„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007

Transkrypt

„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA EWALUACYJNEGO :
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do
Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem skuteczności
realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww.
projektów na wdrażanie NSRO.”
Zamawiający:
Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju
w Warszawie
Wykonawca:
CASE-Doradcy Sp. z o.o.
Badanie jest współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach
Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
2014-04-10
1|Strona
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
Spis treści
Streszczenie ................................................................................................................................ 3
1.
Wprowadzenie .................................................................................................................... 5
2.
Syntetyczny opis zastosowanych metod badawczych ........................................................ 6
3.
Opis wyników badania ........................................................................................................ 8
4.
Wnioski i rekomendacje.................................................................................................... 22
2|Strona
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
Streszczenie
Raport przedstawia wyniki badania pt.: „Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013
włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem skuteczności realizacji
projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO”.
Badaniu zostały poddane projekty zrealizowane, bądź jeszcze realizowane przez nowe
instytucje otocznia NSRO, włączone do POPT 2007-2013 nowelizacją z 2012 r.
Poniżej znajdują się najważniejsze wnioski z przeprowadzonego badania:
W opinii realizatorów badania rozszerzenie listy beneficjentów POPT przyniosło korzyści
w związku z bardziej kompleksowym wsparciem części instytucji otoczenia NSRO i poprawą
sprawności ich funkcjonowania, co jest niezbędne do prawidłowego i terminowego
wdrażania instrumentów strukturalnych.
Dzięki podpisaniu przez nowych beneficjentów porozumienia o dofinansowaniu
w ramach POPT możliwe było m.in. zrealizowanie specjalistycznych szkoleń dla
pracowników podnoszących ich kwalifikacje zawodowe, wsparcie informatyczne oraz
opracowanie dokumentów/ekspertyz.
Realizacja projektów w ramach Działania 1.2 przyczyniła się do podniesienia
kompetencji pracowników instytucji otoczenia NSRO, co przełożyło się na wzrost
skuteczności i stabilności systemu wdrażania funduszy strukturalnych.
Poprawa infrastruktury informatycznej, dokonana dzięki wsparciu w ramach
Działania 2.2 POPT, przyłożyła się na usprawnienie wykonywanych prac i wzrostu ich
jakości, a także lepszą komunikację poprzez standaryzacje parametrów technicznych.
Dzięki zrealizowanym projektom przez nowych beneficjentów w ramach Działania 3.1
zostały przygotowane ekspertyzy i opracowania, które są istotna dla sprawnego
monitorowania interwencji wspólnotowych, a także przyczynią się do usprawnienia
wdrażania funduszy unijnych w kolejnej perspektywie finansowej. Obecnie w trakcie
realizacji są także projekty w KZGW i GUGiK, przygotowujące krajowe dokumenty
planistyczne dotyczące m.in. ochrony przeciwpowodziowej oraz rozwoju cyfrowego
kraju. Dokumenty te umożliwią prowadzenie inwestycji z zakresu strategicznych
zagadnień w kolejnym okresie programowania.
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
Według realizatorów badania nadal istnieją obszary w funkcjonowaniu Instytucji
objętych badaniem, które mogłyby zostać usprawnione z pomocą POPT. W miarę
możliwości finansowych wszyscy nowi beneficjenci powinni zostać objęci
kompleksowym wsparciem tzn. zarówno w zakresie możliwości współfinansowania
wynagrodzeń, szkoleń jak i zakupu niezbędnego sprzętu informatycznego.
Nowi beneficjenci określają wniosek o dofinansowanie jako przejrzysty i łatwy do
wypełnienia, dlatego też jego przygotowanie nie wymagało dużego nakładu pracy
i nie przysporzyło respondentom większych trudności.
Pracownicy beneficjentów w większości nie zgłaszają problemów związanych
z wnioskowaniem o dofinansowanie. W ocenie beneficjentów współpraca z Instytucją
Zarządzającą była bardzo dobra i w przypadku nawet najmniejszych trudności
otrzymywali szybką i wyczerpującą odpowiedź na pojawiające się pytania.
Podczas realizacji zdarzały się głównie niewielkie problemy związane z interpretacją
wytycznych lub kwalifikowalnością kosztów.
4|Strona
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
1. Wprowadzenie
Niniejszy raport jest wynikiem przeprowadzonego na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury
i Rozwoju badania ewaluacyjnego pt.: „Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013
włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem skuteczności realizacji
projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO”.
Instytucje otoczenia NSRO nie pełnią bezpośredniej roli w systemie wdrażania NSRO, jednak
są istotne z systemowego punktu widzenia. Dysponują one bowiem wiedzą ekspercką jak
również są odpowiedzialne za realizację lub nadzór nad wdrażaniem obszarów strategicznie
istotnych, wspieranych ze środków poszczególnych PO. Zadania realizowane przez nowych
beneficjentów są komplementarne z zadaniami instytucji funkcjonujących w ramach systemu
NSRO. Występuje tutaj ścisłe powiązanie z procesami programowania, wdrażania,
monitorowania, kontroli oraz oceny interwencji strukturalnych. Powyższe czynniki
zdecydowały o włączeniu wybranych instytucji otoczenia NSRO do grona beneficjentów
Programu. Zgodnie z założeniami programowymi objęcie powyższych instytucji interwencją
w ramach POPT miało na celu wzmocnienie wsparcia eksperckiego dostarczanego przez
nowych beneficjentów podmiotom bezpośrednio wdrażającym fundusze UE.
Głównym celem badania jest ocena skuteczności realizacji projektów przez nowych
beneficjentów POPT oraz wpływu realizacji projektów na system wdrażania funduszy
europejskich.
Badanie zawiera dwa cele szczegółowe, które są emanacją celu głównego badania.
Osiągnięcie celów szczegółowych było możliwe poprzez udzielenie odpowiedzi na
sformułowane pytania ewaluacyjne, odpowiadające założeniom SOPZ. Z kolei uzyskane
odpowiedzi umożliwiły weryfikację założeń poczynionych podczas nowelizacji Programu, zaś
rekomendacje ułatwią procesy decyzyjne podczas tworzenia Uszczegółowienia oraz list
beneficjentów POPT 2014-2020.
5|Strona
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
Do celów szczegółowych niniejszego badania zalicza się:
1. Ocenę sprawności i skuteczności realizacji projektów przez nowych beneficjentów
POPT.
2. Ocenę wpływu projektów realizowanych przez nowych beneficjentów POPT na
wsparcie procesu wdrażania funduszy europejskich.
Badaniem zostały objęte projekty zrealizowane bądź obecnie realizowane przez nowych
beneficjentów włączonych do POPT 2007-2013 nowelizacją z 2012 r. Rozszerzenie listy
beneficjentów wynikało z wcześniejszych doświadczeń IZ POPT, rozmów z instytucjami
wdrążającymi NSRO, a także rekomendacji z badania ewaluacyjnego mid-term POPT.
