zycie8/04 - Edupress

praktyka szkolna
A po brzegach naoko∏o
LiÊç przydro˝ny niech si´ Êwieci,
A po bokach ma∏e sio∏o,
A na spodku ma∏e dzieci.
Teofil Lenartowicz – lirnik dzieci´cy, lirnik mazowiecki, poeta Êpiewak, wielki nauczyciel polskich poetów wierzy∏ g∏´boko
w dzieci´cà Êwi´toÊç, której tak Êwiatu brak.
Tak naprawd´ pragniemy dotykaç tkliwych
poruszeƒ serca, doÊwiadczaç wartoÊci, takich
jak franciszkaƒska prostota.
Teofil Lenartowicz
Dr ZOFIA REDLARSKA
Z∏oty kubek
Z∏otniczniku, zrób mi kubek
Tylko, prosz´, zrób mi ∏adnie.
Zamiast uszka ptasi dzióbek,
Mojà matk´ zrób mi na dnie,
Uniwersytet w Bia∏ymstoku, Wydzia∏
Pedagogiki i Psychologii, Zak∏ad Pedagogiki
Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej
L ITERATURA
J. CieÊlikowski, Wielka zabawa, folklor dzieci´cy,
wyobraênia dziecka, wiersze dla dzieci, 1985, Zak∏ad Narodowy im. Ossoliƒskich.
T. Januszewski, S∏ownik Pisarzy i lektur dla szkó∏
podstawowych, Warszawa, Delta.
A. Kulawik, Poetyka. Wst´p do teorii dzie∏a literackiego, Kraków 1994, Antykwa.
M. S∏owiƒski, A. Okopieƒ- S∏awiƒska, J. S∏awiƒski, Zarys teorii literatury, Warszawa 1986, WSiP.
Zimowe kryjówki
zwierzàt
Dziel´ si´ z Czytelnikami propozycjà scenariusza zaj´ç dla klasy I,
opracowanego na podstawie podr´czników Weso∏ej szko∏y.
■ MONIKA KRAJEWSKA
B
ez wahania zdecydowa∏am si´ na ten
wybór spoÊród licznej oferty rynkowej.
Uzna∏am, ˝e to najbardziej interesujàca propozycja nie tylko dla nauczyciela, ale
przede wszystkim dla uczniów. Kolorowe
podr´czniki sà na tyle ciekawe i atrakcyjne,
42
8/2004
˝e sprawiajà, i˝ nauka staje si´ zabawà i przyjemnoÊcià, a nie przykrym obowiàzkiem.
Korzystajàc po cz´Êci z propozycji autorów podr´cznika, postanowi∏am rozszerzyç
i wzbogaciç g∏ównie temat dnia, dotyczàcy
nauki pisania spó∏g∏oski Â, Ê.
Oprócz tego stara∏am si´ wykorzystaç
mo˝liwie jak najwi´cej ró˝nych treÊci na-
549
37
praktyka szkolna
uczania blokowego. W wiadomoÊci polonistyczne wplot∏am wiedz´ z zakresu przyrody,
matematyki, muzyki, plastyki z elementami
techniki i ruchu.
Mam nadziej´, ˝e tego typu korelacja
wiadomoÊci pozwoli uczniowi mo˝liwie jak
najlepiej przyswoiç wiedz´, doÊwiadczyç
pewnych zdarzeƒ, a przede wszystkim dobrze
si´ przy tym bawiç.
Kràg tematyczny: Pomagamy zwierz´tom
przetrwaç zim´.
Temat dnia: Zimowe kryjówki zwierzàt.
TreÊci dzia∏aƒ edukacyjnych:
– rozszerzanie czynnego s∏ownictwa poprzez wypowiedzi uczniów na temat: Co
zwierz´ta robià zimà?
– wdra˝anie do uwa˝nego s∏uchania
opowiadania nauczyciela i czytanego tekstu,
– wdra˝anie do g∏oÊnego czytania z podzia∏em na role,
– zdania pytajàce i oznajmujàce (wyjaÊnienie znaczenia znaków interpunkcyjnych),
– wprowadzenie spó∏g∏oski mi´kkiej Â, Ê
na podstawie wyrazu Êlimak,
– analiza i synteza wyrazów z Ê w ró˝nych
pozycjach oraz podpisywanie nimi obrazków,
– rytmiczne odczytywanie zdania (wartoÊci nut (e, q),
– rozwiàzywanie zagadek (labirynty, list,
zgadywanki),
– usprawnianie umiej´tnoÊci pos∏ugiwania si´ no˝yczkami,
– dok∏adnoÊç, estetyka przy wykonywaniu
pracy plastyczno-technicznej „Wiszàce Êlimaki”,
– odejmowanie liczb w zakresie 10.
