sąd rejonow y kar porządkow ych na świadka,
biegłego lub specjalistę w związku z niestaw iennictw em lub b ezp o d staw n ą odm ow ą
zeznań w postępow aniu w sprawie odpow iedzialności zaw odow ej psychologów (str.
50-51 projektu) należy doprecyzow ać, czy upraw nienie to będzie dotyczyło zarów no
postępow ania
wyjaśniającego
prow adzonego
przez
rzecznika
odpow iedzialności
zaw odow ej jak i postępow ania p rzed kom isją odpow iedzialności zaw odow ej i czy oba
te organy b ęd ą upraw nione do w ystępow ania z odpow iednim w nioskiem do sądu
rejonow ego.
9. N a stronie 51 projektu, w akapicie trzecim o d d o łu należy doprecyzow ać kom u
komisja zleci przesłuchanie osoby wezwanej w przypadku zaistnienia przeszkody
w yjątkowo trudnej do usunięcia, uniemożliwiającej staw iennictw o świadka, biegłego
lub specjalisty w sprawie odpow iedzialności zaw odow ej psychologa.
10. Ponadto — uwzględniając specyfikę pracy psychologów zatrudnionych w zakładach
karnych i aresztach śledczych, ich rolę, zadania i potrzeby szkoleniowe — proponuje się
utworzenie odrębnej Rady Psychologów Służby Więziennej lub zapewnienie miejsca
w Krajowej Radzie Psychologów reprezentantom tej grupy zawodowej liczącej ponad 600
osób.
11. W R ozdziale 6. projektu założeń „Z m iany w przepisach
obow iązujących”
projektodaw ca przew iduje now elizację art. 88 ustawy z dnia 15 w rześnia 2000 r. K odeks spółek handlow ych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030, z późn. zm.), poprzez
w prow adzenie do zaw artego w nim katalogu pojęcia „psycholog” , tak, aby w ten
sposób
zapew nić przedstaw icielom
tego zaw odu m ożliw ość jego wykonywania
w form ie spółki partnerskiej. W ydaje się jednak, że propozycja ta nie jest uzasadniona.
Należy zw rócić uwagę na treść art. 87 § 1 cyt. ustawy, zgodnie z którym partneram i
w
spółce
partnerskiej
m ogą
być
wyłącznic
osoby
fizyczne,
upraw nione
do
wykonywania w olnych zaw odów , określonych w art. 88 k.s.h. lub w odrębnej
ustawie. O znacza to, że katalog w olnych zaw odów w skazany w art. 88 k.s.h. nie jest
katalogiem
zam kniętym ,
zawierającym
w yczerpującą
listę
profesji,
których
przedstaw iciele są upraw nieni do działania w ram ach spółki partnerskiej. Z m iana
w skazanego przepisu nie jest zatem niezbędna do tego, aby w takiej spółce m ogły
rów nież działać osoby, które w ykonują zaw ód psychologa.
O
"b b p
1>P-
MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ
DEPARTAMENT
DIALOGU I PARTNERSTWA SPOŁECZNEGO
Minister
Spraw Wewnętrznych
Osta
■pjy^u:
2015 -10- 2 0
-1 8 5 -
D P -III-0 2 3 2 -6 1 7 /2 0 1 S /B S
W a rsz a w a ,
iL. « k ........4 U L 3 .1 & 1 ...
Ministerstwo Pracy i Pc^ityk: Społecznej
pijt-o Ministra
[~
......
2015 -10- 19 -221L iz ...
Pan
Władysław Kosiniak - Kamysz
M inister Pracy i Polityki Społecznej
W
U t ^ t
o
Odpowiadając na pismo nr DDP-I.4352.1.2015.MKG z dnia 15 września 2015 r. w sprawie uzgodnienia
projektu założeń do projektu ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów,
uprzejmie przedstawiam , co następuje:
1.
W załozeniu 11.3 Założenia szczegółowe w rozdziale 1 - przepisy ogólne na str. 19 w zakresie
dotyczącym m etod projekcyjnych przy obecnym brzmieniu możliwe będzie zaliczenie do tych m etod również
narządzi
pozbawionych
jakiejkolwiek
diagnozowanie, opiniowanie,
znormalizowane
narzędzia,
wartości
orzekanie
które
naukowej.
pow inno
posiadają
Podejmowanie
być oparte
wartość
decyzji
przede wszystkim
naukową.
Powinny
one
przez
psychologów,
o wystandaryzowane,
stanowić
trzon
metod
diagnostycznych. Oczywiście każdy psycholog samodzielnie podejm uje decyzję, za którą odpowiada i może
-£
stosować dodatkow e, uzupełniające nie w pełni zweryfikowane metody, ale nigdy nie pow inny one s ta n o w if3" " ^ " ^ !
głównych podstaw diagnozy, opiniowania i orzekania.
2.
w arunków
W ątpliw ości budzi propozycja zapisu w rozdziale 2 projektu założeń (str. 21), dotycząca
niezbędnych do tego, aby wpisać osobę na listę psychologów. Jednym z tych warunków
są „ukończone w Rzeczpospolitej Polskiej jednolite studia magisterskie albo studia pierwszego i studia drugiego
stopnia -
na kierunku studiów związanych z kształceniem w zakresie psychologii, lub...". Proponowane
brzmienie przepisu jest nieprecyzyjne, otw iera drogę do wykonywania usług psychologicznych przez osoby
niemające
rzetelnej,
i niepublicznych
pogłębionej
wiedzy
psychologicznej.
