Niefarmakologiczne sposoby postępowania w PONV
Transkrypt
Niefarmakologiczne sposoby postępowania w PONV
Niefarmakologiczne sposoby postępowania w PONV Andrzej Marciniak Niefarmakologiczne sposoby postępowania w PONV • • • • • Akupunktura i techniki pokrewne Aromatoterapia Muzykoterapia Imbir Tlen Akupunktura i techniki pokrewne • Akupunktura • Akupresura Akupresura Akupresura laserowa Stymulacja przezskórna Akupunktura i techniki pokrewne Punkt P6 (Nei Guan) Akupunktura i techniki pokrewne Jak to działa? • • • • • Energia Qi Meridiany Kolaterale Sieć mikromeridianów Punkty akupunkturowe Akupunktura i techniki pokrewne Jak to działa? Stymulacja włókien nerwowych • uwalnianie endorfin hamowanie strefy chemoreceptorowej (CTZ) • transmisja impulsów nerwowych do istoty szarej okołowodociągowej śródmózgowia uwalnianie enkefalin uwalnianie serotoniny i noradrenaliny w rdzeniu kręgowym • uwalnianie endorfin i ACTH z przysadki mózgowej do krwiobiegu i płynu mózgowo-rdzeniowego Stimulation of the wrist acupuncture point P6 for preventing postoperative nausea and vomiting (Review) Stimulation of the wrist acupuncture point P6 for preventing postoperative nausea and vomiting (Review) Copyright © 2011 The Cochrane Collaboration. Published by John Wiley & Sons, Ltd. Stimulation of the wrist acupuncture point P6 for preventing postoperative nausea • • • • 40 randomizowanych badań – 4858 pacjentów 34 badania – stymulacja P6 vs „placebo” 14 badań – stymulacja P6 vs leki p/wymiotne 10 rodzajów stymulacji P6: igła klasyczna, igła typu ASP (acupuncture semi-permanent), infiltracja dekstrozą, elektryczna stymulacja igły, TENS, stymulacja laserowa, ETS (electrical stimulation), akupresura, plastry Capsicum • 5 leków p/wymiotnych: metoclopramid, cyklizyna, ondansetron, prochloroperazyna, droperidol Stimulation of the wrist acupuncture point P6 for preventing postoperative nausea and vomiting (Review) • Główne wyniki: - stymulacja P6 w porównaniu do „placebo” istotnie redukowała: 1. nudności (RR 0,71, 95% CI 0,61-0,83) 2. wymioty (RR 0,70, 95% CI 0,59-0,83) 3. potrzebę użycia środków p/wymiotnych (RR 0,69, 95% CI 0,57-0,83) - brak istotnej różnicy w skuteczności stymulowania P6 u dorosłych i dzieci - brak istotnej różnicy w skuteczności stymulowania P6 metodą inwazyjną i nieinwazyjną Stimulation of the wrist acupuncture point P6 for preventing postoperative nausea and vomiting (Review) • Główne wyniki: - brak istotnych różnic pomiędzy stymulacją P6 a lekami p/wymiotnymi w: 1. wystąpieniu nudności (RR 0,82, 95% CI 0,77-1,31) 2. wystąpieniu wymiotów (RR 1,01, 95% CI 0,59-1,31) 3. potrzebie użycia leków p/wymiotnych (RR 0,82, 95% CI 0,59-1,13) - objawy uboczne związane ze stymulacją P6 były niewielkie Stimulation of the wrist acupuncture point P6 for preventing postoperative nausea and vomiting (Review) • Wnioski autorów: 1. Stymulacja P6 zapobiega występowaniu PONV 2. Brak pewnych dowodów na różnicę w ryzyku wystąpienia PONV po stymulacji P6 w porównaniu ze stosowaniem leków p/wymiotnych Aromatoterapia • Alkohol izopropylowy (IPA) • Olejki miętowe - mięta zielona (spearmint) - mięta pieprzowa (peppermint) • Olejek z kardamonu • Olejek z imbiru • Lawenda • 9 badań – 402 pacjentów • Główne wnioski: 1. IPA bardziej skuteczne od placebo 2. IPA mniej skuteczne od leków p/wymiotnych 3. Brak