Cele operacyjne:
Uczeƒ:
– wypowiada si´ ca∏ymi zdaniami, wzbogaca s∏ownictwo,
– s∏ucha historyjki nauczyciela, wiersza
oraz czytanego tekstu opowiadania,
– czyta g∏oÊno z podzia∏em na role,
– potrafi odszukaç literk´ Â, Ê i poprawnie zapisaç jà w liniaturze,
– potrafi dokonaç analizy i syntezy wyrazów z Ê w ró˝nych pozycjach,
38
550
– potrafi odpowiednio dobraç wyrazy
i podpisaç nimi obrazki,
– umie rytmicznie odczytaç zdanie, ze
zwróceniem uwagi na wartoÊci nut (e, q),
– wykonuje prac´ plastyczno-technicznà
starannie, na miar´ swoich mo˝liwoÊci,
– potrafi dokonaç obliczeƒ w zakresie 10,
– potrafi u∏o˝yç treÊç zadania do rysunku.
Metody i formy pracy: podajàca, problemowa, praktyczna, zbiorowa i indywidualna.
Ârodki dydaktyczne: podr´cznik do klasy I –
Weso∏a szko∏a, karty pracy do podr´cznika, zeszyt dodatkowy, muszla Êlimaka, lustro, list
Êlimaka do w´˝a, gazety, rysunki labirynty,
Zagadki dla najm∏odszych – J. Stec, Szed∏ czarodziej – antologia wierszy dla dzieci – W. Kot,
klej, no˝yczki, kredki, nici, taÊma samoprzylepna – niezb´dne do wykonania Êlimaka.
Wprowadzenie do zaj´ç
Gdy jecha∏am do szko∏y, przez ma∏o ucz´szczanà ulic´ przebieg∏ szary zajàczek. Wyglàda∏
na bardzo zmarzni´tego i g∏odnego. Zimowa
pora nie jest korzystna dla leÊnych zwierzàt.
Co zwierz´ta robià zimà?
Jak przygotowujà si´ do snu?
Nauczyciel podaje uczniom informacje,
jako ciekawostki (dotyczà rodzaju snu).
Hibernacja to wy∏àczenie termoregulacji,
temperatura cia∏a spada czasami prawie
do 0°C. Wszelkie przemiany metaboliczne
ulegajà spowolnieniu, np. mniejsza cz´stotliwoÊç oddechu i uderzeƒ serca (u je˝a z 200
do 20 uderzeƒ na minut´).
Przyk∏ady zwierzàt (rysunki) zapadajàcych w hibernacj´: nietoperz, Êwistak, suse∏,
je˝, orzesznica (wi´ksza myszka z puchatym
ogonkiem).
Sen l˝ejszy – z którego nast´puje co jakiÊ
czas przebudzenie, zale˝nie od temperatury.
Gdy na dworze ociepli si´, zwierz´ta wychodzà, by ponownie u∏o˝yç si´ do snu.
Przyk∏ady zwierzàt (ilustracje): niedêwiedê, borsuk, wiewiórka. Sen zale˝y od tego, jak przebiega zima. Przed snem zwierz´ta du˝o jedzà, ulegajà ot∏uszczeniu i z tych
zapasów korzystajà zimà.
A jak Êlimak przygotowuje swój domek?
˚ycie Szko∏y
43
praktyka szkolna
Odpowiedzi uczniów na podstawie tekstu
czytanego przez nauczyciela.
Wyodr´bnienie wyrazu – Êlimak
Prezentacja du˝ej muszli Êlimaka.
Podzia∏ wyrazu na sylaby, g∏oski (uderzanie
w d∏onie, krótkie wypowiadanie g∏oski Ê).
Nauka pisania liter: Â, Ê.
Nauczyciel opowiada historyjk´ dotyczàcà
pisania litery Ê.
Pewnego, s∏onecznego dnia wà˝ wybra∏ si´
w odwiedziny do Êlimaka. Po drodze spotka∏
leÊnych przyjació∏. Zapyta∏ ich, czy dzisiaj widzieli Êlimaka, ale, niestety, nikt go nie widzia∏.
Mimo to postanowi∏ go odwiedziç. Kiedy dotar∏ do jego domku, okaza∏o si´, ˝e drzwi sà
zamkni´te, a na wycieraczce le˝y zwini´ty
w rulon papier przewiàzany sitowiem. Zainteresowa∏o go to bardzo. Gdy wà˝ rozwinà∏ rulon, by∏ bardzo zaskoczony, bo nie móg∏ odczytaç listu napisanego przez Êlimaka. Prosz´,
pomó˝cie mu.
Nauczyciel prezentuje treÊç listu napisanego w lustrzanym odbiciu.