We wspomnianym badaniu ewaluacyjnym stwierdzono m.in., że „dotychczasowe założenia
programowania i system realizacji POPT odnosiły się wyłącznie do systemu wsparcia NSRO –
pomijając przeważającą cześć systemu administracji publicznej, która nie jest w systemie
NSRO, a ma wpływ na wykorzystanie środków europejskich” 1.
W ramach ewaluacji zostały ocenione wszystkie projekty realizowane przez nowych2
beneficjentów POPT. Zestawienie beneficjentów i projektów przez nich realizowanych
znajduję się z Załączniku nr 1.
2. Syntetyczny opis zastosowanych metod badawczych
W celu zapewnienia rzetelności uzyskanych informacji i pozyskania najpełniejszego materiału
badawczego oraz formułowania poprawnych logicznie wniosków zastosowano triangulację
metodologiczną tj. wykorzystano dane pochodzące z różnych źródeł, zbierane były różnymi
metodami i przez różnych badaczy.
W badaniu zastosowano następujące metody badawcze:
Analiza danych zastanych (desk research),
Indywidualne wywiady pogłębione (IDI).
1
Ewaluacja mid-term POPT, str. 58
W przypadku organów administracji rządowej zajmujących się zagadnieniami obszarów Natura 2000 oraz
ocen oddziaływania na środowisko (GDOŚ i RDOŚ) są one „nowymi” beneficjentami w działaniu 1.2. W latach
wcześniejszych korzystali ze wsparcia w ramach działania 1.1, 2.2 oraz 3.1. Podobnie jest w przypadku UZP i
UOKiK, które w latach wcześniejszych korzystały ze wsparcia w ramach działania 1.1 POPT. W obecnym badaniu
ocenione zostały jedynie działania w ramach ww. projektów.
2
6|Strona
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
Analiza danych zastanych (desk research)
Analiza danych zastanych jest warunkiem sine qua non powodzenia każdego badania,
mającego za przedmiot ewaluację Programów Operacyjnych, niezależnie od typu i zakresu
przedmiotowego ewaluacji. Niniejsza ewaluacja, tak jak każdy proces badawczy rozpoczęła
się analizą danych już istniejących, który stanowił punkt wyjścia do dalszych badań.
W ramach badania Wykonawca przeprowadził analizę dokumentacji projektowej wszystkich
(14) projektów realizowanych przez 6 nowych beneficjentów POPT, która obejmowała
wnioski o dofinansowanie i płatność ww. projektów. Metoda desk research objęła także
dokumenty programowe, NSRO, badanie ewaluacyjne mid-term POPT 2007-2013,
uzasadnienie dot. zmiany POPT 2007-2013 przesłane przez IZ POPT do KE w listopadzie 2011
r. oraz inne dokumenty związane z realizacją projektów.
Indywidualne wywiady pogłębione (IDI)
Wywiad indywidualny opiera się na pogłębionej rozmowie przeprowadzanej przez
wykwalifikowanego badacza z wybranym rozmówcą. Zebrane w ten sposób dane mają
charakter jakościowy i pozwalają na zrekonstruowanie opinii respondentów na badany
temat, a tym samym uzyskanie pełnych informacji i sformułowanie eksperckich opinii.
Wywiady, dzięki interakcyjnemu charakterowi, umożliwiają także bardziej elastyczne
podejście do badanej problematyki i uwzględnianie nowych tematów pojawiających się w
trakcie rozmowy. Często są one jedynym sposobem, umożliwiającym poznanie rzeczywistych
poglądów respondentów. Ponadto wywiady IDI stwarzają możliwość pozyskiwania
dodatkowych dokumentów i innych informacji zebranych podczas wizyt w miejscach
realizacji poszczególnych projektów.
Użycie tej metody badawczej było przede wszystkim istotne przy weryfikacji założeń
poczynionych podczas nowelizacji Programu i ułatwiło sformułowanie rekomendacji.
W niniejszym badaniu wywiady pogłębione jako samodzielna metoda badawcza zostały
przeprowadzone z przedstawicielami 6-ciu nowy beneficjentów realizujących projekty
w ramach POPT 2007-2013.
7|Strona
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
3. Opis wyników badania
3.1 Ile dni trwało przygotowanie finalnej, zatwierdzonej przez IZ POPT wersji wniosku o
dofinansowanie?
Beneficjenci określają wniosek składany do IZ POPT jako przejrzysty i łatwy do wypełnienia,
dlatego też jego przygotowanie nie wymagało dużych nakładów pracy. Sporządzenie samego
wniosku na ogół nie trwało długo, tj. od 2 – 4 dni. Jednak jego przygotowanie wymagało
wcześniejszego określenia potrzeb beneficjentów w zakresie szkoleń (Działanie 1.2) , sprzętu
informatycznego (Działanie 2.2) i niezbędnych opracowań/ekspertyz (Działanie 3.1), co
w wielu przypadkach okazało się bardzo czasochłonne. Najdłużej trwało to w przypadku
Ośrodków Badań Regionalnych (wspartych za pośrednictwem Głównego Urzędu
Statystycznego) zlokalizowanych w różnych częściach Polski (2 miesiące) bądź też w
przypadku projektów obecnie realizowanych przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej (3 – 4
miesiące). W przypadku KZGW tak długi okres przygotowania jednego z projektów wynikał
m.in. z faktu, że na etapie ukończenia założeń pojawił się wymóg przygotowania
MasterPlanów3. Na konieczność ich opracowania wskazała Komisja Europejska, uznając,
że pierwsze PGW, opracowane w latach 2008-2009, nie stanowią strategicznych
i kompleksowych dokumentów planistycznych – czego dowodem jest mnogość rozmaitych
programów sektorowych czy regionalnych odnoszących się do gospodarowania wodami,
najczęściej pod hasłem ochrony przed powodzią. W związku z powyższym powstała
konieczność ponownej analizy i zmian w projekcie, w celu uwzględnienia tego dokumentu.
Dodatkowo, aby była możliwość sfinansowania przygotowania ww. dokumentu konieczne
było przesuniecie środków w ramach POPT 2007-2013, a to wymagało zgodny KE.
W pozostałych przypadkach przygotowanie wniosku trwało od 1 do 4 tygodni. Po dokonaniu
oceny nadesłanych wniosków jedynie 5 spośród 14 projektów wymagało uszczegółowień lub
drobnych poprawek związanych m.in. z nieodpowiednim zaklasyfikowaniem kosztów.
3
MasterPlany to dokumenty na okres przejściowy, które w odrębnej formie mają funkcjonować do czasu
zatwierdzenia w grudniu 2015 r. zaktualizowanych Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy
(PGW). W rozumieniu Komisji Europejskiej (KE) Masterplany są jedynymi strategicznymi i kompleksowymi
dokumentami planistycznymi w obszarze gospodarki wodnej.
