Lubelski Wojewódzki Inspektor

Informacja z wyników kontroli przyrządów pomiarowych - II kwartał 2011 r.
Celem kontroli było sprawdzenie i ocena, czy wprowadzone do obrotu urządzenia
pomiarowe (wodomierze), spełniają wymagania określone w rozporządzeniu Ministra
Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów
pomiarowych (Dz. U. z 2007r., Nr 3, poz. 27 z późn. zm.), wdrążającym do polskiego prawa
postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/22/WE z dnia 31 marca
2004 r. w sprawie przyrządów pomiarowych (MID).
Kontrolą objęto 7 podmiotów gospodarczych prowadzących m.in. sprzedaż materiałów
instalacyjnych wodno - kanalizacyjnych i centralnego ogrzewania, w tym urządzeń
pomiarowych.
Podczas przeprowadzonych kontroli ogółem zbadano 38 rodzajów wodomierzy produkcji
krajowej oraz innych krajów UE, w tym:
 12 rodzajów wodomierzy, produkcji krajowej, oznaczonych znakiem CE, podlegających
przepisom rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie
zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych,
 26 rodzajów wodomierzy wprowadzonych do obrotu na podstawie decyzji zatwierdzenia
typu, na zasadach określonych w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach, do
których nie miały zastosowania przepisy dot. wymagań zasadniczych określonych w ww.
rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r.
SYSTEM OCENY ZGODNOŚCI
Kontrolą objęto 12 rodzajów wodomierzy produkcji krajowej.
W wyniku przeprowadzonej oceny zakwestionowano 10 rodzajów wodomierzy, co
stanowi 83% zbadanych wyrobów.
1. Sprawdzenie oznakowania znakiem CE
Wszystkie objęte kontrolą przyrządy pomiarowe podlegające ocenie zgodności były
oznaczone znakiem CE. Oznakowanie CE było nieusuwalne, wyraźnie widoczne i trwałe.
2. Sprawdzenie oznakowania dodatkowym oznakowaniem metrologicznym.
Na wodomierzach zaraz za znakiem CE umieszczono dodatkowe oznakowanie
metrologiczne składające się z litery M i dwóch ostatnich cyfr roku, w którym zostało
umieszczone na przyrządzie pomiarowym (M 10, M11).
3. Sprawdzenie oznakowania numerem jednostki notyfikowanej
Na zbadanych wodomierzach obok oznakowania znakiem CE i dodatkowego oznakowania
metrologicznego zamieszczono numer jednostki notyfikowanej uczestniczącej w procedurze
oceny zgodności.
4. Sprawdzenie oznakowania nazwą lub znakiem producenta.
Na podzielni poszczególnych wodomierzy zamieszczano znak producenta. Ponadto na
opakowaniach jednostkowych lub w instrukcjach obsługi zamieszczono pełne dane
producenta.
5. Sprawdzenie czy na przyrządzie pomiarowym zostały zamieszczone dodatkowe
informacje.
Na podzielni zgodnie z przepisami § 32 ust. 4 rozporządzenia MG na przyrządach
pomiarowych zamieszczono m.in. następujące dodatkowe informacje:
 numer certyfikatu badania typu ,
 typ urządzenia pomiarowego,
 numer fabryczny/seryjny,
 jednostka pomiarowa m 3,
 klasa dokładności,
 ciągły strumień objętości Q3 m3/h,
 klasa czułości profilu przepływu U0 D0,
 współczynnik Q3/ Q1 - R ,
 klasa temperatury T,
 maksymalne dopuszczalne ciśnienie,
 strata ciśnienia Δ P.
6. Sprawdzenie spełniania zasadniczych wymagań w zakresie wskazań przyrządu
pomiarowego oraz informacji dot. wodomierza wynikające z rozporządzenia MG i
załącznika nr 1.
Wskazania wodomierzy wyrażono w legalnych jednostkach miary m3 umieszczonych obok
wartości liczbowej. Wskazania wyników pomiaru przez przyrządy pomiarowe są
przedstawiane na urządzeniu wskazującym w sposób wyraźny i jednoznaczny oraz łatwy do
odczytania. Ponadto urządzenie wskazujące jest dostępne dla konsumenta bez konieczności
użycia dodatkowych narzędzi, których wskazanie jest podstawą do ustalenia wysokości
opłaty.
Na obudowie poszczególnych wodomierzy wytłoczono kierunek przepływu wody w
postaci
strzałki.
Objęte
kontrolą
wodomierze
zostały
skonstruowane
w sposób umożliwiający działanie w każdym położeniu. Na podzielni określono warunki
znamionowe użytkowania wodomierzy - współczynnik Q3/Q1 (zakres pomiaru – R).
Wodomierze mogą być przeznaczone do działania w zakresach temperatur od 0 0C do 300C
(zimna woda) oraz 30 0C do 900C (ciepła woda). Zakres ciśnienia wody w zbadanych
wodomierzach wynosi od 0,3 bara do 16 barów. W poddanych ocenie wodomierzach nie
stwierdzono uszkodzeń mechanicznych.
7. Sprawdzenie spełniania zasadniczych wymagań w zakresie instrukcji obsługi
przyrządu pomiarowego.
Niezgodności w zakresie instrukcji (§ 22 rozporządzenia Ministra Gospodarki
z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych)
stwierdzono w 10 rodzajach wodomierzy, a mianowicie:
a) do 8 rodzajów wodomierzy:

