Wykorzystanie rozłożenia potoku ruchu do wybranych elementów
Transkrypt
Wykorzystanie rozłożenia potoku ruchu do wybranych elementów
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 107 Transport 2015 Mirosaw Krze'niak, Jarosaw Pozna)ski, Danuta *ebrak Politechnika Warszawska, Wydzia! Transportu WYKORZYSTANIE ROZ|O*ENIA POTOKU RUCHU DO WYBRANYCH ELEMENTÓW ORGANIZACJI KOLEJOWYCH PRZEWOZÓW TOWAROWYCH Rkopis dostarczono: listopad 2015 Streszczenie: Organizacja kolejowych przewozów towarowych jest zagadnieniem z!o"onym. Jednym z istotnych problemów jest dysponowanie przez przewoGnika potrzebnymi rodkami transportu, w odpowiednim czasie i miejscu, gdzie jest generowany !adunek, przeznaczony do przewozu kolej&. Rozwi&zaniem tego problemu jest przemieszczanie wagonów pró"nych z miejsc ich roz!adunku do miejsc nadania !adunków. W artykule przedstawiona zosta!a metoda przemieszczania wagonów pró"nych, w której zastosowano elementy roz!o"enia potoku ruchu w sieci transportowej. Sowa kluczowe: kolejowe przewozy towarowe, organizacja przewozów, roz!o"enie potoku ruchu, rodki transportu 1. WPROWADZENIE Stosowanie racjonalnych sposobów organizacji transportu jest uzale"nione m.in. od dysponowania przez przewoGnika w okrelonym miejscu i czasie odpowiednimi rodkami transportu, które s& adekwatne do zapotrzebowania na przewozy (znp), przyjtego przez do realizacji. W kolejowych przewozach towarowych wystpuj& sytuacje, w których w miejscu, gdzie generowane jest znp, nie ma wymaganej liczby lub rodzaju wagonów kolejowych, które mo"na podstawi+ pod za!adunek. W rezultacie przewóz !adunków, musi by+ poprzedzony przemieszczeniem odpowiedniej liczby i w!aciwej serii wagonów pró"nych do tych stacji kolejowych, gdzie jest zapotrzebowanie na takie wagony. W zale"noci od wielkoci potoku !adunków, nadawanych do przewozów kolej&, stosowane s& ró"ne technologie ich przemieszczania. Dla przesy!ek du"ych (np. powy"ej 20 wagonów) realizowane s& przewozy w technologii zwartej. W pozosta!ych przypadkach zmierza si do !&czenia w czasie transportu ró"nych przesy!ek. Przewozy !adunków odbywaj& si w technologii rozproszonej. Ponadto, spotykana jest równie" tzw. 56 Miros!aw Krzeniak, Jaros!aw Poznaski, Danuta ebrak technologia przewozów wahad!owych. Jest to forma przemieszczania !adunków pomidzy okrelonymi stacjami, w wydzielonych, jednorodnych sk!adach wagonowych, powracaj&cych po wy!adunku w rejon ich ponownego za!adowania. W tym przypadku na drodze przebiegu nie dokonywana jest zmiana zestawienia sk!adu wahad!a. Inaczej wygl&da sytuacji w przypadku przemieszczania