Analiza finansowa

Przewodnik metodyczny
Analiza finansowa
Dr Maria Gorczyńska
I. Ogólne informacje o przedmiocie
Cel: zaprezentowanie Słuchaczom
ogólnej wiedzy na temat oceny
kondycji finansowej przedsiębiorstwa
przy
pomocy
metod
analizy
finansowej
ze
szczególnym
uwzględnieniem
metody
wskaźnikowej i badania przyczyn
zaistniałych zmian w wartościach
wskaźników.
Ramowy program:
1) Analiza finansowa istota i cel – analiza finansowa
jako część analizy ekonomicznej
2
a. Klasyfikacje
analizy
finansowej róŜnych według
kryteriów,
b. Techniki i metody analizy
finansowej,
c. Metody prezentacji wyników
2) Źródła danych
finansowej
dla
przeprowadzenia
a. Bilans
z
uzupełniającymi,
analizy
notami
b. Rachunek zysków i strat
c. Rachunek
pienięŜnych.
3) Wstępna
analiza
finansowych
podstawowych
przepływów
sprawozdań
a. Analiza
w
układzie
pionowym,
poziomym
i
pionowo-poziomym bilansu
przedsiębiorstwa
b. Analiza
przychodów,
kosztów i zysku zawartych w
rachunku zysków i strat
c. Analiza
działalności
operacyjnej, finansowej i
inwestycyjnej za pomocą
wstępnej analizy przepływów
pienięŜnych
4) Analiza wykorzystywania majątku przedsiębiorstwa
w aspekcie poprawy efektywności działalności
przedsiębiorstwa
3
a. Produktywność
ogółem
majątku
b. Produktywność rzeczowych i
niematerialnych składników
majątku firmy
c. Analiza
obrotowości
składników
majątku
przedsiębiorstwa.
5) Analiza płynności finansowej przedsiębiorstwa
a. Pojęcie i znaczenie pozycji
kapitału
obrotowego
w
firmie
b. Pojęcie płynności finansowej
przedsiębiorstwa
c. Statyczna i Dynamiczna
ocena płynności finansowej
firmy
6) Ocena zadłuŜenia podmiotu gospodarczego
a. Znaczenie samofinansowania
w
działalności
przedsiębiorstwa
b. Analiza zdolności kredytowej
podmiotu gospodarczego
c. Ocena obsługi zadłuŜenia
podmiotu gospodarczego
7) Analiza rentowności działalności przedsiębiorstwa
a. Klasyfikacja
rentowności
wskaźników
4
b. Analiza
rentowności
czynników produkcji
c. Analiza
rentowności
wykorzystywania kapitałów
podmiotu gospodarczego
8) Zastosowanie przyczynowej analizy rentowności do
oceny kondycji finansowej podmiotu gospodarczego
a. Związki
skutkowe
rentowności
przyczynowo
w
analizie
b. Analiza
wpływu
poszczególnych czynników
na
zmiany
poziomu
rentowności sprzedaŜy
c. Ocena
czynników
oddziaływujących na zmiany
poziomu
rentowności
kapitału własnego
9) Analiza wskaźników rynku kapitałowego
10) Zastosowanie analizy finansowej do badania
symptomów zagroŜenia upadłości przedsiębiorstwa
Literatura:
T. Waśniewski, W. Skoczyłaś: Teoria i praktyka
analizy finansowej w przedsiębiorstwie, Fundacja
Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa
2002
M. Sierpińska, T. Jachna: Ocena przedsiębiorstw
według standardów światowych, PWN, Warszawa
1998
5
M.
Sierpińska,
D.