Aktualnie
większość
uczelni
państwowych
proponuje kierunki studiów (pierwszego i/lu b drugiego stopnia), które można uznać
za „związane z kształceniem w zakresie psychologii".
Jednak szczegółowa analiza program ów nauczania
wskazuje na to , że zawierają one ograniczony fragm ent wiedzy psychologicznej i kształcą raczej pewną
określoną um iejętność, a nie uczą rzetelnej wiedzy psychologicznej. Zapis proponowany w rozdziale 2 założeń
do projektu pozostaje w sprzeczności z treściami zawartymi w rozdziale 1, w którym wskazuje się na wagę
właściwego w ykonywania zawodu psychologa,
nazywając go
„zawodem zaufania publicznego". Wiedza
i umiejętności, wymagane przy w ykonywaniu wym ienionych usług, powinny być przekazywane i weryfikowane
w ramach jednolitych studiów magisterskich na kierunku psychologia. Proponowany zapis otw iera drogę
do w ykonywania zawodu psychologa osobom, które być może będą posiadały umiejętności pracy z ludźmi
w określonych okolicznościach, obszarach ich funkcjonowania lub znajomość zastosowania określonej techniki
oddziaływania,
jednak
pozbawione
będą
szerszej
i
rzetelnej
wiedzy
na
te m a t
psychologicznego
(emocjonalnego, poznawczego) funkcjonowania człowieka, co może prowadzić w najlepszym wypadku
do ograniczonej skuteczności ich działań, w gorszym - do nadużyć i szkody klienta (wynikającej choćby
z niedostatecznych umiejętności w zakresie diagnozy psychologicznej). W związku z tym zasadnym jest,
aby na listę psychologów mogły być wpisane osoby po ukończeniu w Rzeczypospolitej Polskiej jednolitych
studiów magisterskich na kierunku psychologia.
3.
W założeniu 11.3 Założenia szczegółowe w rozdziale 2 - Prawo wykonywania zawodu psychologa
na str. 24-26 zostały wskazane szczegółowe dane, które zostaną umieszczone w rejestrach psychologów.
Do identyfikacji osoby wystarczy imię i nazwisko oraz nr PESEL. Nie ma potrzeby zbierania danych o imionach
rodziców, nazwisku rodow ym oraz dacie i miejscu urodzenia. Proponuje się rezygnację z gromadzenia danych
z pkt 19 (na te m a t miejsca pracy/pracodawcy), pkt 23 (inform acje o emeryturze), pkt 24 (nr telefonu
komórkowego, a także adresu zamieszkania, skoro w pkt 25 podawany jest adres korespondencyjny). Zakres
gromadzenia danych jest istotny ze względu na możliwość udostępnienia tych danych przez Krajową Radę
Psychologów. Zgodnie z założeniem Krajowa Rada Psychologów będzie udostępniać informacje zawarte
w Centralnym Rejestrze Psychologów, o których mowa w pkt 1, 19-20 i 26 w ramach inform acji publicznej,
w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2014 r. poz. 782
z późn. zm.). Przepis ten nie powinien być stosowany do psychologów zatrudnionych w organach i służbach
powołanych do ochrony państwa i porządku publicznego, w szczególności jeżeli chodzi o pkt 19 (nazwa, adres
miejsca pracy (...), ponieważ upubliczniona informacja na ten tem at może zagrazać ich bezpieczeństwu. W tym
samym rozdziale wśród warunków, jakie musi spełnić osoba, aby uzyskać wpis na listę psychologów
jest zawarty zapis „posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu psychologa". Proponuje się
rozważyć wskazanie chorób, dysfunkcji i zaburzeń,
które
będą uniem ożliwiały wykonywanie
zawodu
psychologa.
4.
W ątpliw ości budzi sposób określenia wysokości rocznej składki członkowskiej (rozdział 3).
Wydaje się, że określenie maksymalnej składki na poziomie jednej czwartej przeciętnego wynagrodzenia
w gospodarce narodow ej może być mało adekwatne do wysokości wynagrodzeń dużej grupy psychologów,
w szczególności zatrudnionych w sektorze budżetowym
Proponuje się także, aby w ustawie była jasno
określona częstotliwość opłacania składek. Rozwiązanie proponowane w założeniach polegające na ustaleniu
potencjalnie tak wysokiej składki członkowskiej i z nieokreśloną częstotliwością może w praktyce uniemożliwiać
pewnej grupie psychologów wykonywanie zawodu. Ponadto brak jest propozycji rozwiązań dotyczących
płacenia składek przez psychologów czasowo bezrobotnych lub przebywających na emeryturze, a należących
do samorządu zawodowego psychologów.
5.
W założeniu 11.3 Założenia szczegółowe, w rozdziale 3 • Zasady wykonywania zawodu
psychologa (str. 34), określono, że podjęcie i wykonywanie świadczeń psychologicznych pow inno następować
za zgodą klienta, a psycholog będzie zobowiązany do poinform owania klienta o celu i zakresie planowanych
świadczeń psychologicznych oraz o ich wyniku. Niejasne jest w jakiej form ie będzie udzielana zgoda
na świadczenia (pisemna, ustna). Ponadto zauważyć należy, że w przypadku gdy psycholog uczestniczy
w działaniach związanych z prowadzonym i postępowaniam i karnymi, inform ow anie o wyniku może zaszkodzić
prowadzonem u postępowaniu karnemu.