wagonów pró"nych wówczas technologia przewozu uzale"niona jest od potrzeb przewozowych. W przypadku zapotrzebowania na przewozy w technologii zwartej, gdy nadawana jest du"a liczba wagonów, przemieszczanie wagonów pró"nych odbywa si najczciej w tej samej technologii. Przewozy w technologii zwartej – zarówno przy przemieszczaniu !adunków, jak i przy przemieszczaniu sk!adów wagonów pró"nych – charakteryzuj& si tym, "e s& realizowane bez wykonywania pracy manewrowej na drodze przebiegu (rys 1). Formowanie Przemieszczanie •Stacjanadaniaskadu wagonówprónych •Trasaprzewozuskadu wagonówprónych. •Niejestwykonywana pracamanewrowana stacjachporednich Rozformowanie •Stacjaprzeznaczenia skaduwagonów prónych Rys. 1. Schemat przemieszczania wagonów pró"nych w technologii zwartej ródo: opracowanie wasne. Przy zapotrzebowaniu na przewozy !adunków w technologii rozproszonej, gdy nadawana jest ma!a liczba wagonów, przemieszczanie wagonów pró"nych najczciej odbywa si w tej samej technologii. Przewozy w technologii rozproszonej – zarówno przy przemieszczaniu !adunków, jak i przy przemieszczaniu wagonów pró"nych – charakteryzuj& si tym, "e s& realizowane z wykonywaniem pracy manewrowej na drodze przebiegu (rys. 2). Formowanie •Stacjanadaniawagonów prónych Przemieszczanie •Trasaprzewozu wagonówprónych •Jestwykonywanapraca manewrowanastacjach porednich Rozformowanie •Stacjaprzeznaczenia wagonówprónych Rys.2.Schemat przemieszczania wagonów pró"nych w technologii rozproszonej ródo: opracowanie wasne autorów. Reasumuj&c mo"na stwierdzi+, "e technologia przemieszczania wagonów pró"nych, potrzebnych do zrealizowania przewozów towarowych, zale"na jest od wielkoci potoku !adunków. W przypadku du"ych przesy!ek, wagony pró"ne sprowadzane s& w sk!adach zwartych, a dla przesy!ek ma!ych w technologii rozproszonej. Wa"n& czci& organizacji kolejowych przewozów towarowych jest zatem przemieszczanie wagonów pró"nych. Autorzy chc& wykaza+, "e do minimalizacji kosztów Wykorzystanie roz!o"enia potoku ruchu do wybranychelementów organizacji kolejowych … 57 przemieszczania potoku takich wagonów, mo"na zastosowa+ narzdzia w!aciwe dla modelowania procesów transportowych. 2. SFORMU|OWANIE ZADANIA OPTYMALNEGO ROZ|O*ENIA POTOKU RUCHU W SIECI TRANSPORTOWEJ W celu optymalizacji procesu przemieszczania wagonów pró"nych, nale"y sformu!owa+ zadanie optymalizacyjne roz!o"enia potoku ruchu w sieci transportowej. WskaGnikiem oceny jakoci rozwi&zania bdzie kryterium minimalizacji kosztów przemieszczania potoku ruchu, który tworz& wagony pró"ne. Zadanie optymalnego roz!o"enia potoku ruchu o minimalnym koszcie przemieszczania w sieci transportowej, mo"na przedstawi+ nastpuj&co: Dla danych: grafu struktury systemu transportowego zapisanego w postaci: ܩൌ൏ ࢃǡ ࡸ ; gdzie: ࢃ – jest zbiorem numerów wierzcho!ków grafu G; wierzcho!ki grafu maj& interpretacj wz!