Kwas siarkowy - Nitro

Karta charakterystyki
Kwas siarkowy
1. Identyfikacja substancji
1.1. Identyfikacja substancji
Nazwa handlowa: kwas siarkowy 68%
Inne nazwy: kwas tetraoksosiarkowy
Wzór chemiczny: H2SO4
1.2. Zastosowanie
Produkcja nawozów sztucznych.
Produkcja oleju talowego.
Regeneracja żywic jonowymiennych.
Produkcja siarczanu glinowego.
1.3. Identyfikacja producenta
Zakłady Chemiczne „NITRO-CHEM” S.A. 85-825 Bydgoszcz, ul. Wojska Polskiego 65a
tel. (052) 374 76 60, fax (052) 361 11 24
Kartę zaktualizowała: Beata Wasilewska, e-mail: [email protected]
Teresa Soczka, e-mail: [email protected]
1.4. Telefon alarmowy
48 52 374 76 60 – w godz. 7.00-15.00, Pn-Pt
2. Identyfikacja zagrożeń
Zagrożenia
 Substancją żrąca R35 - Wywołuje poważne oparzenia
Zagrożenie pożarowe
 Ciecz niepalna
3. Skład i informacja o składnikach
3.
Nazwa substancji wg IU-PAC
Numer EC
Kwas siarkowy (VI) ok.68%
Numer CAS:
Numer ONZ:
Numer indeksowy:
Symbole ostrzegawcze
Symbole rodzaju zagrożenia (R)
Symbole postępowania (S)
7664-93-9
1830
016-020-00-8
C
35 (opis w pkt. 15)
(1/2)-26-30-45 (opis w pkt. 15)
231-639-5
4. Pierwsza pomoc
Zasady pierwszej pomocy
Usunąć zatrutego z atmosfery skażonej, zapewnić dopływ świeżego powietrza, zapewnić drożność dróg
oddechowych. Skażoną skórę i/lub oczy natychmiast płukać obficie bieżącą wodą, zdjąć ubranie zanieczyszczone
substancją.. W zatruciu doustnym podać do picia duże ilości wody.
Wezwać lekarza.
5. Postępowanie w przypadku pożaru
Kwas siarkowy jest niepalny
Stosowne środki gaśnicze
Pożary w obecności kwasu siarkowego należy gasić środkami odpowiednimi dla palących się materiałów
Data aktualizacji karty: 10.02.2010
Kwas siarkowy
Strona 1 z 6
Środki gaśnicze, które nie mogą być używane ze względów bezpieczeństwa
Nie stosować wody jako środka gaśniczego.
Kwas siarkowy bardzo silnie reaguje z wodą wydzielając duże ilości ciepła oraz tlenków siarki.
Zalecenia szczegółowe
Rozcieńczony kwas siarkowy z metalami powoduje wydzielanie się wodoru, który tworzy z powietrzem mieszaniny
wybuchowe.
Sprzęt ochronny dla strażaków
Odzież ochronna gazoszczelna z aparatem izolującym drogi oddechowe, odzież kwasoodporna.
6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska
Indywidualne środki ostrożności
Ochronę osobistą powinny stanowić ubrania kwasoodporne, rękawice gumowe, maska przeciw gazowa
z pochłaniaczem na opary kwaśne, aparaty powietrzne.
Środki ostrożności w odniesieniu do środowiska
Unikać wprowadzania substancji do kanalizacji, wód powierzchniowych i gruntowych oraz gleby
Metoda oczyszczania
Neutralizować za pomocą materiałów alkalicznych (soda amoniakalna, wapno), a następnie wchłaniania do materiału
obojętnego (np. wermikulit, suchy piasek, ziemia), i umieścić w pojemniku na odpady chemiczne. Nie należy stosować
materiałów takich jak opiłki metali. Nie wylewać do kanalizacji!
7. Postępowanie z substancją i jej magazynowanie
Postępowanie z substancją
Podczas stosowania substancji nie jeść, nie pić, unikać kontaktu z substancją, unikać wdychania par, przestrzegać
zasad higieny osobistej, stosować środki ochrony indywidualnej, pracować w dobrze wentylowanych
pomieszczeniach.,
Zbiorniki, opakowania z substancją chronić przed fizycznym uszkodzeniem. Chronić przed bezpośrednim działaniem
promieni słonecznych, przechowywać z dala od źródła ciepła, wody, i innych nieodpowiednich materiałów. Przy
rozcieńczaniu, zawsze dodawać kwas do wody, nigdy nie dodawać wody do kwasu. Podczas otwierania pojemników
metalowych, wykorzystanie narzędzi nieiskrzących ze względu na możliwość obecności wodoru. Puste pojemniki po
kwasie mogą być niebezpieczne, ponieważ mogą w nich być pozostałości produktu w postaci pary.