6.
W założeniu 11.3 Założenia szczegółowe, w rozdziale 3 - Zasady wykonywania zawodu
psychologa (str. 35) wskazano, że wprowadzony zostanie obowiązek prowadzenia indywidualnej dokumentacji
psychologicznej klienta, złożonej z dokum entów psychologicznych, którą psycholog powinien przechowywać
przez okres 5 lat. Po upływ ie tego okresu dokumentacja psychologiczna będzie podlegać zniszczeniu w sposób
uniem ożliwiający
identyfikację
psychologicznych jest to
klienta,
którego
dotyczyła.
odpow iedni przepis, jednak w
W
przypadku
przypadku
indywidualnych
psychologów
praktyk
świadczących usługi
dla instytucji (np
związanych z ochroną państwa) w kwestiach długości przechowywania dokumentacji
psychologicznej pow inny być wzięte pod uwagę indywidualne przepisy aktualnie obowiązujące w danej
instytucji z uwzględnieniem celu oraz sytuacji, w której dokumentacja została sporządzona
7.
Ponadto w arto zauważyć, że nie wskazano w założeniach górnej stawki wynagrodzenia
opiekunów psychologów pracujących na stażach po rozpoczęciu pracy w zawodzie. Projektodawca nie podaje
kryteriów
jakim i
ma
kierować
się podm iot
przyznający to
wynagrodzenie. Tym
samym
wprowadza
się uznaniowość tej stawki. W arto pamiętać, że wynagrodzenia dla opiekunów maja pochodzić ze składek
członków samorządów.
8.
W ątpliw ości budzi kwestia wprowadzenia obowiązku ubezpieczenia od odpowiedzialności
cywilnej, w szczególności w kontekście kosztów tego ubezpieczenia, w szczególności to, czy będzie je ponosił
sam psycholog bez względu na miejsce zatrudnienia, czy pracodawca. Ponadto wydaje się, ze ubezpieczenie
od odpowiedzialności cyw ilnej powinno mieć charakter dobrow olny i nie dotyczyć wszystkich psychologów
wykonujących zawód.
9.
W projekcie założeń w ramach obowiązku samokształcenia i doskonalenia zawodowego
zaproponowano w prowadzenie punktów przyznawanych psychologom zależnie od fo rm y i częstotliwości tego
doskonalenia. Nie wskazano jednak konsekwencji braku uzyskania wymaganej liczby punktów w sytuacji
m.in. nieuczestniczenia w organizowanych szkoleniach. W arto zauważyć, że katalog przyczyn skreślenia z listy
psychologów, przedstawiony w projekcie, nie uwzględnienia sytuacji, o której mowa wyżej.
10
opinia".
W ątpliwości budzi również brak dookreślenia używanego w projekcie pojęcia „nieposzlakowana
Zasadnym
nieposzlakowanej
wydaje
opinii
się
w
także
uwzględnienie
przypadku
konsekwencji
psychologa
posiadającego
ewentualnej
prawo
zmiany
w
zakresie
wykonywania
zawodu
(tj. czy np. skazanie prawom ocnym wyrokiem naraża psychologa na utratę prawa wykonywania zawodu).
11.
zawodowej
Nie są jasne przyczyny wprowadzenia braku możliwości zwolnienia psychologa z tajem nicy
przez
swojego
klienta. Takie ograniczenie skutkować będzie
brakiem
możliwości wglądu
do dokum entacji. Ponadto może to rodzić inne problemy, m.in. w zakresie obrony obwinionego psychologa
w trakcie postępowania prowadzonego przed Komisją Odpowiedzialności Zawodowej.
12.
W
projekcie
założeń
nie
przewidziano
trybu
odwoławczego
od
wydanych
opinii
psychologicznych i orzeczeń, poza tym i które są przewidziane w odrębnych ustawach
13.
prowadzących
Przedm iotowy projekt bardziej ukierunkowany jest na psychologów biznesu oraz psychologów
indywidualne
praktyki
psychologiczne
(diagnostyczno-terapeutyczne)
i
nie
uwzględnia
w wystarczającym stopniu specyfiki pracy psychologów zatrudnionych w instytucjach związanych z ochroną
bezpieczeństwa i porządku publicznego, np. takich jak Policja i Straż Graniczna.
S P R A W W fi^ £ T R Z N Y C 2 1
w 2- rtow*STACHAŃCZYK
S e k r o t a r 2 S ta n u
KANCELARIAuoftUMA
I
M lnistw ę tw e Preay i P olityk5 .‘jp a te iy n e i i
60-S13
pfttc
wpływu
vi
i/S/5 i
3 0 -D3- 2015 r ,s8
N r p is m a . . . 3 M
%
■ & września 2015 r.
W
.
- ^
Minister
Spraw Zagranicznych
DPUE.920.1358.2015 / 2 /d l
5 -00- 3 0
221-
d o t.: D D P-l-4352.1.20 15 .MKG z 15.09.2015 r.