ów sieci transportowej, ࡸ – jest zbiorem !uków grafu G, którego elementy zdefiniowane s& nastpuj&co: ࡸ ൌ ሼሺ݅ǡ ݆ሻǣߟሺ݅ǡ ݆ሻ ൌ ͳǡ ݅ ് ݆ǡ ݅ǡ ݆ ࢃ אሽ ߟ– odwzorowanie okrelone na iloczynie kartezjaskim ࢃ ൈ ࢃ, które jego elementy przeprowadza w zbiór {0,1}, ¶: W × Wื{0,1}, przy czym ߟሺ݅ǡ ݆ሻ ൌ ͳ wtedy i tylko wtedy, gdy midzy wz!ami ݅ oraz ݆ǡ ሺ݅ ് ݆ሻznajduje si bezporednie po!&czenie transportowe, w przeciwnym wypadku ߟሺ݅ǡ ݆ሻ ൌ Ͳ. funkcji okrelonych na !ukach grafu struktury systemu transportowego FL oraz zapisanych w macierzy ൣܿ ሺݎሻ൧ǡ gdzie: ܿ ሺݎሻ – koszt przemieszczenia wagonów pró"nych o serii r na !uku ሺ݅ǡ ݆ሻǣሺ݅ǡ ݆ሻ ࡸ אǢ ݅ǡ ݆ ;ࢃ א r – seria wagonów pró"nychࡾ א ݎǢ ࡾ ൌ ሼͳǡ ʹǡ ǥ ǡ ܴതሽ; R – zbiór serii wagonów, u"ytkowanych przez przewoGnika kolejowego; wielkoci zapotrzebowania na wagony pró"ne, wyznaczone macierz& ሾ ݔ ሺݎሻሿ; nale"y tak okreli+ wartoci zmiennych decyzyjnych: ܺሺݎሻ ൌ ൣݔ ሺݎሻ൧, (1) 58 Miros!aw Krzeniak, Jaros!aw Poznaski, Danuta ebrak definiuj&cych wielko+ potoku wagonów pró"nych, obci&"aj&cych poszczególne elementy struktury systemu transportowego, które spe!niaj& nastpuj&ce warunki i ograniczenia [2]: 1) warunek realizacji zapotrzebowania na wagony pró"ne (ZNWP): ሺܽǡ ܾሻ ࡱ אǡ ࡾ א ݎσאೌ್ ݔǡ ሺݎሻ ൌ ݔ ሺݎሻ (2) warunek nieujemnoci potoku ruchu wagonów pró"nych(NPWP): ǡ ሺܽǡ ܾሻ ࡱ אǡ ࡼ א ǡ ࡾ א ݎሺ݅ǡ ݆ሻ ݔࡸ א ሺݎሻ Ͳ (3) 2) warunek addytywnoci potoku ruchu wagonów pró"nych(APWP): ǡ ሺ݅ǡ ݆ሻ ࡸ אǡ ࡾ א ݎσሺǡሻ ࡱאσݔ ್ೌࡼא ሺݎሻ ൌ ݔ ሺݎሻ (4) 3) warunek zachowania potoku ruchu wagonów pró"nych (ZPWP): െ σא ݔ ሺݎሻ ࢃ א ݅ǡ ࡾ א ݎσࢣאషభ ݔ ሺݎሻ െ σࢣא ݔ ሺݎሻ ൌ ቐ Ͳ σא ݔ ሺݎሻ ݅א ݅ࢂא ݅א (5) 4) ograniczenia sieci transportowej, wynikaj&ce z zadanego FL: ǡ ሺ݅ǡ ݆ሻ ࡸ אσ ࡾאσሺǡሻ ࡱאσݔ ್ೌࡼא ሺݎሻ ݀ (6) ା wielko+ ݀ ,݀ ߳ࡾ ma interpretacj przepustowoci !uku ሺ݅ǡ ݆ሻ, aby funkcje kryterium, okrelaj&ce minimalny koszt przemieszczenia wagonów pró"nych r-tej serii we wszystkich relacjach, osi&ga!a warto+ minimaln&: ݂ࡾ א ݎሺܺሺݎሻሻ ൌ σሺܽǡܾሻ ࡱאσܿ ܾܽࡼאǡܾܽ ሺݎሻ ȉ ݔǡܾܽ ሺݎሻ ՜ ݉݅݊ (7) gdzie: a – wze! pocz&tku relacji przewozu wagonów pró"nych ܽ א, – zbiór wz!ów pocz&tku relacji przewozu (Gróde! potoku ruchu), b – wze! koca relacji przewozu wagonów pró"nych ܾ א, – zbiór wz!ów koca relacji przewozu (uj+ potoku ruchu wagonów pró"nych), V – zbiór wz!