Chemiczny monitoring środowiska - BIOL
Transkrypt
Chemiczny monitoring środowiska - BIOL
CHEMICZNY MONITORING ŚRODOWISKA nazwa przedmiotu SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Opis Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu Język przedmiotu Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Chemii, Instytut Biologii Rodzaj przedmiotu Rok studiów /semestr Wymagania wstępne (tzw. sekwencyjny system zajęć i egzaminów) Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Przedmiot obowiązkowy, moduł kierunkowy III rok/ V semestr Założenia i cele przedmiotu Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia przedmiotu Ochrona Środowiska Studia pierwszego stopnia Ogólnoakademicki Stacjonarne 0200-OS1-3CMS Język polski Chemia ogólna i nieorganiczna, Chemia analityczna, Analiza instrumentalna 45 godzin: wykład 15 godzin, laboratorium 30 godzin Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z organizacją, zadaniami i funkcjonowaniem Państwowego Monitoringu Środowiska w Polsce, czynnikami powodującymi zanieczyszczenie poszczególnych komponentów środowiska oraz jego stanem i normami jakościowymi. Studenci zapoznają się również ze sposobami pobierania i przygotowania próbek środowiskowych do analizy, z metodami analitycznymi stosowanymi w monitoringu środowiska oraz sposobami sprawdzania wiarygodności wyników analiz. Metody nauczania: wykład, laboratorium Formy zaliczenia przedmiotu: wykład – zaliczenie pisemne na ocenę; laboratorium zaliczenie na ocenę. Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia Efekty kształcenia 1. Dysponuje podstawową wiedzą dotyczącą uwarunkowań prawnych związanych z kontrolą środowiska, funkcjonowaniem programu Państwowego Monitoringu Środowiska i informowaniem społeczeństwa o stanie środowiska. 2. Wymienia rodzaje i źródła zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego oraz sposoby oddziaływania zanieczyszczeń na środowisko. 3. Dysponuje wiedzą i umiejętnościami z zakresu pobierania i przygotowania próbek środowiskowych oraz metodami ich analizy stosowanymi do oceny stanu środowiska naturalnego w ramach PMŚ 4. Dysponuje wiedzą i umiejętnościami dotyczącymi zasad opracowywania i gromadzenia danych z monitoringu. Przedstawia w formie pisemnej raporty z oznaczania zawartości wybranych zanieczyszczeń w próbkach środowiskowych. 5. Dyskutuje i pracuje w grupie nad postawionymi problemami. 6. Postępuje zgodnie z zasadami BHP Punkty ECTS Bilans nakładu pracy studenta Wskaźniki ilościowe Data opracowania: K_W13 K_W02, K_W11 K_W10, K_U04, K_U12 K_W10, K_W11, K_U03, K_U05 K_K04 K_K09 4 Ogólny nakład pracy studenta: 100 godz., w tym: udział w wykładzie i laboratorium: 45 godz.; przygotowanie się do zajęć i zaliczeń:49 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach: 6 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami: Liczba godzin Punkty ECTS 51 godzin 2,0 wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 85 godzin 3,4 o charakterze praktycznym 2.09.2014 Koordynator przedmiotu: Prof. dr hab. Beata Godlewska-Żyłkiewicz SYLABUS B. Informacje szczegółowe Elementy składowe sylabusu Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język przedmiotu Opis Chemiczny Monitoring Środowiska 0200-OS1-3CMS Ochrona Środowiska Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Chemii, Instytut Biologii Język polski Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Liczba punktów ECTS Prowadzący III rok/ V semestr wykład 15 h Treści merytoryczne przedmiotu 1. Cele i zasady monitoringu, monitorowanie kompleksowe, zadania, struktura i organizacja programu Państwowego Monitoringu Środowiska w Polsce. Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego. 2. Źródła i rodzaje niebezpiecznych substancji chemicznych w środowisku. Główne zanieczyszczenia powietrza, wód i gleby. 3. Charakterystyka podstawowych pojęć procesu analitycznego: próbka, sygnał, metoda analityczna, procedura analityczna. Pojęcie analizy śladowej i jej specyfika. Błędy analizy chemicznej i przyczyny ich powstawania. 4. Zasady i metody pobierania próbek środowiskowych. 5. Metody przygotowania próbek środowiskowych do analizy: mineralizacja, rozdzielanie i wzbogacanie składników próbek, eliminacja substancji przeszkadzających i efektów matrycowych. 6. Monitoring powietrza: klasy jakości powietrza; metody pobierania próbek powietrza do analizy, metody oznaczania zanieczyszczeń powietrza, automatyczne analizatory zanieczyszczeń powietrza. 7. Monitoring wód podziemnych i powierzchniowych oraz osadów: klasy jakości wód powierzchniowych i podziemnych, wskaźniki fizykochemiczne i chemiczne; metody pobierania próbek ciekłych, metody analityczne oznaczania zanieczyszczeń wód. 8. Monitoring gleby i gruntów: badania fizykochemiczne gleby, metody pobierania próbek gleby, metody oznaczania zanieczyszczeń gleby. 9. Gromadzenie i opracowywanie danych z monitoringu: formy prezentacji danych uzyskiwanych w sieci PMŚ. Interpretacja wyników. 