ugdymo plėtotės centras

UGDYMO PLĖTOTĖS CENTRAS
Metodinė medžiaga
atnaujintai Vidurinio ugdymo Tautinių mažumų
gimtųjų kalbų programai įgyvendinti
Parengė:
Jadvyga Osipovič-Bezuško,
Juodšilių šv. Uršulės Leduchovskos vidurinės mokyklos vyresnioji mokytoja
Danuta Szejnicka
Ugdymo plėtotės centro metodininkė
2012 m.
Ugdymo proceso planavimas
Lenkų kalbos pamokų ciklas
Adomas Mickevičius Ponas Tadas (Adam Mickiewicz Pan Tadeusz)
Šiam ciklui skirtos 4 pamokos.
Šis trumpalaikis pamokų planas atitinka Lenkų gimtosios kalbos vidurinio ugdymo
bendrosios programos reikalavimus. Keliami tikslai atitinka programoje numatytus tikslus:
 supažindinti mokinius su A. Mickevičiaus poemos Ponas Tadas problematika ir
meniniais kūrinio ypatumais;
 apibūdinti biografinį, kultūrinį, istorinį kūrinio kontekstą; atpažinti jame savosios ir
visuotinės kultūros ženklus;
 įžvelgti ir aptarti poemos Ponas Tadas intertekstualumą turinio ir raiškos lygmeniu;
 vertinti poemos Ponas Tadas tematikos ir problematikos aktualumą ir visuotinumą;
 aptarti, kaip kūrinys paveikia estetinius, emocinius ir intelektualinius skaitytojo
išgyvenimus;
 suvokti estetinių kategorijų (tragizmo, komizmo, ironijos, patoso) vaidmenį tekste;
 stiprinti savojo teksto kūrimo įgūdžius: rašinio, interpretacijos rašymo;
 tobulinti komunikacinius įgūdžius: gebėjimą dalyvauti dialoge, recenzuoti oponento
pasisakymus;
 gerinti sakytinės ir rašytinės kalbos įgūdžius: formuluoti tezę, ją argumentuoti.
Visos
ciklo
pamokos
skirtos
dalykinėms
(komunikavimo
ir
kultūrinei)
kompetencijoms bei bendrosioms (mokėjimo mokytis, socialinei, pažinimo, kūrybinei,
asmeninei) kompetencijoms ugdyti.
Su A. Mickevičiaus poema Ponas Tadas mokiniai susipažino 10 klasėje, todėl 11
klasėje siūloma šį kūrinį nagrinėti atskleidžiant probleminio aspekto – tapatybės paieškos
problematiką (tautinės tapatybės elementai: kalba, kultūra, religija, tradicijos, tautiniai
simboliai, jų vaidmuo globalizacijos laikais, kosmopolitizmas).
2
II. Człowiek w poszukiwaniu tożsamości
Składniki tożsamości narodowej: język, kultura, religia, tradycje, symbole narodowe. Ich rola
w dobie globalizacji. Kosmopolityzm.
Turinys / Tema
1. Motyw miłości
do ojczyzny w
Panu Tadeuszu
A. Mickiewicza.
2. Rola rodziny i
domu w Panu
Tadeuszu A.
Mickiewicza.
3. Przyroda jako
bohater w Panu
Tadeuszu A.
Mickiewicza.
Uždaviniai
Wyodrębnienie w
poemacie 4
fragmentów,
opiewających
ojczyznę.
Odszukanie w
Księdze I
fragmentów, w
których mówi się o
wystroju domu,
jego ,,duszy“oraz
wpływie rodziny na
wychowanie
Tadeusza oraz
wykorzystanie tych
wniosków w
dyskusji.
Interpretacja
fragmentów utworu
opisujących sad,
las, ogród itp., w
których występują
opisy krajobrazu.
Sąvokos
Polska epopeja
narodowa
Metodai
Burza
mózgów
Praca w
grupach
Priemonės
Fragment filmu A.
Wajdy ,,Pan
Tadeusz“.
Podręcznik S.
Naruniec, R.
Naruniec Barok –
romantyzm,
Dobór cytatów z
Pana Tadeusza
Genealogia
rodowa
Dwór
Patriotyzm
Zakorzenienie
Metoda
problemowa
Praca z
tekstem
Elementy
dyskusji
Podręcznik S.
Naruniec, R.
Naruniec Barok –
romantyzm
Wybór cytatów z
Pana Tadeusza
Rota Nr.1-2 , 2006
r.
Obraz J.
Moniuszko ,,Witaj,
gościu miły”
Opis statyczny i
dynamiczny
Środki
artystyczne (np.
oksymoron,
hiperbola,
animizacja,
personifikacija,
itd.)
,,Technika
różnych
punktów
widzenia“
Ilustracje
Andriollego do
Pana Tadeusza
Zdjęcia z filmu A.
Wajdy Pan
Tadeusz
Vertinimas
Napisanie 15zdaniowej
wypowiedzi na
temat: Ja i ojczyzna,
refleksja nad tym,
jakie wartości
narodowe przekazuje
literatura, z
wykorzystaniem
wiedzy z historii,
muzyki, sztuki.
Tabela oceny i
samooceny ucznia.
Charakterystyka
bohaterów poematu.