ów porednich: ࢃ ൌ ࢂ ǡ תൌ ǡ ࢂ תൌ ǡ ࢂתൌ ሺܽǡ ܾሻ– relacja przewozu wagonów pró"nych ሺܽǡ ܾሻ ࡱ א, ࡱ – zbiór relacji przewozu wagonów pró"nych, ࡱ ؿൈ ൌ ሼሺܽǡ ܾሻǣܽ אǡܾ אሽ p – droga przewozu wagonów pró"nych:ࡼ א , ࡼ – zbiór dróg !&cz&cych wze! a z wz!em b, ǡ ݔ ሺݎሻ – potok ruchu wagonów pró"nych r – tej serii, rࡾ אǡ na !uku ሺ݅ǡ ݆ሻǡ ሺ݅ǡ ݆ሻ ࡸ אǡ ݅ǡ ݆ ࢃ א, nale"&cym do p – tej drogiࡼ א , !&cz&cej wze! pocz&tku relacji przewozu wagonów pró"nychܽǡ ܽ אǡz wz!em koca relacji przewozu wagonów pró"nych ܾǡ ܾ א. Wykorzystanie roz!o"enia potoku ruchu do wybranychelementów organizacji kolejowych … 59 3. ALGORYTM ROZWIZANIA ZADANIA OPTYMALNEGO ROZ|O*ENIA POTOKU RUCHU W SIECI TRANSPORTOWEJ Do rozwi&zania zadania optymalnego roz!o"enia potoku ruchu wagonów pró"nych w sieci transportowej, niezbdne jest wyznaczenie wartoci funkcji, okrelonych na !ukach grafu struktury systemu transportowego. Jedn& z takich funkcji jest zdolnoci przepustowa linii kolejowych, które tworz& badan& sie+ transportow&. Zdolno+ przepustow& nazywamy najwiksz& liczb poci&gów (par poci&gów), które mog& przejecha+ w sposób p!ynny po badanej linii w ci&gu okrelonego czasu, zazwyczaj doby [6]. Kolejn& funkcj& jest koszt przemieszczenia wagonów pró"nych na !ukach grafu struktury systemu transportowego. Warto+ tej funkcji zale"y m.in. od wielkoci potoku ruchu wagonów pró"nych. W wartociach kosztów przemieszczania potoku ruchu na !ukach grafu struktury systemu transportowego, nale"y uwzgldni+ równie" koszty zewntrzne transportu. Struktur badanej sieci transportowej przedstawiono w postaci grafu G (rys. 3), gdzie: ܩൌ ࢃۃǡ ࡸ –ۄgraf struktury systemu transportowego, ࢃ ൌ ሼͳǡ ʹǡ ͵ǡ Ͷǡ ͷǡ ǡ ǡ ͺǡ ͻሽ– zbiór numerów wz!ów, ࡸ ൌ ሼሺͳǡ ʹሻǡ ሺͳǡ ͵ሻǡ ሺʹǡ Ͷሻǡ ሺʹǡ ሻǡ ሺ͵ǡ Ͷሻǡ ሺ͵ǡ ͷሻǡ ሺͶǡ ሻǡ ሺͶǡ ሻǡ ሺͷǡ ሻǡ ሺǡ ͻሻǡ ሺǡ ͺሻǡ ሺǡ ͻሻሽ– zbiór !uków, ࢂ ൌ ሼʹǡ ͵ǡ Ͷǡ ͷǡ ǡ ሽ– zbiór numerów wz!ów porednich, ൌ ሼͳሽ– zbiór Gróde! potoku ruchu wagonów pró"nych, ൌ ሼͺǡ ͻሽ – zbiór uj+ potoku ruchu wagonów pró"nych, ࡱ ൌ ሼሺͳǡ ͺሻǡ ሺͳǡ ͻሻሽ– zbiór relacji przewozu. W poszczególnych relacjach przewozu wystpuj& nastpuj&ce drogi: relacja (1, 8): ଵଵ଼ ൌ ۃሺͳǡ ʹሻǡ ሺʹǡ ሻǡ ሺǡ ͺሻۄ ଶଵ଼ ൌ ۃሺͳǡ ʹሻǡ ሺʹǡ Ͷሻǡ ሺͶǡ ሻǡ ሺǡ ͺሻۄ ଷଵ଼ ൌ ۃሺͳǡ ͵ሻǡ ሺ͵ǡ Ͷሻǡ ሺͶǡ ሻǡ ሺǡ ͺሻۄ relacja (1, 9): ଵଵଽ ൌ ۃሺͳǡ ʹሻǡ ሺʹǡ ሻǡ ሺǡ ͻሻۄ ଶଵଽ ൌ ۃሺͳǡ ʹሻǡ ሺʹǡ Ͷሻǡ ሺͶǡ ሻǡ ሺǡ ͻሻۄ ଷଵଽ ൌ ۃሺͳǡ ʹሻǡ ሺʹǡ Ͷሻǡ ሺͶǡ ሻǡ ሺǡ ͻሻۄ ସଵଽ ൌ ۃሺͳǡ ͵ሻǡ ሺ͵ǡ Ͷሻǡ ሺͶǡ ሻǡ ሺǡ ͻሻۄ ହଵଽ ൌ ۃሺͳǡ ͵ሻǡ ሺ͵ǡ Ͷሻǡ ሺͶǡ ሻǡ ሺǡ ͻሻۄ ଵଽ ൌ ۃሺͳǡ ͵ሻǡ ሺ͵ǡ ͷሻǡ ሺͷǡሻǡ ሺǡ ͻሻۄ 60 Miros!aw Krzeniak, Jaros!aw Poznaski, Danuta ebrak 1 3 5 4 2 6 7 9 8 Rys. 3. Graf struktury systemu transportowego ródo: opracowanie wasne. ࡲ ൌ ሼ۲ǡ ۱ሽ–funkcje opisane na !ukach grafu struktury systemu transportowego, maj& interpretacj zdolnoci przepustowej !uków oraz jednostkowych kosztów przemieszczenia wagonów pró"nych. Macierz zdolnoci przepustowych !uków grafu struktury systemu transportowego: െ ۍെ ێെ ێ ێെ ۲ ൌ ൣ݀ ൧ ൌ ێെ ێെ ێെ ێെ ۏെ ݀ͳʹ െ െ െ െ െ െ െ െ ݀ͳ͵ െ െ െ െ െ െ െ െ െ ݀ʹͶ ݀͵Ͷ െ െ െ െ െ െ െ െ ݀͵ͷ െ െ െ െ െ െ െ െ െ ݀Ͷ ݀ͷ െ െ െ െ െ ݀ʹ െ ݀Ͷ െ െ െ െ െ െ െ െ െ െ െ ݀ͺ െ െ െ െې െۑ ۑ െۑ െۑ ݀ͻ ۑ ݀ͻ ۑ െۑ െے Przyjto nastpuj&ce wartoci przepustowoci poszczególnych !uków grafu struktury badanego systemu transportowego: ݀ଵଶ ൌ22 poc./dob ݀ଵଷ ൌ30 poc./dob Wykorzystanie roz!o"enia potoku ruchu do wybranychelementów organizacji kolejowych … 61 ݀ଶସ ൌ21 poc./dob ݀ଶ ൌ14 poc./dob ݀ଷସ ൌ20 poc./dob ݀ଷହ ൌ21 poc./dob ݀ସ ൌ23 poc./dob ݀ସ ൌ34 poc./dob ݀ହ ൌ12 poc./dob ݀ଽ ൌ19 poc./dob ଼݀ ൌ20 poc./dob ݀ଽ ൌ35 poc./dob Macierz C jednostkowych kosztów przewozu dla wagonów pró"nych serii r = 1 െ ۍ ێെ ێെ ێെ ۱ ൌ ൣܿ ሺͳሻ൧ ൌ ێെ ێ ێെ ێെ ێെ ۏെ ܿͳʹ ሺͳሻ െ െ െ െ െ െ െ െ ܿͳ͵ ሺͳሻ െ െ െ െ െ െ െ െ െ ܿʹͶ ሺͳሻ ܿ͵Ͷ ሺͳሻ െ െ െ െ െ െ െ െ ܿ͵ͷ ሺͳሻ െ െ െ െ െ െ െ െ െ ܿͶ ሺͳሻ ܿͷ ሺͳሻ െ െ െ െ െ ܿʹ ሺͳሻ െ ܿͶ ሺͳሻ െ െ െ െ െ െ െ െ െ െ െ ܿͺ ሺͳሻ െ െ െ ې െ ۑ െ ۑ െ ۑ െ ۑ ۑ ܿͻ ሺͳሻۑ ܿͻ ሺͳሻۑ െ ۑ െ ے Przyjto nastpuj&ce wartoci jednostkowych kosztów przewozu dla poszczególnych !uków: ܿଵଶ ሺͳሻ ൌ1 519,62 z!/wagon pró"ny ܿଵଷ ሺͳሻ ൌ1 775,31 z!/wagon pró"ny ܿଶସ ሺͳሻ ൌ1 313,60 z!/wagon pró"ny ܿଶ ሺͳሻ ൌ 1 207,38 z!/wagon pró"ny ܿଷସ ሺͳሻ ൌ1 600,76 z!/wagon pró"ny ܿଷହ ሺͳሻ ൌ1 709,88 z!/wagon pró"ny ܿସ ሺͳሻ ൌ1 110,48 z!/wagon pró"ny ܿସ ሺͳሻ ൌ1 674,33 z!/wagon pró"ny ܿହ ሺͳሻ ൌ1 235,63 z!/wagon pró"ny ܿଽ ሺͳሻ ൌ1 868,15 z!/wagon pró"ny ଼ܿ ሺͳሻ ൌ1 687,77 z!/wagon pró"ny ܿଽ ሺͳሻ ൌ1 695,77 z!/wagon pró"ny Zapotrzebowanie na przewóz wagonów pró"nych serii r = 1 w poszczególnych relacjach, jest równe: relacja przewozu ሺͳǡ ͺሻ: ݔଵ଼ ሺͳሻ ൌ ʹͷͲ××Ă Ȁ¸, relacja przewozu ሺͳǡ ͻሻǣ ݔଵଽ ሺͳሻ ൌ ͵Ͳ××Ă Ȁ¸. Zmienne decyzyjne Zmienne decyzyjne dla zadania roz!o"enia potoku ruchu wagonów pró"nych serii r = 1, przedstawiono w formie macierzy roz!o"enia potoku ruchu: 62 Miros!aw Krzeniak, Jaros!aw Poznaski, Danuta ebrak െ ۍ ێെ ێെ ێെ ࢄ ൌ ൣݔ ሺͳሻ൧ ൌ ێെ ێ ێെ ێെ ێെ ۏെ ʹͳݔሺͳሻ െ െ െ െ െ െ െ െ ͵ͳݔሺͳሻ െ െ െ െ െ െ െ െ െ ʹݔͶ ሺͳሻ ͵ݔͶ ሺͳሻ െ െ െ െ െ െ െ െ ͵ݔͷ ሺͳሻ െ െ െ െ െ െ െ െ െ ݔͶ ሺͳሻ ݔͷ ሺͳሻ െ െ െ െ െ ʹݔ ሺͳሻ െ ݔͶ ሺͳሻ െ െ െ െ െ െ െ െ െ െ െ ݔͺ ሺͳሻ െ െ െ ې െ ۑ െ ۑ െ ۑ െ ۑ ۑ ݔͻ ሺͳሻۑ ݔͻ ሺͳሻۑ െ ۑ െ ے Warunki i ograniczenia 1) Warunek realizacji zapotrzebowania na wagony pró"ne (ZNWP): ሺܽǡ ܾሻ ࡾ א ݎࡱ אσ ݔ ್ೌࡼאǡ ሺݎሻ ൌ ݔ (8) z uwzgldnieniem wartoci danych: relacja przewozu ሺͳǡ ͺሻ: ݔଵǡଵ଼ ሺͳሻ ݔଶǡଵ଼ ሺͳሻ ൌ ݔଷǡଵ଼ ሺͳሻ ൌ ʹͷͲwagonów/dob relacja przewozu ሺͳǡ ͻሻ: ݔଵǡଵଽ ሺͳሻ ݔଶǡଵଽ ሺͳሻ ݔଷǡଵଽ ሺͳሻ ݔସǡଵଽ ሺͳሻ ݔହǡଵଽ ሺͳሻ ݔǡଵଽ ሺͳሻ ൌ ͵Ͳwagonów