Magazynowanie
Kwas siarkowy należy magazynować i przechowywać w zbiornikach, cysternach lub innych opakowaniach
w warunkach zabezpieczających produkt przed zamarzaniem. Magazyn kwasów powinien posiadać wentylację
mechaniczną oraz kanalizację pozwalającą na zmagazynowanie powstałych ścieków w celu ich neutralizacji.
Wspólne magazynowanie: wyłącznie z materiałami tej samej klasy niebezpieczeństwa.
8. Kontrola narażenia i środki ochrony indywidualnej
Wartości graniczne narażenia
Polska
USA (OSHA)
USA (ACGIH)
NDS (TLV)
1 mg/m3
1 mg/m3
NDS ch
3 mg/m3
-
0,2 mg/m3
-
ACGIH - Amerykańska Konferencja Rządowych Higienistów Przemysłowych (American Conference of Governmental
Industrial Hygienists)
OSHA – Amerykańska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (Occupational Safety and Health Administration - USA)
Oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy
PN-79/Z-04056 ark. 03 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości kwasu siarkowego. Oznaczanie kwasu
siarkowego na stanowiskach pracy metodą miareczkową.
PN-91/Z-04056 ark. 02 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości kwasu siarkowego i trójtlenku siarki.
Oznaczanie kwasu siarkowego i trójtlenku siarki na stanowiskach pracy metodą turbidymetryczną.
Data aktualizacji karty: 10.02.2010
Kwas siarkowy
Strona 2 z 6
Rozwiązania techniczne
Niezbędna wentylacja miejscowa, wywiewna z obudową rejonu emisji do środowiska oraz wentylacja ogólna
pomieszczenia. Otwory zasysające wentylacji miejscowej przy płaszczyźnie roboczej lub poniżej. Wywiewniki
wentylacji ogólnej w górnej części pomieszczenia oraz przy podłodze.
Środki ochrony osobistej
Nosić kwasoodporne ubranie ochronne, w tym buty, rękawice, fartuch lub kombinezon w celu zapobiegania kontaktu
ze skórą. Jeżeli istnieje możliwość kontaktu z oczami używać okularów bezpieczeństwa chemicznego i / lub pełnej
osłony na twarz.
W sytuacji awaryjnej, jeśli stężenie substancji nie jest znane, stosować środki ochrony indywidualnej o najwyższej
zalecanej klasie ochrony. Odzież ochronna z materiałów powlekanych vitonem, kauczukiem butylowym lub
hypalonem; rękawice i obuwie z gumy naturalnej (stężenie kwasu do 20%), polichlorku winylu (stężenie kwasu
powyżej 20%); gogle chroniące przed kroplami cieczy (w przypadku stosowania półmaski); filtr klasy P2 po
skompletowaniu z maską lub półmaską; jeśli stężenie substancji jest większe niż 100 NDS lub występuje niedobór
tlenu w powietrzu, stosować odzież gazoszczelną powlekaną vitonem, kauczukiem butylowym lub hypalonem
z izolującym sprzętem ochrony układu oddechowego.
Inne zalecane środki
Pomieszczenia należy wyposażyć w natryski oraz płuczki do oczu.
9. Właściwości fizykochemiczne
9.1. Informacje ogólne
Ciecz bezbarwna do jasno brunatnej, oleista.
9.2. Ważne informacje dotyczące zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska
pH
Roztwór 1 N (ok. 5% w / w) = 0,3,
Temperatura wrzenia:
338oC
Temperatura zapłonu
Nie dotyczy, substancja niepalna
Palność
Nie dotyczy, substancja niepalna
Właściwości wybuchowe
Nie dotyczy
Właściwości utleniające
Silnie utleniający
Prężność par
2,5x10-4 mm Hg w temp 25oC
Gęstość względna
3,4 (powietrze=1)
Gęstość
1,83 g/cm3 w w temp 20 oC
Rozpuszczalność
Brak danych
Rozpuszczalność w wodzie
bez ograniczeń z wydzieleniem ciepła
Współczynnik podziału: n-oktanol/woda Nie dotyczy
Lepkość
24,74 cP 100% H2SO4 w temp 25 oC
Gęstość par
Brak danych
Szybkość parowania
Brak danych
9.3.Inne informacje
Temperatura topienia/krzepnięcia: – 3oC (100%),-32oC (93%),-38oC (78%),-64oC (65%).