Tabela oceny i
samooceny ucznia.
Interpretacja
porównawcza
fragmentów Pana
Tadeusza
zestawionych z
innymi utworami (np.
opis chmur w
poemacie i w wierszu
W. Szymborskiej
Chmury albo
rozmowa Tadeusza i
Hrabiego o
malowniczości
przyrody ojczystej
oraz rozmowa
Zygmunta i Witolda z
Nad Niemnem).
Tabela oceny i
samooceny ucznia.
4. Tradycje,
religia i symbole
narodowe w
Panu Tadeuszu
A. Mickiewicza.
Wyszukanie i
zinterpretowanie
fragmentów
epopei, które
opisują ważne dla
tożsamości polskiej
obrazy.
Tradycja
Świadomość
narodowa
Mapa myśli
Praca w
grupie
Dyskusja
A. Popławska, E.
Białek, D. Lech,
Słownik symboli,
wyd. ,,GREG“ ,
Kraków, 2005r. A.
Mickiewicz Pan
Tadeusz
Napisanie krótkiej
rozprawki na temat:
Jakie czynniki
kształtują tożsamości
narodowej?
Tabela oceny i
samooceny ucznia.
3
Załącznik Nr 1
Tabela oceny i samooceny wypowiedzi ustnych uczniów.
Opis kryteriów
Sprawne wyrażanie własnego stosunku do
obiektu wypowiedzi; stosowne wykorzystanie
pomocy poglądowych
Kryteria
1.Treść
2.Struktura i spójność
wypowiedzi
3.Uwzględnienie sytuacji
mówienia, kontakt ze
słuchaczami.
4.Poprawność językowa i
styl.
Wypowiedź odznacza się logiką,
konsekwencją; są wykorzystane wszystkie
środki nadające wypowiedzi spójność.
Nawiązanie kontaktu wzrokowego z odbiorcą i
dążenie do zainteresowania odbiorcy tematem.
Gestykulacja i mimika stosowne do sytuacji.
Wypowiedź w zasadzie poprawna, bez błędów
leksykalnych, gramatycznych, stylistycznych i
fonetycznych.
Wypowiedź przejrzysta; bogactwo i
różnorodność środków językowych; język
obrazowy, wykorzystywanie synonimów,
antonimów itp.
Ocena
Odpowiada kryteriom
Punkty (10)
3
Częściowo
Nie
Odpowiada kryteriom
1
0
1
Nie
0
Odpowiada kryteriom
Częściowo
Nie
Odpowiada kryteriom
Częściowo
2
1
0
2
1
Nie
Odpowiada kryteriom
Częściowo
0
2
1
Nie
0
Załącznik Nr 2
Tabela oceny i samooceny ucznia wypowiedzi pisemnych uczniów.
N/p
Uczeń
Temat
odtworzony
wyczerpująco,
dogłębnie, trafnie
przytoczone
przykłady,
0-6
Myśl logiczna,
odpowiednia i
wyczerpująca
argumentacja,
wypowiedź
konsekwentna
(sensowna,
celowa).
0-4
Struktura
wypowiedzi
pisemnej.
Zachowana
trójdzielna
kompozycja.
Logicznie
wyodrębnione i
wewnątrz spójne
akapity.
0-4
Poprawność
językowa.
Ogółem
punktów
:
0-6
0-20
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
4
Niedostateczna 1–8 p.
Dostateczna
9–11p.
Zadowalająca-----12–14 p.
Dobra --------------15–17 p.
Bardzo dobra-----18–19 p.
Wzorowa -------- -20 p.
2–3
4
5–6
7–8
9
10
Załącznik Nr 3
Skoncentruj się, pomyśl i zapisz albo powiedz:
Czego się dzisiaj nauczyłem?
Co mnie się udało? Czego nie
potrafię zrobić? Czego nie
rozumiem? Proszę o pomoc.
Jak / co z nabytej wiedzy
zastosuję na innych lekcjach?
Załącznik Nr 4
Określ cechy bohaterów Pana Tadeusza i wartości, jakie wyznawali.
Bohater.
Cechy dodatnie i ich
uzasadnienie.
Cechy ujemne i ich
uzasadnienie.
Wartości, jakie
wyznawał.
Przykłady wartości:
Prawda
Odwaga
Dbałość o środowisko
Kreatywność
Innowacyjność
Tolerancja
Lojalność
Miłość
Zabawa
Stałość
Wsparcie
Oryginalność
Patriotyzm
Duchowość
Humor
Słowność
Praca zespołowa
Wolność
Sprawiedliwość
Skuteczność
Wolność
Szacunek do pracy
Szczęście
Posłuszeństwo
Rzetelność
Poprawne relacje
Wytrwałość
Odpowiedzialność
Perspektywy
Uczenie się
Otwartość
Fair play
Odpowiedzialność
Pracowitość
Zaufanie
Samokontrola
Przyjaźń
Jakość
Inicjatywa
Opanowanie
Zapał
Radość
Rozwój osobowy
Pokój
Bezpieczeństwo
Szczerość
Mądrość
Oddanie
Uczciwość
Sukces
Porządek
Współdziałanie
Pomysłowość
Doskonałość
Przedsiębiorczość
Zdecydowanie
Poczucie obowiązku
5