pró"nych/dob 2) Warunek nieujemnoci potoku ruchu wagonów pró"nych (NPWP): ሺ݅ǡ ݆ሻ ࡸ אǡ ݔࡾ א ݎ ሺݎሻ Ͳ z uwzgldnieniem wartoci danych: ݔଵଶ ሺͳሻ Ͳ ݔଵଷ ሺͳሻ Ͳ ݔଶସ ሺͳሻ Ͳ ݔଶ ሺͳሻ Ͳ ݔଷସ ሺͳሻ Ͳ ݔଷହ ሺͳሻ Ͳ ݔସ ሺͳሻ Ͳ ݔସ ሺͳሻ Ͳ ݔହ ሺͳሻ Ͳ ݔଽ ሺͳሻ Ͳ ଼ݔሺͳሻ Ͳ ݔଽ ሺͳሻ Ͳ 3) Warunek addytywnoci potoku ruchu wagonów pró"nych(APWP): ǡ ሺ݅ǡ ݆ሻ ࡸ אǡ ࡾ א ݎσሺǡሻאா σאೌ್ ݔ ሺݎሻ ൌ ݔ ሺݎሻ z uwzgldnieniem wartoci danych: dla !uku ሺͳǡ ʹሻ: ǡ ݔଵଶ ሺͳሻ ൌ ݔଵଶ ሺͳሻ ሺǡሻ ࡱא್ೌࡼא ଵ଼ ࡼଵଶ ሺͳሻ ଵଽ ࡼଵଶ ሺͳሻ భమ ൌ ሼǣ ൌ ͳǡʹሽ – zbiór dróg w relacji ሺͳǡ ͺሻ, zawieraj&cych !uk ሺͳǡ ʹሻ ൌ ሼǣ ൌ ͳǡ ʹǡ ͵ሽ – zbiór dróg w relacji ሺͳǡ ͻሻ, zawieraj&cych !uk ሺͳǡ ʹሻ (9) Wykorzystanie roz!o"enia potoku ruchu do wybranychelementów organizacji kolejowych … ଵǡଵ଼ ଶǡଵ଼ ଵǡଵଽ ଶǡଵଽ ଷǡଵଽ ሺͳሻ ݔଵଶ ሺͳሻ ݔଵଶ ሺͳሻ ݔଵଶ ሺͳሻ ݔଵଶ ሺͳሻ ൌ ݔଵଶ ሺͳሻ ݔଵଶ dla !uku ሺͳǡ ͵ሻ: ǡ ݔଵଷ ሺͳሻ ൌ ݔଵଷ ሺͳሻ ሺǡሻ ࡱא್ೌࡼא భయ ଵ଼ ࡼଵଷ ሺͳሻ ൌ ሼǣ ൌ ͵ሽ ଵଽ ࡼଵଷ ሺͳሻ ൌ ሼǣ ൌ Ͷǡ ͷǡ ሽ dla !uku ሺʹǡ Ͷሻ: ଷǡଵ଼ ସǡଵଽ ହǡଵଽ ǡଵଽ ሺͳሻ ݔଵଷ ሺͳሻ ݔଵଷ ሺͳሻ ݔଵଷ ሺͳሻ ൌ ݔଵଷ ሺͳሻ ݔଵଷ ǡ ݔଶସ ሺͳሻ ൌ ݔଶସ ሺͳሻ ሺǡሻ ࡱא್ೌࡼא ࡼଵ଼ ଶସ ሺͳሻ ࡼଵଽ ଶସ ሺͳሻ మర ൌ ሼǣ ൌ ʹሽ ൌ ሼǣ ൌ ʹǡ͵ሽ dla !uku ሺʹǡ ሻ: ଶǡଵ଼ ଶǡଵଽ ଷǡଵଽ ሺͳሻ ݔଶସ ሺͳሻ ݔଶସ ሺͳሻ ൌ ݔଶସ ሺͳሻ ݔଶସ ǡ ݔଶ ሺͳሻ ൌ ݔଶ ሺͳሻ ሺǡሻ ࡱא್ೌࡼא ࡼଵ଼ ଶ ሺͳሻ ൌ ሼǣ ൌ ͳሽ ࡼଵଽ ଶ ሺͳሻ ൌ ሼǣ ൌ ͳሽ dla !uku ሺ͵ǡ Ͷሻ: మళ ଵǡଵ଼ ଵǡଵଽ ሺͳሻ ݔଶ ሺͳሻ ൌ ݔଶ ሺͳሻ ݔଶ ǡ ݔଷସ ሺͳሻ ൌ ݔଷସ ሺͳሻ ሺǡሻ ࡱא್ೌࡼא ࡼଵ଼ ଷସ ሺͳሻ ࡼଵଽ ଷସ ሺͳሻ యర ൌ ሼǣ ൌ ͵ሽ ൌ ሼǣ ൌ Ͷǡͷሽ dla !uku ሺ͵ǡ ͷሻ: ଷǡଵ଼ ସǡଵଽ ହǡଵଽ ሺͳሻ ݔଷସ ሺͳሻ ݔଷସ ሺͳሻ ൌ ݔଷସ ሺͳሻ ݔଷସ ǡ ݔଷହ ሺͳሻ ൌ ݔଷହ ሺͳሻ ሺǡሻ ࡱא್ೌࡼא ࡼଵ଼ ଷହ ሺͳሻ ࡼଵଽ ଷହ ሺͳሻ యఱ ൌ ൌ ሼǣ ൌ ሽ ǡଵଽ ሺͳሻ ൌ ݔଷହ ሺͳሻ ݔଷହ dla !uku ሺͶǡ ሻ: ǡ ݔସ ሺͳሻ ൌ ݔସ ሺͳሻ ሺǡሻ ࡱא್ೌࡼא ࡼଵ଼ ସ ሺͳሻ ࡼଵଽ ସ ሺͳሻ రల ൌ ൌ ሼǣ ൌ ͵ǡ Ͷሽ 63 64 Miros!aw Krzeniak, Jaros!aw Poznaski, Danuta ebrak ଷǡଵଽ ସǡଵଽ ሺͳሻ ݔସ ሺͳሻ ൌ ݔସ ሺͳሻ ݔସ dla !uku ሺͶǡ ሻ: ǡ ݔସ ሺͳሻ ൌ ݔସ ሺͳሻ ሺǡሻ ࡱא್ೌࡼא రళ ࡼଵ଼ ସ ሺͳሻ ൌ ሼǣ ൌ ʹǡ ͵ሽ ଵଽ ࡼସ ሺͳሻ ൌ ሼǣ ൌ ʹǡ ͷሽ dla !uku ሺͷǡ ሻ: ଶǡଵ଼ ଷǡଵ଼ ଶǡଵଽ ହǡଵଽ ሺͳሻݔସ ሺͳሻ ݔସ ሺͳሻ ݔସ ሺͳሻ ൌ ݔସ ሺͳሻ ݔସ ǡ ݔହ ሺͳሻ ൌ ݔହ ሺͳሻ ሺǡሻ ࡱא್ೌࡼא ࡼଵ଼ ହ ሺͳሻ ࡼଵଽ ହ ሺͳሻ ఱల ൌ ൌ ሼǣ ൌ ሽ ǡଵଽ ሺͳሻ ൌ ݔହ ሺͳሻ ݔହ dla !uku ሺǡ ͻሻ: ǡ ݔଽ ሺͳሻ ൌ ݔଽ ሺͳሻ ሺǡሻ ࡱא್ೌࡼא ࡼଵ଼ ଽ ሺͳሻ ࡼଵଽ ଽ ሺͳሻ లవ ൌ ൌ ሼǣ ൌ ͵ǡ Ͷǡ ሽ dla !uku ሺǡ ͺሻ: ଷǡଵଽ ସǡଵଽ ǡଵଽ ሺͳሻ ݔଽ ሺͳሻ ݔଽ ሺͳሻ ൌ ݔଽ ሺͳሻ ݔଽ ǡ ଼ݔሺͳሻ ൌ ଼ݔሺͳሻ ሺǡሻ ࡱא್ೌࡼא ళఴ ࡼଵ଼ ଼ ሺͳሻ ൌ ሼǣ ൌ ͳǡ ʹǡ ͵ሽ ࡼଵଽ ଼ ሺͳሻ ൌ dla !uku ሺǡ ͻሻ: ଵǡଵ଼ ଶǡଵ଼ ଷǡଵ଼ ሺͳሻ଼ݔ ሺͳሻ ଼ݔ ሺͳሻ ൌ ଼ݔሺͳሻ ଼ݔ ǡ ݔଽ ሺͳሻ ൌ ݔଽ ሺͳሻ ሺǡሻ ࡱא್ೌࡼא ࡼଵ଼ ଽ ሺͳሻ ൌ ࡼଵଽ ଽ ሺͳሻ ൌ ሼǣ ൌ ͳǡ ʹǡ ͷሽ ళవ ଵǡଵଽ ଶǡଵଽ ହǡଵଽ ሺͳሻݔଽ ሺͳሻ ݔଽ ሺͳሻ ൌ ݔଽ ሺͳሻ ݔଽ 4) Warunek zachowania potoku ruchu wagonów pró"nych (ZPWP): െ σא ݔ ሺݎሻ ݅ א ࢃ א ݅ǡ ࡾ א ݎσࢣאషభ ݔ ሺݎሻ െ σࢣא ݔ ሺݎሻ ൌ ቐ Ͳ ݅ ( ࢂ א10) σא ݔ ሺݎሻ ݅ א z uwzgldnieniem wartoci danych: Wykorzystanie roz!o"enia potoku ruchu do wybranychelementów organizacji kolejowych … dla i = 1, wze! 1 jest Gród!em, ݅ א ݔଵ ሺͳሻ െ ݔଵ ሺͳሻ ൌ െ ݔଵ ሺͳሻ ࢣאభషభ אభ ࢣאభ ࢣଵିଵ ൌ Ǣࢣଵ ൌ ሼʹǡ ͵ሽǢଵ ൌ ሼͺǡ ͻሽ െݔଵଶ ሺͳሻ െ ݔଵଷ ሺͳሻ ൌ െ ݔଵ଼ ሺͳሻെ ݔଵଽ ሺͳሻ െݔଵଶ ሺͳሻ െ ݔଵଷ ሺͳሻ ൌ െͳͲwagonów pró"nych /dob dla i = 2, wze! 2 jest wz!em porednim, ݅ ࢂ א ݔଶ ሺͳሻ െ ݔଶ ሺͳሻ ൌ Ͳ ࢣאమషభ ࢣאమ ࢣଶିଵ ൌ ሼͳሽǢࢣଶ ൌ ሼͶǡ ሽ ݔଵଶ ሺͳሻ െ ݔଶସ ሺͳሻ െ ݔଶ ሺͳሻ ൌ Ͳ dla i = 3, wze! 3 jest wz!em porednim, ݅ ࢂ א ݔଷ ሺͳሻ െ ݔଷ ሺͳሻ ൌ Ͳ ࢣאయషభ ࢣאయ ࢣିଵ ଷ ൌ ሼͳሽǢࢣଷ ൌ ሼͶሽ ݔଵଷ ሺͳሻ െ ݔଷସ ሺͳሻ ൌ Ͳ dla i = 4, wze! 4 jest wz!em porednim, ݅ ࢂ א ݔସ ሺͳሻ െ ݔସ ሺͳሻ ൌ Ͳ ࢣאరషభ ࢣସିଵ ࢣאర ൌ ሼʹǡ ͵ሽǢࢣସ ൌ ሼǡ ሽ ݔଶସ ሺͳሻ ݔଷସ ሺͳሻ െ ݔସ ሺͳሻെݔସ ሺͳሻ ൌ Ͳ dla i = 5, wze! 5 jest wz!em porednim, ݅ ࢂ א ݔହ ሺͳሻ െ ݔହ ሺͳሻ ൌ Ͳ ࢣאఱషభ ࢣିଵ ହ ࢣאఱ ൌ ሼ͵ሽǢࢣହ ൌ ሼሽ ݔଷହ ሺͳሻ െ ݔହ ሺͳሻ ൌ Ͳ dla i = 6, wze! 6 jest wz!em porednim, ݅ ࢂ א ݔ ሺͳሻ െ ݔ ሺͳሻ ൌ Ͳ ࢣאఱషభ ࢣאఱ 65 66 Miros!aw Krzeniak, Jaros!aw Poznaski, Danuta ebrak ࢣିଵ ൌ ሼͶǡ ͷሽǢࢣ ൌ ሼͻሽ ݔସ ሺͳሻݔହ ሺͳሻ െ ݔଽ ሺͳሻ ൌ Ͳ dla i = 7, wze! 7 jest wz!em porednim, ݅ ࢂ א ݔ ሺͳሻ െ ݔ ሺͳሻ ൌ Ͳ ࢣאళషభ ࢣିଵ ࢣאళ ൌ ሼʹǡ ͶሽǢࢣ ൌ ሼͺǡ ͻሽ ݔଶ ሺͳሻݔସ ሺͳሻ െ ଼ݔሺͳሻ െ ݔଽ ሺͳሻ ൌ Ͳ dla i = 8, wze! 8 jest ujciem, ݅ א ݔ଼ ሺͳሻ െ ଼ݔ ሺͳሻ ൌ ݔ଼ ሺͳሻ ࢣאఴషభ ࢣאఴ אఴ ࢣ଼ିଵ ൌ ሼሽǢࢣ଼ ൌ Ǣ଼ ൌ ሼͳሽ ଼ݔሺͳሻ ൌ ݔଵ଼ ଼ݔሺͳሻ ൌ ʹͷͲwagonów pró"nych/dob dla i = 9, wze! 9 jest ujciem, ݅ א ݔଽ ሺͳሻ െ ݔଽ ሺͳሻ ൌ ݔଽ ሺͳሻ ࢣאవషభ ࢣאవ אవ ࢣଽିଵ ൌ ሼǡ ሽǢࢣଽ ൌ Ǣଽ ൌ ሼͳሽ ݔଽ ሺͳሻ ݔଽ ሺͳሻ ൌ ݔଵଽ ݔଽ ሺͳሻ ݔଽ ሺͳሻ ൌ ͵Ͳwagonów pró"nych/dob 5) Ograniczenia sieci transportowej, wynikaj&ce z zadanego FLz uwzgldnieniem wartoci danych oraz tego, "e w sk!adzie poci&gu towarowego jest maksymalnie 40 wagonów: ݔଵଶ ሺͳሻ 880 wagonów pró"nych/dob ݔଵଷ ሺͳሻ 1200 wagonów pró"nych/dob ݔଶସ ሺͳሻ 840 wagonów pró"nych/dob ݔଶ ሺͳሻ 560 wagonów pró"nych/dob ݔଷସ ሺͳሻ 800 wagonów pró"nych/dob ݔଷହ ሺͳሻ 840 wagonów pró"nych/dob ݔସ ሺͳሻ 920 wagonów pró"nych/dob ݔସ ሺͳሻ 1360 wagonów pró"nych/dob Wykorzystanie roz!o"enia potoku ruchu do wybranychelementów organizacji kolejowych … 67 ݔହ ሺͳሻ 480 wagonów pró"nych/dob ݔଽ ሺͳሻ 760 wagonów pró"nych/dob ଼ݔሺͳሻ 800 wagonów pró"nych/dob ݔଽ ሺͳሻ 1400 wagonów pró"nych/dob Funkcje celu: ݂ሺܺሺͳሻሻ ൌ σሺǡሻ ݆݅ݔ ࡸאሺͳሻ ȉ ݆ܿ݅ ሺͳሻ ื ݉݅݊ Kosztem przemieszczenia potoku wagonów pró"nych na !ukach grafu struktury badanego systemu transportowego bdzie minimalna warto+ funkcji: ܿଵଶ ሺͳሻ ȉ ݔଵଶ ሺͳሻ ܿଵଷ ሺͳሻ ȉ ݔଵଷ ሺͳሻ ܿଶସ ሺͳሻ ȉ ݔଶସ ሺͳሻ ܿଶ ሺͳሻ ȉ ݔଶ ሺͳሻ ܿଷସ ሺͳሻ ȉ ݔଷସ ሺͳሻ ܿଷହ ሺͳሻ ȉ ݔଷହ ሺͳሻ ܿସ ሺͳሻ ȉ ݔସ ሺͳሻ ܿସ ሺͳሻ ȉ ݔସ ሺͳሻ ܿହ ሺͳሻ ȉ ݔହ ሺͳሻ ܿଽ ሺͳሻ ȉ ݔଽ ሺͳሻ ଼ܿ ሺͳሻ ȉ ଼ݔሺͳሻ ܿଽ ሺͳሻ ȉ ݔଽ ሺͳሻ ื ݉݅݊ 4. PODSUMOWANIE I WNIOSKI Sposób realizacji procesu transportowego zale"y od m.in. od typu zada które nale"y wykona+ np. kolejowego przewozu !adunków. Przyk!adem problemu, który mo"e pojawi+ si podczas realizacji tego zadania, jest na przyk!ad brak odpowiedniej serii wagonów towarowych, w wymaganej potrzebami