praca dyplomowa - Politechnika Wrocławska

Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej
Kierunek: Gospodarka Przestrzenna
Specjalność: Panowanie Przestrzenne
PRACA DYPLOMOWA
Symulacyjna ocena tendencji w rozwoju strefy
podmiejskiej Wrocławia
Application of simulation models for analyzing trends in growth of
Wroclaw’s suburbs
Maria Domka
Promotor: dr inż. Magdalena Mlek
Wrocław
Czerwiec 2007
słowa kluczowe:
strefa podmiejska
model pośrednich możliwości
miasto
Streszczenie:
Praca przedstawia próbę określenia możliwości rozwoju strefy podmiejskiej Wrocławia. Ocena ta została
przeprowadzona na podstawie wyników szeregu symulacji komputerowych opartych na modelu
pośrednich możliwości. Przy ocenie możliwości rozwoju strefy podmiejskiej uwzględniono także aktualne
trendy rozwoju w urbanistyce.
Abstract:
In a research an attempt is made to determine opportunities of growing suburbs of Wroclaw. The
estimation is made by results of number of computer simulation made by using the intervening
opportunities model. In estimating the possibilities of growth the suburbs the current trends in urban
growth was also taken into account.
Spis treści
1
WSTĘP ____________________________________________________________________ 5
2
ROZWÓJ MIAST W EUROPIE I W POLSCE ___________________________________ 7
3
WSPÓŁCZESNE TENDENCJE W ROZWOJU MIAST __________________________ 11
3.1
UJĘCIA TEORETYCZNE ___________________________________________________ 12
3.1.1
Suburbanizacja ______________________________________________________ 12
3.1.2
Urban sprawl________________________________________________________ 13
3.1.3
Strip development ____________________________________________________ 14
3.1.4
Kontrurbanizacja ____________________________________________________ 15
3.2
TENDENCJE W ROZWOJU PRZESTRZENNYM STREF PODMIEJSKICH MIAST POLSKI _______ 15
4
HISTORIA I ROZWÓJ PRZESTRZENNY WROCŁAWIA I OKOLIC _____________ 16
4.1
4.2
4.3
5
PODSTAWY TEORETYCZNE MODELOWAŃ ________________________________ 21
5.1
5.2
5.3
6
MODEL GRAWITACYJNY __________________________________________________ 22
MODEL POŚREDNICH MOŻLIWOŚCI __________________________________________ 23
MODEL PRZESUNIĘCIE CELÓW Z PROCEDURĄ PUŁAPU DOLNEGO I GÓRNEGO CELÓW W REJONACH
27
DANE DO SYMULACJI ____________________________________________________ 27
6.1
6.2
6.2.1
6.2.2
6.2.3
6.3
6.3.1
6.3.2
6.4
7
WROCŁAW DO XIX W. ___________________________________________________ 16
WROCŁAW PO XIX W. ___________________________________________________ 18
WROCŁAW WSPÓŁCZESNY ________________________________________________ 20
SIEĆ DROGOWA _________________________________________________________ 28
ŹRÓDŁA I CELE _________________________________________________________ 31
Cele rzeczywiste _____________________________________________________ 31
Źródła rzeczywiste____________________________________________________ 31
Cele równomierne, źródła równomierne ___________________________________ 33
SELEKTYWNOŚĆ ________________________________________________________ 33
Selektywność jednakowa _______________________________________________ 33
Selektywność rzeczywista ______________________________________________ 35
PARAMETRY DLA MODELOWAŃ OBSZARU ZEWNĘTRZNEGO _______________________ 38
SYMULACJE _____________________________________________________________ 39
7.1
7.2
7.3
7.4
7.5
7.6
7.7
7.8
7.9
CECHY SIECI (1) ________________________________________________________ 39
BEZ WPŁYWU DOTYCHCZASOWEJ GĘSTOŚCI ZAMIESZKIWANIA (2) __________________ 39
ZNACZENIE DOTYCHCZASOWEJ GĘSTOŚCI ZAMIESZKIWANIA (3) ___________________ 39
ZNACZENIE KRYTYCZNEGO ZASIĘGU KONTAKTU (4) ____________________________ 40
STŁUMIONA (5) _________________________________________________________ 40
PAS SOŁECTW (6) _______________________________________________________ 41
PRAWDOPODOBNA 1 (7) __________________________________________________ 43
PRAWDOPODOBNA 2 (8) __________________________________________________ 43
DODATKOWA (9) _______________________________________________________ 44
8
WNIOSKI Z SYMULACJI __________________________________________________ 45
9
PODSUMOWANIE_________________________________________________________ 49
BIBLIOGRAFIA________________________________________________________________ 52
ZAŁĄCZNIK 1. ILUSTRACJE WYNIKÓW SYMULACJI
54
ZAŁĄCZNIK 2. WIELKOŚCI PARAMETRÓW UŻYTYCH W SYMULACJACH PODANE DLA
REJONÓW OBLICZENIOWYCH
102
ZAŁĄCZNIK 3. ZESTAWIANIE NAJBARDZIEJ ROSNĄCYCH REJONÓW W KOLEJNYCH
SYMULACJACH
108
2
Bibliografia
Dale, G. 2003. Current Planning Issues: Smart Growth. [Online]. Dostępne na:
http://www.plannersweb.com/wfiles/w182.html. [23 maj 2007]
Gałązka, A. 2005. Przestrzenne aspekty ruchu budowlanego na obszarach wiejskich
w Polsce latach 1989-2002. Problemy rozwoju miast. Kwartalnik naukowy.