MWIS rERSTWO PRACY I POUTYKI SP0ć££2fcŁJ
DEPARTAlfiSHT
DIALOGU I PARTNERSTWA y p ^ jy g l g f t f l
Pan
W ładysław Kosiniak-Kamysz
^SS-
M inister Pracy i Polityki Społecznej
ty
o d t/ ^ sjiu u i
Szanowny Panie M inistrze, U
w związku z przedłożonym p ro jekte m założeń do p ro je ktu ustaw y o zawodzie psychologa i
sam orządzie zaw odow ym psychologów, pozwalam sobie przekazać następujące uwagi w
zakresie zgodności p ro jektu z praw em UE.
1. Odnosząc się do w yrażonego
na str. 8-9
p ro jektu
założeń
zarzutu
niezgodności
obow iązującej ustaw y o zawodzie psychologa i samorządzie zaw odow ym psychologów z
dyrektyw ą 2005/36/W E w spraw ie uznawania kw alifikacji zaw odow ych zwracam uwagę, że
zarzut ten je st n ie trafio n y. Delegację do w ydania rozporządzenia określającego zasady
przeprowadzenia stażu adaptacyjnego oraz testu um iejętności zawiera art. 18 ustaw y o
zasadach uznawania kw alifikacji zaw odow ych nabytych w państwach członkowskich Unii
Europejskiej.
Przepisy
przyw ołanej
ustawy,
w
braku
odrębnych
uregulow ań,
mają
zastosowanie do wszystkich zaw odów regulow anych i nie ma potrzeby pow tarzania w
ustawach szczególnych zawartych w
niej uregulow ań odnoszących się do uznawania
kw alifikacji.
2.
W zakresie zgodności z przepisam i d yre ktyw y 2006/123/W E dotyczącej usług na
rynku w e w n ętrzn ym ograniczenia fo rm prawnych w ykonyw ania zawodu psychologa (str. 9
p ro jektu ) oraz zasad w ydaw ania
zezwolenia
na prow adzenie
praktyki in d yw idualnej,
zwracam uwagę, że zgodnie z art. 2 ust. 2 lit. f te j dyrektyw y, nie ma ona zastosowania do
usług zdrow otnych. W związku z powyższym w pierwszej kolejności należy ustalić, czy usługi
psychologiczne można zakw alifikow ać jako usługi zdrow otne. D odatkow o projektodaw ca
poddając w w ą tpliw o ść zgodność obow iązującej ustaw y z dyre ktyw ą 2006/123/W E nie
przedstawia
arg um en tów
przem awiających
za
brakiem
proporcjonalności
obecnych
u regulow ań. Trzeba też zauważyć, że p ro je kt założeń rów nież przew iduje ograniczenie (choć
nie tak restrykcyjne jak obecne) fo rm prawnych prowadzenia działalności.
3.
Zgodnie z inform acją zawartą na str. 22 p ro je ktu w eryfikacja znajom ości języka
polskiego osób, które nabyły kw alifikacje zaw odow e w państwach członkowskich EFTA
będzie odbyw ać się na zasadach określonych przez m inistra w łaściw ego do spraw pracy, po
psychologa, w rozporządzeniu w ydanym na podstaw ie art. 29 ust. 5 ustaw y z dnia 18 marca
2008
r.
o
zasadach
członkowskich
Unii
uznawania
Europejskiej.
kw alifikacji
Zwracam
zaw odow ych
uwagę,
że
nabytych
przyw ołany
w
państwach
przepis
dotyczy
świadczenia usług transgranicznych i nie zawiera żadnej delegacji. Przypom inam rów nież, że
kontrola znajomości języka pow inna odbyw ać się zgodnie z art. 53 d yre ktyw y 2005/36/W E .
W szczególności, w odniesieniu do zaw odów nie mających w p ływ u na bezpieczeństwo
pacjentów , może ona m ieć miejsce tylko w konkretnych przypadkach, gdy pow stanie
w ą tpliw ość, czy dana osoba posiada wystarczającą znajom ość języka polskiego.
4.
W yjaśnienia
wymaga
zróżnicow anie
projektow anych
zmian
w
ustawach:
o
kierujących pojazdam i, o w spieraniu rodziny i system ie pieczy zastępczej oraz o ochronie
osób i m ienia. W pierwszej ustaw ie projektodaw ca planuje posłużyć się pojęciem „w p isa n y
na
listę
psychologów
prow adzoną
przez o d p o w ie d n i organ
samorządu
zawodowego
psychologów ", natom iast w dwóch pozostałych: „o so b y posiadającej praw o w ykonyw ania
zawodu psychologa".
5.
Odnosząc się do in form a cji zaw artej w pkt 6 p ro jektu założeń (str. 62-63), zwracam
uwagę, że w przypadku ustalenia, że zawód psychologa nie może być w yłączony z zakresu
stosowania d yre ktyw y 2006/123/W E na podstaw ie art. 2 ust. 2 lit. f te j dyrektyw y, może
zaistnieć konieczność dokonania n otyfika cji ograniczeń odnoszących się do w ykonyw ania
zawodu psychologa zgodnie z art. 15 ust. 7 dyrektyw y.