8|Strona
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
Kolejnym etapem, który trwał ok. miesiąca4, było rozpatrzenie wniosku i podpisanie umowy
z Instytucją Zarządzającą, jaką jest Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju5. Reasumując cały
proces przygotowania zaczynając od wewnętrznego określenia potrzeb aż do podpisania
umowy z IZ wahał się od 1,5 miesiąca do nawet 5 miesięcy. Tak długi okres przygotowania
(5 miesięczny) dotyczył tylko projektów, przygotowywanego przez KZGW. Wynikało to
w głównej mierze z konieczności oczekiwania na decyzję KE w sprawie zwiększenia alokacji
w działaniu 3.1 POPT. Bez uzyskania pozytywnej decyzji KE nie było odpowiedniej puli
środków i podpisanie porozumienia dla ww. projektu byłoby niemożliwe.
3.2 Ilu pracowników zaangażowanych było w proces?
W zależności od zakresu jaki obejmował projekt przygotowaniem wniosku zajmowało się od
2 do 5 osób. Były to głównie osoby zbierające informację na temat zapotrzebowania i
przygotowujące część merytoryczną wniosku, a także osoby zajmujące się kwestiami
finansowymi, najczęściej z działu księgowego. W przypadku projektów dot. szkoleń w
przygotowanie wniosku zaangażowane były także osoby z działu kadr. Na zakończenie
przygotowany wniosek podlegał zatwierdzeniu przez Dyrekcję.
3.3 Jakie trudności w procesach związanych z wnioskowaniem o dofinansowanie
zgłaszają pracownicy beneficjentów? Jak pracownicy oceniają procedury związane z
wnioskowaniem, kontraktacją oraz rozliczaniem uzyskanej pomocy?
Pracownicy beneficjentów w większości nie zgłaszają problemów i trudności związanych
z wnioskowaniem o dofinansowanie. W ocenie beneficjentów współpraca z Instytucją
Zarządzającą była bardzo dobra. Pracownicy IZ zawsze szybko i wyczerpująco odpowiadali na
pojawiające się pytania (zarówno telefonicznie jak i pisemnie). Jedyne trudności pracownicy
upatrywali w szczegółowości informacji niezbędnych do przygotowania wniosku,
w szczególności dotyczących szkoleń i ich wyceny. W przypadku projektów szkoleniowych
4
Etap ten obejmował okres od przekazania ostatecznej wersji wniosku do podpisania umowy o dofinansowanie
(porozumienia). Średnia wyliczona dla przebadanych projektów nie obejmuje Krajowego Zarządu Gospodarki
Wodnej, z powodu oczekiwania na decyzję KE.
5
Dawne Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
9|Strona
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
często poruszaną kwestią był także problem z kwalifikowalnością wydatków, związany
z udziałem poszczególnych pracowników w szkoleniach. Rozliczanie projektów także nie
sprawiało beneficjentom większych problemów.
3.4 Ile osób zajmuje/zajmowało się wdrażaniem projektu?
Liczba osób zajmujących się wdrażaniem była zróżnicowana i wynikała z zakresu rzeczowego
poszczególnych projektów. Najwięcej, bo aż 11 osób, zaangażowanych było w projekt
obejmujący Wojewódzkie Ośrodki Badań Regionalnych z całej Polski. W pozostałych
przypadkach projekt realizowało od 3 do 5 osób. Relatywnie wysoka liczba osób ma być
także zaangażowana w realizacje niedawno rozpoczętego projektu realizowanego przez
KZGW - aż 18 osób (w tym 4 z KZGW i po 2 osoby z poszczególnych RZGW).
3.5 Jakie obszary podczas realizacji zadań w ramach projektów były problematyczne i
dlaczego? W jaki sposób zostały one rozwiązane?
Podczas realizacji zdarzały się głównie niewielkie problemy związane z interpretacją
wytycznych. Jeden z takich problemów dotyczył błędnie przyjętych wskaźników w działaniu
2.2 związanych z zakupem sprzętu komputerowego i oprogramowania. Problem ten został
jednak bardzo szybko rozwiązywany, poprzez złożenie stosownych wyjaśnień w momencie
rozliczenia projektu. Ponadto beneficjentom nie zawsze udawało się osiągnąć założone we
wniosku wartości wskaźników, bądź zostały one osiągnięte z opóźnieniem. Dotyczyło to w
szczególności działania 3.1, w ramach którego wykonywane były opracowania i ekspertyzy.
W przypadku jednego z beneficjentów problematyczne okazało się także uzyskanie (w
niektórych przetargach w kwocie poniżej 14 tys. euro) ofert od trzech biegłych, z których co
najmniej dwie zostały uznane za ważne. Problemem było znalezienie niezależnego eksperta,
który byłby w stanie napisać bardzo specjalistyczną ekspertyzę. W takich sytuacjach
beneficjenci zgłaszali się do instytucji, zajmujących się danym zagadnieniem np. NFOŚ, w celu
uzyskania informacji dot. osób kompetentnych w tym zakresie.
Natomiast w przypadku projektów szkoleniowych problem stanowiła kwalifikowalność
kosztów i rozliczanie poprzez karty pracy. W przypadku poszczególnych pracowników
kwalifikowalność jest zmienna, co może prowadzić do osiągnięcia bardzo niskiej średniej. W
10 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
związku z powyższym, w przypadku projektu GDOŚ, ze względu na specyfikę liczenia
kwalifikowalności, nie została wydatkowana cała kwota. Pewien problem stanowiło też
oszacowanie potrzebnej kwoty dofinansowania ze względu na niestabilność cen, np.
w przypadku szkoleń zagranicznych i możliwych zmian w liczbie uczestników danego
szkolenia.
W przypadku projektów, które są obecnie w trakcie realizacji beneficjenci na tym etapie nie
przewidują problemów.
3.6 Realizacja jakich zadań została umożliwiona dzięki podpisaniu przez Instytucję
porozumienia o dofinansowaniu w ramach POPT 2007-2013?
W ocenie ekspertów realizujących badanie rozszerzenie listy beneficjentów o 6 nowych
instytucji było z pewnością zasadne i zapewniło bardziej kompleksowe wsparcie instytucji
otoczenia NSRO. Najwięcej projektów zostało zrealizowanych przez Urząd Zamówień
Publicznych (UZP) – 4 projekty, Urząd Ochrony Konkurencji i Konkurentów (UOKiK) – 3
projekty oraz Główny Urząd Statystyczny (GUS) – 3 projekty.