10. Stabilność i reaktywność
Kwas siarkowy jest stabilny w normalnych warunkach użytkowania i przechowywania. Skoncentrowane roztwory
reagują gwałtownie z wodą, rozpryskując i wyzwalając ciepło.
10.1 Warunki, których należy unikać
Ciepło, wilgoć, niskie temperatury
10.2 Czynniki, których należy unikać
Woda, chloran potasu, nadchloran potasu, nadmanganian potasu, sodu, litu, zasady, materiałów organicznych,
halogenów, acetylenki metali, tlenków i wodorków, metale (wodoru daje gazu), silne utleniające i redukujące i wiele
innych reaktywnych substancji.
Data aktualizacji karty: 10.02.2010
Kwas siarkowy
Strona 3 z 6
10.3 Niebezpieczne produkty rozpadu
Powstają toksyczne opary tlenków siarki, po podgrzaniu do rozkładu. W reakcji z wodą lub parą powstają toksyczne
i żrące opary. W reakcji z węglanami wytwarza się dwutlenek węgla, z cyjankami i siarczkami, tworzy odpowiednio
trujący cyjanowodór i siarkowodór.
11. Informacje toksykologiczne
Dane toksykologiczne:
Ustne LD50 dla szczura: 2140 mg / kg,
Wdychanie LC50 szczur: 510 mg/m3/2H
Działanie drażniące na oczy królik 250 ug (ciężkie)
Drogi narażenia:
Przez drogi oddechowe, przez drogi pokarmowe, przez kontakt ze skórą i oczami.
Skutki narażenia ostrego
Wdychanie: produkt w postaci mgły i dymów wywołuje ból, łzawienie oczu, oparzenia spojówek, rogówki, ból gardła,
kaszel, duszność, skurcz głośni, obrzęk krtani, skurcz oskrzeli, obrzęk płuc. Na skutek skurczu głośni może nastąpić
śmierć; powoduje oparzenia dróg oddechowych;
Kontakt ze skórą: wywołuje oparzenia termiczne (reakcja egzotermiczna z wilgotną skórą) jaki chemiczne,
zaczerwienienie, pieczenie; stopień oparzeń zależy od stężenia i czasu narażenia;
Kontakt z oczami: wywołuje poważne oparzenia powiek, gałki ocznej i trwałe uszkodzenie, zaczerwienienie,
pieczenie, ból; może powodować utratę wzroku lub trwałe zmętnienie rogówki;
Spożycie: wywołuje oparzenia jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka, uczucie pragnienia, nudności, wymioty,
biegunka, krwotok z przewodu pokarmowego, wstrząs.
Dawka śmiertelna wynosi: 6-8 [g].
Skutki narażenia przewlekłego
Długotrwałe narażenie na mgły lub opary może powodować przewlekłe zapalenie spojówek, przewlekłe zapalenie
oskrzeli, krwawienie z nosa, uszkodzenie szkliwa zębów. Długotrwałe narażenie na mgły zawierające kwas siarkowy
może powodować zmiany nowotworowe.
12. Informacje ekologiczne
12.1 Ekotoksyczność
LC50 Flądra 100 do 330 mg/l/48 h wody słodkie
LC50 Shrimp 80 do 90 mg/l/48 h wody słodkie
LC50 Prawn 42,5 ppm/48 h wody słone
Materiał ten może być toksyczny dla organizmów wodnych.
12.2 Mobilność
Rozpuszcza się w wodzie w każdej ilości. Po uwolnieniu do gleby, materiał ten może zostać wymyty do wód
gruntowych.
12.3 Trwałość i zdolność do rozkładu
Energicznie reaguje z wodą powodując wydzielanie ciepła
12.4 Zdolność do biokumulacji
Brak danych
12.5 Wyniki oceny właściwości PBT
Brak danych
12.6 Inne szkodliwe skutki działania
Powoduje zwęglanie substancji organicznej oraz niszczenie tkanek roślinnych i zwierzęcych.
13. Postępowanie z odpadami
Kod odpadu -06 01 05 – kwas siarkawy i siarkowy (odpad niebezpieczny)
Nie usuwać odpadu do kanalizacji, nie dopuścić do zanieczyszczenia nim wód powierzchniowych i gruntowych oraz
gleby.