• odczytanie w lustrze listu napisanego
przez Êlimaka do w´˝a.
• Zapis litery  i Ê w kartach pracy i w zeszycie.
Analiza i synteza wyrazów z Ê w ró˝nych
pozycjach
Na tablicy napisane sà wyrazy: ∏oÊ, Êlimak,
g∏oÊno, struÊ, ptyÊ, oÊ, ryÊ, miÊ, kwaÊny, Êwistak. Zadaniem jest uporzàdkowanie wyrazów wzgl´dem litery Ê – uczniowie zapisujà
w zeszycie.
Zabawa w detektywa
Wyszukiwanie 4–5 liter  lub Ê w tekstach
ró˝nych gazet.
Przepisywanie zdania – Âlimak Êpi w swoim
domku (karty pracy).
Podpisywanie rysunków wyrazami.
Czytanie tekstu JaÊ pyta, a KrzyÊ odpowiada.
Czytanie z podzia∏em na role (znaczenie
zdaƒ pytajàcych i oznajmujàcych).
Zabawa ruchowa – W´drówki Êlimaka
NaÊladowanie ruchem przedstawionych
w tekÊcie zwierzàt.
Zawody Êlimaków – uczniowie przesuwajà si´ na gazecie.
Wà˝ zdecydowa∏, ˝e ponownie odwiedzi Êlimaka wiosnà. Wróci∏ do swojego domku, za∏o˝y∏ ciep∏y berecik i u∏o˝y∏ si´ wygodnie do snu.
Kiedy tak smacznie spa∏, zaczà∏ wiaç silny wiatr,
który zerwa∏ z g∏owy nakrycie. Berecik zaczepi∏
si´ o ga∏àê, a widok ten przypomnia∏ pewnà literk´, którà dziÊ b´dziemy si´ zajmowali.
• Pisanie palcem po Êladzie litery.
• Pisanie liter palcem w powietrzu.
44
8/2004
Uzupe∏nianie zdaƒ
Karty pracy, çwiczenie 3, 4, 5 str. 6 – praca domowa.
Rozwiàzywanie zgadywanek:
Co to za dziwne zwierz´
ciàgle jest na spacerze?
O nocleg nikogo nie prosi,
na grzbiecie w∏asny dom nosi.
551
39
praktyka szkolna
Moja cha∏upka to jest skorupka.
Po Êwiecie chodz´ na jednej nodze.
Mieszka wÊród liÊci albo w wodzie,
A choç ma rogi, nigdy nie bodzie.
Rytmiczne odczytanie zdania, ze zwróceniem
uwagi na wartoÊci nut (e, q)
Karty pracy çwicz. 1/7
Wys∏uchanie wiersza J. Ficowskiego
Rozmowa ze Êlimakiem
Âlimak, Êlimak poka˝ rogi
Dam ci sera na pierogi.
Jak rozmawiasz za smakoszem?
Ja pierogów wprost nie znosz´?
Âlimak, Êlimak poka˝ no si´!
Dam ci karpia w szarym sosie.
A to g∏upia propozycja!
Wiedz, ˝e z ryb nie jadam nic ja.
Âlimak, Êlimak wyjrzyj wreszcie!
Dam ci knedli w pulchnym cieÊcie.
Ludzie mo˝e by i zjedli,
Lecz ja, Êlimak, nie tkn´ knedli!
Âlimak, Êlimak nie bàdê os∏em!
LiÊç sa∏aty ci przynios∏em.
Oto jest mój przysmak wielki!
Ju˝ wychylam si´ z muszelki!
Wykonanie prac plastyczno-technicznych
Wiszàce Êlimaki.
Karty pracy
Labirynt – zadaniem jest wskazanie drogi
Êlimakowi do truskawki i Êlimaka do Êlimaka.
Ka˝dy uczeƒ otrzymuje rysunki z labiryntami.
Odejmowanie liczb w zakresie 10. Zadania testowe.
40
552
Samodzielne czytanie poleceƒ i formu∏owanie odpowiedzi matematycznych zgodnych z rysunkiem (karty pracy).
Obliczanie dzia∏aƒ.
Uzupe∏nianie okienek ciàgu dzia∏aƒ matematycznych na odejmowanie.
Uk∏adanie treÊci zadaƒ do dzia∏aƒ.
Zadanie pracy domowej.
U∏o˝enie treÊci zadania do rysunku (karty pracy) – dzia∏anie na odejmowanie.
Podsumowanie dnia. Czego si´ nauczyliÊmy?
Po˝egnanie. Mgr MONIKA KRAJEWSKA
Zespó∏ Szkó∏ nr 3 w Warszawie
˚ycie Szko∏y
45