Artykuł Andrzeja M. Skrzeczowskiego, kierownika Działu
Transkrypt
Artykuł Andrzeja M. Skrzeczowskiego, kierownika Działu
USŁUGI Dla środowiska naukowego Andrzej M. Skrzeczk owski Projekt PLATON Artykuł zawiera wstępne informacje na temat rozpoczynającej się realizacji projektu „Platforma Obsługi Nauki PLATON – Etap I: Kontener usług wspólnych”. Projekt ten jest realizowany przez jednostki będące członkami Konsorcjum PIONIER, zgodnie z zasadami określonymi w porozumieniu z sierpnia ubiegłego roku. 14 B I U L E T Y N NASK Ś rodowisko naukowo-akademickie War szaw y już niedługo uzyska dostęp do zupełnie now ych usług sieci PIONIER. Możliwość taka powstanie w związku z właśnie rozpoczynającą się realizacją projektu o tytule „Platforma Obsługi Nauk i PLAT ON – Etap I: Kont ener usług wspólnych” [dalej zwany w skrócie PLATON]. Projekt ten jest realizowany przez jednostk i będące jednocześnie członkami Konsorcjum PIONIER (zgo dnie z zasadami określonymi w poro zumieniu z 14 sierpnia 2008 roku) – w tym NASK jako Jednostkę Wiodącą dla środowiska warszawskiego. Wnio sek PLATON uzyskał dofinansowanie w wyniku rozstrzygnięcia pierwszego konkursu w ramach działania POIG 2.3. Celem ogólnym projektu jest rozbudowa istniejącej krajowej infrastruktury tele informat ycznej nauk i (sieć PIONIER) o aplikacje i usługi wspierające badania naukowe i prace rozwojowe polskich zespołów badawczych na rzecz innowa cyjnej gospodarki. W wyniku nak ładów na infrastrukturę nauk i w Polsce, dokonanych przez Mini sterstwo Nauk i i Szkolnictwa Wyższego w latach 2000-2005, powstała ogólno polska światłowodowa teleinformatycz na sieć PIONIER, obejmująca swym zasięgiem większość polskich uczelni i instytucji naukow ych. Początkowe założenia zostały jednak – w wyniku braku środków finansow ych – istotnie zredukowane, głównie w części aplika cyjnej. W efekcie polskie środow isko nauk i i szkolnictwa wyższego nie może obecnie w pełni wykorzystywać moż liwości nowoczesnej, szerokopasmowej sieci optycznej. Ze względu na per manentny niedobór środków finanso wych środowisko to nie ma możliwości samodzielnego sfinansowania rozwoju zaawansowanych usług i aplikacji tele informat ycznych dla swoich potrzeb. Jednocześnie działania tak ie – w celu optymalnego wykorzystania istniejących środków – pow inny mieć charakt er ponadregionalny, co stanowi dodatkową trudność natur y organizacyjnej. Szansą w tej sytuacji jest wykorzysta nie środków UE dostępnych w ramach działania POIG 2.3. Próbą wykorzy stania tej szansy jest właśnie Projekt PLATON, który uzyskał dofinansowanie na kwot ę ponad 80 mln zł i będzie realizowany do 2012 roku. Projekt podzielony jest na pięć części. U1. Wideokonferencje W ramach U1 realizowane będzie udo stępnianie środowisku naukowemu bez piecznych teleinformat ycznych usług wideokonferencji realizowanych na dro dze wykorzystania wysok iej jakości Planowane rozwiązania systemu wideokonferencyjnego w sieci PIONIER. System ten umożliwi zarówno połączenia punkt-punkt, jak i połącze nia pomiędzy wieloma lokalizacjami jed nocześnie. Zapewni również możliwość rejestracji poszczególnych wideokonfe rencji i ich odtworzenia. Łączność będzie nawiąz ywana ze spe cjalnie przeznaczonego i zaaranżowa nego do tego celu pokoju wideokonfe rencyjnego (w celu uzyskania jak naj lepszej jakości transmitowanego obrazu i dźwięku), jednak będzie istniała także możliwość przemieszczania terminala do innych pomieszczeń (laboratoriów, sal wyk ładow ych, itp.). Możliwe będzie jednoczesne przeprowa dzenie wideokonferencji pomiędzy wszy stkimi ośrodkami MAN, jak również rea lizacja wielu równoległych wideokonfe rencji w mniejszych grupach. Przebieg konferencji będzie można zarchiwizować z możliwością jej późniejszego odtwo rzenia. U2. EDUROAM W ramach projektu przewidywane jest wdrożenie teleinformat ycznych usług eduroam, tj. prostego i bezpiecznego roamingu połączenia do Internetu za pomocą sieci bezprzewodowej WiFi dla osób ze środowiska nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce. Dzięk i usługom eduroam pracownicy nauk i i studenci uzyskają prosty, ale równocześnie kontrolowany dostęp do Internetu na terenie wszystkich insty tucji włączonych do usługi, zarówno w Polsce jak i w całej Europie. Prostota korzystania z eduroam jest porównywal na do używania telefonu komórkowego – wystarczy uruchomić laptop w zasięgu sieci eduroam i po chwili użytkownik może korzystać z Internetu. Usługi edu roam działają poprzez połączenie ser werów zarządzających sieciami bez przewodow ymi instytucji za pośrednic twem struktury pośredniczących serwe rów eduroam. U3. Usługi kampusowe Ta część projektu ma na celu upo wszechnienie wykorzystania infrastruk tur y obliczeniowej w środow isku nau kow ym. Odbywać się to będ zie przez wdrożenie platformy zaawansowanych usług informat ycznych o zasięgu ogól nok rajow ym, dostarczając ych usług i kampus owe (aplik acje na żądanie). Platforma ta zapewni szerok iemu gronu użytkowników ze środow isk akademic kich i badawczych elastyczny, skalo walny dostęp do specyficznych aplik a cji. Aplik acje te dostępne będą zarówno w systemie MS Windows, jak i Linux, i będą uwzględniać potrzeby różnych grup zawodow ych środow iska naukowe go. Wdrożony zostanie także system zin tegrowanych usług zarząd zania zaso bami gridow ymi. W szczególności ta część projektu PLATON pozwoli zaoferować następującą funkcjo nalność usług: � zdalna praca z aplik acjami int e rakc yjnymi (graf icznymi) w środow i sku Microsoft Windows (np. Matlab/ Simulink, narzędzia graficzne Aut oCad, Corel), � uruchamianie na żądanie maszyn wirtualnych (z systemem Windows lub Linux) stanowiących dedykowane śro dowisko pracy dla aplikacji użytkow nika, np. naukowca, programisty czy grafika, � możliwość zestawienia wirtualnego minik lastra na potrzeby danego użyt kownika, np. laboratorium dla grupy studentów lub naukowców korzystają cych z określonych aplikacji, � zlecanie zadań wsadow ych, np. ani macji scen, wizualizacji. Dostęp użytkownika do systemu odby wać się będzie w sposób jednolity, nieza leżny od jego fiz ycznej lokalizacji. Umoż liwi to nadrzędna warstwa zarządzania zasobami, odpowiedzialna za kierowanie żądań użytkowników do odpowiednich klastrów lokalnych i w dalszej kolejności do ich węzłów. B I U L E T Y N NASK 15 Ze środków Unii Europejskiej U4. Usługi powszechnej archiwizacji Wdrożenie dla środowiska naukowego usług powszechnej, rozproszonej archi wizacji ma na celu zwiększenie ochro ny danych w czasie rzeczyw istym. Odbywać się to będzie poprzez reali zację usług na żądanie dla sieciowej powszechnej archiwizacji danych o roz proszonej strukturze. Usługi powszechnej archiw izacji umoż liw iać będą archiw izacje danych (two rzenie kopii zapasowej danych, zlo kalizowanej w odleg łym geograficznie miejscu) wraz z możliwością dostępu on-line oraz odt worzeniem kopii zapa sowej w przypadku utrat y danych pod stawow ych w trybie 24h x 7 dni w tygo dniu. U5. Usługa naukowej interaktywnej telewizji HD Usługa polega na udostępnienie środo wisku naukowemu krajowej platformy dystrybucji naukowej interaktywnej tele 16 B I U L E T Y N NASK wizji HD i świadczeniu w sieci PIONIER usług opartych o treści cyfrowe o wyso kiej rozdzielczości dla edukacji, popula ryzacja nauki, telemedycyny itp. W ramach projektu uruchomiona zosta nie infrastruktura składająca się ze zlo kalizowanych w części Jednostek Wio dących MAN i KDM studiów produkcyj nych, studiów nagrań, wozu transmisyj nego (mobilnego studia produkcyjnego) oraz systemu repoz ytoriów i systemów emisyjnych w Internecie. Realizacja poszczególnych usług odby wać się będzie sukcesywnie, a główne prace instalacyjne zaplanowane są na 2010 rok. Koordynatorem projektu jest Instytut Chemii Bioorganicznej PAN – Poznańskie Centrum Superkomputero wo Sieciowe (IChB PCSS). Artykuł powstał na podstawie Studium Wykonalności Projektu PLATON. Autor jest kierownikiem Działu Inżynierii Sieci w NASK