FULL TEXT - Ginekologia Polska

Ginekol Pol. 2011, 82, 336-337
W S P O M N I E N I E
N O N
O M N I S
M O R I A R
Wspomnienie pośmiertne
o prof. dr hab. n. med. Stanisławie Lembrychu
Dr hab. n. med. Janusz Kubicki
Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła zawodowa w Opolu
Ul. Katowicka 68
Opole, 21.03.2011
Dr n. med. Wojciech Guzikowski
Samodzielny Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej
Nad Matką i Dzieckiem
Opole, ul. Reymonta 8
Redakcja „Ginekologia Polska”
60-535 Poznań, ul. Polna 33
W dniu 19 stycznia 2011 zmarł Członek Honorowy Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego,
wieloletni Przewodniczący Zarządu Opolskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego,
wieloletni konsultant Wojewódzki ds. położnictwa i ginekologii województwa opolskiego, wieloletni
ordynator Szpitala Ginekologiczno-Położniczego im. Dr S. Mossora w Opolu prof. dr hab. n. med.
Stanisław Lembrych.
My jego wychowankowie i uczniowie zwracamy się z uprzejma prośbą o zamieszczenie na łamach
„Ginekologii Polskiej” wspomnień o tym niezwykłym lekarzu, nauczycielu i człowieku.
W Z poważaniem
dr hab. n. med. Janusz Kubicki
dr n. med. Wojciech Guzikowski
dniu 19 stycznia 2011 roku odszedł na wieczny dyżur prof. dr
hab. n. med. Stanisław Lembrych, jeden z najwybitniejszych
luminarzy medycyny Opolszczyzny.
Droga życiowa Profesora była prosta, ale jakże piękna i bogata i powinna
być przykładem i drogowskazem dla wszystkich, zwłaszcza młodych adeptów
wiedzy medycznej.
Profesor Stanisław Lembrych urodził się w dniu 29 września 1933 r.
na ukochanej przez niego Ziemi Zamojskiej w malowniczej miejscowości
Zwierzyniec, miejscowości historycznej, ponieważ w niej mieściła się siedziba
Ordynacji Zamojskich. Kiedy rodzice po II wojnie światowej przenieśli się do
Wrocławia, czasy młodzieńcze i studenckie spędził tam, uzyskując dyplom
lekarza na Akademii Medycznej we Wrocławiu.
Niewiele brakowało, aby został czołowym polskim ortopedą, ponieważ
pierwszą pracę zawodową rozpoczął pod okiem wybitnego wrocławskiego
ortopedy profesora Kowalskiego, który bardzo wysoko oceniał zaangażowanie, zdolności i postawę młodego lekarza Lembrycha. Kiedy losy rzuciły go
do Opola od razu trafił na głęboką wodę do Wojewódzkiego Szpitala Ginekologiczno-Położniczego pod skrzydła niezwykle surowego i wymagającego
Dyrektora Szpitala doktora Sergiusza Mossora. Dzięki swojej postawie, pracowitości, zaangażowaniu naukowemu wkrótce stał się ulubionym asystentem
doktora Mossora i w wieku zaledwie 33 lat został ordynatorem oddziału.
Wielkie zaangażowanie w działalność naukową szybko zaowocowało
błyskawiczną karierą naukową. W roku 1963 otrzymał stopień doktora nauk
medycznych na Akademii Medycznej we Wrocławiu pod kierunkiem profesora Kazimierza Nowosada, który bardzo wysoko oceniał dorobek naukowy
młodego doktora Lembrycha.
336
12 lat później w roku 1975 uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego nauk medycznych na Akademii Medycznej w Białymstoku. Opiekunem
naukowym jego habilitacji był jeden z najwybitniejszych ówczesnych luminarzy ginekologii i położnictwa w Polsce profesor Stefan Soszka, z którym
docenta Lembrycha łączyły później serdeczne więzi przyjacielskie.
Wreszcie w roku 1989 w uznaniu zasług za całokształt działalności
naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej otrzymał z rąk Prezydenta RP
Aleksandra Kwaśniewskiego w Belwederze tytuł Profesora zwyczajnego
(jedyny w historii Opolszczyzny w dziedzinie medycyny).
Profesor Stanisław Lembrych przez 35 lat pełnił funkcję ordynatora
w Samodzielnym Specjalistycznym Zespole Opieki Zdrowotnej nad Matką
i Dzieckiem, zaś w roku 1975 został powołany na stanowisko Konsultanta
Wojewódzkiego w zakresie ginekologii i położnictwa, a 4 lata później powierzono mu funkcję Przewodniczącego Zespołu Konsultantów Wojewódzkich
Opolszczyzny.
Niezwykle aktywnie działał w Opolskim Towarzystwie Przyjaciół
Nauk, pełniąc przez wiele lat funkcję Przewodniczącego VI Wydziału Nauk
Medycznych. W tym miejscu należy podkreślić, że profesor Lembrych
był jednym z pierwszych wykładowców w nowo powstającym wydziale
Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii Politechniki Opolskiej.