Urząd Zamówień Publicznych, już wcześniej objęty był wsparciem zdziałania 1.1, związanym z
finansowaniem wynagrodzeń pracowników zaangażowany w realizację zadań związanych z
kontrolą zamówień publicznych (realizowanych z funduszy unijnych). Włączenie UZP do listy
beneficjentów działania 1.2, 2.2 i 3.1. wpłynęło na lepszą analizę przetargów, zarówno
dokumentacji projektowej, jak i ofert w zakresie zgodności z zapisami Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia (SIWZ) oraz zasadą konkurencyjności. Było to możliwe dzięki
poprawie
infrastruktury
informatycznej
i
podniesieniu
kwalifikacji
pracowników,
w szczególności w zakresie funduszy unijnych, praw autorskich, a także wiedzy
specjalistycznej oraz języków obcych. Ponadto środki z działania 3.1 POPT umożliwiły
sfinansowanie ekspertyz dot. kontrolowanych przetargów, których tematyka wykraczała
poza zakres kompetencji pracowników UZP np. zagadnień dot. oczyszczania ścieków. Dzięki
pracy wykonanej przez Urząd Zamówień Publicznych, Instytucje Pośredniczące (IP 1 i IP 2) nie
muszą dokonywać powtórnej kontroli, aby ocenić kwalifikowalność wydatków danego
projektu.
11 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
Podpisanie
porozumienia
o
dofinansowaniu
umożliwiło
Głównemu
Urzędowi
Statystycznemu poprawę infrastruktury informatycznej, wypracowanie nowego podejścia
metodologicznego (agregatów), a przede wszystkim monitoring strategii unijnych tj. Europa
2020 oraz najważniejszych strategii krajowych tj. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego
2010-2020. Realizowane badania przyczyniły się także do zmniejszenia luki informacyjnej,
szczególnie na poziomie danych w przekrojach terytorialnych. W wyniku prowadzonych prac
zostaną zebrane twarde i porównywalne dane, które szerzej będą odpowiadać na potrzeby
procesu
programowania,
monitorowania
i
ewaluacji
interwencji
publicznych.
W konsekwencji, w opinii realizatorów niniejszego badania, umożliwi to lepsze
ukierunkowanie wsparcia terytorialnego w ramach polityki spójności w przyszłej
perspektywie finansowej.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) dzięki włączeniu do beneficjentów POPT
w zakresie Działania 1.2 zyskał możliwość podnoszenia kwalifikacji i wiedzy swoich
pracowników w zakresie niezbędnym do prawidłowego wykonywania zadań jako instytucji
wspierającej wdrażanie funduszy. Projekty obejmowały specjalistyczne szkolenia w zakresie
funduszy strukturalnych, stosowania przepisów o pomocy publicznej oraz szkolenia
ekonomiczne i informatyczne. Przykładowo szkolenia z zakresu pomocy publicznej znajdują
zastosowanie przy ocenie przez pracowników zgodności projektów programów pomocowych
oraz projektów pomocy indywidualnej z poszczególnymi regulacjami unijnymi.
Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (GDOŚ) w latach wcześniejszych korzystała już ze
wsparcia POPT w ramach działania 1.1, 2.2 oraz 3.1, natomiast w ramach nowelizacji
z 2012 r. zyskała ponadto możliwość skorzystania ze wsparcia w ramach działania 1.2.
W ramach zrealizowanego projektu pracownicy zaangażowani w realizację instrumentów
strukturalnych oraz programowanie instrumentów finansowych po 2013 r. zyskali możliwość
podniesienia swoich kwalifikacji zawodowych. Uczestniczyli oni głównie w szkoleniach
zewnętrznych
dot.
sporządzania
ocen
oddziaływania
na
środowisko
projektów
współfinansowanych z Unii Europejskiej oraz kursach językowych. Ponadto w ramach
projektu dofinansowano studia magisterskie (1 pracownika) oraz aplikacje radcowską
(1 pracownika). Tym samym, realizacja projektu przyczyniała się do
poprawy jakości
zasobów ludzkich GDOŚ, odpowiedzialnych za wspieranie instrumentów strukturalnych.
12 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej (KZGW) obecnie jest w trakcie realizacji 2 projektów
w ramach działania 3.1. Realizowane projekty dotyczą wsparcia przygotowania krajowych
dokumentów planistycznych w zakresie ochrony środowiska zapewniających skuteczną
realizację polityki spójności. Podpisanie porozumień o dofinansowaniu umożliwi realizację
m.in. takich działań jak opracowanie planów zarządzania ryzykiem powodziowym dla
obszarów dorzeczy i regionów wodnych, opracowanie aktualizacji planów gospodarowania
wodami, opracowanie Masterplanów dla obszarów dorzeczy Wisły i Odry. Zadania te
wynikają ściśle z zobowiązań nałożonych na Polskę na mocy dyrektyw unijnych oraz ustawy
Prawo Wodne. Dokumenty te dotyczą strategicznych zagadnień jakimi jest m.in. ochrona
przeciwpowodziowa oraz wspomagają skuteczne realizowanie szeroko rozumianej polityki
spójności. Dodatkowo opracowanie Masterplanów przez Polskę było warunkiem
koniecznym, nałożonym przez Komisje Europejską i mającym zapewnić zgodność realizacji
inwestycji z celami Ramowej Dyrektywy Wodnej. Brak strategicznego i kompleksowego
rozwiązania
w
tym
zakresie
mógłby
uniemożliwić
prowadzenie
inwestycji
przeciwpowodziowych w kolejnym okresie programowania tj. latach 2014 - 2020.
Włączenie Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii (GUGiK) do grona nowych beneficjentów
w ramach działania 3.1 pozwoli6 na wykonanie dziesięciu niezbędnych ekspertyz dot. m.in.
przygotowania odpowiednich ram strategicznych dla rozwoju cyfrowego kraju, wzajemnej
wymiany i udostępnieniu informacji o nieruchomościach oraz powstawania Centrum Analiz
Przestrzennych. Wyżej wymienione ekspertyzy wskazują najbardziej efektywne kierunki
działań
podejmowanych
przez
GUGIK,
który
został
wyznaczony jako
instytucja
współpracująca przy wypełnianiu warunków ex ante 2.1 dot. rozwoju cyfrowego kraju oraz
2.2 dot. infrastruktury dostępu nowej generacji do sieci internetowej. Ponadto możliwość
sfinansowania seminariów, spotkań i konferencji przyczyniła się do zwiększenia świadomości
i lepszego przepływ informacji między ośrodkami geodezyjnymi, które w kolejnej
perspektywie finansowej będą wymagały wsparcia w ramach polityki spójności.
6
Projekt 340/13 realizowany przez GUS nie został jeszcze zakończony, a zatem nie zostały osiągnięte wszystkie
wskaźniki produktu.
13 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
3.7 Jakie jeszcze obszary funkcjonowania instytucji można by było usprawnić z pomocą
POPT (w kontekście kolejnej perspektywy finansowej)?
