D - Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim

Sygn. akt: I Ns 26/14
POSTANOWIENIE
Dnia 12 marca 2014 roku
Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSR Marta Burzyńska
Protokolant:
Dorota Januszewska
po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2014 roku w Bielsku Podlaskim
na rozprawie
sprawy z wniosku J. F.
z udziałem J. M., C. M., H. N. i K. P.
o stwierdzenie nabycia spadku
postanawia:
1. Stwierdzić, że spadek po S. F. synu M. i A., zmarłym w dniu 12 maja 1998 roku w D., ostatnio stale zamieszkałym
w D. na podstawie ustawy nabyli: żona H. F. (1) (c. S. i K.), córka K. P. (c. S. i H.), córka H. M. (c. S. i H.) i syn J. F.
(s. S. i H.) w częściach po ¼ (jednej czwartej) każde z nich z tym, że wchodzące w skład spadku gospodarstwo rolne
dziedziczą: żona H. F. (1), córka H. M. i syn J. F. w częściach po 1/3 (jednej trzeciej) każde z nich.
2. Stwierdzić, że spadek po H. F. (1) z domu P. córce S. i K., zmarłej w dniu 2 kwietnia 2013 roku w D., ostatnio
stale zamieszkałej w D., na podstawie ustawy nabyły:
• dzieci: K. P. (c. S. i H.) i J. F. (s. S. i H.) w częściach po1/3 (jednej trzeciej) każde z nich,
• wnuki: H. N. (c. P. i H.), J. M. (s. P. i H.) i C. M. (s. P. i H.) w częściach po 1/9 (jednej dziewiątej) każde z nich.
3. Stwierdzić, że zainteresowani we własnym zakresie ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w
sprawie.
Sędzia
Sygn. akt I Ns 26/14
UZASADNIENIE
Wnioskodawca J. F. wnosił o stwierdzenia nabycia spadku po S. F., zmarłym w dniu 12 maja 1998 roku i po H. F. (1)
zmarłej w dniu 2 kwietnia 2013 roku.
Uczestnicy postępowania J. M., C. M., H. N. i K. P. przychylali się do wniosku.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Spadkodawca S. F. syn M. i A., zmarł w dniu 12 maja 1998 roku w D. i tam stale przed śmiercią zamieszkiwał.
Spadkodawca pozostawał w związku małżeńskim z H. F. (1) z domu P.. Miał troje dzieci: K. P., H. M. i J. F..
Spadkodawca S. F. nie sporządził testamentu. Żaden ze spadkobierców ustawowych nie odrzucał spadku, nie zrzekał
się dziedziczenia, ani nie został uznany za niegodnego dziedziczenia. W skład spadku po S. F. wchodziło gospodarstwo
rolne o powierzchni około 1,053 hektara, położone w D.. W chwili otwarcia spadku po S. F., jego żona H. F. (1) miała
ukończone 76 lat i pobierała emeryturę rolniczą. Syn J. F. był trwale niezdolny do pracy, miał orzeczoną III grupę
inwalidzką, a wcześniej stale pomagał spadkodawcy w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Córka H. M. pracowała
jako nauczyciel i stale pomagała rodzicom w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Córka K. P. prowadziła własną
działalność gospodarczą, nie miała żadnych kwalifikacji rolniczych, nigdy nie pracowała stale w gospodarstwie rolnym.
Spadkodawczyni H. F. (1) z domu P., córka S. i K., zmarła w dniu 2 kwietnia 2013 roku w D. i tam stale przed
śmiercią zamieszkiwała. Spadkodawczyni była wdową. Miała troje dzieci: K. P., H. M. i J. F.. H. M. zmarła przed
spadkodawczynią, w dniu 1 marca 2010 roku, pozostawiając troje dzieci: H. N., C. M. i J. M.. Spadkodawczyni H. F. (2)
nie sporządziła testamentu. Żaden z jej spadkobierców ustawowych nie odrzucał spadku, nie zrzekał się dziedziczenia,
ani nie został uznany za niegodnego dziedziczenia.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zapewnienia spadkowego złożonego przez uczestniczkę
postępowania K. P. (k. 27v), odpisów skróconych aktów stanu cywilnego (k.4-10 i k. 13), zeznań zainteresowanych: K.
P. (k. 27v-28), J. F. (k. 28), H. N. (k.28), J. M. (k. 28) i C. M. (k.28).. W ocenie Sądu, zapewnienie spadkowe złożone
przez uczestniczkę postępowania K. F.-P. jest wiarygodne i może być podstawą prawidłowych ustaleń faktycznych,
albowiem znajduje potwierdzenie w odpisach skróconych aktów stanu cywilnego i w oświadczeniu pozostałych
zainteresowanych. Zeznania zainteresowanych także zasługują na wiarę albowiem są zgodne, logiczne i wzajemnie
się uzupełniają.
Sąd zważył, co następuje:
Porządek dziedziczenia po S. F. i H. F. (1) określa ustawa, albowiem spadkodawcy ci nie pozostawili testamentu.
Zgodnie bowiem z art. 926 § 2 kodeksu cywilnego dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy
spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Spadkobiercami ustawowymi S. F. są żona i trójka jego dzieci, ponieważ żyli oni w dacie otwarcia spadku. Spadek
otwiera się bowiem w chwili śmierci spadkodawcy i z tą chwilą spadkobiercy nabywają spadek (art 924 i 925 kodeksu
cywilnego). Podkreślić należy, iż zasady dziedziczenia określają przepisy obowiązujące w dacie otwarcia spadku, stąd
ustalając krąg spadkobierców ustawowych S. F., Sąd stosował przepisy w brzmieniu obowiązującym w dniu 12 maja
1998 roku.
Zgodnie z art. 931 § 1 kodeksu cywilnego w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy
oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być
mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Z zapewnienia uczestniczki postępowania K. P. i oświadczeń pozostałych
zainteresowanych wynika, iż w skład spadku po S. F. wchodzi gospodarstwo rolne o powierzchni 1,053 ha położone
w D..
Zgodnie z art. 1058 kodeksu cywilnego – obowiązującym w chwili otwarcia spadku po S. F. - do dziedziczenia z
ustawy gospodarstw rolnych obejmujących grunty rolne o powierzchni przekraczającej 1 ha stosuje się przepisy
tytułów poprzedzających księgi niniejszej ze zmianami wynikającymi z przepisów poniższych. W myśl zaś art. 1059
kodeksu cywilnego spadkobiercy dziedziczą z ustawy gospodarstwo rolne, jeżeli w chwili otwarcia spadku: stale
pracują bezpośrednio przy produkcji rolnej albo mają przygotowanie zawodowe do prowadzenia produkcji rolnej, albo
są małoletni bądź też pobierają naukę zawodu lub uczęszczają do szkół, albo są trwale niezdolni do pracy. Przesłanki
cytowane w powyższym przepisie spełniało troje spadkobierców S. F., a mianowicie jego żona, syn J. F. i córka H. M..