Do w iadom ości:
Pan M aciej Berek
Sekretarz Rady M in is tró w
PRACYI POLITYKIS P O i - E C L N i e J
DEPARTAMENT
C ALOGU i P.‘,RT,\rRSTWA S P 0 Ł S C Z M E S O
JM S T E R S T W C
DDPV
. t> P --4 =
-4S8»
rK j5 _
M inister Zdrowia
^
OZ.
.J0& 2 3 L . ...
' Ti r f |l ^ K T O tRf 7/ /
PartiwjttwrSpolecznego
W arszawa,
Dcpartam entu Dialogu i
2015 -10- 0 8
0 9 PA?- ^%fawkWaleśkiewicz
P R -W L.022.1022.2015/AK
Dot.:
DDP-I. 4352.1.2015.MKG
z d ib -1 0 - 0 3
L. dz. 2671/2015
S b r i H)
Pan
W ładysław Kosiniak-Kam ysz
Ą
r - '
w
t
ft& h
M inister Pracy i Polityki Społecznej
2015 -10- 0 8
W odpowiedzi na pism o z dnia 15 w rześnia 2015 r., przy którym został przesłany do
zaopiniow ania projekt założeń do projektu ustaw y o zawodzie psychologa i sam orządzie
zaw odow ym psychologów , uprzejm ie informuję, iż zgłaszam następujące uwagi:
1. Projekt założeń zakłada, iż: „p rojekt ustaw y o zaw odzie psychologa i sam orządzie
zaw odow ym psychologów pow inien w prow adzić regulację kom pleksow ą dotycząca
je d n e g o zaw odu zauw ażyć,
zaw odu psychologa (w tym p sychologów klinicznych).
iż psychologiem
klinicznym je st osoba,
Należy
która posiada tytuł specjalisty
w dziedzinie psychologia kliniczna. Natom iast aktem prawnym , który reguluje zasady,
warunki i tryb uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinie psychologia kliniczna, jest
rozporządzenie M inistra Zdrowia z dnia 30 w rześnia 2002 r. w sprawie uzyskiwania
tytułu specjalisty w dziedzinach m ających zastosow anie w ochronie zdrow ia (Dz. Nr 173,
poz. 1419, z późń. zm.). Budzi zatem w ątpliw ość intencja przytoczonego fragm entu
projektu założeń, który sugeruje, że kom pleksow e regulacje dotyczące „psychologa
klinicznego” będą zawarte w przedm iotowej regulacji. Powyższe wątpliw ości potęguje
tym bardziej szczególne w skazanie w powyższym fragm encie na zawód „psychologa
klinicznego”.
M inisterstw o Zdrowia
Telefon:
(22) 634 96 00
ul M iodow a 15
e-m ail:
kancelaria@ m z.gov pl
A
A
7
2.
Proponuję
w łączenie
do
przedm iotow ego
projektu,
regulacji
dotyczących
uzyskiwania kwalifikacji i w ykonyw ania zawodu psychoterapeuty, gdyż od lat docierają
do M inisterstwa Zdrowia sygnały, iż istnieje potrzeba ustaw ow ego uregulow ania zasad
kształcenia i wykonyw ania tego zawodu. M inister Zdrow ia zw racał się ju ż do Ministra
Pracy i Polityki Społecznej pismami: z dnia 29 listopada 2012 r., znak: M Z-N S-ZM -07533660-1/BD /12 i z dnia 9 kwietnia 2013 r „ znak: M Z-N S -ZM -075-33660-2/JŚ/13,
z prośbą o rozw ażenie m ożliwości um ieszczenia w projektow anej regulacji również
zagadnień dotyczących psychoterapeuty. Jednocześnie M inister Zdrow ia deklarow ał
zapew nienie wszelkiej niezbędnej pom ocy przy tworzeniu tych regulacji.
3. Postuluję o nieum ieszczanie w projektow anej ustawie upow ażnienia dla m inistra
w łaściw ego do spraw zdrowia do w ydania rozporządzenia określającego standardy
stosow ania
psychoterapii
przez
psychologów
w obec
osób
z
chorobam i
i problem am i zdrow otnym i określonym i w obow iązującej M iędzynarodow ej klasyfikacji
Chorób i P roblem ów Zdrow otnych ogłaszanej przez Ś w iatow ą O rganizację Zdrowia
(WHO) -
art. 4 ust. 4 obecnie obow iązującej ustawy z dnia 8 czerw ca 2001
r.
o zawodzie psychologa i sam orządzie zaw odow ym psychologów (Dz. U. Nr 73, poz.
763, z późń. zm.). Nie je st zasadne określanie przez M inistra Zdrowia standardów
postępowania psychologów w przeprow adzaniu psychoterapii, z uwagi na fakt, iż
każdy przypadek kliniczny je st inny, a narzucone standardy m ogłyby ograniczyć
podejście psychologa i ew entualne zastosow anie właściw ej psychoterapii. Biorąc pod
uwagę specyfikę zawodu psychologa, podjęcie decyzji o rodzaju zastosow anej terapii
powinno być w każdym przypadku dostosow ane indywidulanie do danej osoby, a
psychoterapeuta podejm ujący tę decyzję nie powinien być w tym zakresie ograniczany.