przewozowymi liczbie, miejscu i czasie. Rozwi&zaniem tego problemu jest przemieszczanie wagonów pró"nych z punktów ich roz!adunku do miejsc, gdzie wystpuje zapotrzebowanie na kolejowe przewozy towarowe. Obecnie przydzia! wagonów pró"nych do odpowiednich stacji docelowych odbywa si z wykorzystaniem umiejtnoci oraz dowiadczenie pracowników organizuj&cych przewozy kolejowe. Wychodz&c naprzeciw istniej&cym potrzebom, autorzy artyku!u zaproponowali narzdzie, wspomagania pracy przy organizacji kolejowych przewozów towarowych. W tym celu sformu!owano zadanie optymalizacyjne roz!o"enia potoku ruchu wagonów pró"nych w sieci transportowej. Dziki zastosowaniu powy"szego modelu, po identyfikacji zapotrzebowania na przewozy, zebraniu informacji o lokalizacji wagonów, uwzgldnieniu istniej&cych ogranicze, mo"na dokona+ minimalizacji kosztów podstawienia wagonów pró"nych do stacji. Bibliografia 1. Jacyna M.: Wybrane zagadnienia modelowania systemów transportowych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2009. 2. Jacyna M.: Modelowanie i ocena systemów transportowych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2009. 68 Miros!aw Krzeniak, Jaros!aw Poznaski, Danuta ebrak 3. Korzan B.: Elementy teorii grafów i sieci. PWN, Warszawa 1978. 4. Leszczyski J.: Modelowanie systemów i procesów transportowych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1994. 5. Leszczyski J.: Optymalne decyzje w procesach transportowych – z przyk!adami dla transportu kolejowego. Wydawnictwa Komunikacji i ¡&cznoci, Warszawa 1981. 6. Nowosielski L.: Organizacja przewozów kolejowych, Kolejowa Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1999. 7. Skoczyski L., Szczepanik I.: Modelowanie procesów transportowych. ¸wiczenia projektowe i laboratoryjne. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1991. 8. Steenbrink A.: Optymalizacja sieci transportowych. Wydawnictwa Komunikacji i ¡&cznoci, Warszawa 1978. USE OF TRAFFIC FLOW DISTRIBUTION TO SELECTED COMPONENTS OF THE ORGANIZATION OF RAIL FREIGHT TRANSPORT Summary: Organization of rail freight is a complex problem. One of the main problems is that the carrier had the necessary means of transport, at the right time and place where it is generated load carried by rail. The solution to this problem is to shift empty wagons from the places of unloading to the place of dispatch cargo. The paper presents a method shift empty wagons, which utilizes a distribution of traffic flow in the transport network Keywords: rail freight, transport organization, traffic stream distribution, means of transport