przekonywujących dowodów na skuteczność olejków miętowych Aromatherapy as Treatment for Postoperative Nausea: A Randomized Trial Ronald Hunt, MD,* Jacqueline Dienemann, PhD, RN,† H. James Norton, PhD,‡ Wendy Hartley, MSN, RN,§ Amanda Hudgens, BSN, RN, Thomas Stern, MD,¶ and George Divine, PhD# • 1151 pacjentów u 301 wystąpiły nudności • 4 grupy : placebo (n=73), IPA (n=78), olejek z imbiru (n=76), mieszanina olejków miętowych, imbiru i kardamonu (n=74) • Wnioski: - olejek z imbiru i mieszanina olejków skuteczniejsza w porównaniu z 0,9% NaCl - brak istotnych różnic w skuteczności IPA w porównaniu z 0,9% NaCl - konieczność użycia leków p/wymiotnych w grupie z olejkiem z imbiru i w grupie z mieszaniną olejków istotnie niższa w porównaniu z 0,9% NaCl XXX 2012 • Volume X • Number X ANESTHESIA & ANALGESIA Muzykoterapia • Rzadko stosowana jako pojedyncza terapia • Częściej w połączeniu z aromatoterapią i z farmakoterapią • Wyniki niejednoznaczne Imbir • Najczęściej stosowany jako proszek w kapsułkach lub pod postacią tabletek • Dawki od 300 mg do kilku gramów • Stosowany także jako herbata, guma do żucia lub cukierki • Olejki stosowane w aromatoterapii The efficacy of ginger for the prevention of postoperative nausea and vomiting: A meta-analysis Nathorn Chaiyakunapruk, PharmD, PhD, Nantawarn Kitikannakorn, PharmD, Surakit Nathisuwan, PharmD, Kittiboon Leeprakobboon, Chutchai Leelasettagool • 5 randomizowanych badań (z 59) – 363 pacjentów • Dawki imbiru – 1g (4 badania), 2g (1 badanie) • Wnioski: 1. Imbir w porównaniu z placebo jest bardziej skuteczny w zapobieganiu PONV American Journal of Obstetrics and Gynecology (2006) 194, 95–9 Tlen If Nitrous Oxide induces emesis, maybe 100% oxygen is an antiemetic. Frank J. Overdyk, MSEE, MIJ Raymond C. Roy, PhD, MD ANESTH ANALG 1997;84:228-36 Supplemental Oxygen reduces the incidence of postoperative nausea and vomiting. R. Greif, M.D., S. Laciny, M.D., B. Rapf, M.D.,S. Hickle, M. D., I. Sessler, M.D. Anesthesiolology 1999. 91:12-46-52 Ondansetron is no more effective than supplemental intraoperative oxygen for prevention of postoperative nausea and vomiting. V. Goll, MD, O. Akça, MD, R. Greif, MD, H. Freitag, MD, C. Arkiliç, MD, T. Scheck, BS, A. Zoeggeler, MD, A. Krieger, MD, R. Lenhardt, MD, D. Sessler, MD Anesth Analg 2001;92:112–7 Does Supplemental Oxygen Reduce Postoperative Nausea and Vomiting? A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials M. Orhan-Sungur, MD, P. Kranke, MD, MBA, PhD; D. Sessler, MD, Ch. Apfel, MD, PhD Anesthesia & Aanalgesia Vol. 106, No 6, june 2008 • • • • 10 randomizowanych badań – 1729 pacjentów 860 pacjentów – FiO2 0,8 869 pacjentów - FiO2 0,3-0,4 Oceniane punkty końcowe: - wczesne PONV (0–6 h) - późne PONV (6-24 h) - ogólne PONV (0-24 h) Does Supplemental Oxygen Reduce Postoperative Nausea and Vomiting? A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials M. Orhan-Sungur, MD, P. Kranke, MD, MBA, PhD; D. Sessler, MD, Ch. Apfel, MD, PhD Anesthesia & Aanalgesia Vol. 106, No 6, june 2008 • Wniosek: „Pozytywne wyniki z dwóch pierwszych badań potwierdzających skuteczność 80% tlenu w zapobieganiu PONV nie zostały potwierdzone w żadnym następnym badaniu. Uwzględniając wszystkie dostępne badania, 80% tlen nie powinien być uważany za skuteczną i niezawodna metodę zapobiegania PONV.