Beneficjenci, którzy nie zostali dotychczas objęcia Działaniem 1.1, zgłaszali chęć uczestnictwa
również w tym zakresie wsparcia. Pracownicy nowych beneficjentów prowadzący projekty w
ramach POPT nie otrzymują bowiem dodatkowego wynagrodzenia (dodatku zadaniowego),
mimo nałożenia na pracownika zadań wspierających realizację polityki spójności,
wykraczających poza zakres jego obowiązków określonych w opisie stanowiska pracy.
Mimo przyznanych do tej pory środków z POPT na przeprowadzenie badań, zakres informacji
dot. polityki spójności w dalszym ciągu jest niewystarczający. W związku z tym Główny Urząd
Statystyczny powinien w dalszym ciągu realizować badania i dostarczać szerszy
(odpowiadający potrzebom polityki spójności) zakres danych statystycznych w przekrojach
terytorialnych, w szczególności RPO, strategii wojewódzkich i ponadregionalnych. W kolejnej
perspektywie finansowej warto także podjąć działania rozwojowe systemu STRATEG
w zakresie rozbudowy i doskonalenia jego funkcjonalności oraz rozwijania możliwości
wykorzystywania przez różne grupy użytkowników. Ciągły rozwój technologiczny powinien
iść w parze ze stałym podnoszeniem kwalifikacji pracowników oraz dzielenie się nabytą
wiedzą na konferencjach lub szkoleniach, organizowanych przez jednostki statystyki
publicznej dot. m.in. źródeł danych, uwarunkowań i narzędzi udostępniania.
Z uwagi na rozwój nowoczesnych, innowacyjnych technologii geoinformacyjnych oraz
kluczowe zadania wymienione w dokumentach strategicznych kraju zasadna jest także
kontynuacja działań Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii w zakresie wsparcia realizacji
polityki spójności. W związku z cyfryzacją i wprowadzaniem innowacyjnych rozwiązań, w
kolejnych latach większy nacisk powinien zostać położony na zakup nowoczesnego
oprogramowania, a co za tym idzie komputerów spełniających wysokie wymagania
techniczne tychże programów. Ponadto dla prawidłowej realizacji NSRO niezbędne są
działania edukacyjne, w szczególności spotkania i szkolenia (w tym dla JST), aby pokazać
nowe produkty i technologie dostosowane do standardów unijnych. W związku z tym bardzo
ważna jest współpraca z Komisją Europejską oraz rządowymi agencjami kartograficznymi i
katastralnymi UE.
W przypadku KZGW obszarem, który w przyszłej perspektywie finansowej mógłby zostać
objęty dofinansowaniem, jest wsparcie Instytucji przy wdrażaniu Dyrektyw (Ramowej
14 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
Dyrektywy Wodnej, Dyrektywy Azotowej, Dyrektywy Morskiej) zarówno poprzez
współfinansowanie zadań polegających na opracowaniu konkretnych dokumentów, jaki i
wynagrodzeń
pracowników
współpracujących
przy
opracowaniu
dokumentów
planistycznych. W celu kompleksowego wsparcia warte rozważenia jest także umożliwienie
KZGW realizacji szkoleń pracowników oraz dofinansowanie zakupu specjalistycznego sprzętu
i oprogramowania (niezbędnego do przygotowania ww. dokumentów).
W przypadku GDOŚ zwrócono uwagę na możliwość usprawnienia funkcjonowania Instytucji
poprzez wsparcie systemu kontroli zarządczej (wewnętrznej) oraz informatyzację procesów
w Urzędzie np. poprzez wprowadzenie elektronicznego obiegu dokumentów.
Natomiast w UOKiK zgłoszono potrzebę objęcia wsparciem również w zakresie zakupu
sprzętu komputerowego oraz możliwości ujęcia szerszego zakresu szkoleń w ramach
projektu (np. szkolenia z zakresu zamówień publicznych).
Podsumowując można stwierdzić, że nadal istnieją obszary w funkcjonowaniu Instytucji
objętych badaniem, które mogłyby zostać usprawnione z pomocą POPT. W miarę możliwości
finansowych wszystkie Instytucje powinny zostać objęte kompleksowym wsparciem tzn.
zarówno w zakresie możliwości współfinansowania wynagrodzeń, szkoleń jak i zakupu
niezbędnego sprzętu informatycznego.
3.8 Jaka jest sprawność i skuteczność danego projektu w porównaniu do innych
projektów realizowanych w ramach POPT 2007-2013? Jakie czynniki mają na to
wpływ?
Tak jak już wcześniej wspomniano, nowi beneficjenci nie mieli większych problemów
z realizacją projektów w ramach POPT, która przebiegała sprawnie i była skuteczna biorąc
pod uwagę założone cele.
W przypadku części beneficjentów były to ich pierwsze projekty realizowane w ramach POPT
(np. KZGW), więc brak jest możliwości porównania z innymi projektami realizowanymi
w ramach tych środków. Dodatkowo w przypadku KZGW, gdzie przewidziane w projektach
zadania nie zostały jeszcze zrealizowane, trudno jest mówić o ich sprawności czy
skuteczności.
15 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
UZP także miał już doświadczenie w zakresie Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna,
dlatego proces aplikowania i realizacji był dla niego prostszy, głównie ze względu na
znajomość procedur.
W przypadku projektu realizowanego przez GUS, w którym wsparciem zostały objęte Ośrodki
Badań
Regionalnych
na
terenie
całej
Polski,
proces
zebrania
zapotrzebowania
i przygotowania zakresu zadań był niezwykle czasochłonny. Natomiast w realizację
zaangażowanych było relatywnie więcej osób niż w innych projektach.
Natomiast w przypadku projektów szkoleniowych prowadzonych przez GDOŚ zwrócono
uwagę na ich mniejszą odczuwalność dla Instytucji niż innych projektów realizowanych w
ramach POPT (np. współfinansowania wynagrodzeń pracowników czy zakupu sprzętu).
Wynika to z faktu, że wartość zrealizowanego projektu była relatywnie niska, a dodatkowo
obowiązujące zasady kwalifikowalności sprawiają, że nie wszyscy pracownicy mogą
w jednakowym stopniu korzystać z tego finansowania. Przy obecnym poziomie
kwalifikowalności beneficjent musiałby dysponować dużym wkładem własnym aby to miało
większe znaczenie.
3.9 Czy założone wskaźniki zostały w pełni zrealizowane (w przypadku projektów
zakończonych)? Czy przewidują Państwo problemy w realizacji założonych
wskaźników produktu (w przypadku projektów niezakończonych)?
