PRZYKŁADOWE WADY WYMOWY O CHARAKTERZE

PRZYKŁADOWE WADY WYMOWY
O CHARAKTERZE DYSLALICZNYM
U dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym
wymienione wady artykulacyjne są najczęściej spotykane. Bywa, że wystarczy
pokazać wzór prawidłowej wymowy głoski i dzieci już przeskakują na etap jej
utrwalania. Są też sytuację, gdy wywołaniu głoski w izolacji trzeba poświęcić
dużo więcej czasu niż jedno czy dwa spotkania.
Czym jest seplenienie?
Definicja seplenienia, które przez logopedów nazywane jest głównie
sygmatyzmem brzmi następująco: seplenienie to rodzaj dyslalii polegający na
nieprawidłowej artykulacji spółgłosek dentalizowanych (tj. s, z, c, dz, sz, ż, sz,
cz, dż, ś, ź, ć, dź). Zaburzeniu może ulec artykulacja jednej, kilku lub kilkunastu
głosek.
Czym jest rotacyzm?
Wada wymowy polegająca na nieprawidłowej realizacji głoski r. Jej
przyczynami może być budowa anatomiczna języka (np. zbyt krótkie
wędzidełko, zbyt duży lub krótki i gruby język, rozszczep podniebienia
miękkiego, ogólna mniejsza ruchomość koniuszka języka), brak umiejętności
słuchowej rozróżniania głosek, nieprawidłowe wzorce wymowy z otoczenia.
Rotacyzm dzieli się na:
 pararotacyzm, polegający na zastępowaniu (substytucji) głoski r innymi
głoskami wymawianymi prawidłowo np.: j, ł, d, w, np. rower – jowel;
 mogirotacyzm, czyli opuszczanie (elizja) głoski r. Głoska r nie istnieje
w systemie fonetycznym danej osoby: przykład: ryba – yba;
 rotacyzm właściwy, który polega na deformacji głoski r i tworzeniu
dźwięku nie występującego w systemie fonetycznym naszego języka.
W skutek zmiany miejsca artykulacji głoska r powstaje w innym miejscu,
zaś jej brzmienie jest zdeformowane (np. w gardle – tzw „r francuskie”).
Czym jest kappacyzm i gammacyzm?
Wady: kappacyzm i gammacyzm polegają na wadliwej wymowie głosek „k”,
„g”, a czasami nawet ”ch”. Taka wada wynika z ograniczonych możliwości
języka lub jego nieprawidłowej pracy. Może on być za sztywny lub zbyt leniwy,
zwłaszcza w jego tylnym odcinku, a to waśnie jest przyczyną niepoprawnej
wymowy tych głosek. Często wpływ na to ma przedłużanie i utrwalanie odruchu
ssania (długo używany smoczek, kubek niekapek, ssanie palca).
mgr Judyta Wójcik
logopeda w ZS – P w Reńskiej Wsi