święta, święta … a prawa konsumenta???
Transkrypt
święta, święta … a prawa konsumenta???
„Prawa Konsumenta w Unii Europejskiej" „ŚWIĘTA, ŚWIĘTA … A PRAWA KONSUMENTA???" Anna Żochowska Europejskie Centrum Konsumenckie Polska Warszawa, CIE 08.12.2010 r. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 1 SPIS TREŚCI 1. Podstawy prawne 2. Podstawowe informacje o prawach konsumenta w przypadku sprzedaży konsumenckiej definicje niezgodność towaru z umową gwarancja 3. Umowy zawierane na odległość odstąpienie od umowy wyłączenia 4. Prawa pasażera w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów opóźnienie lotu odmowa przyjęcia na pokład oraz odwołanie lotu 5. Prawa pasażera w przypadku zniszczenia, utraty, uszkodzenia lub opóźnienia bagażu granice odpowiedzialności Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 2 6. Dochodzenie roszczeń Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 3 PODSTAWY PRAWNE 1. Dyrektywa 1999/44/WE z 25 maja 1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji. (Dz.U. L 171 z 7.7.1999, str.12) 2. Dyrektywa 97/7/WE z 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentów w przypadku umów zawieranych na odległość. (Dz.U. L 144 z 4.6.1997, str. 19) 3. Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego. (Dz.U.02.141.1176) 4. Ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.(Dz.U.00.22.271) Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 4 5. Rozporządzenie WE 261/2004 z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz.U.UE.L.04.46.1) 6. Konwencja o ujednoliceniu niektórych zasad dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego (Konwencja montrealska) z dnia 28 maja 1999 r. (Dz.U.UE.L.01.194.39) Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 5 WAŻNE!!! Do sprzedaży konsumenckiej NIE stosuje się przepisów art. 556-581 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Ustawy o sprzedaży konsumenckiej NIE stosuje się do*: - sprzedaży energii elektrycznej, - gazu i wody *chyba że są sprzedawane w ograniczonej ilości lub w określonej objętości. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów DEFINICJE konsument - każda osoba fizyczna, która w umowach objętych Dyrektywą 1999/44/WE działa w celach niezwiązanych z handlem, przedsiębiorstwem lub zawodem sprzedawca - osoba fizyczna lub prawna, która na podstawie umowy sprzedaje towary konsumpcyjne w ramach swojej działalności handlowej, przedsiębiorstwa lub zawodowej towary konsumpcyjne - materialne rzeczy ruchome, z wyjątkami (np. sprzedaż egzekucyjna) Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Skarga konsumencka nr 1 Konsument kupił kurtkę na posezonowej wyprzedaży w hipermarkecie. Po kilku dniach suwak zaczął się notorycznie zacinać. Konsument poszedł do sklepu i chciał reklamować towar ze względu na tę wadę, lecz sprzedawca powiedział, że towaru zakupionego na promocji nie można reklamować. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Obowiązki sprzedawcy Sprzedawca musi dostarczyć konsumentowi towary, które są zgodne z umową sprzedaży. Domniemanie zgodności towarów z umową: a) odpowiadają opisowi i mają właściwości towarów, które przedstawiono jako próbkę lub wzór; b) nadają się do szczególnych celów, do których potrzebne są konsumentowi, a o których zawiadomił on sprzedawcę i które sprzedawca zaakceptował; c) nadają się do celów, do których towary tego samego rodzaju są normalnie stosowane; d) wykazują jakość i wykonanie, które są normalne dla towarów tego samego rodzaju i jakich konsument może racjonalnie oczekiwać Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 9 Sprzedawca jest obowiązany wydać kupującemu towar wraz z: 1) wszystkimi elementami jego wyposażenia; 2) instrukcjami obsługi, konserwacji; 3) innymi dokumentami wymaganymi przez odrębne przepisy. Brak zgodności nie występuje, gdy w momencie zawierania umowy konsument był świadomy, lub racjonalnie rzecz biorąc nie mógł być nieświadomy istnienia tego braku, albo, gdy brak zgodności wynika z materiałów dostarczonych przez konsumenta. Odpowiedzialność sprzedawcy : 2 lata!! Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Uprawnienia konsumenta Konsument może żądać nieodpłatnej: 1) naprawy albo wymiany, Czas trwania naprawy : ROZSĄDNY 2) stosownej obniżki ceny lub unieważnienia umowy: - jeżeli nie przysługuje ani naprawa, ani zastąpienie, lub - jeżeli sprzedawca nie dokonał naprawy w rozsądnym czasie, lub - jeżeli sprzedawca nie dokonał naprawy bez istotnych niedogodności dla konsumenta. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 11 Wybrane orzecznictwo Sprawa C-404/06 Quelle AG przeciwko Bundesverband der Verbraucherzentralen und Verbraucherverbände W sierpniu 2002 r. w ramach sprzedaży wysyłkowej przedsiębiorstwo Quelle dostarczyło kupującemu do użytku prywatnego zestaw kuchenny za sumę 524,90 EUR. W styczniu 2004 r. kupujący stwierdził, że na wewnętrznej ściance piekarnika stanowiącego część dostarczonego zestawu kuchennego odpadła warstwa emalii. Ponieważ naprawa nie była możliwa, kupujący w tym samym miesiącu, a zatem jeszcze w okresie obowiązywania gwarancji, zażądał wymiany towaru. Kupujący zwrócił przedsiębiorstwu Quelle wadliwy zestaw kuchenny, a przedsiębiorstwo to dostarczyło mu nowy zestaw i zażądało z tego tytułu zapłaty wynagrodzenia za używanie, które kupujący zapłacił. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Skarga konsumencka nr 2 Konsumentka kupiła córce komputer. Towar był objęty 2-letnią gwarancją. Po kilku miesiącach od zakupu komputer przestał działać. Konsumentka chciałaby go wymienić na nowy, gdyż jej znajomy informatyk powiedział, że nie da się go naprawić. Gwarancja nie przewiduje możliwości wymiany towaru na nowy. Konsumentka wystąpiła do ECK z pytaniem, czy jest to zgodne z prawem i czego może żądać. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Gwarancja / Niezgodność towaru z umową STANOWIĄ DWA NIEZALEŻNE REŻIMY OCHRONY gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 14 Ważność gwarancji 1) gwarancja jest prawnie wiążąca zgodnie z oświadczeniem gwarancyjnym i związaną z nim reklamą. 2) na żądanie udostępniona w formie pisemnej lub sporządzona na innym trwałym, dostępnym dla konsumenta nośniku; 3) informacje w prostym i zrozumiałym języku Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 15 Praw konsumenta nie można ograniczyć lub wyłączyć! Art. 7 Dyrektywy 1999/44 stanowi, że: Wszelkie warunki umowne lub ustalenia zawarte ze sprzedawcą przed zgłoszeniem sprzedawcy braku zgodności, które bezpośrednio lub pośrednio uchylają lub ograniczają prawa wynikające z Dyrektywy nie będą, zgodnie z prawem krajowym, wiążące dla konsumenta. Art. 11. Ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o sprzedaży konsumenckiej stanowi, że: Uprawnień unormowanych w niniejszej ustawie nie można wyłączyć ani ograniczyć w drodze umowy zawartej przed zawiadomieniem sprzedawcy o niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową. W szczególności nie można tego dokonać przez oświadczenie kupującego, że wie o wszelkich niezgodnościach towaru z umową lub przez wybór prawa obcego. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów UMOWY ZAWIERANE NA ODLEGŁOŚĆ umowa dotycząca towarów lub usług zawartą między konsumentem i dostawcą w ramach systemu sprzedaży lub świadczenia usług na odległość, zorganizowanego przez dostawcę, który do celów umowy wykorzystuje wyłącznie jeden lub kilka środków porozumiewania się na odległość do momentu zawarcia umowy włącznie (art.2 pkt 1 Dyr. 97/7/WE ). "środki porozumiewania się na odległość" - środki, które bez jednoczesnej fizycznej obecności dostawcy i konsumenta mogą być wykorzystane do zawarcia umowy między tymi stronami (art.2 pkt 4 Dyr. 97/7/WE ) Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 17 Prawa konsumenta 1. 2. 3. 4. 5. 