Podczas realizacji projektów zdarzały się problemy z osiągnięciem założonej we wniosku
o dofinansowanie wartości docelowej wskaźników. 5 na 14 przebadanych projektów jest
jeszcze w trakcie realizacji i w chwili obecnej nie przewiduje się problemów z osiągnięciem
założonych wartości. W przypadku pozostałych 9 projektów aż w 7-miu nie udało się uzyskać
założonego wskaźnika produktu. Problemy dotyczyły działania 3.1, w ramach którego
wykonywane były m.in. opracowania i ekspertyzy. Nie świadczy to jednak o złym
przygotowaniu beneficjentów do realizacji projektów w ramach POPT, ale o trudnym do
sprecyzowania zakresie i liczbie opracowań przewidzianych na dany rok. Mimo to
realizatorzy badania wysuwają wniosek, iż wskaźniki produktu podawane przez państwowe
instytucje są nieco zawyżane. Instytucje te przyzwyczajone są bowiem do planowania
budżetu, rozliczanego w okresie rocznym, w którym nie ma miejsca na nieprzewidziane,
16 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
wyższe koszty. Dlatego też planują oni większe wydatki, a w związku z tym wyższe wartości
wskaźników, aby nie zabrakło im na działania możliwe do zrealizowania. Takie podejście
wynika w dużej mierze, ze specyfiki projektów współfinansowanych z POPT, które wspierają
finansowanie bieżących wydatków i mają na celu zabezpieczenie środków również na
niespodziewane wydatki.
Problemy z realizacją wskaźników pojawiły się również w przypadku projektów
szkoleniowych w ramach działania 1.2. Problemy te wynikały z jednej strony z wspomnianej
już wcześniej kwalifikowalności kosztów udziału dla poszczególnych pracowników, z drugiej z
samej konstrukcji wskaźnika (liczba przeprowadzonych szkoleń). Taka konstrukcja wskaźnika
była problematyczna dla beneficjentów, ponieważ nie brała pod uwagę liczby
przeszkolonych osób ani też czasu trwania jednego szkolenia. Tym sposobem jako tożsame
było traktowane zarówno szkolenie jednodniowe dla kilkunastu osób jak i 2-godzinne dla
kilku osób. W przypadku szkoleń zasadne wydaje się przyjęcie w nowej perspektywie
finansowej liczby przeszkolonych pracowników, bądź też osobogodzin uczestnictwa w
szkoleniu, jako głównego wskaźnika, zakładanego we wniosku o dofinansowanie.
3.10
Jakie obszary systemu wdrażania NSRO zostały wzmocnione dzięki realizacji
projektów przez nowych beneficjentów?
Dzięki realizacji projektów przez nowych beneficjentów zostały wzmocnione następujące
obszary systemu wdrażania NSRO:
Poprawa
jakości
funkcjonowania
instytucji
publicznych
oraz
rozbudowa
mechanizmów partnerstwa,
Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej,
Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe
znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski,
Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji
społecznej, gospodarczej i przestrzennej,
Zadania realizowane przez nowych beneficjentów POPT 2007-2013, w ramach Działania 1.2
dotyczące podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników, wpisują się bezpośrednio
17 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
w cele NSRO dotyczące poprawy jakości kapitału ludzkiego i funkcjonowania instytucji
publicznych. Udział w szkoleniach, często wysoko specjalistycznych, studiach i kursach
językowych umożliwił znaczne podniesienie kompetencji pracowników administracji
publicznej, którzy są odpowiedzialni za przygotowanie, wdrażanie, monitorowanie, kontrolę
oraz programowanie kolejnej perspektywy finansowej. Wykwalifikowane i sprawne kadry
stanowią gwarancję skuteczności i stabilności systemu wdrażania funduszy strukturalnych.
Natomiast realizacja projektów przez nowych beneficjentów w ramach Działania 2.2
przyczyniła się do poprawy infrastruktury informatycznej dzięki zakupowi niezbędnego
sprzętu i oprogramowania. Przyłożyło się to na usprawnienie wykonywanych prac i wzrostu
ich jakości, a także lepszą komunikację poprzez standaryzacje parametrów technicznych.
Zrealizowane działania są tożsame z przyjętym celem NSRO dotyczącym budowy
i modernizacji infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla
wzrostu konkurencyjności Polski. Każde państwo powinno bowiem zapewnić funkcjonowanie
sprawnego systemu informatycznego, w ramach którego możliwe będzie prowadzenie pełnej
wymiany dokumentów między instytucjami a beneficjentami, wyłącznie drogą elektroniczną.
Ponadto zapewnienie nowoczesnych narzędzi i instrumentów informatycznych prowadzi do
usprawnienia procesu realizacji i wdrażania funduszy europejskich, co wpływa na poprawę
funkcjonowania instytucji publicznych, zawartych w celach NSRO.
Działania podejmowane przez nowych beneficjentów POPT w ramach Działania 3.1
dotyczące wsparcia instytucji zaangażowanych w realizację NSRO, wpłynęły na poszerzenie
wiedzy społeczeństwa i pracowników, poprzez organizację różnych spotkań i seminariów.
Usprawniło to także przepływ informacji między instytucjami administracji publicznej oraz
wzmocniło ich wzajemną współpracę. Ponadto zlecane ekspertyzy i opracowania przyczyniły
się do poprawy jakości zadań realizowanych przez urzędników i ukierunkowania działań w
przyszłej perspektywie finansowej oraz monitoringu najważniejszych strategii europejskich
na poziomie terytorialnym. Wsparcie w ramach tego działania pozwoliło także na
sfinansowanie przestrzeni biurowej, co przełożyło się na osiągnięcie celu NSRO, jakim jest
sprawna i efektywna praca instytucji publicznych. Ponadto w ramach Działania 3.1 obecnie w
trakcie realizacja są 2 projekty Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Realizowane projekty
dotyczą wsparcia przygotowania krajowych dokumentów planistycznych z zakresu
strategicznych zagadnień w tym m.in. ochrona przeciwpowodziowa. Przygotowanie tych
18 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
dokumentów jest punktem wyjściowym do prowadzenie inwestycji przeciwpowodziowych w
kolejnym okresie programowania tj. latach 2014 - 2020. Projekty te przyczynią się realizacji
takich celów horyzontalnych NSRO jak budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i
społecznej oraz wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich
marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej.
3.11
W jaki sposób realizacja projektów przyczynia się do ułatwienia/usprawnienia
procesów związanych z przygotowywaniem, wdrażaniem, monitorowaniem oraz
kontrolą NSRO?
W celu podnoszenia sprawności wdrażania programów i projektów w ramach NSRO
konieczna jest stała poprawa jakości funkcjonowania instytucji otoczenia NSRO, poprzez
wparcie zasobów ludzkich, informatyczne oraz związane ze wsparciem merytorycznym
urzędów. Realizacja projektów przez nowych beneficjentów POPT 2007-2013 przyczyniła się
do podniesienia kompetencji uczestników systemu poprzez sfinansowanie studiów, kursów
językowych i szkoleń dla pracowników trzech instytucji objętych badaniem. Wpłynęło to na
lepsze przygotowanie pracowników do realizacji zadań związanych z bieżącym wsparciem
instytucji otoczenia NSRO dotyczących m.in. zamówień publicznych, przepisów unijnych, itp.