W
mojej ocenie w ystarczające tu będą rekom endacje lub w ytyczne w zakresie
konkretnych
problem ów
zdrowotnych,
określone
przez
ekspertów
konsultantów w tej dziedzinie bądź tow arzystw a psychologiczne.
psychologii,
D D P
KANCt^.KiA jÓLNA
00*513
t t > f -
: ^ ip
M inisterstw o P ra c / i Polityki SDołeczne* i
Vterszawa. u l Nowogrodzka 1/3/5 j
OB -10- 2015
N r p is m a
'Warszawa, dnia ^
3S b\2)
października 2015 r.
i
M1N1STER-CZŁONEK RADY MINISTRÓW
SZEF KANCELARII PREZESA RADY MINISTRÓW
Jacek C ichocki
Pan
Władysław Kosiniak - Kamysz
*7.
~ & ^ćX*Y‘Ó TM rT(m
_
’
v
^
^Kplpgu j Partnerstwa
SpolaMjfflister Pracy i Polityki Społecznej
/ Depg»toentuI^ioguiParincrslY
__,,
~&
PAŹ. 2015
flfWaleśkiewicz
Szanowny Panie Ministrze,
' o h o o j i M ' 'w ź & Y
w związku z przekazaniem ‘pismem z dnia 15 września 2015 r. (znak :DDP-
1.4352.1.2015.MKG) projektu
założeń
(J\isamorządzie zawodowym psychologów
do projektu
ustawy
o zawodzie psychologa
uprzejmie
informuję,
iż założenia projektu
„ wymagają uzupełnienia o:
M ^c tU
•
przedstawienie pełnej listy stanowisk pracy/dziedzin działalności psychologów, które
zostaną objęte regulacją, w tym wskazanie tych specjalności, których wykonywanie wiąże
się z spełnieniem dodatkowych warunków określonych w innych przepisach oraz tych,
które nie posiadają dodatkowych regulacji;
•
omówienie sposobów egzekwowania wymogu podnoszenia kwalifikacji zawodowych
przez samorząd jak i nadzór ministra właściwego do spraw pracy, w tym planowanych
sankcji za niewypełnienie tego obowiązku.
Natomiast Test Regulacyjny wymaga uzupełnienia o:
•
przedstawienie obecnej skali nieprawidłowości w wykonywaniu zawodu na podstawie
liczby skarg na działania psychologów złożonych do różnych instytucji (np. do Rzecznika
Praw Pacjenta, marszałków województw, sądów koleżeńskich przy towarzystwach
i stowarzyszeniach);
przedstawienie - jako opcji alternatywnej do tworzenia samorządu zawodowego scenariusza usprawnienia obecnego systemu gwarantowania jakości przez towarzystwa
i stowarzyszenia zrzeszające psychologów z wykorzystaniem istniejących certyfikatów
i rekomendacji;
MMISTER8TW0 PRACY I POUTYKt SPOŁECZNEJ
DEPARTAMENT
DIALOGU! PAR’ ' c
-rr)
m
-W' o ?
-1 8 5 -
przedstawienie oddziaływania projektu na towarzystwa i stowarzyszenia zrzeszające
psychologów oraz ministra właściwego ds. pracy;
wyniki konsultacji społecznych ukierunkowanych na wysokość, częstość uiszczania oraz
sposób liczenia składki członkowskiej, która nie stanowiłaby nadmiernego obciążenia
prowadzenia działalności gospodarczej dla obecnych profesjonalistów jak i bariery
kosztowej dla młodych adeptów;
wyniki przeglądu regulacji zawodu psychologa w Unii Europejskiej, ze wskazaniem
zakresu nadzoru państwowego nad zawodem oraz państw, w których prawo wykonywania
zawodu uzależnione jest od przynależności do samorządu zawodowego;
szacunek przychodów i kosztów związanych z działalnością samorządu (w tym podanie
założeń do szacowania kosztów działalności samorządu, wysokości wynagrodzeń
członków organów samorządu, kosztów utworzenia Centralnego Rejestru Psychologów
i regionalnych rejestrów psychologów), jak również omówienie podstawy przyjęcia
założenia obciążenia pracą na poziomie 3 dodatkowych etatów w MPIPS w związku
z nadzorem nad samorządem zawodowym psychologów w porównaniu do analogicznych
rozwiązań dla innych grup zawodowych nadzorowanych przez MPiPS;
mierniki efektu w zakresie sądownictwa zawodowego, tj. liczby skarg na jakość usług,
postępowań w zakresie odpowiedzialności zawodowej psychologów oraz zastosowanych
poszczególnych kar.
Z
MINISTERSTWO PRACY IP01JTYKI SPOŁECZNEJ
DEPARTAMENT
o m ó w i par tn er stw a s p o y ą c & a a o
Warszawa, dnia ^
października 2015 r.
l_ __.................... J.jiUaissssiKf f
■■'■■■ ...... .. ■
■ ..... | "0Q«5t» Wri 1n
M INISTERSTW O OBRONY NARODOW EJ
DEPARTAMENT PRAWNY
Nr 200/1341/15/AS
...INISTERSTWO O B R O M NARODOWEJ
K A N C E L A R IA J A W N A N R 1
Nr ...£ ! M E p
2015 -10- 0 9
n
DYREKTOR DEPARTAM ENTU DIALOGU
I PARTNERSTW A SPOŁECZNEGO
M INISTERSTW A PRACY
I POLITYKI SPOŁECZNEJ
Pan Marek W ALESKIEW ICZ
'
/
departamentu Dialogu iTartoef3tvw
^ % k > y d J <?fc> w £
JafakWaleśkiewicz
t
M O |. ShaufisJ.