Wędzki:
Zarządzanie
płynnością
finansową
w
przedsiębiorstwie, PWN, Warszawa 1997
Z. Leszczyński, A. Skowronek – Mielczanek:
Analiza ekonomiczno-finansowa spółki, PWE,
Warszawa 2004
G. Gołębiowski, A. A. Tłaczała: Analiza
ekonomiczno- finansowa w ujęciu praktycznym,
Difin, Warszawa 2005
T. Siudek: Analiza finansowa podmiotów
gospodarczych, SGGW, Warszawa 2004
Praca zb. pod red. B. Micherdy: Sprawozdania
finansowe i ich analiza, Stow. Gł. Księg. W Polsce
Zarząd Główny, Warszawa 2005
H. Buk: Sprawozdawczość finansowa i analiza
finansowa przedsiębiorstwa, AE, Katowice 2005
M. R. Tyran: Wskaźniki finansowe, Dom Wyd
ABC, Kraków 2001
II. Problematyka zajęć dydaktycznych
Słowa klucze
Analiza finansowa – całokształt zagadnień
związanych z oceną działalności przedsiębiorstwa
dokonujących oceny sytuacji majątkowej oraz
finansowej analizuje wzrost oraz pozycję finansową
przedsiębiorstwa wynik finansowy i związaną z tym
ocenę efektywności gospodarowania ,rentowność
oraz koszty i przychody ze sprzedaŜ.
6
jest dokonywana
Analiza wewnętrzną dla potrzeb kierownictwa firmy,pozwala ona
prawidłowo zarządzać na bieŜąco jak i jest konieczna
przy podejmowaniu decyzji strategicznych.
Analiza zewnętrzną – analiza dokonywana przez
otoczenie przedsiębiorstwa, czyli obecni i przyszli
kontrahenci, inwestorzy, pracownicy
Analiza retrospektywna
Analiza bieŜąca
Analiza prospektywna
Analiza porównawcza:
o Wewnętrzna
- porównanie z danymi postulowanymi,
- porównanie w czasie ;
o Zewnętrzna
- porównanie z danymi zakładu z branŜy,
- porównanie z danymi średnio branŜowymi,
- porównanie ze wskaźnikami róŜnych branŜ
Techniki analizy finansowej :
o technika indukcji
o technika dedukcji
o technika redukcji.
Metody stochastyczne
Metody deterministyczne
o metoda kolejnych podstawień,
o metoda logarytmowania,
o metoda wskaźnikowa,
7
Sprawozdania
– załącznik 1,2,3
finansowe
Bilans – jest to sprawozdanie obejmujące zestawienie
aktywów i pasywów przedsiębiorstwa na określony moment
bilansowy
Rachunek zysków i strat – jest to sprawozdanie finansowe
obejmujące przychody ze sprzedaŜy, zyski nadzwyczajne,
koszty i straty nadzwyczajne
Rachunek przepływów pienięŜnych – jest to sprawozdanie
obejmujące przepływy pienięŜne dotyczące działalności
operacyjnej, finansowej i inwestycyjnej
Wstępna analiza sprawozdań finansowych
Analiza pionowa bilansu – analiza obejmujące podstawowe
wskaźniki majątku i struktury
wskaźnik struktury majątku
Sm = aktywa trwałe / aktywa obrotowe
wskaźnik struktury kapitał
Sk = kapitał własny / kapitał obcy
Analiza pozioma bilansu – analiza obejmuje wskaźniki
zastosowania kapitału własnego i kapitału obcego
Wskaźnik zastosowania kapitału własnego
Wkwł = kapitał własny / aktywa trwałe
Wskaźnik zastosowania kapitału obcego
8
Wkobc = kapitał obcy / aktywa obrotowe
Złota reguła finansowa – kapitały własne w całości
pokrywają aktywa trwałe
Złota reguła bilansowa – kapitały stałe w całości pokrywają
aktywa trwałe
Wskaźnik syntetyczny sytuacji majątkowo finansowej
przedsiębiorstwa
Wssmf = Sk / Sm
Wssmf = Wkuł / Wkobc
Działalność operacyjna - podstawowy rodzaj
działalności jednostki oraz inne rodzaje działalności
nie zaliczone do działalności inwestycyjnej lub
finansowej
Działalność finansowa - – to pozyskiwanie lub
utrata źródeł finansowania oraz wszystkie z nimi
związane pienięŜne koszty i korzyści
Działalność inwestycyjna - związana jest z
nabywaniem lub zbywaniem składników aktywów
trwałych
i
krótkoterminowych
aktywów
9
finansowych oraz
nimi
związanymi
wszystkimi
pienięŜnymi
kosztami
z
i
korzyściami
WSTĘPNA OCENA SYTUACJI FINANSOWEJ
Wyodrębniając trzy rodzaje strumieni pienięŜnych , wg rodzajów
działalności, oraz uwzględniając dwojaki charakter tych
przepływów (dodatni, ujemny) moŜna wyróŜnić 8 przypadków
sytuacji, w której znaleźć się moŜe dany podmiot gospodarczy.
