Strona 1 z 5 OPADY I OSADY 2010-01
Transkrypt
Strona 1 z 5 OPADY I OSADY 2010-01
OPADY I OSADY Strona 1 z 5 Podobne strony 1 2 3 4 zpk_fokus.republika.pl areszt.republika.pl queenoman.republika.p pawelgrycz.republika.pl Wypadają Ci Włosy Możesz Je Zagęścić w Kilka Sekund. Nie Wierzysz? Zobacz To n Filmie ! www.Nanogen.pl Mgła Wodna Instalacje gaśnicze na Mgłę Wodną. Zabezpieczeni Obiektów Drewnianych Supo.com.pl/Mgla-Wodn Schudnij 8kg W Miesiąc Ja Schudłam 8kg Bez Głodzenia Się Poznaj M Szokującą Historię! JakSchudlam.pl Reklamy Go Szron to para wodna skondensowana na silnie wychłodzonym podłożu. CZYM SĄ I JAK POWSTAJĄ OPADY I OSADY? Opadem i osadem nazywamy każdą obecną na ziemi formę wody pochodzenia atmosferycznego. Jeżeli kondensacja nastąpiła w atmosferze, mamy do czynienia z opadem, jeśli bezpośrednio na ziemi - z osadem. Każdy opad i osad był początkowo parą wodną zawartą w powietrzu. Ochłodzenie się powietrza powoduje kondensację (skraplanie lub zamarzanie) zawartej w nim pary wodnej. Najbardziej widocznym i widowiskowym efektem kondensacji pary wodnej na jądrach kondensacji (drobnych cząstkach stałych stanowiących zanieczyszczenie powietrza) są chmury, lecz tworzące je kropelki wody lub kryształki lodu mają średnice rzędu 0,001-0,1mm. Ich wielkość nie pozwala im opaść na ziemię, jednak w niektórych, mocno rozwiniętych chmurach takich jak cumulus, cumulonibus, stratus lub nimbostratus, te małe składniki łączą się ze sobą tworząc większe obiekty, których masa powoduje opadanie ich na ziemię. Owe większe elementy opadu pochodzą z chmur mieszanych - wodno-lodowych typu altostratus, nimbostratus czy cumulonibus. Mniejsze krople (mżawka) wydzielane są z chmur wodnych oraz mgieł, natomiast małe płatki śniegu padają z chmur wodnych stratus, stratocumulus i altocumulus unoszących się na poziomie jąder lodowych (w przybliżeniu wysokość na jakiej temperatura staje się ujemna). RODZAJE OPADÓW I OSADÓW Zarówno opady jak i osady mogą przybierać różne formy w zależności od warunków fizycznych, w jakich powstawały. Podstawowymi typami opadów i osadów są: Opady: z deszcz i mżawka z śnieg i krupa śnieżna z grad Osady: z rosa i szron z gołoledź http://meteorologiaonline.republika.pl/opady.htm 2010-01-06 OPADY I OSADY z Strona 2 z 5 szadź Deszcz i mżawka. To opad składający się wyłącznie z kropel wody. Powstaje, gdy kropelki wody w chmurze połączą się w obiekt o średnicy ok. 0,5mm - wówczas nawet prądy wstępujące nie są w stanie utrzymać takich kropel w powietrzu. Zjawisko łączenie się kropelek wody nie jest jeszcze do końca wyjaśnione. Przeszkodą w łączeniu się jest np. pewien ładunek elektryczny, jaki posiadają drobne kropelki w chmurze. Według najnowszych teorii za powstawanie opadu jest odpowiedzialny tzw. proces Bergerona. Powyżej pewnej wysokości stale znajduje się pewna ilość kryształków lodowych - w naszej szerokości geograficznej latem jest to wysokość ok. 5-6km, natomiast zimą wysokość ta jest odpowiednio mniejsza. Chmury potrafią zachować swą kroplistą strukturę nawet w temperaturze -20 stopni. Jeżeli chmura rozwinie się w pionie na tyle, że dosięgnie granicy występowania kryształków, wówczas następuje dyfuzyjne przechodzenie pary wodnej z kropelek na owe kryształki, które stają się jądrami kondensacji dla płatków śniegu. Płatki te po odpowiednim zwiększeniu swej masy opadają na ziemię, przy czym w lecie na niższych wysokościach roztapiają się i spadają w postaci deszczu, a w zimie docierają w niezmienionej postaci do samej ziemi. Gęsty opad deszczu wytwarza charakterystyczne strugi - virga, tworzą je krople, które wyparowują zanim dotrą do ziemi Jeżeli już kropla wody zaczyna opadać, wówczas po drodze napotyka oczywiście inne krople, które jest w stanie do siebie przyłączyć. Przyłączanie mniejszych elementów odbywa się zarówno u czoła spadającej kropli, jak i z tyłu (podciśnienie z tyłu kropli wywołane spadaniem "zasysa" mniejsze kropelki i przyłącza je do kropli głównej). Proces ten nazywa się wychwytywaniem kropli, stanowi on niejako drugą fazę przyrostu masy kropli deszczu. Ostatecznie krople spadające na ziemię maja średnicę ok. 1mm, chociaż zdarzają