10. Ocena wiarygodności wyników analizy. Dobra praktyka laboratoryjna. Problem wzorców i materiałów odniesienia. Badania międzylaboratoryjne. 11. Sieć monitoringu polskiego - powiązania z monitoringiem europejskim i światowym. K_W02, K_W10, K_W11, K_W13, K_U04, K_U05 - zaliczenie pisemne na ocenę Dopuszczenie do zaliczenia: uczestnictwo w wykładach, zaliczenie laboratorium na pozytywną ocenę. Forma zaliczenia: zaliczenie pisemne na ocenę – pytania otwarte. Literatura podstawowa: 1. Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 20132015 2. Rozporządzenia Ministra Środowiska dotyczące monitoringu powietrza, wód i gleby Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia przedmiotu Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej 4 prof. dr hab. Beata Godlewska-Żyłkiewicz 3. Alloway B.J., Ayres D.C. 1999. Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska, PWN, Warszawa 4. Dojlido J. 1995. Chemia wód powierzchniowych, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok. 5. Dojlido J., Zerbe J. 1997. Instrumentalne metody badania wody i ścieków, Arkady, Warszawa. 6. Gorlach E., Mazur T. 2001. Chemia rolna, PWN, Warszawa. 7. Hermanowicz W., Dojlido J. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków, Arkady, Warszawa. 8. Konieczka P., Namieśnik J., 2007. Ocena i kontrola jakości wyników pomiarów analitycznych. WNT, Warszawa. 9. Namieśnik J., Jamrógiewicz Z., Pilarczyk M., Torres L. 2000. Przygotowanie próbek środowiskowych do analizy, WNT, Warszawa. 10. Namieśnik J., Łukasiak J. Jamrógiewicz Z. 1995. Pobieranie próbek środowiskowych do analizy, PWN, Warszawa. 11. Poskrobko B., Poskrobko T. Skiba K., 2007. Ochrona biosfery, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Fotyma M., Mercik S. 1995. Chemia rolna, PWN, Warszawa. 2. Namieśnik J., Jamrógiewicz Z. 1998. Fizykochemiczne metody kontroli zanieczyszczeń środowiska, WNT, Warszawa. 3. Isidorov V., Jaroszyńska J. 1998. Chemiczne problemy ekologii, wyd. UwB, Białystok. 4. Raporty o stanie środowiska 5. Pozycje z Biblioteki Monitoringu Środowiska, Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska, np. Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego ………………………………. podpis osoby składającej sylabus SYLABUS C. Informacje szczegółowe Elementy składowe sylabusu Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język przedmiotu Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Liczba punktów ECTS Prowadzący Treści merytoryczne przedmiotu Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia przedmiotu Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Opis Chemiczny Monitoring Środowiska 0200-OS1-3CMS Ochrona Środowiska Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Chemii, Instytut Biologii Język polski III rok/ V semestr laboratorium 30 godzin 4 dr Julita Malejko, mgr Elżbieta Zambrzycka 1. Monitoring zanieczyszczeń powietrza w województwie podlaskim. 2. Pobieranie i przygotowanie próbek powietrza. Oznaczanie ditlenku węgla w powietrzu atmosferycznym. 3. Pobieranie i przygotowanie próbek wód powierzchniowych do analizy. 4. Oznaczanie ChZT wody rzecznej metodą dichromianową. 5. Oznaczanie zawartości azotu amonowego metodą miareczkową ze wstępną destylacją. 6. Oznaczanie jonów chlorkowych w wodach metodą potencjometryczną. 7. Oznaczanie azotanów(III) i azotanów(V) w wodach metodą spektrofotometryczną. 8. Pobieranie i przygotowanie próbek gleby do analizy. 9. Oznaczanie zawartości fosforanów(V) w glebie. 10. Badanie mobilności metali ciężkich w glebie. K_W10, K_U04, K_U05, K_U12, K_K04, K_K09 - bieżąca ocena podczas zajęć, K_W02, K_W10, K_W11 - sprawdziany przed ćwiczeniami, K_W02, K_W11, K_U03, K_U05, K_U12 - raporty z otrzymanych wyników, K_W02, K_W10, K_W11 - kolokwium pisemne Zaliczenie laboratorium wymaga uzyskania pozytywnych oceny ze sprawdzianów przed rozpoczęciem ćwiczeń, wykonania wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych i zaliczenia pisemnych sprawozdań z wykonanych ćwiczeń, pozytywnej oceny z pisemnego kolokwium. Literatura podstawowa: 1. Namieśnik J., Łukasiak J. Jamrógiewicz Z. 1995. Pobieranie próbek środowiskowych do analizy, PWN, Warszawa. 2. Namieśnik J., Jamrógiewicz Z., Pilarczyk M., Torres L. 2000. Przygotowanie próbek środowiskowych do analizy, WNT, Warszawa. 3. Dojlido J. 1995. Chemia wód powierzchniowych, wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok. 4. Hermanowicz W., Dojlido J. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków, Arkady, Warszawa. 5. Gorlach E., Mazur T. 2001. Chemia rolna, PWN, Warszawa. 6. Namieśnik J., Jamrógiewicz Z. 1998. Fizykochemiczne metody kontroli zanieczyszczeń środowiska, WNT, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Fotyma M., Mercik S. 1995. Chemia rolna, PWN, Warszawa. 2. Dojlido J., Zerbe J. 1997. Instrumentalne metody badania wody i ścieków, Arkady, Warszawa. ………………………………. podpis osoby składającej sylabus