6. Konsument musi otrzymać informacje o : tożsamość dostawcy podstawowe cechy towaru lub usługi cenę towaru lub usługi włącznie ze wszystkimi podatkami gdzie stosowne, koszty dostawy uzgodnienia dotyczące sposobu płatności, dostawy lub wykonania istnienie prawa odstąpienia od umowy, chyba że zachodzi wyjątek Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 18 Prawo odstąpienia od umowy na odległość - konsument może na co najmniej siedem dni roboczych odstąpić od umowy bez żadnych sankcji i bez konieczności podawania powodu - nie może ponosić żadnych kosztów poza bezpośrednimi kosztami zwrotu towarów Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Wyjątki od prawa do odstąpienia od umowy Jeżeli strony nie postanowiły inaczej, konsument nie może wykonywać swojego prawa do odstąpienia w przypadku umów: o świadczenie usług, których wykonywanie rozpoczęło się za zgodą konsumenta przed upływem siedmiu dni roboczych o dostawę towarów lub świadczenie usług, których cena jest zależna od wahań na rynku finansowym, na które dostawca nie może mieć żadnego wpływu, o dostawę towarów wyprodukowanych według specyfikacji konsumenta, wyraźnie dostosowanych indywidualnie do potrzeb klienta lub takich, które z uwagi na swój charakter nie mogą być odesłane lub ulegają szybkiemu zepsuciu bądź mają krótki termin przydatności do użycia o dostawę nagrań audialnych lub wizualnych lub oprogramowania komputerowego, których opakowanie zostało naruszone przez konsumenta, o dostawę gazet, periodyków i czasopism, o świadczenie usług w zakresie gier i zakładów wzajemnych. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Wybrane Orzecznictwo WYROK TRYBUNAŁU z 15 kwietnia 2010 r.Handelsgesellschaft Heinrich Heine GmbH przeciwko Verbraucherzentrale Nordrhein-Westfalen eV Handelsgesellschaft Heinrich Heine jest spółką specjalizującą się w sprzedaży na odległość. Ogólne warunki sprzedaży stosowane przez tę spółkę przewidują, że konsument ponosi zryczałtowane koszty wysyłki w wysokości 4,95 EUR. Kwota ta nie jest zwracana przez dostawcę w razie odstąpienia od umowy. Verbraucherzentrale Nordrhein-Westfalen, niemieckie stowarzyszenie konsumentów, wszczęło przeciwko Handelsgesellschaft Heinrich Heine powództwo o zaniechanie naruszeń mające na celu doprowadzenie do tego, by spółka ta zaprzestała obciążania konsumentów kosztami wysyłki towarów w razie odstąpienia od umowy. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Konsument nie ponosi żadnych opłat poza kosztami zwrotu towaru! W przypadku gdy konsument wykonuje swoje prawo odstąpienia od umowy dostawca jest zobowiązany do zwrotu wpłaconych kwot bez dodatkowych kosztów. Konsument nie może ponosić z tytułu wykonywania swojego prawa odstąpienia od umowy żadnych opłat poza bezpośrednimi kosztami zwrotu towarów. Zwrot ten musi nastąpić niezwłocznie, jednakże najpóźniej w terminie 30 dni. Art.6 ust.2 Dyr. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Teza Artykuł 6 ust. 1 akapit pierwszy zdanie drugie i art. 6 ust. 2 dyrektywy 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentów w przypadku umów zawieranych na odległość należy interpretować w ten sposób, że : stoją one na przeszkodzie stosowania uregulowania krajowego, które pozwala dostawcy na obciążenie konsumenta, w umowie zawieranej na odległość, kosztami wysyłki towarów w przypadku wykonania przez tego ostatniego przysługującego mu prawa odstąpienia od umowy. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Skarga konsumencka nr 3 Konsumentka kupiła bilet na samolot z Paryża do Warszawy. Wylot planowany był na godzinę 13.30, dnia 24 grudnia 2009 r. Z powodu dużych opadów śniegu w dzień poprzedzający podróż oraz w dniu wylotu pas startowy nie był dobrze przygotowany i samolot nie mógł wystartować o czasie. Z powodu złych warunków atmosferycznych konsumentka wyleciała z 7-godzinnym opóźnieniem, co sprawiło, że dotarła do miejsca docelowego z ponad 6-godzinnym opóźnieniem i spóźniła się na rodzinną wigilię. Jakie ma roszczenia? Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów W przypadku opóźnienia pasażer otrzymuje: 1) posiłki oraz napoje w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania; 2) zakwaterowanie w hotelu w przypadku: - gdy występuje konieczność pobytu przez jedną albo więcej nocy, lub - gdy zachodzi konieczność pobytu dłuższego niż planowany przez pasażera; 3) transport pomiędzy lotniskiem a miejscem zakwaterowania (hotelem lub innym). gdy opóźnienie wynosi co najmniej 5 godzin : zwrot w terminie siedmiu dni pełnego kosztu biletu po cenie za jaką został kupiony, za część lub części nie odbytej podróży oraz za część lub części już odbyte, jeżeli lot nie służy już dłużej jakiemukolwiek celowi związanemu z pierwotnym planem podróży pasażera, wraz z, gdy jest to odpowiednie, albo lot powrotny do pierwszego miejsca odlotu, w najwcześniejszym możliwym terminie. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów ODWOŁANIE LOTU/ ODMOWA PRZYJĘCIA NA POKŁAD Pasażer może domagać się: Zwrotu kosztów biletu, chyba że powodem były nadzwyczajne okoliczności Zaoferowania innego połączenia z miejscem docelowym Posiłku, napojów oraz rozmowy telefonicznej, jeżeli czas oczekiwania na inne połączenie lotnicze to usprawiedliwia. Pasażerowie mogą być uprawnieni do odszkodowania w wysokości od 250 EUR do 600 EUR (w zależności od zasięgu podróży) w przypadku, gdy zaoferowane połączenie zastępcze różni się znacząco do odwołanego a powiadomienie o odwołaniu lotu nastąpiło zbyt późno. Komisja Ochrony Praw Pasażerów przy Urzędzie Lotnictwa Cywilnego Tel.: + 48 22 520 74 84 Żelazna 59, 00-848 Warszawa www.ulc.gov.pl Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów REWOLUCYJNY Wyrok w sprawach połączonych C-402/07 i C-432/07 pasażerów opóźnionych lotów O CO NAJMNIEJ 3 GODZINY można traktować jak pasażerów odwołanych lotów : mogą oni powoływać się na prawo do odszkodowania, jeżeli z powodu tych lotów poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, czyli jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej godzinie przylotu. Niemniej takie opóźnienie nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Prawa pasażera w przypadku zniszczenia, utraty lub uszkodzenia bagażu Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikłą w razie zniszczenia, utraty lub uszkodzenia przyjętego bagażu pod warunkiem że wydarzenie, które spowodowało zniszczenie, utratę lub uszkodzenie bagażu nastąpiło na pokładzie statku powietrznego lub podczas jakiegokolwiek okresu, w którym przyjęty bagaż był pod opieką przewoźnika. Przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności, jeśli i w takim zakresie, w jakim szkoda wynikła w wyniku wrodzonego defektu, jakości lub wady bagażu. W przypadku bagażu nieprzyjętego, w tym rzeczy osobistych, przewoźnik ponosi odpowiedzialność, jeśli szkoda wynikła z jego błędu lub błędu jego pracowników lub agentów. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Granice odpowiedzialności przewoźnika Odpowiedzialność przewoźnika w przypadku zniszczenia, utraty, uszkodzenia lub opóźnienia jest ograniczona do 1 000 SDR w przypadku każdego pasażera, chyba że pasażer złożył specjalną deklarację i dokonał dodatkowej opłaty – wtedy przewoźnik ponosi odpowiedzialność do kwoty nieprzekraczającej kwoty zadeklarowanej, chyba że udowodni, że suma ta jest większa niż rzeczywisty interes pasażera w dostawie do miejsca przeznaczenia. 1 SDR = 4.7109 PLN Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Dochodzenie roszczeń Ciężar dowodu – przedsiębiorca Podmioty upoważnione do wystąpienia z roszczeniem, poza konsumentem: 1) Rzecznik Praw Obywatelskich 2) Rzecznik Ubezpieczonych 3) krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów konsumentów 4) powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 30 Sieć ECK Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 31 Rzecznicy konsumentów Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 32 KONTAKT Z ECK Telefonicznie: +48 22 55 60 118 (infolinia) +48 22 55 60 359 (faks) Elektronicznie: e-mail: [email protected] www: http://www.konsument.gov.pl Listownie oraz osobiste wizyty w Centrum: Europejskie Centrum Konsumenckie Plac Powstańców Warszawy 1 00-950 Warszawa Dziękuję za uwagę! Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 33