się też takie o średnicy do 6-7mm. Również powstawanie mżawki tłumaczy się w ten sposób, z tym że mżawka z mgieł powstaje przez dyfuzyjne przenoszenie pary z kropel mniejsze na wieksze, bez udziału lodowych jąder kondensacji. POWRÓT Śnieg i krupa śnieżna. Powstaje, podobnie jak deszcz, poprzez dyfuzję pary z przechłodzonych kropelek wody na kryształki lodu stanowiące jadra kondensacji. To, czy z danej chmury spadnie śnieg czy krupa śnieżna (krupa śnieżna, to kilka przymarznietych do siebie płatków śniegu <krupa miękka> czasami otoczonych warstewką lodu <krupa twarda>, coś pomiędzy śniegiem a gradem) zależy od wilgotności powietrza. Gdy prężność pary w powietrzu jest nieco większa od prężności pary nad lodem, lecz nie większa niz prężność pary nad wodą, wówczas powstają płatki śniegu. Woda krystalizuje w układzie heksagonalnym tzn. podstawowa komórka kryształka lodu ma kształt słupka o przekroju sześciokątnym, w powyższych warunkach rozwój kryształka odbywa się na jego wierzchołkach, przez co przybiera on kształt coraz bardziej zbliżony do gwiazdki - tworzy się płatek śniegu. Płatki łączą się w większe skupiska i w końcu spadają na ziemię w postaci śnieżynek. Jeżeli prężność pary w powietrzu wchodzącym w skład chmury jest większa od prężności pary nad wodą, wówczas kryształek lodu narasta w różnych płaszczyznach tworząc twór kształtem zbliżony do kuli (sferokryształ) - z takich składników powstaje krupa śnieżna, która otacza się warstewkami lodu pochodzącymi z zamarznietych, a wcześniej przechłodzonych kropelek wody. POWRÓT Grad. http://meteorologiaonline.republika.pl/opady.htm 2010-01-06 OPADY I OSADY Strona 3 z 5 Opisana poprzednio krupa śnieżna może pod wpływem silnych prądów wstępujących wielokrotnie podróżować w dół i w górę wewnątrz chmury, po drodze stykając się z przechłodzonymi kropelkami wody, które zamarzają na krupie, tworząc coraz to nowe warstwy lodu wokół niej. Kulki gradowe mają średnice od 5 do 15mm, chociaż zdarzają się też "okazy" wielkości piłki tenisowej. Znajdowano już kule gradowe o masie 1kg i średnicy 17cm. Ostatnie obserwacje wskazują na to, iż o wystepowaniu opadu w postaci gradu, oprócz czynników atmosferycznych, decydują też czynniki ziemskie, np. rzeźba terenu. Grad występuje częściej nad obszarami o podłożu granitowym, a rzadziej o podłożu wapiennym. Powietrze nad podłożem granitowym jest bardziej zjonizowane, co może mieć jakiś wpływ na proces formowania się gradzin w chmurze. A to wszystko przez małe kryształki lodu w chmurze:) POWRÓT Szron i rosa. Są osadami powstającymi w ten sam sposób. Znaczene wychłodzenie przedmiotów na powierzchni ziemi (i samej ziemi) poniżej tzw. punktu rosy powoduje kondensację zawartej w powietrzu pary wodnej na tych przedmiotach. Jeżeli temperatura punktu rosy jest dodatnia - osadza się rosa, jeśli ujemna - szron. Aby wystąpiła rosa lub szron potrzebna jest przede wszystkim bezchmurna i bezwietrzna pogoda (no i oczywiście odpowiednia wilgotność powietrza), osady te występują częściej w różnego rodzaju zagłębieniach terenu. Rosa na liściach trawy - "skroplona mgła" POWRÓT Gołoledź. Koszmar kierowców i pieszych powstaje wówczas, gdy przechłodzone krople deszczu padają na silnie wyziębione podłoże zamarzając i tworząc jednolitą powłokę lodową na podłożu. Zwykły deszcz równiez może wywołać gołoledź, ale podłoże musi byc naprawdę mocno wychłodzone, np. po długotrwałych mrozach. Gołoledź mogą też osadzać mgły, które osadzają się na wychłodzonych przedmiotach. Niekiedy lodu gołoledziowego może byc tak dużo, że pod jego ciężarem np. łamią sie gałęzie drzew lub zrywają druty wysokiego napięcia. POWRÓT http://meteorologiaonline.republika.pl/opady.htm 2010-01-06 OPADY I OSADY Strona 4 z 5 Szadź. Istnieją dwa rodzaje szadzi - miękka i twarda. Miękka jest krystaliczna, powstaje gdy przechłodzone kropelki mgły dotkną jakiegokolwiek stałego przedmiotu - wówczas zamarzają na jego powierzchni. Twarda jest masą bezpostaciową, ziarnistą i nieprzeźroczystą, powstaje wtedy, gdy po długotrwałych mrozach powieje ciepły i wilgotny wiatr, który osadza na wychłodzonych przedmiotach warstwę szadzi. Jak odróżnić szadź od