Szanowny Panie Dyrektorze,
W związku z przekazanym do uzgodnień międzyresortowych projektem założę
do projektu ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów,
uprzejmie przedstawiam - do ewentualnego uwzględnienia w pracach na projektem założeń uwagi zgłoszone przez zatrudnionych w resorcie obrony narodowej psychologów: z jednostek
wojskowych, z wojskowych pracowni psychologicznych oraz z podmiotów leczniczych
utworzonych i nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej:
Cześć I. Wprowadzenie, 1. Potrzeba i cele uchwalenia projektowanej ustawy:
W czwartym akapicie na s. 3 proponuje się usunąć stwierdzenie: „ukończenie studiów
wyższych nie gwarantuje wysokiego poziomu wiedzy i kompetencji posiadanych przez
psychologów",
z tego względu, że podważa to wagę i znaczenie dyplomu ukończenia
studiów psychologicznych.
Część II. Propozycje rozstrzygnięć niezbędne do opracowania projektu ustawy i ich
uzasadnienie, 3. Założenia szczegółowe:
Rozdział 2 - Prawo wykonywania zawodu psychologa:
1. W warunkach wpisu osoby fizycznej na listę psychologów proponuje się zawrzeć
konieczność ukończenia studiów z psychologii, w miejsce projektowanego wymogu
ukończenia studiów „na kierunku studiów związanych z kształceniem w zakresie
psychologii". Projektowany warunek rodzi niebezpieczeństwo, że możliwość wpisu
na listę psychologów będą miały osoby, które nie posiadają tytułu magistra psychologii
- zawartych w programach kształcenia szkół wyższych zajęć z obszaru psychologii nie
można bowiem utożsamiać ze studiami psychologicznymi.
■
I
2. Warunek posiadania nieposzlakowanej opinii w celu wpisu na listę psychologów
proponuje
się
doprecyzować
przez
określenie
sposobów
weryfikowania
nieposzlakowanej opinii psychologa przez konkretne podmioty, ze wskazaniem trybu.
3. Katalog danych osobowych psychologa umieszczanych w regionalnych rejestrach
psychologów
proponuje
się ograniczyć do danych
niezbędnych
do weryfikacji
umiejętności zawodowych psychologa, tj. informacji o prawie wykonywania zawodu,
ukończonej
uczelni,
specjalizacji,
posiadanym
tytule
naukowym,
doświadczeniu
zawodowym czy odbytych szkoleniach. Umieszczanie w rejestrze nazwiska rodowego
lub poprzedniego czy imion rodziców zdaje się nie być konieczne.
4. Skoro nie przewiduje się tworzenia list specjalizacji, to proponuje się określić w' ustawie
lub aktach wykonawczych, w jaki sposób psycholog będzie kształci! się kierunkowo.
5. Decyzję o zakresie i wysokości kwoty ubezpieczenia, przy wprowadzeniu ustawowego
obowiązku ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej związanej z wykonywaniem
zawodu, proponuje się pozostawić psychologowi.
6. W projekcie proponuje się określić warunki, na jakich odbywać ma się szkolenie w celu
przywrócenia praw'a do wykonywania zawodu psychologa, w przypadku braku ciągłości
doświadczenia zawodowego przez okres powyżej 5 lat.
7. Projektowa instytucja opieki budzi wątpliwości, z tego względu, iż stanowisko
psychologa jest samodzielne, a co za tym idzie psycholog często jest jedynym specjalistą
w tej dziedzinie w zatrudniającym go podmiocie. Konieczność posiadania opiekuna
wymusi więc opiekę psychologa zatrudnionego w innym
podmiocie, co rodzi
niebezpieczeństwo, że psycholog - opiekun nie będzie znał specyfiki pracy psychologa
zaczynającego pracę zawodową. W związku z tym proponuje się zawrzeć wymaganie,
aby opiekunem był psycholog zatrudniony w tym samym podmiocie, a jeżeli nie ma
takiej możliwości, to psycholog znający specyfikę pracy podmiotu, który zatrudnia
psychologa zaczynającego pracę zawodową.
8. Przy ocenie niezdolności psychologa do wykonywania zawodu ze względu na stan
zdrowia proponuje się stworzyć katalog zaburzeń somatycznych lub psychicznych, które
wskazywałyby na istnienie przeciwwskazań do wykonywania zawodu psychologa.
Jednocześnie w projekcie pozostaje niewyjaśnione, kto określi, jakie deficyty zdrowotne
mogą stanowić przeszkodę we wpisie na listę psychologów, co jest istotne wobec
projektowanego
skreślenia
z
listy
psychologów
uniemożliwiający wykonywanie zawodu.
ze
względu
na
stan
zdrowia
Rozdział 3 - Zasady wykonywania zawodu psychologa:
1. Proponuje się wskazać konsekwencje za niewykonanie przez psychologa obowiązku
zawiadomienia Regionalnej Rady Psychologów o podjęciu i formie wykonywania
zawodu oraz o zmianach w tym zakresie.