Przepływy
pienięŜne netto z
działalności
Operacyjnej
Kolejne przypadki
1
2
3
4
5
6
7
8
+
+
+
+
-
-
-
-
Inwestycyjnej
+
-
+
-
+
-
+
-
Finansowej
+
-
-
+
+
+
-
-
- przepływy netto oznaczają róŜnicę pomiędzy wpływami i
wydatkami w ramach określonego rodzaju działalności
- „+” oznacza: wpływy > wydatków = dodatnia wartość
przepływów netto z działalności
- „-„ oznacza: wpływy < wydatków = ujemna wartość przepływów
pienięŜnych netto (niedobór)
Produktywność majątku
Wskaźnik produktywności aktywów ogółem
10
=przychody ogółem / przeciętny stan aktywów ogółem
Wskaźnik produktywności rzeczowych i
niematerialnych składników aktywów trwałych
=przychody ze sprzedaŜy /przeciętny stan rzeczowych
i niematerialnych składników aktywów trwałych
Wskaźnik obrotowości zapasów
=przychody ze sprzedaŜy / przeciętny stan zapasów
[w dniach przeciętny stan zapasów x 365 / przychody
ze sprzedaŜy ]
WskaŜnik obrotowości naleŜności
=przychody ze sprzedaŜy brutto / przeciętny stan
naleŜności
[w dniach przeciętny stan naleŜności x 365 /
przychody ze sprzedaŜy brutto ]
Kapitał obrotowy
Zarządzanie kapitałem pracującym
⇓
ZARZĄDZANIE AKTYWAMI BIEśĄCYMI
powinno
zmierzać optymalizacji wielkości struktury majątku
obrotowego przy załoŜeniu minimalizacji kosztów utrzymywania ich,
11
powinno
dąŜyć
do
takiej
struktury finansowania ich aby
ponosić jak najmniejsze koszty ich finansowania,
KAPITAŁ PRACUJĄCY
=
MAJĄTEK OBROTOWY - ZOBOWIĄZANIA BIEśĄCE
KAPIAŁ PRACUJĄCY DODATNI
⇓
majątek obrotowy jest finansowany z kapitałów stałych i zobowiązań
bieŜących
KAPITAŁ PRACUJĄCY ZEROWY
⇓
majątek obrotowy jest finansowany ze zobowiązań bieŜących
KAPITAŁ PRACUJĄCY UJEMNY
⇓
majątek trwały po części jest finansowany ze zobowiązań
bieŜących
Płynność finansowa
STATYCZNA
Wskaźnik ogólnej płynności =aktywa obrotowe /
zobowiązania bieŜące
/1.2;2.45/
Wskaźnik bieŜącej płynności = aktywa obrotowezapasy / zobowiązania bieŜące
/1/
Wskaźnik wypłacalności środkami pienięŜnymi =
śr.pienięŜne / zobowiązania bieŜące
12
/20%/
DYNAMICZNA
Wskaźnik ogólnej wystarczalności gotówkowej.