Odzysk lub unieszkodliwianie należy przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami:
Data aktualizacji karty: 10.02.2010
Kwas siarkowy
Strona 4 z 6
Przepisy krajowe
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U. 07.39.251 z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. 01.112.1206)
Ustawa z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 01.63.638 z późn. zm.)
Przepisy obowiązujące w UE
Dyrektywa Rady 75/442/EWG w sprawie odpadów - znowelizowana i rozszerzona przez Dyrektywę Rady
91/156/EEC, Dyrektywę Rady 91/692/WE, Decyzję Komisji 94/3/WE (tzw. Europejski Katalog Odpadów, oraz
Decyzję Komisji 96/350/WE;
Decyzja Komisji 76/431/EWG ustanawiająca Komitet Gospodarki Odpadami;
Dyrektywa Rady 91/689/WE w sprawie odpadów niebezpiecznych, znowelizowana przez: Dyrektywę Rady
94/31/EWG oraz rozszerzona Decyzją Rady 94/904 ustanawiająca listę odpadów niebezpiecznych zgodnie z art.1
ust. 4 Dyrektywy 91/689/EWG;
14. Informacja o transporcie
Transport powinien odbywać się zgodnie z przepisami prawnymi określonymi w punkcie 15 podpunkt 5.
Dla ADR/RID (lądowy), IMDG (morski), ICAO/IATA (lotniczy) transportować zgodnie z:
Numer UN:
1830
Klasa:
8
Kod klasyfikacyjny
C1
Właściwa nazwa przewozowa:
Kwas siarkowy
Grupa opakowaniowa:
II
Oznakowanie środków transportu: pojazdy samochodowe – pomarańczowe, odblaskowe tablice ostrzegawcze
wg wzoru nr 8
wagony kolejowe – tablice wg wzoru nr 8
Nalepka ostrzegawcza:
nalepka ostrzegawcza wg RID i ADR nr 8
15. Informacje dotyczące przepisów prawnych
Ocena bezpieczeństwa chemicznego
Niedokonana. Wymagany termin nie minął.
Przepisy prawne
1. Rozporządzenie (WE) 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie rejestracji,
oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji
Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93
i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG,
93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE
2. Ustawa z 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. nr 11, poz. 84 z późn. zmianami).
3. Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. nr 62, poz. 627 z późn. zmianami).
4. Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. nr 62, poz. 628 z późn zmianami).
5. Ustawa z 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. nr 199, poz. 1671 z późn.
zmianami).
6. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji,
oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz
zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 z 31 grudnia 2008 roku)
7. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych
stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. nr 217, poz. 1833 z pózn. zmianami).
9. Ustawa z 31 marca 2004 r. o przewozie koleją towarów niebezpiecznych (Dz. U. nr 97, poz. 962 z późn. zmianami).
10. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638 z pózn. zmianami)
11. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie ograniczeń, zakazów lub warunków
produkcji, obrotu lub stosowania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz zawierających je
produktów (Dz. U. nr 168, poz. 1762 z pózn. zmianami).
Data aktualizacji karty: 10.02.2010
Kwas siarkowy
Strona 5 z 6
Oznakowanie:
C – produkt żrący
Określenia zagrożenia (R):
R 35 – Powoduje poważne oparzenia
Określenia dotyczące prawidłowego postępowania (S):
S 1/2 – Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi
S 26 – W przypadku zanieczyszczenia oczu przemyć natychmiast dużą ilością wody, zwrócić się o pomoc
lekarską
S 30 – Nigdy nie dodawać wody do tego produktu
S 45 – W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe,
pokaż etykietę.
16. Inne informacje
Porady dotyczące szkoleń
Przeszkolenie w zakresie przeładunku materiałów niebezpiecznych, klasa 8.
Zalecane ograniczenia stosowania
Stosować zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Możliwość uzyskania dalszych informacji
www.nitrochem.com.pl; e-mail: [email protected]
Źródła danych, na podstawie których opracowano kartę charakterystyki
Informacje oparte są na danych literaturowych, m.in.:
“Kwas siarkowy - poradnik inżyniera i technika” – Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1975, praca
zbiorowa.
Kartach charakterystyki kwasu siarkowego od naszych Dostawców, oraz na aktualnym stanie naszej wiedzy.
Celem karty jest opisanie substancji tylko pod kątem wymogów zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska.
Ostatnie zmiany
Ogólna aktualizacja przeprowadzona w celu dostosowania karty do Rozporządzenia REACH.
Data aktualizacji karty: 10.02.2010
Kwas siarkowy
Strona 6 z 6