Informatyka 2 - Wydział Elektryczny
Transkrypt
Informatyka 2 - Wydział Elektryczny
Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 2/39 Plan wykładu nr 6 Definicje systemu operacyjnego Informatyka 2 Zarządzanie procesami definicja procesu, blok kontrolny procesu dwu- i pięciostanowy model procesu Zarządzanie dyskowymi operacjami we-wy Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia metody przydziału pamięci dyskowej (alokacja ciągła, alokacja listowa, alokacja indeksowa) Rok akademicki 2015/2016 systemy plików (FAT12, FAT16, FAT32, exFAT, NTFS) Wykład nr 6 (30.11.2015) dr inż. Jarosław Forenc Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 3/39 System operacyjny - definicja System operacyjny - jest to program sterujący wykonywaniem aplikacji i działający jako interfejs pomiędzy aplikacjami (użytkownikiem) a sprzętem komputerowym użytkownik końcowy nie jest zainteresowany sprzętem, interesują go tylko aplikacje (programy użytkowe) aplikacje są tworzone przez programistów za pomocą języków programowania Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 4/39 System operacyjny - definicja System operacyjny - administrator zasobów - zarządza i przydziela zasoby systemu komputerowego oraz steruje wykonaniem programu zasób systemu - każdy element systemu, który może być przydzielony innej części systemu lub oprogramowaniu aplikacyjnemu do zasobów systemu zalicza się: czas procesora pamięć operacyjną urządzenia zewnętrzne Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 5/39 Zarządzanie procesami Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 6/39 Blok kontrolny procesu struktura danych tworzona i zarządzana przez system operacyjny, a opisująca właściwości procesu Definicja procesu: proces - program w trakcie wykonania proces - ciąg wykonań instrukcji wyznaczanych kolejnymi wartościami licznika rozkazów wynikających z wykonywanej procedury (programu) proces - jednostka, którą można przypisać procesorowi i wykonać identyfikator - unikatowy numer skojarzony z procesem, dzięki któremu można odróżnić go od innych procesów stan procesu: nowy, gotowy, uruchomiony, zablokowany, anulowany priorytet - niski, normalny, wysoki, czasu rzeczywistego Proces składa się z kilku elementów: kod programu dane potrzebne programowi (zmienne, przestrzeń robocza, bufory) kontekst wykonywanego programu (stan procesu) - dane wewnętrzne, dzięki którym system operacyjny może nadzorować proces i nim sterować licznik programu - adres kolejnego rozkazu w programie, który ma zostać wykonany wskaźniki pamięci - wskaźniki do kodu programu, danych skojarzonych z procesem, dodatkowych bloków pamięci dane kontekstowe - dane znajdujące się w rejestrach procesora, gdy proces jest wykonywany informacje na temat stanu żądań we-wy - informacje na temat urządzeń we-wy przypisanych do tego procesu Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 7/39 Dwustanowy model procesu Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 8/39 Dwustanowy model procesu najprostszy model polega na tym, że w dowolnej chwili proces jest wykonywany przez procesor (uruchomiony) lub nie (nie uruchomiony) procesy, które nie są uruchomione czekają w kolejce na wykonanie Program przydzielający Wejście Proces nie uruchomiony Uruchomiony proces Wyjście Przerwa system operacyjny tworząc nowy proces, tworzy blok kontrolny procesu po czym wprowadza proces do systemu jako nie uruchomiony w pewnym momencie aktualnie wykonywany proces zostaje przerwany i program przydzielający wybiera inny proces do wykonania stan poprzednio uruchomionego procesu jest zmieniany z uruchomionego na nie uruchomiony jeśli wykonywanie procesu zostało anulowane lub zakończone, to opuszcza on system, a program przydzielający wybiera kolejny proces z kolejki, który