Bardzo ważnym aspektem, związanym z jakością funkcjonowania instytucji publicznych, jest
także wsparcie informatyczne, które usprawniło komunikację między Ośrodkami Badań
Regionalnych oraz działami Urzędu Zamówień Publicznych poprzez standaryzacje
parametrów technicznych. Wpłynęło to na szybszym wykonywaniem bieżących prac
związanych z monitorowaniem najważniejszych strategii i kontrolą prawidłowości
realizowanych zamówień publicznych.
Dodatkowo umożliwienie udziału nowych beneficjentów POPT 2007-2013 w Działaniu 3.1.
przyczyniło się do usprawnienia programowania i kształtowania polityki spójności w nowej
perspektywie finansowej. W przypadku Głównego Urzędu Statystycznego sfinansowane
badania dotyczące realizacji najważniejszych strategii europejskich i krajowych, zaowocują
zwiększeniem zasobu danych statystycznych, na których opiera się większość tworzonych
obecnie dokumentów strategicznych, realizujących cele NSRO. Działania Głównego Urzędu
Geodezji i Kartografii, poprzez realizowane spotkania i konferencje oraz wykonane
ekspertyzy, wpływają na określenie ram strategicznych m.in. dla rozwoju cyfrowego zarówno
19 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
poszczególnych regionów, jak i całego kraju. Wpisuje się to w cele NSRO dotyczące zarówno
jakości funkcjonowania instytucji publicznych jak i wzrostu konkurencyjności polskich
regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej.
W przypadku Urzędu Zamówień Publicznych wzrost liczby i zakresu realizowanych zamówień
ze środków europejskich, zrodził konieczność wsparcia merytorycznego w kwestiach
specjalistycznych, przekraczających kompetencje pracowników. Zatem zapewnienie dostępu
do usług doradczych (ekspertyz) przyczyniło się do usprawnia i zwiększenia poprawności
merytorycznej podejmowanych decyzji w sprawie kontrolowanych przetargów realizujących
cele NSRO.
3.12
Jakie główne korzyści przyniosło rozszerzenie listy beneficjentów?
W opinii realizatorów badania rozszerzenie listy beneficjentów POPT przyniosło niewątpliwe
korzyści w związku z bardziej kompleksowym wsparciem części instytucji otoczenia NSRO
i poprawą ich funkcjonowania. Wysoka sprawność i skuteczność funkcjonowania tych
instytucji jest bowiem niezbędna do prawidłowego i terminowego wdrażania instrumentów
strukturalnych.
Umożliwienie realizacji projektów szkoleniowych nowym beneficjentom przyczyniło się do
podniesienia jakości zasobów ludzkich, jakimi dysponują dane Instytucje, a także stanowiło
dodatkowy element motywacyjny dla pracowników.
Włączenie Urzędu Zamówień Publicznych do działań POPT związanych z podnoszeniem
kwalifikacji, poprawą infrastruktury informatycznej oraz wsparciem w wykonywaniu zadań
związanych z realizacji NSRO, zwiększyło jakość prowadzonych, specjalistycznych kontroli.
Podpisanie porozumienia o dofinansowaniu z Głównym Urzędem Statystycznym umożliwiło
poprawę infrastruktury informatycznej GUS, a przede wszystkim monitoring strategii
unijnych tj. Europa 2020 i poszczególnych RPO. Realizowane badania przyczyniły się do
zwiększenia zasobów danych statystycznych, szczególnie na poziomie danych w przekrojach
terytorialnych, co umożliwi lepsze ukierunkowanie wsparcia w ramach polityki spójności w
przyszłej perspektywie finansowej.
20 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
Włączenie Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii pozwoli na wykonanie dziesięciu
ekspertyz wskazujących najbardziej efektywne kierunki działań, jakie powinny zostać podjęte
przez GUGIK, który został wyznaczony jako instytucja współpracująca przy wypełnianiu
warunków ex ante 2.1 dot. rozwoju cyfrowego kraju oraz 2.2 dot. infrastruktury dostępu
nowej generacji do sieci internetowej. Ponadto możliwość sfinansowania seminariów,
spotkań i konferencji przyczyniło się do zwiększenia świadomości i lepszego przepływ
informacji między ośrodkami geodezyjnymi.
Natomiast włączenie KZGW do nowych beneficjentów, a co za tym idzie umożliwienie
sfinansowania przygotowywanych dokumentów strategicznych przyczyni się bezpośrednio
do wypełnienia zapisów prawa unijnego i krajowego m.in. w zakresie gospodarki wodnej.
Zadania te są złożone pod względem merytorycznym i kosztowne, dlatego też umożliwienie
ich sfinansowania w ramach POPT ma duże znaczenie dla realizacji tych zadań przez
Instytucje.
21 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
4. Wnioski i rekomendacje
Wyniki niniejszego badania ewaluacyjnego wskazują, że rozszerzenie listy beneficjentów
POPT zgodnie z nowelizacją z 2012 r. była zasadne oraz przyniosło korzyści dla systemu
wdrażania funduszy europejskich. Dzięki temu możliwe było zrealizowanie specjalistycznych
szkoleń dla pracowników, zakupienie niezbędnego sprzętu komputerowego oraz wykonanie
specjalistycznych dokumentów i ekspertyz. Zgodnie z założeniami programowymi objęcie
nowych beneficjentów możliwością dofinansowania w ramach POPT przyczyniło się do
podniesienia kompetencji pracowników instytucji otoczenia NSRO w zakresie niezbędnym do
prawidłowego wykonywania powierzonych im zadań związanym z realizacją celów polityki
spójności. Dotyczyło to w szczególności specjalistycznych szkoleń z zakresu funduszy
strukturalnych, stosowania przepisów o pomocy publicznej, prawa zamówień publicznych
i praw autorskich oraz kursów językowych. Ponadto wsparcie informatyczne instytucji
otoczenia NSRO usprawniło komunikację między Ośrodkami Badań Regionalnych oraz
działami Urzędu Zamówień Publicznych m.in. poprzez standaryzację parametrów
technicznych. Przyczyniło się to do realizacji celu NSRO dot. budowy i modernizacji
infrastruktury technicznej, dzięki której możliwe będzie prowadzenie pełnej wymiany
dokumentacji wyłącznie droga elektroniczną. Realizacja spotkań i konferencji finansowanych
w ramach działania 3.1 wzmocniła współpracę i przepływ informacji między instytucjami
administracji publicznej oraz przyczyniła się do usprawnienia kształtowania polityki spójności
w nowej perspektywie finansowej. Bardzo ważną rolę odegrały także przygotowywane
ekspertyzy i opracowania wspomagające zarówno wykonywanie bieżących zadań przez
pracowników instytucji otoczenia NSRO (np. w przypadku Urzędu Zamówień Publicznych),
jak i działań skierowanych na programowanie przyszłej perspektywy finansowej (m.in. przez
GUGiK i KZGW). Bez powstania tych dokumentów wdrażanie funduszy europejskich
w przyszłej perspektywie finansowej 2014 – 2020 byłoby utrudnione. W przypadku braku
realizacji jednego z projektów wspartego z POPT polegającego na przygotowaniu
Masterplanów mogłoby to nawet doprowadzić do zablokowania możliwości finansowania
inwestycji z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. W wyniku działania 3.1 sfinansowane
zostały także badania dotyczące realizacji najważniejszych strategii unijnych i krajowych,
które wzbogacą dostępny obecnie zasób danych statystycznych i umożliwią lepsze
ukierunkowanie wsparcia terytorialnego w ramach polityki spójności w przyszłej
22 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
perspektywie finansowej. Ponadto możliwość zbierania danych jest niezwykle istotna dla
sprawnego monitorowania interwencji wspólnotowych.
