Konstytucja 3 Maja

Konstytucja 3 Maja
Wa r t o
w i e d z i e ć:
Zapewne każdy z nas wie, że 3 maja jest dniem wolnym od pracy i od nauki,
każdemu kojarzy się ten dzień ze świętem narodowym, z Ojczyzną, z Konstytucją – co do
tej kwestii nie ma wątpliwości. Jednak u niektórych z nas na tym kończy się wiedza na ten
temat.
Szczególnie dzisiaj warto przypomnieć o tym, kiedy była oraz
jakie miała i ma znaczenie Konstytucja 3 Maja dla każdego Polaka.
Poniżej
zostały pokrótce
przybliżone
okoliczności
tego
wydarzenia,
a
także
przedstawiono mapę, na której widać, jak Polska wyglądała przed i zaraz po kolejnych
rozbiorach.
***
3
maja 1791 roku
została uchwalona Konstytucja Rzeczypospolitej Obojga
Narodów. Była ona próbą ratowania państwa Polskiego przed kolejnymi rozbiorami (miała
ona miejsce już po I rozbiorze polskim, którego dokonały Austria, Rosja i Prusy w 1772r.)
Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja ta była pierwszą w Europie i drugą na świecie
(po konstytucji amerykańskiej z 1787 r.) spisaną, nowoczesną konstytucją.1
1 Święto Narodowe 3 Maja, (za: http://www.poland.gov.pl/Swieto,Narodowe,3,Maja,10180.html), 17.04.2012 r.
zdjęcie oryginalnego dokumentu Konstytucji z dnia 3 maja 1791 r.2
Dzięki
uchwaleniu Konstytucji 3 Maja w Polsce zaszło wiele istotnych zmian.
Ograniczała ona prawa szlachty, zwiększała prawa chłopów i likwidowała słabości ustroju
kraju, takie jak liberum veto (wcześniej każdy szlachcic miał prawo zerwania obrad i
anulowania wszystkich uchwalonych ustaw). Niedługo jednak po uchwaleniu Konstytucji
doszło do kolejnych rozbiorów, a w konsekwencji Państwo Polskie zniknęło z mapy
świata.
Jan Matejko Konstytucja 3 Maja 1791 roku
Dzień 3 maja uznano za święto narodowe już w dwa dni po uchwaleniu Konstytucji
przez Sejm Wielki (1788-1792), które później z powodu niewoli kraju zostało na długi czas
zawieszone. Przywrócono je po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku. Po II wojnie
światowej w roku 1946 władze komunistyczne zabroniły publicznego świętowania,
a próby manifestacji były tłumione przez milicję. W 1951 roku święto zostało oficjalnie
zniesione.
Od 1990 roku 3 Maja znów jest oficjalnym świętem
państwowym w Polsce,
dniem wolnym od pracy. Od 2007 roku jest również
2 Niech się święci 3 Maja, Fot. TVN24,
(za: http://www.tvn24.pl/12690,1701619,0,1,niech-sie-swieci—3-maja,wiadomosc.html), 17.04.2012 r.
świętem narodowym Litwy.3
Rozbiory Polski 1772-1795.4
więcej informacji:
•
Tekst Konstytucji 3 Maja
– http://www.polishconstitution.org/Konstytucja-PL.html
•
Konstytucja 3 maja - geneza, główne postanowienia i znaczenie
- http://www.bryk.pl/teksty/liceum/historia/xviii_wiek/7904-konstytucja_3_maja_geneza_g
%C5%82%C3%B3wne_postanowienia_i_znaczenie.html
•
Konstytucja 3 maja – Wszechnica Sejmowa
- http://edukacja.sejm.gov.pl/historia-sejmu/polskie-konstytucje/konstytucja-3-maja.html
S. ART.
3 Tamże.
4 Wirtualny Atlas Historyczny, (za: http://www.wiw.pl/historia/atlas/mapa42.asp), 17.04.2012r.