KMS - Prawo i Finanse sc

KMS - Prawo i Finanse s.c. - Internetowa Kancelaria
e-mail: [email protected], http://internetwa-kancelaria.pl
Data dodania: 25.08.2010.
Odszkodowanie w procesie karnym (pozew adhezyjny).
Popełnienie przestępstwa, oprócz odpowiedzialności karnej sprawcy, nierzadko
niesie za sobą także odpowiedzialność cywilną. Roszczeń majątkowych
wynikających bezpośrednio z popełnienia przestępstwa można dochodzić bez
konieczności wnoszenia pozwu w odrębnym postępowaniu cywilnym, można
uczynić to w samym postępowaniu karnym.
Pokrzywdzony nie musi czekać w takiej sytuacji na wyrok skazujący w procesie
karnym, aby wnieść odrębny pozew w postępowaniu cywilnym celem
dochodzenia stosownego odszkodowania. W przypadku wyrządzenia szkody przez
sprawcę przestępstwa może on dochodzić odszkodowania jeszcze przed
zakończeniem postępowania karnego. Służy temu tzw. powództwo adhezyjne. W
przypadku jego uwzględnienia należność jest zasądzana wyrokiem w sprawie
karnej i z chwilą jego uprawomocnienia powód cywilny może wezwać skazanego
do zapłaty.
Pozew adhezyjny może wnieść pokrzywdzony przestępstwem. Można nim
dochodzić jedynie roszczeń majątkowych wynikających bezpośrednio z
popełnienia przestępstwa, np.:
w sprawie dotyczącej przestępstwa pobicia pokrzywdzony (pobity) może
dochodzić od sprawcy zwrotu kosztów leczenia;
w sprawie kradzieży pokrzywdzony (właściciel skradzionego mienia) może
dochodzić od sprawcy zwrotu zagarniętej rzeczy lub odszkodowania, w
przypadku gdy zwrot rzeczy skradzionej jest niemożliwy.
Strona 1/3
KMS - Prawo i Finanse s.c. - Internetowa Kancelaria
e-mail: [email protected], http://internetwa-kancelaria.pl
Pozew adhezyjny powinien odpowiadać warunkom formalnym normalnego
pozwu, wynikającym z przepisów dotyczących postępowania cywilnego. Może
być wniesiony najpóźniej do momentu rozpoczęcia przewodu sadowego w
postępowaniu karnym, czyli do chwili odczytania aktu oskarżenia przez
prokuratora. Pozew można zatem wnieść do sądu, bądź do prokuratury, w
zależności od etapu rozwoju sprawy karnej. Z chwilą wniesienia pozwu
adhezyjnego pokrzywdzony staje się stroną postępowania karnego - tj. powodem
cywilnym. Oskarżony (podejrzany) staje się zaś ponadto pozwanym.
W zależności od rozstrzygnięcia sprawy karnej sad:
w przypadku skazania sprawcy - może uwzględnić powództwo cywilne w
całości lub w części bądź je oddalić;
w każdym innym przypadku - pozostawia powództwo cywilne bez
rozpoznania.
W przypadku oddalenia powództwa pokrzywdzonemu (powodowi cywilnemu)
przysługuje prawo do wniesienia apelacji od wyroku w tym zakresie.
Pokrzywdzony nie ponosi żadnego ryzyka w związku z wniesieniem pozwu
adhezyjnego w postępowaniu karnym. Jeżeli bowiem sąd odmówi przyjęcia
powództwa bądź pozostawi je bez rozpoznania, pokrzywdzony może mimo to
dochodzić swoich roszczeń przed sądem cywilnym. W takim wypadku w terminie
30 dni od daty odmowy przyjęcia bądź pozostawienia powództwa bez
rozpoznania pokrzywdzony może żądać przekazania pozwu sądowi właściwemu
do rozpoznawania spraw cywilnych. W takiej sytuacji za dzień zgłoszenia
roszczenia uznaje się dzień wniesienia pozwu adhezyjnego.
Pokrzywdzony jest tymczasowo zwolniony z obowiązku uiszczenia opłaty od pozwu
adhezyjnego oraz ewentualnie opłaty od apelacji od wyroku. Oznacza to, iż w
przypadku uwzględnienia powództwa koszty te poniesie skazany (pozwany), zaś w
przypadku jego oddalenia - pokrzywdzony (powód cywilny). Wniesienie pozwu w
procesie karnym ma zatem dodatkową zaletę - do czasu zakończenia procesu nie
Strona 2/3
KMS - Prawo i Finanse s.c. - Internetowa Kancelaria
e-mail: [email protected], http://internetwa-kancelaria.pl
trzeba tego pozwu opłacać.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. - Kodeks postępowania karnego (Dz.U. 1997, Nr 88,
Poz. 555): art.62, 67, 415, 642, 644.
Frazy kluczowe: postępowanie karne, postępowanie cywilne, przestępstwo,
sprawca, odpowiedzialność karna, odpowiedzialność cywilna, roszczenia
majątkowe, pozew, pozew adhezyjny, pokrzywdzony, poszkodowany, ofiara,
wyrok, odszkodowanie, szkoda, powództwo adhezyjne, wyrok, skazany,
uprawomocnienie, przewód sądowy, akt oskarżenia, powód, pozwany,
uwzględnienie powództwa, oddalenie powództwa, pozostawienie powództwa bez
rozpoznania, apelacja, opłata w procesie cywilnym.
Strona 3/3