Przepływy pienięŜne netto z działalności operacyjnej
Spłata zobowiązań + wypłata dywidend + inwestycje w
wartościach niematerialnych
i prawnych oraz rzeczowym majątku trwałym
Wskaźnik spłacalności ogółu zobowiązań
Spłata zobowiązań ogółem
Środki pienięŜne z działalności operacyjnej
Wskaźnik pokrycia odsetek
Odsetki
Przepływy pienięŜne netto z działalności operacyjnej
Wskaźnik wypłaty dywidend
13
Dywidendy
Przepływy pienięŜne netto z działalności operacyjnej
Wskaźnik sfinansowania inwestycji
Wydatki na inwestycje
Przepływy pienięŜne netto z działalności operacyjnej
Wskaźniki wydajności gotówkowej
Wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaŜy
Przychody pienięŜne netto z działalności operacyjnej
Przychody ze sprzedaŜy produktów, towarów i materiałów +
pozostałe przychody operacyjne
Wskaźnik wydajności gotówkowej zainwetowanego
kapitału
Przepływy pienięŜne netto z działalności operacyjnej
Przeciętny stan zainwestowanego kapitału
14
Samofinansowanie,
wiarygodność kredytowa
zadłuŜenie,
Wskaźnik ogólnego zadłuŜenia =
zobowiązania ogółem /aktywa ogółem
Wskaźnik udziału kapitałów własnych w
finansowaniu majątku
=kapitał własny / aktywa ogółem
Wskaźnik relacji zobowiązań do kapitałów
własnych=
całość zobowiązń / całość kapitałów własnych
Wskaźnik relacji zobowiązań długoterminowych
do całości zobowiązań
=zobowiązania długoterminowe / całości zobowiązań
Wskaźnik pokrycia odsetek z uzyskanych efektów
finansowych
=zysk brutto+odsetki /odsetki
Wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyŜką
finansową
=zysk netto+amortyzacja /średni stan zobowiązań
Rentowność czynników produkcji
I. Rentowność sprzedaŜy:
Rentowność sprzedaŜy
=[zysk netto / sprzedaŜ netto] x 100
Rentowność netto
15
=[koszt własny sprzedaŜy
/ sprzedaŜ netto] x 100
II. Rentowność aktywów
=[zysk netto / wartość aktywów ogółem] x 100
/ROA/
Rentowność kapitału
Rentowność kapitałów własnych
=[zysk netto / kapitały własne] x 100
/ROE/
Rentowność kapitałów całkowitych
=[zysk netto / kapitał całkowity] x 100
III. Program pracy samodzielnej
1. Zastosowanie
przyczynowej
analizy rentowności do oceny
kondycji finansowej podmiotu
gospodarczego
a. Związki
skutkowe
rentowności
przyczynowo
w
analizie
b. Analiza
wpływu
poszczególnych czynników
na
zmiany
poziomu
rentowności sprzedaŜy
c. Ocena
czynników
oddziaływujących na zmiany
poziomu
rentowności
kapitału własnego
2. Analiza wskaźników
kapitałowego
rynku
16
3. Zastosowanie analizy finansowej
do
badania
symptomów
upadłości
zagroŜenia
przedsiębiorstwa
Słowa klucze
Wskaźniki rynku kapitałowego
EPS =
zysk netto
x 100
ogólna liczba emitowanych akcji
P/E =
cena rynkowa 1 akcji
x100
zysk netto na jedną akcję
DY =
dywidenda na jedną akcję
x 100
cena rynkowa jednej akcji
DP =
dywidenda na jedną akcję
x 100
zysk netto na jedną akcję
17
Model Du Ponta
Modele zagroŜenia upadłości firmy
T. Waśniewski, W. Skoczyłaś: Teoria i
praktyka
analizy
finansowej
w
przedsiębiorstwie, Fundacja Rozwoju
Rachunkowości w Polsce, Warszawa 2002
M. Sierpińska, T. Jachna: Ocena
przedsiębiorstw
według
standardów
światowych, PWN, Warszawa 1998
Z. Leszczyński, A. Skowronek
–
Mielczanek:
Analiza
ekonomicznofinansowa spółki, PWE, Warszawa 2004
T. Siudek: Analiza finansowa podmiotów
gospodarczych, SGGW, Warszawa 2004
IV. Wymagania dotyczące zaliczenia przedmiotu :
rozwiązanie testu z zakresu wnioskowania
na podstawie przeprowadzonej analizy
wskaźnikowej badanego przedsiębiorstwa
oraz udzielenie wyczerpującej odpowiedzi
na dwa pytania otwarte z 3 postawionych /
egzamin pisemny/. Zasada obowiązuje
zarówno w pierwszym jak i w drugim
terminie
Załącznik 1
Załącznik 2
18
Załącznik 3