18. niedz. zw. Mt 14,14-21 - Fundacja PRZYJACIELE ŻYCIA

A – 18 niedz. zw. Mt 14,13-21
Nakłońcie wasze ucho i przyjdźcie do mnie,
posłuchajcie mnie, a dusza wasza żyć będzie.
Ref. Otwierasz rękę, karmisz nas do syta.
z I czyt. Iz 55,1-3a i refren do Ps 145
trzy fazy królestwa niebieskiego:
a. inauguracja królestwa w osobie, nauce i czynach Jezusa; Orygenes mówi wręcz, że sam Jezus jest
królestwem Bożym - autobasileia (por. Mt 4,17);
b. czas Kościoła, czyli okres rozwoju królestwa Bożego w świecie, od wniebowstąpienia Jezusa do Jego
powtórnego przyjścia na końcu czasów;
c. królestwo eschatologiczne, kiedy to zło zostanie ostatecznie zniszczone, a sprawiedliwi jaśnieć będą
jak słońce w królestwie Ojca swego (Mt 13,43).
Jezus odrzucony przez rodaków w Nazarecie, usuwa się do Galilei i na jej pogranicze. Tu kształtuje
App i uczniów.
- tekst należy do 4 cz. Ew. Mt (13,54-19,2) → królestwo Boże (część III Mt) wyjaśnianie przez JX
w przypowieściach przybiera konkretne i widoczne kształty we wspólnocie Jezusowej →
tzn. w Kościele. Tym, którzy chcą być jej członkami JX podaje nowe zasady i reguły życia
(miłość, pokora, prostota).
Kontekst poprzedzający:
1.
- los proroka w ojczyźnie uwidoczniony w historii św. Jana Chrzciciela (13,57). Prorok jest
tym, kto o krok poprzedza JX – chronologicznie, bowiem „teologicznie” to Jan idzie
śladami i drogą JX – tak przy początku (poczcie i narodziny Jana) jak i na końcu
(męczeńska śmierć).
- tekst o ścięciu Jana Chrzciciela rozpoczyna się wzmianką o zmartwychwstaniu (zob.
14,2b) zaś po wzmiance o pogrzebie Jana pojawia się chleb na pustkowiu… → zabicie =
obumarcie – to proces ziarna ukrytego w ziemi, które rośnie i wydaje plon – chleb.
2.
Rozmnożenie chleba to znak, który pozwoli uczniom uwierzyć w JX jako Mesjasza. Jest to
tzw. cud „dar” – istotą takich cudów jest usunięcie jakichś materialnych braków lub
ludzkiej biedy. Dokonuje się z inicjatywy cudotwórcy (nie z prośby ludzi) i nie jest
spektakularny → dopiero zebranie ułomków unaoczni, co tak naprawdę się dokonało.
Bóg jest wrażliwy na pragnienie i głód człowieka – zapowiada w ten sposób Eucharystię –
dar Boży z siebie samego, aby człowiek „miał życie i miał je w obfitości” (J 10,10)
Kontekst następujący:
Lęk apostołów -JX kroczy po jeziorze a uczniowie niedowierzają, wątpią… → potrzeba wielu
doświadczeń, aby uwierzyć Jezusowi – dokona się to dopiero po wydarzeniach Paschalnych.
Naród izraelski żył nadzieją, że przyjdzie, wg Bożych obietnic, Mesjasz. Wierzono, że będzie On
podobny do Mojżesza (mówiono nawet: Drugi wybawca – Mesjasz, podobny będzie do pierwszego Mojżesza)
→ rozmnożenie chleba, opowiedziane przez Mt w 2 momentach przypomina Mojżesza:
1.
Mojżesz wybawił lud z niewoli
Jezus, najpierw leczy chorych, objawiając się jako wybawca z niewoli zła
2.
Mojżesz na pustyni karmi lud manną
Jezus karmi lud cudownie rozmnożonym chlebem
→ w. 19 to jakby „ustanowienie” Eucharystii Mt 26,26nn
→ rozmnożenie chleba jest typem Eucharystii i jej zapowiedzią
w. 13-14
* oddalił się
– nie z obawy ale, by powstrzymać wrogów przed popełnieniem drugiego morderstwa
oraz dlatego, że to jeszcze nie ten czas (św. Hieronim)
– prawdopodobnie JX oddalił się na modlitwę po śmierci Jana rozważając własną śmierć
* pustynne miejsce ἔρημον τόπον (ἔρημος) – zazwyczaj mówi się tu o płn-zach. wybrzeżu
Jeziora Genezaret - nie idzie tu więc o pustynię;
→ prawdopodobnie jest to aluzja do Izraela wędrującego przez pustynię
- lud na pustyni jest symbolem nowego początku którego dokonuje JX
* tłumy poszły za Nim
– czy warunkiem pójścia za JX jest doznanie cudu? - czy też doznanie cudu jest owocem
pójścia za JX?
