Pobierz plik: Bieda - dziecięce filozoficzne zmaganie się ze światem

Alicja Komorowska-Zielony
Bieda - dziecięce filozoficzne zmaganie się ze światem
Od najmłodszych lat dzieci wykazują zainteresowanie otaczającym światem. Światem,
który staje się coraz bardziej złożony i wieloaspektowy. Dzieci stawiają dociekliwe pytania,
okres przedszkolny nazywa się nawet " wiekiem pytań". Często są to pytania filozoficzne,
nawet o sens istnienia (po co jestem?) Pytania dziecięce są również wyrazem dziwienia się
światu i prób wyjaśnienia procesów i zjawisk - pytanie " dlaczego drzwi mieszczą się w moim
oku?".
Pojęcie biedy pojawia się często jako motyw baśni. Dziewczynka z zapałkami,
Sierotka Marysia, Kopciuszek, to postaci z tekstów, z którymi spotykają się uczniowie klas 13. Te spotkania mogą stać się okazją do z negocjowania znaczeń1 czy tworzeniem warunków
budowania własnych koncepcji z wykorzystaniem wiedzy naiwnej.
Jak dzieci rozumieją pojęcie biedy ? Co zrobić, co może zrobić szkoła, nauczyciel by
przeciwdziałać stereotypizacji rozumienia biedy ?
Podczas pracy z tekstem np. Dziewczynki z zapałkami oprócz ćwiczeń opartych na
analizie i syntezie tekstu ( wyróżnienie bohaterów, zdarzeń, układanie planu, tworzenie
opowiadania na podstawie…) można zaproponować dzieciom zadania - odpowiadanie na
pytania dotyczące rozumienia pojęcia biedy i przyczyn jej występowania:
1. Co to jest bieda ?
2. O kim powiemy, że jest biedny.
3. Dlaczego są biedni na świecie?
4. Co zrobić, aby biedy nie było ?
1
D.Klus-Stańska, Dydaktyka wobec chaosu pojęć zdarzeń, Warszawa 2010, s.342
Wskazane pytania będą dawały możliwość wykorzystania wiedzy potocznej, naiwnej
każdego z uczniów. Będą inicjowały także poszukiwanie rozwiązań problemu społecznego,
ogólnoludzkiego, światowego przez dzieci.
Przebieg zajęć :
1. zapoznanie z tekstem Dziewczynka z zapałkami, czytanie nauczyciela
2. analiza tekstu, pytania nauczyciela :
a) o czym informuje nas tekst
b) kto w tekście występował?
c) Co wydarzyło się i kiedy?
3. wyszukiwanie fragmentów w tekście odpowiadających na stawiane pytania
4. tworzenie planu baśni
5. tworzenie innego zakończenia baśni
6. dyskusja dotycząca tematu bieda (np. pytania nauczyciela 1-4 wskazane powyżej)
7. pisemne ustosunkowanie się do postawionych pytań - praca indywidualna lub w
małych grupach