zostanie wykonany Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 9/39 Pięciostanowy model procesu Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 10/39 Pięciostanowy model procesu w dwustanowym modelu procesu kolejka działa na zasadzie FIFO, a procesor wykonuje procesy cyklicznie z kolejki uruchomiony - proces aktualnie wykonywany problem pojawia się w przypadku, gdy kolejny proces pobierany do wykonania z kolejki jest zablokowany, gdyż oczekuje na zakończenie operacji we-wy zablokowany - proces oczekujący na zakończenie operacji we-wy gotowy - proces gotowy do wykonania przy najbliższej możliwej okazji nowy - proces, który właśnie został utworzony (ma utworzony blok kontrolny procesu, nie został jeszcze załadowany do pamięci), ale nie został jeszcze przyjęty do grupy procesów oczekujących na wykonanie rozwiązaniem powyższego problemu jest podział procesów nieuruchomionych na gotowe do wykonania i zablokowane Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 anulowany - proces, który został wstrzymany lub anulowany z jakiegoś powodu dr inż. Jarosław Forenc 11/39 Pięciostanowy model procesu podział procesów nieuruchomionych na gotowe do wykonania i zablokowane wymaga zastosowania minimum dwóch kolejek Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 Przydział pamięci dyskowej - alokacja ciągła każdy plik zajmuje ciąg kolejnych bloków na dysku plik zdefiniowany jest przez adres pierwszego bloku i ilość kolejnych zajmowanych bloków zalety: małe opóźnienia w transmisji danych, łatwy dostęp do dysku wady: trudność w znalezieniu miejsca na nowy plik gdy pojawia się zdarzenie system operacyjny musi przejrzeć kolejkę szukając procesów, który związane są z danym zdarzeniem w celu zapewnienia większej wydajności lepiej jest gdy dla każdego zdarzenia istnieje oddzielna kolejka dr inż. Jarosław Forenc 12/39 Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 13/39 Przydział pamięci dyskowej - alokacja listowa Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 14/39 Przydział pamięci dyskowej - alokacja indeksowa każdy plik jest listą powiązanych ze sobą bloków dyskowych, które mogą znajdować się w dowolnym miejscu na dysku każdy plik ma własny blok indeksowy, będący tablicą adresów bloków dyskowych w katalogu zapisany jest dla każdego pliku adres bloku indeksowego w katalogu dla każdego pliku zapisany jest wskaźnik do pierwszego i ostatniego bloku pliku każdy blok zawiera wskaźnik do następnego bloku Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 15/39 System plików FAT (File Allocation Table) Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 16/39 FAT12 opracowany na przełomie lat 70. i 80. dla systemu MS-DOS system plików FAT12 przeznaczony jest dla nośników o małej pojemności występuje w czterech wersjach: FAT12, FAT16, FAT32 i exFAT (FAT64) obsługuje 212 = 4096 jednostek alokacji, max. rozmiar partycji to 16 MB numer występujący po słowie FAT oznacza liczbę bitów przeznaczonych do kodowania (numeracji) jednostek alokacji pliku (JAP), tzw. klastrów (ang. cluster) w tablicy alokacji plików rekord ładujący zajmuje pierwszy sektor dyskietki lub dysku logicznego 12 bitów w systemie FAT12 16 bitów w systemie FAT16 32 bity w systemie FAT32 rekord ładujący zawiera następujące dane: 64 bity w systemie exFAT (FAT64) instrukcja skoku do początku programu ładującego (3 bajty) ogólna struktura dysku logicznego / dyskietki w systemie FAT: Rekord ładujący + sektory zarezerwowane Tablica rozmieszczenia plików - FAT Kopia FAT Katalog główny (FAT12 i FAT16) Miejsce na pliki i podkatalogi nazwa wersji systemu operacyjnego (8 bajtów) struktura BPB (ang. BIOS Parametr Block) - blok parametrów BIOS (25 bajtów) rozszerzony BPB (ang. Extended BPB, 26 bajtów) wykonywalny kod startowy