2. Projekt, wprowadzając obowiązek doskonalenia zawodowego, nie precyzuje rodzaju
i częstotliwości kształcenia. Niejasny też jest sposób rozliczania tego obowiązku oraz nie
dość precyzyjne są zasady przyznawania wartości punktowej szkoleniom i zasady
zbierania punktów. Wydaje się również, że zaproponowany okres, w którym należy
zdobyć określoną liczbę punktów przyznawanych za formy doskonalenia zawodowego
powinien uwzględniać różne zdarzenia losowe, np. problemy zdrowotne. Projekt założeń
nie zawiera jednoznacznych informacji dotyczących psychologów już wykonujących
zawód, a mianowicie, czy ich wcześniejsze szkolenia, kursy, studia podyplomowe
zostaną uwzględnione i w jaki sposób otrzymają za nie punkty w ramach obowiązku
doskonalenia zawodowego. Krzywdzącym wydaje się. aby wszyscy psychologowie,
zarówno ci z kilkuletnim doświadczeniem, jak i zaczynający pracę zawodową, mieli
wr chwili wejścia w życie ustawy zerową ilość punktów. Proponuje się zatem przewidzieć
w projekcie, że psycholog wykonujący zawód przed wejściem w życie ustawy otrzyma
automatycznie określoną ilość punktów za szkolenia, kursy czy studia podyplomowe,
które odbył od początku swojego stażu zawodowego.
3. Stawka za wpis na listę psychologów i kwota składki na funkcjonowanie samorządu
zawodowego psychologów wydają się zbyt wysokie. Istnieje zagrożenie, że proponowane
w projekcie kwoty wpłyną na obniżenie dostępności do zawodu psychologa, szczególnie
dla psychologów, którzy podejmują swoją pierwszą pracę. Proponuje się więc określić
kwotę jednej składki i przyjąć założenia, że ta kwota będzie brana pod uwagę
w pierwszej kolejności, jako obowiązująca. Kontrowersyjny bowiem wydaje się zapis,
że o wysokości i częstotliwości uiszczania składek zdecydują uchwały podejmowane
przez samorząd.
4. W części projektu założeń
dotyczącej
prowadzenia
indywidualnej
dokumentacji
psychologicznej i obowiązku przechowywania jej przez okres 5 lat ujawnia się
sprzeczność z obecnie obowiązującymi aktami prawnymi, np. rozporządzeniem Ministra
Zdrowia z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie badań psychologicznych osób ubiegających się
o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców oraz osób wykonujących pracę
na stanowisku kierowcy (Dz. U. poz. 937). które dokumentację badania psychologicznego
nakazuje przechowywać przez okres 20 lat. Ponadto projekt przewiduje zniszczenie
dokumentacji po zakończeniu okresu przechowywania w' sposób uniemożliwiający
identyfikację klienta, natomiast rozporządzenia wymagają tworzenia rejestru niszczonej
~
:
____ ~ i . __________ _________i_____
__ :
j
_ i ...... ...... x _ _ : _
j
---------
Rozdział 4 - Samorząd zawodowy psychologów:
1. W projekcie brak jest informacji o obowiązkach samorządu względem psychologów.
2. Pod rozwagę poddaje się utworzenie w ramach samorządu zawodowego psychologów
struktury organizacyjnej zrzeszającej psychologów służb mundurowych lub psychologów
zatrudnionych w resorcie obrony narodowej.
Rozdział 5 - Odpowiedzialność zawodowa psychologa:
1. Zagadnienie
odpowiedzialności
restrykcyjnych
zawodowej
konsekwencji
psychologa,
prowadzonego
w
szczególności
postępowania
wobec
polegających
m.in. na możliwości zawieszenia psychologa w prawie wykonywania zawodu na czas
prowadzonego postępowania, wymaga dokładnego rozważenia i doprecyzowania.
Należałoby np. określić maksymalny czas zawieszenia w prawie wykonywania zawodu.
2. Niejasny jest status Komisji Odpowiedzialności Zawodowej w sytuacji przewidzianej
możliwości
zwracania
się
przez
nią
do
sądu
rejonowego
o
nałożenie
kary
za nieusprawiedliwione niestawiennictwo albo odmowę zeznań, czy o przymusowe
sprowadzenie świadka, biegłego lub specjalisty. Proponuje się zatem wykreślić ten zapis.
3. Proponuje się określić, kto i na jakich zasadach będzie obliczał koszty postępowania
dotyczącego
odpowiedzialności
zawodowej
psychologa,
które
psycholog
będzie
obowiązany ponieść w razie ukarania.
4. Proponuje się przewidzieć, że w przypadku stwierdzenia niesłuszności wszczęcia
na
wniosek
klienta
postępowania
dotyczącego
odpowiedzialności
zawodowej
psychologa, koszty postępowania wyjaśniającego, postępowania przed Regionalną
Komisją Odpowiedzialności Zawodowej i przed Krajową Komisją Odpowiedzialności
Zawodowej ponosić będzie ten klient - co pozwoli zapobiec składaniu wnioskom
o wszczęcie postępowania przez klientów niezadowolonych z powodu nieuzyskania
opinii czy orzeczenia o oczekiwanej treści.
Z poważaniem,
P .Z . 261 871 4 8 3
TT I .'<10 /II