Zgodnie z § 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 grudnia 1990 r. sprawie warunków dziedziczenia ustawowego
gospodarstw rolnych. (Dz. U. z dnia 24 grudnia 1990 r.), wydanym na podstawie art. 1064 kodeksu cywilnego,
spadkobierców gospodarstwa rolnego uważa się za trwale niezdolnych do pracy, jeżeli:1) osiągnęli wiek - kobiety
60 lat, a mężczyźni 65 lat i nie wykonują stałej pracy, która stanowiłaby dla nich główne źródło utrzymania, lub
2) zostali zaliczeni do I lub II grupy inwalidów w trybie i na zasadach określonych w przepisach o powszechnym
zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Żona spadkodawcy H. F. (1) w rozumieniu powyższego przepisu
była w chwili otwarcia spadku osobą trwale niezdolną do pracy, a zatem spełniała przesłanki do dziedziczenia
gospodarstwa rolnego. Miała wówczas 76 lat i pobierała emeryturę rolniczą. Córka spadkodawcy H. M. poza
pracą zawodową w charakterze nauczyciela, stale pracowała w gospodarstwie rodziców. Jakkolwiek, nie pracowała
codziennie, pomagała przy większych pracach, ale ta pomoc miała charakter stały i regularny. Syna spadkodawcy
J. F. wprawdzie nie był w czasie otwarcia spadku osobą trwale niezdolną do pracy w rozumieniu art. 1059 kodeksu
cywilnego, ale posiadał przygotowanie zawodowe do prowadzenia produkcji rolnej. Przed uzyskaniem prawa do renty,
stale pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. W myśl § 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 grudnia 1990
r. sprawie warunków dziedziczenia ustawowego gospodarstw rolnych. Spadkobierca ma przygotowanie zawodowe
do prowadzenia produkcji rolnej, uprawniające do dziedziczenia z ustawy gospodarstwa rolnego, jeżeli: ukończył
zasadniczą lub średnią szkołę rolniczą albo szkołę ekonomiczną o specjalności przydatnej do prowadzenia produkcji
rolnej, ukończył szkołę wyższą o kierunku rolniczym lub ekonomicznym, jeżeli kierunek ukończonych studiów daje
przygotowanie do prowadzenia produkcji rolnej, uzyskał przygotowanie zawodowe do pracy w rolnictwie w drodze
doskonalenia zawodowego prowadzonego przez uprawnione do tego zakłady pracy, jednostki organizacyjne i inne
osoby prawne lub fizyczne, wykaże się stałą pracą w gospodarstwie rolnym bezpośrednio przy produkcji rolnej przez
okres co najmniej roku. J. F. w z pewnością pracował stale w gospodarstwie rolnym przez okres przekraczający jeden
rok.
Córka spadkodawcy K. P. nie spełniła przesłanek do dziedziczenia gospodarstwa rolnego. W chwili otwarcia spadku
prowadziła własną działalność gospodarczą w dziedzinie handlu i jak sama zeznała nie posiadała kwalifikacji
rolniczych, w gospodarstwie rolnym pracowała sporadycznie do ukończenia 18 roku życia, a później nigdy nie
pracował. Wobec powyższego należało uznać, że gospodarstwo rolne dziedziczą żona spadkodawcy H. F. (1) i jego
dzieci: J. F. i H. M. w częściach równych po jednej trzeciej każde z nich. Na podstawie art. 1066 kodeksu cywilnego,
Sąd osobno w treści orzeczenia wymienił tychże spadkobierców i udziały.
Mając na względzie powyższe okoliczności na podstawie art. 925, art. 926, art. 932 § 1, art. 933 § 1 i §2 art. 1058, art.
1059, art. 1064, art. 1066 kodeksu cywilnego, należało orzec jak w sentencji postanowienia.
Porządek dziedziczenia po H. F. (1) określają przepisy obowiązujące w dniu 2 kwietnia 2013 roku. Zgodnie z art. 931
kodeksu cywilnego w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek;
dziedziczą oni w częściach równych, przy czym część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż 1/4 część
spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada
jego dzieciom w częściach równych. Spadkodawczyni była wdową i pozostawiła dwoje dzieci J. F. i K. P. oraz troje
wnuków, dzieci zmarłej H. M.: H. N., C. M. i J. M.. Żaden ze spadkobierców nie odrzucał spadku, nie zrzekał się
dziedziczenia, nie został uznany za niegodnego dziedziczenia. Udział dzieci spadkodawczyni wynosi zatem po 1/3
części spadku, a udział wnuków po 1/9 część spadku.
Mając na względzie powyższe okoliczności na podstawie art. 924, art. 925, art. 931 kodeksu cywilnego należało orzec
jak w punkcie 2 sentencji orzeczenia.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 520 § 1 kodeksu cywilnego.
Sędzia