uruchamiający system operacyjny (448 bajtów) znacznik końca sektora - 55AAH (2 bajty) Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 17/39 FAT12 Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 18/39 FAT12 tablica rozmieszczenia plików FAT tworzy swego rodzaju „mapę” plików zapisanych na dysku katalog główny zawiera 32-bajtowe pola mogące opisywać pliki, podkatalogi lub etykietę dysku za tablicą FAT znajduje się jej kopia, która nie jest wykorzystywana Zawartość pola: za kopią tablicy FAT znajduje się katalog główny zajmujący określoną dla danego typu dysku liczbę sektorów Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 19/39 FAT12 Bajty Rozmiar 00H-07H 8 08H-0AH 0BH Zawartość Atrybuty pliku: Bit Znaczenie Nazwa pliku w kodach ASCII 0 Plik tylko do odczytu (read only) 3 Rozszerzenie nazwy pliku 1 Plik ukryty (hidden) 1 Atrybuty pliku 2 Plik systemowy (system) 0CH-15H 10 Zarezerwowane 3 Etykieta dysku (volume label) 16H-17H 2 Czas utworzenia lub aktualizacji pliku 4 Podkatalog 18H-19H 2 Data utworzenia lub aktualizacji pliku 5 1AH-1BH 2 Numer pierwszej JAP 1CH-1DH 2 Mniej znaczące słowo rozmiaru pliku 1EH-1FH 2 Bardziej znaczące słowo rozmiaru pliku 6,7 Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 FAT12 - położenie pliku na dysku przykładowa zawartość katalogu głównego: 0000 0010 0020 0030 0040 0050 0060 0070 dr inż. Jarosław Forenc 49 00 4D 00 43 00 41 00 4F 00 53 00 4F 00 54 00 20 00 44 00 4D 00 54 00 20 00 4F 00 4D 00 52 00 20 00 53 00 41 00 49 00 20 00 20 00 4E 00 42 00 20 C0 20 C0 44 C0 20 C0 20-53 32-BF 20-53 32-BF 20-43 32-BF 20-45 32-BF 59 1C 59 1C 4F 1C 58 1C 53 02 53 52 4D 9D 45 08 21 00 21 00 20 00 20 01 00 46 00 FA 00 75 00 C8 00 9F 00 94 00 D5 00 2B 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 IO SYS!.... .......2....F... MSDOS SYS!.... .......2..R..... COMMAND COM .... .......2....u... ATTRIB EXE .... .......2.....+.. pozostałą część dysku zajmuje miejsce na pliki i podkatalogi w katalogu, w 32-bajtowym polu każdego pliku wpisany jest początkowy numer JAP numer ten określa logiczny numer sektora, w którym znajduje się początek pliku ten sam numer JAP jest jednocześnie indeksem do miejsca w tablicy FAT, w którym wpisany jest numer kolejnej JAP numer wpisany we wskazanym miejscu tablicy rozmieszczenia plików wskazuje pierwszy sektor następnej części pliku i równocześnie położenie w tablicy FAT numeru następnej JAP w ten sposób tworzy się łańcuch, określający położenie całego pliku podkatalogi nie są ograniczone co do wielkości, zapisywane są na dysku w sposób identyczny jak pliki użytkowe i także zawierają 32-bajtowe pola jeśli numer JAP składa się z samych FFF, to oznacza to koniec pliku Plik archiwalny (archive) Nie wykorzystywane dr inż. Jarosław Forenc 20/39 Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 21/39 FAT12 - struktura dyskietki (1,44 MB) Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 22/39 FAT16 całkowita liczba sektorów na dyskietce: 2880 po raz pierwszy pojawił się w systemie MS-DOS 3.3 max. liczba plików w katalogu głównym: 224 ogólna struktura dyskietki / dysku logicznego w systemie FAT16 jest taka sama jak w przypadku FAT12 liczba sektorów systemowych: 33 maksymalna liczba jednostek alokacji ograniczona jest do 216 czyli 65536 liczba sektorów na pliki i podkatalogi: 2880 - 33 = 2847 dostępne miejsce na pliki i podkatalogi: 2847 x 512 = 1 457 664 bajty Rekord ładujący + sektory zarezerwowane Tablica rozmieszczenia plików - FAT Kopia FAT Katalog główny (FAT12 i FAT16) Miejsce na pliki i podkatalogi 1 sektor 9 sektorów 9 sektorów 14 sektorów 2847 sektorów Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 23/39 FAT32 po raz pierwszy wprowadzony w systemie Windows 95 OSR2 ogólna struktura systemu FAT32 jest taka sama jak w