Potyczki - gramatyka

Pod koniec jedenastego wieku zaczęły powstawać poematy sławiące wyprawy krzyżowe
oraz sławnych paladynów, czyli rycerzy z orszaku Karola Wielkiego. Największy i
najdoskonalszy z nich to opowieści o czynach Karola Wielkiego- „Pieśń o Rolandzie”.
Tekst ten nawiązuje do drobnego epizodu wojen Karola Wielkiego w Hiszpanii. Autor
jednak wyolbrzymił ten fakt i trochę go przekształcił, chcąc stworzyć wizerunek rycerza
doskonałego. Przeanalizujemy zdarzenia, które miały miejsce piętnastego sierpnia
siedemset siedemdziesiątego ósmego roku. Karol Wielki wracał właśnie z Hiszpanii, gdzie
odniósł tylko pół zwycięstwa. Wykorzystał niezgodę władców i chciał uwolnić kraj od
Saracenów, ale nie udało mu się przekroczyć rzeki Ebro. Odłożył więc te plany na później
i zarządził powrót wojsk do stolicy. Nadzór nad tylną strażą sprawował dzielny Roland.
Wojska opuszczające Hiszpanię rozeszły się po całych Pirenejach. Kiedy główne oddziały
przedarły się już przez góry, tylna straż znajdowała się tam jeszcze- w ciasnym
przesmyku. Wówczas pojawili się uzbrojeni baskijscy górale i zaatakowali oddziały
Rolanda. Ich walka przypominała rzeź, wszyscy żołnierze zostali wymordowani. O
zdarzeniu tym napisał pewien kronikarz, ale upiększył fakty i wprowadził wiele zmian, na
przykład Saracenów.
1.
Z podanego tekstu wypisz dowolnie wybrane:
- rzeczowniki (5) ……………………………………………………………………..
- czasowniki osobowe(5) ……………………………………………………………..
- czasowniki w bezokoliczniku (3)……………………………………………………
- przymiotniki (5) …………………………………………………………………….
- przysłówki (4) ………………………………………………………………………
2.
W tekście występują również liczebniki- podaj , jaki to rodzaj liczebników:
- jedenastego- ………………………………………………………………………...
- pół- ………………………………………………………………………………….
- siedemset siedemdziesiątego ósmego- ……………………………………………...
3.
Z powyższego tekstu wypisz 8 zaimków i nazwij je (rzeczowne, przymiotne,
liczebne, przysłowne):
- …………………………………… - .…………………………………………
- …………………………………… - ……………………………………………
- …………………………………….- ……………………………………………
- …………………………………… - ……………………………………………
4.
Określ formę następujących wyrazów:
- Karola ….………………………………………………………………………..
- zarządził …………………………………………………………………………
- tylną ……. ……………………………………………………………………..
- przeanalizujemy ………………………………………………………………..
1
- przesmyku ………………………………………………………………………
- zginąłby ………………………………………………………………………….
5.
Odmień przez przypadki w liczbie mnogiej rzeczownik ręka - oddziel temat
od końcówki fleksyjnej, wypisz oboczności:
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
……………………………………………………………..
6.
Zamień ze strony
a)czynnej na bierną:
- Autor jednak wyolbrzymił ten fakt- ………………………………………………..
- Zarządził powrót wojsk do stolicy ………………………………………………………………………………………..
b) biernej na czynną:
- Wszyscy żołnierze zostali zamordowani- ………………………………………….
7.
Odmień przez osoby w l. poj. i mn. trybu przypuszczającego czasownik
ziewną
8.
:
1. ……………………………….
2. ……………………………….
3. ………………………………
9.
1. ……………………………………….
2. ……………………………………….
3. ……………………………………….
Dokonaj stopniowania przymiotników, uzupełnij tabelę:
Stopień
……………
……..
Stopień
…………………
Stopień
……………
Rodzaj
stopniowania
zły
bielszy
najbardziej
zielony
brudny
2
10. Wstaw liczebniki w poprawnej formie:
- Ludwika Wawrzyńska zginęła w płomieniach, ratują z pożaru (3)………… dzieci.
- Krzysztof Baczyński zginął w (1) …………….dniach Powstania Warszawskiego.
- Do ciasta dodaj (1i ½) ……………….. szklanki mąki .
- (1) ……………….. jaskółka wiosny nie czyni.
- W kuligu brało udział (8)………………. sań.
11. Odmień przez osoby w liczbie poj. i mn. czasu teraźniejszego czasownik
umieć:
1. ………………………………. 1. …………………………………………
2. ……………………………… 2. ………………………………………….
3. ………………………………. 3. …………………………………………
3