DEFINICJE

DEFINICJE
Dopasuj do siebie nazwy i definicje
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13 14 15
1/ linia ograniczenia budżetowego
2/ racjonalność konsumenta
3/ funkcja użyteczności
4/ wskaźnik użyteczności
5/ krzywa obojętności
6/ mapa gustów konsumenta
7/ krańcowa stopa substytucji
8/ użyteczność całkowita.
9/ (malejąca) użyteczność krańcowa.
10/ paradoks wody i diamentów.
11/ punkt równowagi konsumenta (optymalny koszyk dóbr)
12/ ścieżka wzrostu dochodu.
13/ efekt substytucyjny.
14/ efekt dochodowy.
15/ dobro Giffena.
A/ Ten spośród dostępnych dla konsumenta zestawów dóbr, którego konsumpcja dostarcza mu największej użyteczności całkowitej.
B/ Zbiór krzywych obojętności opisujących gusty konsumenta.
C/ Dobro tak niskiego rzędu, że po wzroście jego ceny efekt dochodowy przeważa nad efektem substytucyjnym.
D/ Linia łącząca punkty odpowiadające wybieranym przez konsumenta optymalnym koszykom dóbr w sytuacji, kiedy (ceteris paribus)
dochód konsumenta się zmienia.
E/ Konkretna wartość funkcji użyteczności.
F/ Reguła, która koszykom dóbr przyporządkowuje tym większe liczby, im wyżej konsument ocenia te koszyki.
G/ Graficzny obraz zbioru najlepszych (największych) koszyków dóbr, które - przy stałych cenach - może nabyć rozporządzający
określonym dochodem konsument, który nie oszczędza.
H/ Zmiana zapotrzebowania konsumenta na dobro zachodząca wyłącznie pod wpływem zmiany względnej ceny tego dobra.
I/ Stosunek porcji dobra Y, z której konsument musi zrezygnować, by niewielka dodatkowa porcja dobra X nie zmieniła oceny jego
koszyka, do tej właśnie porcji dobra X.
J/ Zbiór punktów odpowiadający koszykom dóbr o takiej samej użyteczności.
K/ Zmiana zapotrzebowania konsumenta na dobro, którego cena się zmienia, zachodząca wyłącznie pod wpływem zmiany wielkości
jego dochodu spowodowanej tą zmianą ceny.
L/ Zbiór założeń o preferencjach (gustach) konsumenta.
Ł/ Suma zadowolenia osiąganego przez konsumenta z konsumpcji całej posiadanej ilości dobra.
M/ Zmiana użyteczności całkowitej konsumenta spowodowana małym przyrostem ilości konsumowanego dobra.
N/ Wiele niezbędnych do normalnego życia dóbr kosztuje grosze, zaś inne, mało użyteczne dobra są bardzo drogie.
TAK CZY NIE?
Czy te opinie są prawdziwe, czy fałszywe? Odpowiedzi uzasadnij.
1. Wzrost ceny jednego z dóbr (ceteris paribus) przesuwa linię ograniczenia budżetowego równolegle, sprawiając, że oddala się ona
od początku układu współrzędnych.
2. Zwiększenie się dochodu konsumenta (ceteris paribus) powoduje obrót linii ograniczenia budżetowego wokół jednego z punktów
jej przecięcia z osią układu współrzędnych.
3. Funkcja użyteczności umożliwia dokładne zmierzenie poziomu zadowolenia konsumentów z konsumpcji konkretnego koszyka
dóbr.
4. Krzywe obojętności nie mogą się przecinać. Wynika to z założenia, że konsument woli więcej, a nie mniej.
5. Krańcowa stopa substytucji dobra X dobrem Y pokazuje stosunek porcji dobra Y, z której konsument musi zrezygnować,
by niewielka dodatkowa porcja dobra X nie zmieniła użyteczności jego koszyka, do tej właśnie porcji dobra X.
6. Optymalny koszyk dóbr odpowiada takiemu punktowi na linii ograniczenia budżetowego, w którym linia ta jest styczna do krzywej
obojętności.
7. Cena dobra X wynosi 2, a cena dobra Y równa się 4. Krańcowa stopa substytucji dobra X dobrem Y równa się 2. W takiej sytuacji
maksymalizujący użyteczność konsument powinien sprzedawać X i kupować Y.