FAT12/FAT16 - nie ma tylko miejsca przeznaczonego na katalog główny do adresowania JAP stosuje się, obcięty o 4 najstarsze bity, adres 32-bitowy i dlatego dysk z FAT32 może zawierać maksymalnie 228 JAP jeśli rozmiar JAP wynosi od 4 kB do 32 kB, to teoretycznie dysk może mieć rozmiar 8 TB, ale praktycznie ograniczenie to liczba 232 sektorów, czyli 2 TB system Windows 2000 obniża tę wartość do 32 GB, gdyż umożliwia to zapis całej tablicy FAT w pamięci podręcznej, co poprawia wydajność systemu w systemie FAT32 można formatować tylko dyski, nie można natomiast zainstalować go na dyskietkach w systemach DOS i Windows 95 maksymalny rozmiar JAP to 215 bajtów czyli 32 kB, stąd maksymalny rozmiar dysku logicznego w tych systemach to 65536 × 32 kB czyli ok. 2 GB w systemie Windows 2000 górna granica rozmiaru JAP wynosi 216 bajtów (64 kB), czyli rozmiar dysku logicznego zwiększa się do 4 GB. Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 24/39 FAT32 w systemie FAT32 katalog główny może znajdować się w dowolnym miejscu na dysku i może zawierać maksymalnie 65 532 pliki i katalogi Bajty Rozmiar 00H-07H 8 Zawartość 08H-0AH 3 Rozszerzenie nazwy pliku 0BH 1 Atrybuty pliku Nazwa pliku w kodach ASCII 0CH 1 Wielkość liter nazwy i rozszerzenia pliku 0DH 1 Czas utworzenia w milisekundach 0EH-0FH 2 Czas utworzenia 10H-11H 2 Data utworzenia 12H-13H 2 Czas ostatniego dostępu 14H-15H 2 Numer pierwszej JAP (16 starszych bitów) 16H-17H 2 Czas utworzenia lub aktualizacji pliku 18H-19H 2 Data utworzenia lub aktualizacji pliku 1AH-1BH 2 Numer pierwszej JAP (16 młodszych bitów) 1CH-1DH 2 Mniej znaczące słowo rozmiaru pliku 1EH-1FH 2 Bardziej znaczące słowo rozmiaru pliku Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 25/39 FAT32 - długie nazwy plików Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 26/39 FAT32 - długie nazwy plików wprowadzone w systemie Windows 95 skrócona nazwa pliku przechowywana jest w identycznej, 32-bajtowej, strukturze jak w przypadku plików w starym formacie 8+3 informacje o nazwie pliku zapamiętywane są jako: długie nazwy plików zapisywane są także w 32-bajtowych strukturach, przy czym jedna nazwa zajmuje kilka struktur (w jednej strukturze umieszczonych jest 13 kolejnych znaków w formacie Unicode) długa nazwa skrócona nazwa (tzw. alias długiej nazwy) metoda tworzenia skróconej nazwy pliku: rozszerzenie długiej nazwy staje się rozszerzeniem skróconej nazwy pierwsze sześć znaków długiej nazwy staje się pierwszymi sześcioma znakami skróconej nazwy (niedozwolone znaki zamieniane są na znak podkreślenia, małe litery zamieniane są na wielkie litery) pozostałe dwa znaki nazwy skróconej to ~1 lub jeśli plik o takiej nazwie istnieje ~2, itd. Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 27/39 FAT32 - długie nazwy plików Rozmiar Zawartość 00H 1 Pierwsze 6 bitów określa numer fragmentu nazwy, bit 7 - czy jest to ostatni fragment nazwy, a bit 8 - czy plik został usunięty lub jego nazwa skrócona 01H-0AH 10 Pierwsze 5 znaków nazwy 0BH 1 Atrybut (zawsze F) 0CH 1 Zarezerwowany (zawsze 0) 0DH 1 Suma kontrolna wersji krótkiej 8+3 0EH-19H 12 Kolejne 6 znaków nazwy 1AH-1BH 2 Numer początkowego klastra (zawsze 0) 1CH-1FH 4 Dwie ostatnie litery nazwy Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 28/39 FAT - wady systemu plików FAT Nazwa pliku: Systemy Operacyjne - praca domowa.txt długa nazwa pliku 0000 0010 43 20 00 64 00 6F 00 6D-00 6F 00 0F 00 CF 77 00 61 00 2E 00 74 00 78 00-74 00 00 00 00 00 FF FF C .d.o.m.o....w. a...t.x.t....... 0020 0030 02 63 00 79 00 6A 00 6E-00 65 00 0F 00 CF 20 00 2D 00 20 00 70 00 72 00-61 00 00 00 63 00 61 00 .c.y.j.n.e.... . -. .p.r.a...c.a. 0040 0050 01 53 00 79 00 73 00 74-00 65 00 0F 00 CF 6D 00 79 00 20 00 4F 00 70 00-65 00 00 00 72 00 61 00 .S.y.s.t.e....m. y. .O.p.e...r.a. 0060 0070 53 59 53 54 45 4D 7E 31-54 58 54 20 00 4B 03 80 67 32 67 32 00 00 08 80-67 32 02 00 06 00 00 00 SYSTEM~1TXT .K.. g2g2....g2...... skrócona nazwa pliku Bajty fragmentacja wewnętrzna - nawet najmniejszy plik zajmuje całą JAP gdy rozmiar klastra jest duży, a na dysku znajduje się dużo małych plików - pewna część miejsca jest tracona fragmentacja zewnętrzna - silna fragmentacja plików pomiędzy wiele klastrów o bardzo różnym fizycznym położeniu na dysku (konieczność okresowej defragmentacji przy użyciu specjalnych narzędzi programowych) duże prawdopodobieństwo powstawania błędów zapisu, polegających na przypisaniu jednego klastra dwóm plikom (tzw. crosslinks), co kończy się utratą danych z jednego lub obu „skrzyżowanych” plików typowym błędem, pojawiającym się w systemie FAT, jest również pozostawianie tzw. zagubionych klastrów (lost chains), tj. jednostek alokacji nie zawierających informacji, ale opisanych jako zajęte brak mechanizmów ochrony - praw dostępu Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 29/39 exFAT (FAT64) Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 30/39 NTFS (New Technology File System) stworzony przez Microsoft na potrzeby pamięci Flash wersja 1.0 (połowa 1993 r.) - Windows NT 3.1 po raz pierwszy pojawił się w listopadzie 2006 roku w Windows Embedded CE 6.0 i Windows Vista SP1 wersja 1.1 (jesień 1994 r.) - Windows NT 3.5 wersja 1.2 (NTFS 4) - Windows NT 3.51 (1995 r.), Windows NT 4.0 (1996 r.) obsługiwany także przez Windows 7, Windows 8, Windows Server 2008, Windows Server 2003, Windows XP SP2/SP3, Linux wersja 3.0 (NTFS 5) - Windows 2000, dużo zmian w stosunku do poprzedniej wersji może być używany wszędzie tam, gdzie NTFS nie jest najlepszym rozwiązaniem ze względu na dużą nadmiarowość struktury danych wersja 3.1 (NTFS 5.1) - Windows XP, Server 2003, Vista, Windows 7/8 podstawowe cechy: teoretyczny rozmiar partycji NTFS wynosi 264-1 klastrów, ale Windows potrafi obsłużyć tylko 232-1 klastrów (dla klastra 64 kB - ok. 256 TB) maksymalna wielkość pliku to 264 = 16 EB tabela partycji w MBR dysku twardego ogranicza rozmiar partycji do 2 TB maksymalna wielkość klastra - do 32 MB teoretyczna wielkość pliku wynosi 264 bajtów minus 1 kB, ale Windows ogranicza ten rozmiar do 244 bajtów minus 64 kB (ok. 16 TB) nieograniczona liczba plików w pojedynczym katalogu prawa dostępu do plików i katalogów Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 31/39 NTFS Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 32/39 NTFS struktura wolumenu (dysku) NTFS: struktura wolumenu (dysku) NTFS: Boot Sector rozpoczyna się od zerowego sektora partycji i może zajmować 16 kolejnych sektorów MFT (Master File Table) - specjalny plik, niewidoczny dla użytkownika, pełniący rolę tablicy alokacji plików w systemie FAT - są w nim zapisane wszystkie dane niezbędne do odczytania pliku z dysku znajdują się w nim następujące dane: instrukcja skoku do początku programu ładującego (3 bajty) nazwa wersji systemu operacyjnego - OEM ID (8 bajtów) struktura BPB - blok parametrów BIOS (25 bajtów) rozszerzony BPB (48 bajtów) wykonywalny kod startowy uruchamiający system operacyjny (426 bajtów) znacznik końca Boot Sectora - 55AAH (2 bajty) MFT - hierarchiczna, obiektowa baza danych, składająca się z rekordów o stałej długości 1 kB - 4 kB w każdym rekordzie zapisane są atrybuty, które jednoznacznie określają położenie i zawartość odpowiadających im plików lub katalogów pierwsze 16 (NTFS 4) lub 26 (NTFS 5) rekordów jest zarezerwowane dla tzw. metaplików Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 33/39 NTFS - Metapliki w MFT 34/39 struktura wolumenu (dysku) NTFS: Nazwa pliku Rekord MFT Funkcja pliku Główna tablica plików $Mft 0 Zawiera jeden bazowy rekord dla każdego