Podsumowując projekty realizowane przez nowych beneficjentów włączonych do POPT
wpłynęły na bardziej kompleksowe wsparcie części instytucji otoczenia NSRO oraz poprawę
sprawności i skuteczności ich funkcjonowania, co jest niezbędne do prawidłowego
i terminowego wdrażania instrumentów strukturalnych.
Przebadani beneficjenci byli zgodni, że dotychczasowe wsparcie należałoby kontynuować jak
również wskazywali na dodatkowe obszary w funkcjonowaniu Instytucji, które mogłyby być
wsparte w ramach POPT.
W związku z przeprowadzonym badaniem na przyszłą perspektywę finansową rekomenduje
się:
W przypadku projektów związanych ze szkoleniami wprowadzenie jako główny
wskaźnik
produktu
liczby
osób
objętych
szkoleniami
zamiast
liczby
przeprowadzonych szkoleń (ten wskaźnik mógłby być nadal uwzględniany, ale tylko
jako pomocniczy).
W miarę możliwości objęcie wszystkich Instytucji (nowych beneficjentów)
kompleksowym wsparciem, zarówno w zakresie możliwości współfinansowania
wynagrodzeń/dodatków do wynagrodzeń, szkoleń jak i zakupu niezbędnego sprzętu
informatycznego.
Przeprowadzenie dogłębnej analizy zapotrzebowania na sprzęt komputerowy
i oprogramowanie. W nowej perspektywie finansowej środki na ten cel powinny być
przyznawane w pierwszej kolejności podmiotom, których obecny potencjał
techniczny
utrudnia
bądź
uniemożliwia
wprowadzenie
nowoczesnego
oprogramowania, wymagającego wysokich parametrów systemowych.
23 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
Załącznik nr 1
Tabela 1 Zestawienie projektów zrealizowanych/realizowanych przez nowych beneficjentów POPT
Działa
nie
Tytuł
Instytucja
Wsparcie finansowe podnoszenia
kwalifikacji
pracowników
Generalnej
Dyrekcji Ochrony
Środowiska w 2013 roku
POPT.01.01.00-00310/12
Finansowanie
kosztów
podnoszenia
kwalifikacji
pracowników Urzędu Zamówień
Publicznych wykonujących zadania
związane z realizacją NSRO na lata
2007-2013 w 2012 roku
POPT.01.02.00-00308/12
Podnoszenie kwalifikacji
zawodowych pracowników UOKiK
w 2012 r.
POPT.01.02.00-00338/13
Podnoszenie
kwalifikacji
zawodowych pracowników UOKiK
w 2013 r.
POPT.01.02.00-00385/14
Podnoszenie
kwalifikacji
zawodowych pracowników UOKiK
w 2014 r.
POPT.02.02.00-00311/12
Finansowanie kosztów zakupu
sprzętu
informatycznego
w
Urzędzie Zamówień Publicznych w
związku z wykonywaniem zadania
związanego
z
realizacją
Narodowych Strategicznych Ram
Odniesienia na lata 2007-2013 w
2012 roku
POPT.02.02.00-00316/12
Wsparcie
informatyczne
monitorowania polityki spójności
na szczeblu regionalnym w
perspektywie finansowej 20072013
oraz
regionalnego
programowania polityki spójności
w perspektywie finansowej 20142020
POPT.02.02.00-374/13
Wsparcie
informatyczne
monitorowania polityki spójności
w perspektywie finansowej 20072013 oraz programowania polityki
spójności
w
perspektywie
finansowej 2014-2020 na szczeblu
regionalnym oraz krajowym
Podnoszenie
kwalifikacji
Urząd Ochrony Konkurencji i
Konsumentów
Urząd Zamówień Publicznych
2.2
Tytuł
Organy administracji rządowej
zajmujące
się
zagadnieniami
POPT.01.02.00-00obszarów Natura 2000 oraz ocen
350/13
oddziaływania na środowisko
(GDOŚ i RDOŚ)
Urząd Zamówień Publicznych
1.2
Nr projektu
Infrastruktura
informatyczna
Główny Urząd Statystyczny
24 | S t r o n a
„Ocena nowych beneficjentów POPT 2007-2013 włączonych do Programu nowelizacją z lutego 2012 r., pod kątem
skuteczności realizacji projektów wspieranych ze środków POPT oraz wpływu ww. projektów na wdrażanie NSRO.”
Działa
nie
Tytuł
Instytucja
Nr projektu
POPT.03.01.00-00312/12
Urząd Zamówień Publicznych
POPT.03.01.00-00352/13
3.1
Wsparcie
instytucji
zaangażowany
ch w realizację
NSRO
Główny Urząd Statystyczny
POPT.03.01.00-00340/13
POPT.03.01.00-00323/13
Krajowy Zarząd Gospodarki
Wodnej
POPT.03.01.00-00353/13
Główny Urząd Geodezji i
Kartografii
POPT.03.01.00-00335/13
Tytuł
Wsparcie Urzędu Zamówień
Publicznych w związku w
wykonywaniem zadania
związanego z realizacją
Narodowych Strategicznych Ram
Odniesienia na lata 2007-2013 w
2012 roku
Wsparcie Urzędu Zamówień
Publicznych w związku z
wykonywaniem zadania
związanego z realizacją
Narodowych Strategicznych Ram
Odniesienia na lata 2007-2013 w
2013 roku
Wsparcie systemu monitorowania
polityki spójności w perspektywie
finansowej 2007-2013 oraz
programowanie i monitorowanie
polityki spójności w perspektywie
finansowej 2014-2020
Wsparcie przygotowania
krajowych dokumentów
planistycznych w zakresie polityki
ochrony środowiska
zapewniających skuteczną
realizację polityki spójności
Wsparcie przygotowania
krajowych dokumentów
planistycznych w zakresie polityki
ochrony środowiska
zapewniających skuteczną
realizację polityki spójności - etap
II
Wsparcie działań Głównego
Urzędu Geodezji i Kartografii
niezbędnych w zakresie
programowania i kształtowania
polityki spójności po 2013 roku
25 | S t r o n a