Na szczególne podkreślenie zasługują dokonania Profesora dla struktur
Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Wraz z doktorem Sergiuszem
Mossorem był założycielem opolskiego oddziału PTG w roku 1958, będąc
wielokrotnie sekretarzem i przewodniczącym Zarządu Wojewódzkiego. Był
członkiem Komisji Rewizyjnej Zarządu Głównego PTG oraz członkiem FIGO
(Światowego Towarzystwa Ginekologów i Położników). Obok nieżyjącego
Nr 5/2011
Ginekol Pol. 2011, 82, 336-337
W S P O M N I E N I E
Wspomnienie pośmiertne o prof. dr hab. n. med. Stanisławie Lembrychu.
ordynatora oddziału ginekologicznego w Nysie, doktora Gracjana Buraka,
był jedynym ginekologiem Opolszczyzny, który otrzymał tytuł członka
honorowego PTG. Jako przedstawiciel Zarządu Głównego PTG brał udział
w oficjalnych delegacjach na Kongresy Naukowe w Bukareszcie, Paryżu
i Sydney. Dowodem doceniania sukcesów naukowych Profesora było
powierzanie mu funkcji prowadzenia sesji plenarnych podczas kongresów PTG
oraz zapraszanie do dyskusji okrągłego stołu podczas licznych sympozjów
poszczególnych sekcji PTG.
Jeżeli idzie o działalność dydaktyczną Profesora należy podkreślić, że
wszyscy ginekolodzy i położnicy naszego Szpitala, jak również większość pracujących na Opolszczyźnie, właśnie pod jego kierunkiem zdobywała „szlify
zawodowe” i uzyskiwali specjalizacje (w sumie ponad 100 lekarzy).
Jednak przede wszystkim podziwialiśmy wszyscy jego pasję i zaangażowanie naukowe. Był autorem ponad 100 publikacji naukowych, zamieszczanych w renomowanych czasopismach polskich i zagranicznych, niektórych
wręcz pionierskich jak choćby:
– zachowanie się witaminy C w schorzeniach nowotworowych,
– wpływ pestycydów i pierwiastków śladowych na ustrój kobiety,
– zagadnienia niepłodności po zabiegach ginekologicznych,
– zagadnienia rozrostu trofoblastu (zaśniad groniasty, nabłoniak
kosmówkowy),
– trofika tkanek dna miednicy kobiet w przypadkach wypadania
i obniżania narządu rodnego (temat pracy habilitacyjnej),
– wprowadzenia nowych technik położniczych (pierwsze w Polsce prace
dotyczące zastosowania wyciągacza próżniowego).
Największą radość Profesorowi sprawiały listy napływające z całego
świata z prośbą o odbitki prac (uzbierało się ich kilkanaście), była to przecież
„era przedinternetowa”.
Tę „żyłkę naukową” Profesor nam wszystkim zaszczepił, czego dowodem
jest fakt, że pod jego kierunkiem ukazało się ponad 300 prac naukowych
znajdujących się w bibliotece Szpitala zebranych w 6. tomach. Z jego inspiracji i pod jego kierunkiem w naszym województwie doczekaliśmy się 18
doktorantów (ewenement nawet w ośrodkach klinicznych) oraz 1 habilitacji.
Równocześnie profesor był promotorem 3 doktoratów, zaś w 7 przypadkach
był recenzentem dysertacji doktorskich.
Nie od rzeczy będzie wspomnieć, że był współautorem tłumaczeń z języka niemieckiego podręczników trzech wiodących luminarzy ginekologii i położnictwa Schmitt-Mathiessena, Pschyrembla i Dudenhausena, które cieszyły
się ogromnym zainteresowaniem ginekologów i położników w całej Polsce.
Jako konsultant ds. położnictwa i ginekologii walczył przede wszystkim
o obniżenie umieralności okołoporodowej noworodków, która plasowała nasze województwo na jednym z ostatnich miejsc w skali całego kraju. Dzięki
wzorowej organizacji pionu ginekologiczno-położniczego i neonatologicznego, częstym wizytacjom oddziałów i regularnych zebrań i narad ginekologów,
położników i neonatologów udało się tą umieralność, najważniejszy wskaźnik
poziomu socjoekonomicznego kraju tak obniżyć, że kilkakrotnie znajdowaliśmy się w pierwszej trójce w Polsce. Nic dziwnego, że na uroczystym zebraniu
PTG w roku 2005 Konsultant Krajowy profesor Stanisław Radowicki mówił
o „nowoczesnej opolskiej szkole ginekologii i położnictwa” kierowanej przez
lata przez profesora Lembrycha. Tutaj można też wspomnieć o pięknym liście
intencyjnym jednego z luminarzy ginekologii i położnictwa w Polsce profesora Rudolfa Klimka, który z okazji 25-lecia opolskiego oddziału PTG pisał, że
niepodważalną zasługą profesora Lembrycha jest nowoczesne prowadzenie
opieki położniczej, dzięki czemu rodzą się nowe, zdrowe pokolenia książąt
i księżniczek opolskich.