pliku w woluminie NTFS. Jeżeli informacje dotyczące pliku lub katalogu są zbyt duże, aby zmieściły się w pojedynczym rekordzie, to alokowane są rekordy dodatkowe - w MFT lub poza nim. Główna tablica plików 2 $MftMirr 1 Kopia pierwszych czterech rekordów w MFT. Plik ten gwarantuje dostęp do MFT w przypadku awarii pojedynczego sektora. W starszych systemach umieszczany był w połowie woluminu, zaś w nowszych - na jego końcu. $LogFile 2 Zawiera listę kroków transakcji, używaną przez funkcje związane z odzyskiwaniem NTFS, a mówiąc prościej są to informacje o wszystkich operacjach wykonywanych na plikach i katalogach, np. kopiowanie i kasowanie plików, przenoszenie katalogów, itp. Rozmiar pliku dziennika zależy od rozmiaru woluminu i może osiągać do 4 MB. Plik ten jest używany przez Windows 2000 do przywracania spójności systemu plików po awarii systemu. Wolumin $Volume 3 Zawiera informacje o woluminie, takie jak jego etykieta, rozmiar i wersja NTFS użyta do formatowania dysku. Definicje atrybutów $AttrDef 4 Tabela nazw atrybutów, ich numerów i opisów. Indeks katalogu głównego $ 5 Katalog główny. (log operacji dyskowych) dr inż. Jarosław Forenc NTFS Plik systemowy Plik dziennika Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 35/39 NTFS struktura wolumenu (dysku) NTFS: pozostała część pliku MFT przeznaczona jest na rekordy wszystkich plików i katalogów umieszczonych na dysku (ok. 12,5% miejsca na dysku) jeśli pierwszy rekord MFT jest uszkodzony to system automatycznie odczytuje drugi rekord, w którym zapisana jest kopia pierwszego położenie obu metaplików $Mft i $MftMirr zapisane jest w sektorze startowym partycji Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 36/39 NTFS - Pliki pliki w systemie NTFS są reprezentowane w MFT przez rekord zawierający atrybuty: $Standard_Information $File_Name $Security_Descriptor system NTFS traktuje każdy plik jako zbiór atrybutów elementy takie jak nazwa, prawa dostępu, a nawet dane są atrybutami wszystkie atrybuty mają dwie części składowe: nagłówek i blok danych nagłówek zawiera informacje opisujące atrybut, np. całkowitą liczbę bajtów zajmowanych przez atrybut, rozmiar bloku danych atrybutu, położenie bloku danych, znacznik czasu, wskaźniki stanu w bloku danych atrybutu znajdują się informacje zgodne z przeznaczeniem atrybutu $Data w przypadku małych plików wszystkie jego atrybuty zapisywane są bezpośrednio w MFT $Standard_Information (Informacje standardowe) $File_Name (Nazwa pliku) $Security_Descriptor (Opis praw dostępu) $Data (Dane) jeśli wszystkie atrybuty mieszczą się wewnątrz pojedynczego rekordu MFT, wówczas nazywane są rezydentnymi Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc 37/39 NTFS - Pliki Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 38/39 NTFS - Katalogi jeśli atrybuty pliku są duże (najczęściej dotyczy to atrybutu $Data), to w rekordzie w MFT umieszczany jest tylko nagłówek atrybutu oraz wskaźnik do jego bloku danych, a sam blok danych przenoszony jest na dysk poza MFT atrybuty niemieszczące się całkowicie w MFT nazywane są nierezydentnymi blok danych takiego atrybutu zapisywany jest w przyległych klastrach jeśli nie jest to możliwe, to dane zapisywane są w kilku ciągach jednostek alokacji i wtedy każdemu ciągowi odpowiada wskaźnik w rekordzie MFT katalogi reprezentowane są przez rekordy zawierające trzy takie same atrybuty jak pliki: $Standard_Information $File_Name $Security_Descriptor zamiast atrybutu $Data umieszczone są trzy atrybuty przeznaczone do tworzenia list, sortowania oraz lokalizowania plików i podkatalogów $Index_Root $Index_Allocation $Bitmap Informatyka 2, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 dr inż. Jarosław Forenc dr inż. Jarosław Forenc Koniec wykładu nr 6 Dziękuję za uwagę! 39/39