jednostrumieniowych skrzydełkowych suchobieżnych JS: R 20, ½ cala, 1,6 m3/h
(zimna i ciepła woda) oraz R 20, ¾ cala, 2,5 m3/h (zimna i ciepła woda),

jednostrumieniowych mokrobieżnych: R 20, ½ cala, 1,0 m3/h (zimna
i ciepła woda); R 20, ¾ cala, 2,5 m3/h (zimna woda) oraz R 100, ¾ cala, 2,5 m3/h
(zimna woda),
nie dołączono instrukcji obsługi.
W karcie gwarancyjnej dołączanej do przedmiotowych wodomierzy zamieszczono jedynie
dane metrologiczne oraz wymiary gabarytowe i przyłączeniowe.
b) w instrukcjach obsługi dołączonych do 2 rodzajów wodomierzy:

skrzydełkowych jednostrumieniowych na wodę zimną ½ cala, typ JS 1,6 - 02 Smart+ ,

skrzydełkowych jednostrumieniowych na wodę zimną ¾ cala, typ JS 2,5-02 SN+
nie zamieszczono klasy warunków środowiskowych mechanicznych i elektromagnetycznych
(wymagania § 22 ust 1 i 2 rozporządzenia MG).
8. Procedura oceny zgodności
Z okazanych dokumentów wynika, iż objęte kontrolą wodomierze, zgodnie
z wyborem producentów, poddano następującej procedurze oceny zgodności – badanie typu –
moduł B połączony z zapewnieniem jakości produkcji – moduł D.
Na objęte kontrolą wodomierze producenci posiadają ważne certyfikaty badania typu WE
wydane przez jednostki notyfikowane (Słowacki Instytut Metrologii w Bratysławie, Czeski
Instytut Metrologii w Brnie).
9. Sprawdzenie, czy do kontrolowanego przyrządu pomiarowego została wystawiona
prawidłowa deklaracja zgodności
Do 2 rodzajów wodomierzy:

skrzydełkowych jednostrumieniowych na wodę zimną ½ cala, typ JS 1,6 - 02 Smart+ ,

skrzydełkowych jednostrumieniowych na wodę zimną ¾ cala, typ JS 2,5-02 SN+
nie dołączono kopii deklaracji zgodności w rozumieniu przepisów pkt 6.5.1.1 załącznika nr
11 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych
wymagań dla przyrządów pomiarowych.
Do wodomierzy producent dołączył kopię krajowej deklaracji zgodności z dnia 31 sierpnia
2008 r. dot. wyrobów wprowadzonych do obrotu na podstawie decyzji zatwierdzenia typu.
Według złożonego wyjaśnienia przedsiębiorca dołączył krajową deklarację zgodności do ww.
wodomierzy przez pomyłkę.
Czynności podjęte przez WIIH
W toku kontroli do producentów kwestionowanych przyrządów pomiarowych kierowano
pisma informujące o możliwości podjęcia dobrowolnych działań naprawczych zmierzających
do usunięcia stwierdzonych niezgodności.
Przedsiębiorca podjął działania naprawcze polegające na dostarczeniu instrukcji obsługi
zarówno do kontrolowanej jednostki jak i pozostałych kontrahentów handlowych, celem
dołączenia jej do kwestionowanych wodomierzy. Powyższy fakt został udokumentowany
stosownymi oświadczeniami dystrybutorów.
W pozostałych przypadkach działania naprawcze polegały na uzupełnieniu instrukcji
obsługi o brakujące informacje dotyczące klasy warunków środowiskowych mechanicznych i
elektromagnetycznych oraz przesłaniu właściwej kopii deklaracji zgodności.
WODOMIERZE WPROWADZONE DO OBROTU NA PODSTAWIE DECYZJI
ZATWIERDZENIA TYPU
W toku kontroli stwierdzono 26 rodzajów wodomierzy, w tym:

