Fundacja na wysłuchaniu dt. raportu PACE o nadużywaniu Interpolu

Fundacja Otwarty Dialog
Al. J. Ch. Szucha 11a/21
00-580 Warszawa
T: +48 22 307 11 22
Fundacja na wysłuchaniu dt. raportu
PACE o nadużywaniu Interpolu
18 maja 2016 roku odbyło się wysłuchanie poświęcone nadużywaniu Interpolu przez kraje
niedemokratyczne i konieczności przyjęcia bardziej rygorystycznych zabezpieczeń, które
zorganizowała Komisja Prawna i Praw Człowieka Zgromadzenia Parlamentarnego Rady
Europy. Spotkanie stanowiło drugie wysłuchanie o charakterze konsultacyjnym, w którym
udział wzięli przedstawiciele NGO, Interpolu oraz eksperci, zorganizowane przez ciało PACE.
Po raz drugi do udziału w wymianie doświadczeń i zaprezentowania rekomendacji dt. reformy
Interpolu, tak aby zabezpieczyć system przed nadużyciami praw człowieka, zaproszona została
Fundacja Otwarty Dialog. Prace komisji były dobrą okazją do przekazania aktualnych informacji
dt. zmian, które zaczął wdrażać Interpol oraz do zwrócenia uwagi na kilka kluczowych aspektów,
które zdaniem Fundacji powinny zostać uwzględnione w raporcie PACE. Anna Koj, szefowa brukselskiego biura Fundacji Otwarty Dialog, która wzięła udział w
wysłuchaniu, mówiła m.in. o tym na ile skuteczny jest system dokonywania przeglądów tzw.
"czerwonych powiadomień" (en. red alert, red notice) jeszcze przed ich publikacją przez Interpol.
Z kolei Libby McVeigh z Fair Trials International poruszyła temat adekwatności mechanizmów
odwoławczych Komisji Kontroli Kartotek (Commission for the Control of Interpol's Files (CCF)).
Podczas wysłuchania głos zabrał także Bill Browder z Hermitage Capital, który przedstawił
postępy w prowadzonej przez niego międzynarodowej kampanii dt. jego byłego prawnika S.
Magnitckiego. Jednocześnie opowiedział o tym jak władze Federacji Rosyjskiej (jak dotąd
nieskutecznie) od ponad roku usiłują umieścić go na liście Interpolu. Interpol reprezentował
Yaron Gottlieb, zastępca dyrektora Urzędu Spraw Prawnych.
Do tej pory poczyniono pierwsze kroki w kierunku reformy mechanizmów Interpolu. Fundacja z
zadowoleniem przyjmuje, że rekomendacje wysuwane przez naszych ekspertów zostały
uwzględnione w reformie. Do pozytywnych zmian należy zaliczyć: politykę wobec uchodźców oraz
mechanizm, który zawiesza publikację oraz/lub widoczność czerwonego powiadomienia w bazie
danych Interpolu do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia procedury weryfikacyjnej. Jednocześnie
wiele jeszcze pozostaje do zrobienia by przyjęte zmiany były z jednej strony w pełni funkcjonalne,
a z drugiej doprowadziły do zmiany systemowej. By to osiągnąć potrzebna jest bliska współpraca
państw członkowskich Interpolu, organizacji międzynarodowych oraz ciał i urzędów takich jak
Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców (UNHCR). Jesteśmy przekonani, że Interpol powinien stworzyć instytucjonalne warunki dla bliższej
współpracy pomiędzy Komisją Kontroli Kartotek, a niezależnymi ekspertami, ze znajomością
prawa dt. azylu i ekstradycji oraz o doświadczeniu w zakresie praw człowieka. Tacy eksperci
byliby w stanie ocenić motywy polityczne, które często stoją za ściganiem przez
niedemokratyczne kraje swoich obywateli oraz zapewniliby wysoki poziom kontroli w toku
procedur. Fundacja Otwarty Dialog zaleca m.in. postawienie na indywidualne podejście do ewaluacji
wniosków składanych przez członków Interpolu, np. poprzez ustanowienie "ratingu państw
członkowskich Interpolu". Ranking uwzględniałby opinie międzynarodowych niezależnych
organizacji dt. stopnia przestrzegania praw człowieka w danym kraju oraz liczbę wniosków
złożonych przez dane państwo, które zostały uznane za sprzeczne z konstytucją bądź
wewnętrznymi przepisami Interpolu. Pomysł ten wsparł m.in. Bill Browder, który opowiedział się
w swoim wystąpieniu za dwupoziomowym systemem dla członków Interpolu. Kryterium
różnicującym miałby być właśnie poziom respektowania konstytucji i przepisów Interpolu.
Jednocześnie, zrozumiałe jest, że część działań, które podejmuje Interpol musi być objęte
tajemnicą. Niemniej jednak organizacja powinna być możliwie najbardziej transparentna jeśli
chodzi o podawanie statystyk dt. liczby żądań, które są odrzucane z powodów politycznych oraz
informacji, z jakich krajów napływają politycznie motywowane wnioski.
Dyskutowane są także inne propozycje usprawnienia i reformy Interpolu, m.in. w oparciu o
zalecenia Grupy Roboczej Interpolu ds. Przetwarzania Informacji dotyczące wdrożenia
kompleksowego przeglądu mechanizmów nadzorczych Interpolu w zakresie przetwarzania
danych (GTI). Fundacja postulowała zmiany w tym zakresie w swoim szczegółowym sprawozdaniu
złożonym w ubiegłym roku. Propozycje tych reform zostaną omówione jeszcze w tym roku
podczas Zgromadzenia Ogólnego Interpolu na Bali. Fundacja Otwarty Dialog uważnie śledzi postępy w debacie dt. reformy Interpolu oraz proces
sporządzania raportu PACE. Zdajemy sobie sprawę, że Interpol - częściowo dzięki ożywionej
dyskusji o potrzebie ustanowienia silniejszych gwarancji praw człowieka w ramach struktur i
mechanizmów organizacji - stał się bardziej otwarty i wyraża wolę nawiązania konstruktywnego
dialogu z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego. Swoją rolę postrzegamy w dalszym
monitorowaniu procesu oraz formułowaniu rekomendacji dla zainteresowanych stron w oparciu
o nasze doświadczenie pomocy osobom prześladowanym przez państwa niedemokratyczne przy
użyciu mechanizmów Interpolu. Pobierz pełne przemówienie Anny Koj z rekomendacjami przygotowanymi przez
ekspertów Fundacji TUTAJ.
facebook.com/OpenDialogFoundation | [email protected] | www.odfoundation.eu