→ rozmnożenie chleba i cuda są tu owocem pójścia za JX (u Mt pójść za JX tzn. stać się
Jego uczniem)
- widać tu inność uczt:
1.
Heroda (14,1-12) - pałac, pycha, arogancja, bezwzględność, morderstwo (życie traci
Jan Chrzciciel)
2.
Jezusa - pustynia, uzdrowienia, dzielenie się, pokój, zaufanie (i paradoksalnie to tu
otrzymuje się życie)
w. 15 myślenie uczniów
- a gdy nastał wieczór ὀψίας δὲ γενομένης – aluzja do wieczerzy eucharystycznej?
(por. 16,20)
→ uczniowie podchodzą do JX i jakby wydają Mu polecenie… → rozumowanie uczniów (tzn.
że wg nich głoszenie królestwa to jedno – zaś jedzenie to coś innego, niech się sami
troszczą…)
- ciekawe, że nie zwracają się do Niego: Panie…
- ludzie ci to niekoniecznie biedacy
- sugestia, że wydarzenie dzieje się w bliskości wiosek (choć małych)
w. 16 myślenie Jezusa
tu nie ma 2 obszarów, 2 rzeczywistości: król. Boże i codzienne życie…
! do Król. Bożego należy wszystko!
→ Dobra Nowina karmi i uczniów i innych (J 4,34; Mt 10,8) → to pokarm, który syci nie
tylko umysł człowieka i jego duszę ale i ziemski głód
- wg starożytnego zwyczaju uczniowie zapraszali nauczyciela na posiłek, a tu JX staje się
gospodarzem
w. 17 myślenie uczniów
- ludzka ocena: mamy mało - ich jest dużo
→ postawa małej wiary – przecież już będąc przy JX tak wiele widzieli mocy Bożej
- jeszcze nie umieją zaufać JX choć są do Niego przywiązani (są jak trzecia gleba
z przypowieści o siewcy 13,1nn) → troski doczesne zagłuszyły wiarę i podważyły zaufanie,
by zwrócić się do JX: Panie…
- uczniowie przejmowali się i troszczyli bardziej o ludzi i ich głód niż o JX…
w. 18
* przynieście Mi φέρετέ μοι – zwrot w Ew. 2 razy (Mt 17,17 i Mk 12,15) i dotyczy sytuacji
niewiary
→ wezwanie do praktycznego posłuszeństwa JX niezależnie jak znikome
co posiadamy
- uczniowie mają oddać to niewiele, co posiadają – czyn JX dokona reszty
- „realistyczne spojrzenie” nie jest myśleniem Bożym
jest
to,
w. 19 sposób nakarmienia tłumu przypomina wieczerzę paschalną (26,16)
- JX poleca usiąść na trawie (→ nie jest to pustynia i jest to okres wiosenny) – nawiązanie
do Ps 23: „Pan jest moim pasterzem, niczego mi nie braknie. Pozwala mi leżeć na zielonych
pastwiskach…”
- głowa rodu błogosławiła lub składała dziękczynienie za spożywany pokarm
- chlebem w tradycji biblijnej jest Prawo Mojżeszowe i Słowo Boże (Pwt 8,3; Jr 15,16;
Mt 4,3n; Łk 4,3; J 3,4)
* łamał κλάσας (κλάω) – w NT to słowo jest zarezerwowane tylko dla łamania chleba
Eucharystycznego
→ uczniowie otrzymują chleb a przez ich pośrednictwo ludzie posiłek
→ Ziemia Obiecana to miejsce gdzie nie odczuwając niedostatku nasycisz się chlebem
(Pwt 8,9)
! ale uczniowie dostarczając pokarmu fizycznego nie powinni zapominać o pokarmie
duchowym i odwrotnie
w. 20
* do sytości – por. 4 błogosławieństwo (Mt 5,6 - będą nasyceni w król. eschatologicznym)
* ułomki – podkreślenie mocy cudotwórczej JX
- wg zwyczaju goście byli ugoszczeni należycie, gdy pozostało nieco z posiłku – tu
pozostało 12 koszów
* 12 koszów to 12 pokoleń Izraela (tzn. cały Izrael)
w. 21
szczególne podkreślenie, że nie dokonało się to po ludzku
- nawet do kilkunastu tysięcy ludzi → i jest to już wymiar społeczny (całkowita liczba
Żydów mieszkająca w Palestynie jest oceniana na ok. pół miliona)
- 5 000 – liczba wiernych pierwszej wspólnoty jerozolimskiej (Dz 4,4)