Nie można nie wspomnieć o niespotykanych umiejętnościach operacyjnych (jako jeden z pierwszych podejmował się usuwania macic mięśniakowatych drogą pochwową oraz usunięcia sromu, nauczył nas historycznych operacji np. Shauty-Wertheima), ojcowskim stosunku do pacjentek, zwłaszcza
matek oczekujących na przyjście potomstwa na świat, kobiet oczekujących
na zabiegi operacyjne, czy też szczęśliwych po udanych zabiegach, również
o przyjacielskim stosunku do koleżeństwa, a zwłaszcza do młodych lekarzy.
© Polskie Towarzystwo Ginekologiczne
Niejednokrotnie zwracaliśmy się do niego z własnymi problemami zawodowymi, naukowymi i osobistymi, zawsze miał dla nas czas i pomagał w ich
rozwiązaniu. Wszyscy pamiętamy, że Profesor więcej czasu spędzał w dyżurkach lekarskich, niż w swoim gabinecie, zaś na dyżurach lekarskich, nawet
spokojnych do późnych godzin nocnych potrafił przykuć naszą uwagę swoimi opowiadaniami, przemyśleniami i planami.
O jeszcze jednej pasji Profesora należy tutaj wspomnieć. Był niezmiernie ciekawy świata, zwiedził kraje wszystkich kontynentów, nawet daleką Australię (marzył jeszcze o Nowej Zelandii), dotarł nawet do Mongolii,
która go zachwyciła swoją prostotą i o dziwo, krajobrazami. Ale pokochał
również Polskę. Był zakochany w „swoim” Wrocławiu, kochał Mazury, ale
przede wszystkim ukochaną Ziemię Zamojską. Ilekroć wracaliśmy z sympozjów naukowych w Lublinie pokazywał nam Zamość, Zwierzyniec, słynne
Szumy, a po drodze Kazimierz Dolny i Sandomierz snując piękne opowieści
historyczne i liczne anegdoty. Tą pasją poznawania świata zaraził nas wielu,
często bowiem podążaliśmy jego śladami zafascynowani opowieściami o tych
krajach i jego fotograficzną pamięcią.
Za całokształt swojej działalności profesor Lembrych został odznaczony
licznymi orderami państwowymi, odznaczeniami i nagrodami:
– Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
– Srebrnym Krzyżem Zasługi,
– Za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia,
– Zasłużonemu Opolszczyźnie,
– Za Zasługi dla Miasta Opola,
– dwukrotnie nagrodą Ministra Zdrowia,
– dwukrotnie nagrodą Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, za najlepsze
prace naukowe z ośrodków nieklinicznych,
– indywidualną nagrodą I stopnia Wojewody Opolskiego,
– zespołową nagrodą I stopnia Wojewody Opolskiego.
Uroczystości pogrzebowe profesora Stanisława Lembrycha odbyły się
w dniu 26 stycznia 2011 r. na Cmentarzu Komunalnym w Opolu gromadząc
rzesze pogrążonych w żalu i zadumie kolegów i przyjaciół. Ostatnie słowa
pożegnania wygłosili:
- Dyrektor Samodzielnego Specjalistycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej
nad Matką i Dzieckiem w Opolu mgr Aleksandra Kozok, która przedstawiła drogę życiową Profesora, podkreślając szczególnie jego troskę o dobro
Szpitala, zdrowie matek i kobiet, jego pasje naukowe, a przy tym niezwykłą
skromność,
- były wieloletni Dyrektor Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Ginekologiczno-Położniczego w Opolu nestor ginekologii i położnictwa
Opolszczyzny, najbliższy współpracownik profesora Lembrycha, dr n. med.
Stanisław Knopiński, który przypomniał, że razem wyszli z surowej ale wzorcowej szkoły doktora Sergiusza Mossora,
- w imieniu Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego prezes profesor dr hab. n. med. Ryszard Poręba ze Śląskiego Uniwersytetu
Medycznego, który podkreślił, że postać profesora Stanisława Lembrycha pozostanie w pamięci nie tylko Opolszczyzny, ale również w całym środowisku
polskich ginekologów i położników.
W uroczystościach pogrzebowych udział wzięli profesorowie z zaprzyjaźnionego Wrocławia: prof. Janusz Woytoń oraz prof. Marian Gryboś.
Urna z prochami Profesora spoczęła w grobowcu rodzinnym obok ukochanej żony, dr Stefanii Halupczok-Lembrych, którą zawsze pieszczotliwie
nazywał „Szefową”. Składając ostatni hołd Profesorowi, wierzymy, że obok
nas pogrążonych w głębokim żalu i bólu, są serca i myśli setek matek, którym Profesor dawał upragnione dzieci, kobiet, którym przywracał zdrowie,
a niejednokrotnie życie, często w przypadkach beznadziejnych. Dlatego też
wierzymy, że pamięć o nim nie przeminie i będzie trwać w naszej pamięci,
bowiem jak pisała ostatnia laureatka Orderu Orła Białego, noblistka Wisława
Szymborska:
„ … umarłych pamięć dotąd trwa, dokąd pamięcią się im płaci …”
NON OMNIS MORIAR
337