4 rodzaje produkcji krajowej,

22 rodzaje produkcji innych krajów UE.
posiadające ważne decyzje zatwierdzenia typu.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2006r o zmianie ustawy o systemie oceny
zgodności oraz zmianie niektórych innych ustaw, decyzje zatwierdzenia typu, dotyczące
przyrządów pomiarowych, wydane przed dniem 7 stycznia 2007r. na podstawie ustawy z dnia
11 maja 2001r. Prawo o miarach uznaje się za ważne do dnia upływu okresu ich ważności.
W toku kontroli na objęte kontrolą przyrządy pomiarowe przedsiębiorcy przedłożyli
decyzje zatwierdzenia typu, wydane przez Prezesa Głównego Urzędu Miar lub właściwe
organy w innych krajach UE.
Na ww. przyrządach pomiarowych zamieszczono m.in.: nazwę producenta, parametry
użytkowe, znak zatwierdzenia typu, rok produkcji, typ wyrobu, numer fabryczny,
maksymalną dopuszczalną temperaturę wody oraz cechy legalizacji.
W instrukcjach dołączanych do objętych kontrolą wodomierzy zamieszczono informacje
zawierające m.in. dane producenta, warunki instalacji, uruchamiania i odczytywania
prawidłowości wskazań, wymagane zabezpieczenia, wymagania metrologiczne.
Inne informacje
1. Wszystkie kontrole przyrządów pomiarowych zostały zakończone.
2. Do organów ścigania skierowano zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa
z art. 45 i 46 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności wobec jednego
z producentów za wprowadzenie do obrotu wodomierzy jednostrumieniowych
skrzydełkowych suchobieżnych oraz mokrobieżnych niezgodnych z zasadniczymi
wymaganiami. Do ww. wodomierzy producent nie dołączył instrukcji obsługi
wymaganych § 22 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w
sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych.
3. W II kwartale 2011 r. na adres tut. Inspektoratu nie wpłynął żaden wniosek
z Urzędu Celnego o wydanie opinii dotyczącej przyrządów pomiarowych.
4. Wszyscy kontrolowani przedsiębiorcy posiadali aktualne zgłoszenia prowadzonej
działalności do ewidencji lub rejestru sądowego. Nie stwierdzono niezgodności
prowadzonej działalności gospodarczej z zakresem określonym w odpisach z rejestru
handlowego KRS lub zaświadczeniach o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej.
Podsumowanie
Spośród wszystkich objętych kontrolą wodomierzy 31% stanowiły przyrządy pomiarowe
produkcji krajowej podlegające ocenie zgodności. Należy nadmienić, że podczas kontroli
przeprowadzonej w 2008 r. wszystkie wodomierze zostały wprowadzone do obrotu na
podstawie decyzji zatwierdzenia typu. Powyższe świadczy o sukcesywnym pojawianiu się w
obrocie handlowym przyrządów pomiarowych podlegających przepisom rozporządzenia
Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla
przyrządów pomiarowych.
Z uwagi na to, że część wyrobów będzie wprowadzana do obrotu handlowego na
podstawie decyzji zatwierdzenia typu do czasu upływu ich ważności, zdaniem tut.
Inspektoratu należałoby rozważyć przeprowadzenie ponownej kontroli przyrządów
pomiarowych pod kątem zgodności z zasadniczymi wymaganiami w znacznie odleglejszym
okresie czasu (po 2012 roku) i sprawdzenie wówczas, czy przedsiębiorcy zastosowali się do
nowych przepisów wynikających z ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny
zgodności (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra
Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów
pomiarowych (Dz. U. z 2007 r., Nr 3, poz. 27 z późn. zm.), wdrążającym do polskiego prawa
postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/22/WE z dnia 31 marca
2004r. w sprawie przyrządów pomiarowych (MID).