4: 77-93
Grzeszczak J. 1996. Tendencje kontrurbanizacyjne w krajach Europy Zachodniej.
Prace Geograficzne nr 167, IGiPZ PAN, Wrocław
Jałowiecki, B. 1999. Metropolie. Białystok: Wyższa szkoła Zarządzania i Finansów
w Białymstoku.
Kalinosky, L. 2002. Does Smart Growth = Equitable Growth?. [Online]. Dostępne
na: http://www.plannersweb.com/wfiles/w302.html. [23 maj 2007]
Karlowicz, R. 1978. Rozwój wielkich aglomeracji miejskich w Polsce. Łódź: PWN.
Kononowicz, W. 1997. Wrocław: kierunki rozwoju urbanistycznego w okresie
międzywojennym. Wrocław: Politechnika Wrocławska.
Maleczyński, K., Morelowski M., Ptaszycka A. 1956. Wrocław Rozwój
Urbanistyczny,Budownictwo i architektura. Warszawa
Mitchell, J.G. 2001. The American dream. Urban sprawl. [Online]. Dostępne na:
http://www7.nationalgeographic.com/ngm/data/2001/07/01/html/ft_2001070
1.3.html. [15 maj 2007]
National Research Council. 1998. Defining Sprawl. (In National Research Council.
1998. Report 39: The Cost of Sprawl-Revisited. Transportation Research
Board. Transit Cooperative Research Program. Washington, D.C.: National
Academy Press. str. 5-8)
Nowakowski M. (red.) 1994. Planowanie rozwoju aglomeracji miejskich w opiniach
ekspertów, Instytut Gospodarki przestrzennej i komunalnej.
Ostrowski W. 1996. Wprowadzenie do historii budowy miast: ludzie i środowisko.
Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Roszkowska W. (red.)1963. Wrocław: Przewodnik po dawnym i współczesnym
mieście. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i Turystyka” .
Rozpędowski J. (red.)1995. Architektura Wrocławia, tom 2 Urbanistyka do roku
1945, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
Sawczak H. 1991. Historia budowy miast, Białystok: Wydawnictwo Politechniki
Białostockiej.
3
Siedlung und Stadtplanung i Schlesien. 1926. H-2 Ober u. Niederschlesien. Ein
Ergebnis der Ausstelung in Breslau. Im Auftrage des Schlesischen Bundes fur
Heimatschutz herausgegeben von Theo Effenbergrr Breslau. Breslau
U.S. EPA, 2000. Appendix C. Current trends in community growth and planning. (In
U.S. EPA, 2000. Projecting Land-Use Change: A Summary of Models for
Assessing the Effects of Community Growth and Change on Land-Use
Patterns. EPA/600/R-00/098. U.S. Environmental Protection Agency, Office
of Research and Development, Cincinnati, OH. str. C1-C9)
U.S. General Accounting Office. April 1999. Community Development: Extent of
Federal Influence on "Urban Sprawl" Is Unclear. Report to Congressional
Requesters.
Ziobrowski Z., Przyszłość Polskich miast, w: Problemy rozwoju miast, Kwartalnik
Naukowy 1/2 2004
4