szronu? Szron nie osadza się na materiałach przewodzących, np na metalach, szadzi nie robi to żadnej różnicy:) Szadź miękka POWRÓT SZTUCZNY DESZCZ Człowiek od zawsze potrzebował opadów dla swoich upraw. Jednak do XX wieku zdany był na łaskę i niełaskę natury. Wraz z nadejściem ery lotnictwa i poznaniem struktury i funkcjonowania chmur możliwe stało się "wymuszanie" opadów z przechodzących nad uprawami chmur. Sprowadza się ono do wprowadzenia w obręb chmury dodatkowych jąder kondensacji w postaci silnie rozdrobnionych substancji chemicznych. Zabieg ten nazywamy zasiewaniem chmury. Sztuczne oddziaływanie na chmury wodne, takie jak stratus, polega na wprowadzeniu bądź dużych higroskopijnych jąder kondensacji (np. rozdrobnionych kryształków soli kuchennej), bądź rozpyleniu kropelek wodnych o małej średnicy. Chodzi tu głównie o zapoczątkowanie lub wzmożenie procesu łączenia się małych kropelek w większe dające opad. Efektem tych zabiegów jest pewne zwiększenie opadu atmosferycznego lub w przypadku chmur warstwowych jego zapoczątkowanie. W chmurach cumulus da się na tej drodze osiągnąć umiarkowany przelotny opad nawet z chmur słabo rozwiniętych w pionie. Najlepsze efekty zasiewania obserwuje się w chmurach warstwowych mieszanych lodowo-wodnych. Muszą one jednak przynajmniej w wierzchołku posiadać temperaturę niższą niż -7 stopni. Jej zasiewanie polega na wprowadzeniu do wierzchołka chmury dużej ilości jąder zamarzania w postaci kryształków jodku srebra lub rozdrobnionego suchego lodu (zestalonego dwutlenku węgla). Wówczas kryształki jodku srebra pokrywają się kryształkami lodu, a te już w naturalny sposób prowadzą do powstania płatków śniegu i kropel deszczu (patrz punkt "czym są i jak powstają opady i osady"). Jeżeli ponadto dolna podstawa chmury znajduje się w strefie temperatur ujemnych, wówczas zasiewanie powoduje powstanie dużych płatków śniegu i kropli nie tylko w górnych warstwach chmury lecz w całej jej objętości - efektem jest drobny opad śniegu lub deszczu i rozmywanie się chmury. Podobną taktykę stosuje się na lotniskach do rozpraszania przechłodzonej mgły. Efekt zasiewania przechłodzonej chmury warstwowej rozdrobnionym suchym lodem, obserwowany po 24 minutach; grubość chmury 700m, temperatura podstawy chmury -4,6 stopnia. http://meteorologiaonline.republika.pl/opady.htm 2010-01-06 OPADY I OSADY Strona 5 z 5 Zasiewanie chmur o budowie pionowej, takich jak cumulus, zapoczątkowano w 1947 roku w Australii. Z owych doświadczeń wynikało, iż jeśli tylko górna część chmury osiągała wysokość z temperaturą -7 stopni, wówczas zasiewanie zawsze doprowadzało do opadów, które jednak nie zawsze docierały do ziemi. Opady te sięgały powierzchni tylko wtedy, gdy grubość chmury przekraczała 1,4 km, a wysokość jej podstawy była nie większa niż 2,7 km. Opad występował już po kilkudziesięciu minutach od zasiewania i miał z reguły postać przelotnych ulew. Doświadczenia wykazały również, że w miarę jak temperatury wierzchołków chmur buły wyższe od -7 stopni, efekty sztucznego zasiewania były coraz mniejsze, aż wreszcie przy temperaturze o stopni przestały występować zupełnie. Podobnie było wtedy, gdy wierzchołki chmur zmrażały się do temperatury niższej niż -15 stopni, ponieważ w tych przypadkach z chmury występował już opad naturalny. Natężenie sztucznie wzbudzonych opadów i czas po którym one następowały, rosły w przybliżeniu proporcjonalnie do grubości zasiewanych chmur cumulus. GDZIE W POLSCE TERAZ PADA??? Jeśli chcesz się tego dowiedzieć obejrzyj mapę radarową na stronie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Mapa aktualizowana jest co ok. 3 godziny, dzięki temu przy odrobinie doświadczenia będziesz mógł przewidzieć opady u siebie:) Mapa przedstawia rozkład geograficzny odbiciowości fal radiowych - im kolor bardziej niebieski, tym silniejszy jest w danym miejscu opad. Oto adres mapy: http://www.imgw.pl/wl/internet/aktualna/com_r_i.html Na stronie Instytutu znajdziesz również mapę Polski z zaznaczoną dobową sumą opadów atmosferycznych, oto jej adres: http://www.imgw.pl/wl/internet/aktualna/sumap.html a http://meteorologiaonline.republika.pl/opady.htm 2010-01-06