8. Kiedy jedno z dwóch rozpatrywanych dóbr jest dobrem niższego rzędu, a drugie – dobrem normalnym, w miarę zwiększania się
dochodu ścieżka wzrostu dochodu coraz bardziej zbliża się do osi układu współrzędnych, na której zaznaczono ilość dobra niższego
rzędu.
9. W przypadku dobra Giffena efekt dochodowy przewyższa efekt substytucyjny i w efekcie wzrostowi ceny towarzyszy wzrost
zapotrzebowania na takie dobro.
TEST
Oznacz prawdziwe i fałszywe warianty odpowiedzi.
1. Linia ograniczenia budżetowego jest zbiorem koszyków dóbr, które:
A. Mają taką samą użyteczność.
B. Przy danych cenach dóbr i dochodzie konsumenta zawierają minimalną dostępną ilość jednego dobra przy danej ilości drugiego.
C. Kosztują tyle samo.
D. Nie są dostępne dla konsumenta przy danych cenach i danym dochodzie.
2. Równoległe przesunięcie się linii ograniczenia budżetowego nastąpi pod wpływem:
A. Zmniejszenia się dochodu konsumenta (ceny pozostają stałe).
B. Zmiany preferencji konsumenta.
C. Zwiększenia się dochodu konsumenta (ceny pozostają stałe).
D. Zmiany krańcowej stopy substytucji obu dóbr.
3. Krzywa obojętności składa się tylko z:
A. Koszyków, których użyteczność dla konsumenta jest różna.
B. Koszyków, których użyteczność dla konsumenta jest taka sama.
C. Koszyków wybieranych przez racjonalnego konsumenta przy róznych poziomach dochodu i stałych cenach.
D. Koszyków, których wartość (koszt zakupu) jest stała.
4. Ścieżka wzrostu dochodu jest:
A. Zbiorem punktów równowagi konsumenta, odpowiadających różnym relacjom cen kupowanych przez niego dóbr (ceteris paribus).
B. Zbiorem punktów równowagi konsumenta, odpowiadających różnym poziomom dochodu konsumenta (ceteris paribus).
C. Zbiorem punktów równowagi konsumenta, powstających przy zmianach preferencji konsumenta (ceteris paribus).
D. Linią, której kształt zależy od elastyczności dochodowej popytu konsumenta na oba wchodzące w grę dobra.
ZADANIA
1. Aby robić zakupy, trzeba mieć zarówno pieniądze, jak i bony (obowiązuje zasada: 4 bony za jednostkę dobra X i 2 bony za
jednostkę dobra Y). Paweł, który niczego nie oszczędza (tzn. musi wydać wszystkie bony i pieniądze), ma 16 bonów, a ponadto
dysponuje dochodem w wysokości 20 jednostek pieniądza. Dobro X kosztuje 2, a dobro Y – 4. Ile jednostek X i Y kupi Paweł?
2. Janek cały swój dochód, który wynosi 60 zł, wydaje na chleb (X) i dżem (Y). Chleb kosztuje 15 zł za bochenek, a dżem 12 zł za słoik.
a) Narysuj linię ograniczenia budżetowego Janka. b) Zaznacz preferencje konsumenta i punkt, który odpowiada wybranemu przezeń
koszykowi dóbr. c) Dżem potaniał do 10 zł. Jak w tej sytuacji zmieni się popyt Janka (wskaż nowy optymalny koszyk dóbr)? d) Zaznacz
efekt substytucyjny i efekt dochodowy obniżki ceny dżemu, o której była mowa w punkcie (c).
3. Marysia jest racjonalna i nie oszczędza. Lubi wstążki (X) i surowe mięso (Y). Na rysunku jest pokazana jej linię
ograniczenia budżetowego i fragment mapy obojętności.
Wskaż:
a) Najlepszy z koszyków dóbr, na które stać
Marysię.
Y
A
i B
i
b) Punkt, w którym Marysia kupuje tylko wstążki.
c) Trzy koszyki dóbr, których zakup wymaga
wydania przez Marysię wszystkich pieniędzy.
C
F i
i
0
G
i
d) Koszyk, na który Marysię nie stać, choć jest on
równie użyteczny jak koszyk C.
H
i
D
i E
i
X
Opracowano na podstawie:
Bogusław Czarny, Ryszard Rapacki, Podstawy ekonomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.
Bogusław Czarny, Podstawy ekonomii: zbiór zadań, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999.
R. Milewski, E. Kwiatkowski, Podstawy Ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
R. Milewski, E. Kwiatkowski, Podstawy Ekonomii. Ćwiczenia i zadania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.